Αγορά ακινήτου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, κατά τη γνώμη που επικράτησε στο Τμήμα, μη νομίμως αποφάσισε το Δημοτικό Συμβούλιο την αγορά του ακινήτου με τίμημα μεγαλύτερο από το προσδιορισθέν με την έκθεση εκτίμησης  του Σ.Ο.Ε. και συνεπώς η εντελλόμενη με το υπό κρίση ένταλμα δαπάνη της διαφοράς του τιμήματος δεν είναι νόμιμη. Πλην, όμως, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη το δυσερμήνευτο των σχετικών διατάξεων και το γεγονός ότι τα όργανα του Δήμου ενήργησαν με βάση την υπ’ αριθμ. 19/2001 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, στην οποία αναφέρεται ότι η ζητούμενη εκτίμηση του Σ.Ο.Ε. έχει γνωμοδοτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα (βλ. κεφάλαιο Α΄ αυτής), κρίνει ότι η απόφαση για την καταβολή τιμήματος που υπερβαίνει την εκτιμηθείσα από το Σ.Ο.Ε. αξία του ακινήτου δεν οφείλεται σε πρόθεση αυτών να καταστρατηγήσουν τις προαναφερθείσες διατάξεις, αλλά σε συγγνωστή πλάνη τους. Κατά τη γνώμη όμως της Συμβούλου ….νομίμως το Δημοτικό Συμβούλιο με την προαναφερόμενη 127/5.6.2009 απόφασή του αποφάσισε την αγορά ακινήτου με τίμημα μεγαλύτερο από το προσδιορισθέν με την έκθεση εκτίμησης του Σ.Ο.Ε., η οποία δεν έχει δεσμευτικό αλλά γνωμοδοτικό χαρακτήρα και συνεπώς η εντελλόμενη με το υπό κρίση ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη. Η γνώμη αυτή όμως δεν επικράτησε. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, κατά την κρατήσασα γνώμη, θα μπορούσε να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2009, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκε.

Ασφαλιστικοί Οργανισμοί – Αγοραπωλησία ακινήτων από Ν.Π.Δ.Δ. – Εκτίμηση αγοραίας αξίας από Σ.Ο.Ε. – Κατάργηση αντίστοιχης αρμοδιότητας της Επιτροπής Εκτιμητών – Περιεχόμενο δέσμευσης Ν.Π.Δ.Δ. από την εκτίμηση του Σ.Ο.Ε.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Α) Οι διατάξεις των άρθρων 50 παρ.3, 52 παρ.2, 54 παρ.3 του ΠΔ 715/1979, κατά το μέρος που ρυθμίζουν το ίδιο θέμα με τη μεταγενέστερη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 39 του Ν 1041/1980, όπως ισχύει μετά την ως είρηται αντικατάστασή της, και συγκεκριμένα ως προς το θέμα της εκτίμησης της αγοραίας αξίας του ακινήτου από την Επιτροπή Εκτιμητών, δεν ισχύουν πλέον, διότι έχουν καταργηθεί από τις νεότερες και ειδικές, κατά το μέρος αυτό, διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 22 του Ν 2753/1999, η οποία ρητά προβλέπει «κάθε άλλη διάταξη που ρυθμίζει διαφορετικό τρόπο εκτίμησης της αγοραίας αξίας των ακινήτων …..παύει να ισχύει». Κατόπιν αυτών, πρέπει να γίνει δεκτόν ότι με την ανωτέρω διάταξη, έχει καταργηθεί μόνον η αρμοδιότητα της Επιτροπής Εκτιμητών, που αναφέρεται στον προσδιορισμό της αγοραίας αξίας. Β) Το ενδιαφερόμενο Ν.Π.Δ.Δ., εάν μεν πρόκειται για αγορά ακινήτου δεν επιτρέπεται να προβεί στην αγορά με τίμημα μεγαλύτερο από τη σχετική εκτίμηση του Σ.Ο.Ε., εάν δε πρόκειται για εκποίηση ακινήτου του δεν επιτρέπεται να προβεί στην εκποίηση με τίμημα μικρότερο από τη σχετική έκθεση αυτού (Σ.Ο.Ε.), αλλά επιβάλλεται, κινούμενο στο πλαίσιο των υφισταμένων ρυθμίσεων του ΠΔ 715/1979, να επιδιώξει την επίτευξη της κατά περίπτωση επωφελέστερης για το Ν.Π.Δ.Δ. τιμής.

Αγορά ακινήτου.(...) ζητείται η αναθεώρηση της 3168/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του Δήμου για την ανάκληση της 373/2012 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι για την αγορά ιδιωτικών ακινήτων εκ μέρους των Δήμων διενεργείται κατά κανόνα δημοπρασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και εκείνες του π.δ/τος 270/1981, ώστε να καθίσταται δυνατή η διασφάλιση των συμφερόντων τους, με την επιλογή του καταλληλότερου και συμφερότερου από οικονομική άποψη ακινήτου. Κατ’ εξαίρεση, ωστόσο, είναι δυνατή, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η απευθείας (χωρίς διαγωνισμό) αγορά ακινήτου από Δήμο, μετά από προηγούμενη έκδοση ειδικά αιτιολογημένης όμοιας απόφασης, που αναφέρει τους λόγους, για τους οποίους το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο για την εκπλήρωση του δημοτικού σκοπού για τον οποίο προορίζεται. Στις περιπτώσεις, όπου η αγοραία αξία του ακινήτου υπερβαίνει το ποσό των 58.694,06 ευρώ (20.000.000 δρχ.), απαιτείται ως προϋπόθεση για την κατάρτιση της σύμβασης μεταβίβασης της κυριότητας η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών (Σ.Ο.Ε.). Η σχετική νομοθετική πρόβλεψη σκοπεί λαμβανομένων υπόψη της επιστημονικής κατάρτισης και ιδιαίτερης εμπειρίας των μελών του Σ.Ο.Ε. στη μείζονα διασφάλιση των συμφερόντων του Δήμου, που επιτυγχάνεται με την εξέταση του συνόλου των στοιχείων που αφορούν στην πραγματική κατάσταση, στα ειδικά χαρακτηριστικά και στις πολεοδομικές δυνατότητες του προς αγορά ακινήτου, καθώς και με τη συνεκτίμηση συγκριτικών στοιχείων της τοπικής κτηματαγοράς.(...) Συνεπώς, και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι η επίδικη ..έκθεση εκτίμησης του Σ.Ο.Ε. συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2009, δηλαδή 8 μόλις μήνες μετά την ..έκθεση, της οποίας οι τιμές δεν λαμβάνονται υπόψη τον Ιανουάριο του 2012 λόγω της «μοναδικής οικονομικής κρίσης», που οδήγησε την αγορά ακινήτων σε «σημαντικά φθίνουσες τάσεις κατά την τελευταία διετία», ορθά το Τμήμα έκρινε ότι, μη νομίμως εκδόθηκε η 2/3.1.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... βάσει της ως άνω ..έκθεσης εκτίμησης του Σ.Ο.Ε, καθόσον αυτή είναι ανεπίκαιρη και δεν αντικατοπτρίζει τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και την τρέχουσα αξία του ακινήτου και πρέπει, για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του αιτούντος. Τέλος, αλυσιτελώς προσκομίζεται η από 5.10.2012 έκθεση εκτίμησης ακινήτου του πολιτικού μηχανικού….., καθόσον αυτή δεν έχει συνταχθεί από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, που είναι το κατά το νόμο αρμόδιο όργανο για την εκτίμηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων, καθώς και οι αγγελίες για την πώληση άλλων ακινήτων, αφού η τιμή ζήτησης, όπως κατά τα ανωτέρω έγινε δεκτό, δεν αποτελεί, τελικά, και την τιμή αγοράς του ακινήτου, αλλά αντίθετα υπάρχει ευρύ περιθώριο διαπραγμάτευσης.(...)Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την αίτηση αναθεώρησης του Δήμου ...

Δανειακή σύμβαση.Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 373/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης για την αγορά οικοπέδου με το εντός αυτού κτίσμα (...) Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι η επίδικη Φ.1703/9161/2.2.2009 έκθεσης εκτίμησης του Σ.Ο.Ε. συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2009, δηλαδή 8 μόλις μήνες μετά την Φ818/9136/4.6.2008 έκθεση, της οποίας οι τιμές δεν λαμβάνονται υπόψη τον Ιανουάριο του 2012 λόγω της «μοναδικής οικονομικής κρίσης», που οδήγησε την αγορά ακινήτων σε «σημαντικά φθίνουσες τάσεις κατά την τελευταία διετία», ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι, μη νομίμως εκδόθηκε η 2/3.1.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... βάσει της ως άνω Φ.1703/9161/2.2.2009 έκθεσης εκτίμησης του Σ.Ο.Ε, καθόσον αυτή είναι ανεπίκαιρη και δεν αντικατοπτρίζει τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και την τρέχουσα αξία του ακινήτου και πρέπει, για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του αιτούντος, ενώ δεν ασκεί επιρροή ούτε η προσκομιζόμενη από 5.10.2012 έκθεση εκτίμησης ακινήτου του πολιτικού μηχανικού ......, καθόσον αυτή δεν έχει συνταχθεί από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, που είναι το κατά το νόμο αρμόδιο όργανο για την εκτίμηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων,  ούτε οι αγγελίες για την πώληση άλλων ακινήτων, αφού η τιμή ζήτησης, όπως κατά τα ανωτέρω έγινε δεκτό, δεν αποτελεί, τελικά, και την τιμή αγοράς του ακινήτου, αλλά αντίθετα υπάρχει ευρύ περιθώριο διαπραγμάτευσης. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.

Ερωτάται εάν είναι δεσμευτικό για την Διοίκηση το τίμημα που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών (ιδιωτών και Ελληνικού Δημοσίου) επί απευθείας εξαγοράς ακινήτου, στην περίπτωση που η αξία του υπό αγορά ακινήτου έχει μειωθεί σε σχέση με την αρχική εκτίμηση της αξίας του. (...) Το συμφωνηθέν από τα συμβαλλόμενα μέρη (ιδιώτες και Ελληνικό Δημόσιο) τίμημα για την απευθείας εξαγορά ακινήτου, κατ’ άρθρο 18 παρ. 1 ν. 4858/2021, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 2882/2001, δεν είναι δεσμευτικό, στην περίπτωση που έχει μεταβληθεί η αξία του ακινήτου σε σχέση με την αρχική εκτίμηση (ομόφωνα).

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:(...)Με δεδομένα αυτά, η από 7.3.2016 έκθεση εκτίμησης της αξίας του ανωτέρω ακινήτου, η οποία εγκρίθηκε με την 76/2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, είναι νόμιμα αιτιολογημένη, καθόσον περιλαμβάνει συγκριτικά στοιχεία αγοράς των όμορων ακινήτων, ενώ συνεκτίμησε και το ότι η αξία του συγκεκριμένου ακινήτου συναρτάται με το γεγονός ότι είναι το μόνο  κατάλληλο  προς  αγορά ακίνητο για την επέκταση του δημοτικού χώρου στάθμευσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, επομένως, το χρηματικό ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, εφόσον η διακήρυξη δεν απαιτούσε ρητά το τυχόν υφιστάμενο κτίσμα εντός του οικοπέδου να πληροί, εκ των προτέρων, τα κριτήρια καταλληλότητας για την λειτουργία του ως διδακτηρίου, νομίμως ο Δήμος προέβη στην επιλογή του επίμαχου ακινήτου, το οποίο κρίθηκε δεκτικό παρεμβάσεων που θα το καταστήσουν κατάλληλο για την εν λόγω χρήση. Ωστόσο, όπως βάσιμα προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, δεν αποδεικνύεται η υποχρεωτική, ως εκ της μεταβιβαζόμενης αξίας του ακινήτου (120.088,80 ευρώ), εγγραφή          της εταιρείας «…..» που συνέταξε την έκθεση εκτίμησης, στο μητρώο πιστοποιημένων εκτιμητών του Υπουργείου Οικονομικών.

Αναβολή έκδοσης γνωμοδότησης συλλογικού οργάνου. Έκδοση απόφασης αποφασίζοντος οργάνου, εφ’ όσον το γνωμοδοτικό όργανο δεν παρέσχε εντός ευλόγου χρόνου θετική ή αρνητική γνώμη που του ζητήθηκε αρμοδίως.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
α) Μη σύννομη η περί αναβολής εκδόσεως της γνώμης, που ζητήθηκε, κατά νόμο, από γνωμοδοτικό όργανο, για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος εκπτώτου προμηθευτή, χωρίς την συνδρομή οποιουδήποτε προβλεπόμενου από τις ισχύουσες διατάξεις λόγου αναστολής της εν γένει διαδικασίας. β) Το έχον την αποφασιστική αρμοδιότητα όργανο δύναται συννόμως να εκδώσει την περί επιβολής κυρώσεων αιτιολογημένη απόφαση σε βάρος εκπτώτου προμηθεύτριας εταιρείας, εφ’ όσον το γνωμοδοτικό όργανο, δεν παρέσχε κατά νόμο θετική ή αρνητική γνώμη που του ζητήθηκε αρμοδίως.

Απαλλαγή ή μη του Δημοσίου από την καταβολή της δαπάνης εκτίμησης, στις περιπτώσεις που προσφεύγει στο ΣΟΕ για εκτίμηση περιουσιακών στοιχείων εταιρειών, στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων μετέχει ως πλειοψηφών μέτοχος.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Το Δημόσιο δεν είναι δύναται νόμιμα να ζητήσει από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών (Σ.Ο.Ε.) την εκτίμηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων της εταιρείας Ε… ΑΒΕ, της οποίας τυγχάνει πλειοψηφών μέτοχος, αλλά μόνον των μετοχών αυτής, των οποίων τυγχάνει κύριος, οπότε και σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 39 του Ν 1041/1980 θα απαλλαγεί πλήρως από τη σχετική δαπάνη εκτίμησης. (πλειοψ.)

Χορήγηση σε ενδιαφερομένους πολίτες, κατόπιν αιτήσεώς τους, αντιγράφων στοιχείων εκ του φακέλου, ο οποίος έχει εισαχθεί και εκκρεμεί στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων και Ανταλλάξιμης Περιουσίας, προκειμένου να αποφανθεί σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς ακινήτου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Αρμόδια υπηρεσία για τη χορήγηση αντιγράφων στοιχείων και ειδικότερα τεχνικών και διοικητικών εκθέσεων, καθώς και των διαγραμμάτων που τις συνοδεύουν, εκ του φακέλου αιτήσεως η οποία έχει εισαχθεί και εκκρεμεί στο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Δημοσίων Κτημάτων και Ανταλλάξιμης Περιουσίας, είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, ενώ το ως άνω Γνωμοδοτικό Συμβούλιο δεν υπέχει τέτοια υποχρέωση. (πλειοψ.) Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΝΣΚ το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος της υπ' αριθ. 352/2014 Γνωμοδότησης του Α΄ Τμήματος.