Κατάτμηση.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη υπό ΙΙ. σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω 35498/26.6.2015 και 40720/20.7.2015 συμβάσεις, παρόλο που δεν διαχωρίστηκε σε αυτές η αξία της προμήθειας των ανταλλακτικών από την αξία των υπηρεσιών, είναι μικτές συμβάσεις προμήθειας (των αναγκαίων για τις επισκευές των οχημάτων του Δήμου ανταλλακτικών) και παροχής υπηρεσιών (ήτοι, της επισκευής των εν λόγω οχημάτων). Ο δε προέχων χαρακτήρας των συμβάσεων αυτών είναι, σύμφωνα με το σκοπό τους και τη βούληση των συμβαλλόμενων μερών, όπως αποτυπώθηκαν στα σχετικά συμβατικά κείμενα, αυτός της παροχής υπηρεσιών και συγκεκριμένα της επισκευής των εν λόγω οχημάτων του Δήμου …και όχι η προμήθεια καθεαυτή των αναγκαίων για τις επισκευές ανταλλακτικών, η οποία έχει παρεπόμενο χαρακτήρα και αποτελεί το μέσο για την εκτέλεση της ανωτέρω εργασίας. Κατά συνέπεια, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων, οι εν λόγω εργασίες εντάχθηκαν σε κωδικούς αριθμούς προμηθειών του προϋπολογισμού του Δήμου ….. Επιπλέον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη υπό ΙΙΙ. σκέψη, οι προαναφερόμενες εργασίες επισκευής των οχημάτων του Δήμου, συνιστούν ομοειδείς, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εργασίες. Ως εκ τούτου, μη νομίμως οι ελεγχόμενες εργασίες επιμερίστηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στη φερομένη ως δικαιούχο εταιρεία, για το λόγο ότι το ύψος της δαπάνης αυτών συναθροιζόμενο με το ποσό που δαπανήθηκε κατά το έτος 2015, για όμοιες με αυτές υπηρεσίες του Δήμου … (βλ. τους ΚΑΕ 20.6263.001, 20.6263.002, 20.6263.005, 20.6263.009, 20.6263.012, 30.6263.002, που επίσης αφορούν συντήρηση και επισκευή οχημάτων του Δήμου), υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών. Ο Δήμος …., με το έγγραφο επανυποβολής των ελεγχόμενων χρηματικών ενταλμάτων, ισχυρίζεται ότι δεν έλαβε χώρα διαγωνισμός αλλά απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών διότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν εκ των προτέρων οι βλάβες των εν λόγω οχημάτων. Ο ως άνω ισχυρισμός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι στο πλαίσιο του έγκαιρου και ορθού προγραμματισμού της δράσης του, ο Δήμος ….μπορούσε να προγραμματίσει, τουλάχιστον σε γενικές γραμμές, τη διενέργεια διαγωνισμού για τη συντήρηση – επισκευή όλων των κατηγοριών οχημάτων του κατά το έτος 2015. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου, σύμφωνα με τον οποίο τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων αλλά ενόψει του δυσερμήνευτου αυτών, συγγνωστώς θεώρησαν ότι για τις ελεγχόμενες αναθέσεις δεν προβλεπόταν η διεξαγωγή διαγωνισμού, ανεξαρτήτως του ύψους της σχετικής δαπάνης, είναι απορριπτέος διότι οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις ισχύουν από μακρού χρόνου και αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του συστήματος ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων εν γένει και ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου ως προς την εφαρμογή τους.

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ. Μη νόμιμη δαπάνη  για την εκτέλεση εργασιών καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων  των δημοτικών οδών από ξερή βλάστηση, καθαρισμού τάφρου , καθαρισμού ρεμάτων  και καθαρισμού αποστραγγιστικών τάφρων (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως τα αρμόδια όργανα του Δήμου προσέφυγαν στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 103 παρ. 2γ΄ του Δ.Κ.Κ., καθόσον οι σχετικές αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένες, ήτοι δεν γίνεται επίκληση της επείγουσας εκείνης ανάγκης που επέβαλε την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη δεν στοιχειοθετείται όταν υπάρχει κίνδυνος  καταστροφών από έντονα καιρικά φαινόμενα κατά την περίοδο του φθινοπώρου και πολύ περισσότερο την περίοδο του  χειμώνα, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, κατά τους χειμερινούς μήνες είναι αναμενόμενη η εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων, οπότε οι εργασίες καθαρισμού ρεμάτων, τάφρων και αγροτικών δρόμων, προς αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, δύναται να προγραμματιστούν  εγκαίρως και να διενεργηθούν οι νόμιμες διαδικασίες αναθέσεως. Εξάλλου, ούτε η διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών, ούτε η θέση σε ισχύ από 1.1.2011 του ν.3852/2010, αποτελούν έκτακτα και απρόβλεπτα γεγονότα που καθιστούσαν αδύνατο τον προγραμματισμό της αναθέσεως των εν λόγω εργασιών με την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών του διαγωνισμού. Τέλος, δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο περιστατικό, ικανό να δικαιολογήσει, εν προκειμένω, την απευθείας ανάθεση, η μη ύπαρξη επαρκούς πίστωσης για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών εγκαίρως, δοθέντος  ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο των αναθέσεων, οπότε και είχαν εξασφαλιστεί οι σχετικές πιστώσεις (βλ. το  έγγραφο επανυποβολής του Δήμου), ήταν δυνατή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού, λόγω του συνολικού ποσού αυτών (41.200,00 ευρώ). (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη νόμιμες και μη κανονικές και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.  

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ.(Κατατμηση) (..)  για την εκτέλεση εργασιών επισκευής και συντηρήσεως των κτιριακών εγκαταστάσεων ...(..) V. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι προπαρατεθείσες δαπάνες αφορούν την εκτέλεση ομοίων ή ομοειδών εργασιών, ήτοι εργασιών που αφορούν τη συντήρηση, ανακαίνιση και επισκευή των κτιριακών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου. Το ποσό, δε, των απευθείας αναθέσεων του Νοσοκομείου προς τη φερόμενη ως δικαιούχο και μόνο, για την εκτέλεση των εν λόγω εργασιών, ανέρχεται τουλάχιστον στα 21.200 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., ενώ, συνυπολογιζομένων και των ανωτέρω ενδεικτικώς αναφερομένων απευθείας αναθέσεων ομοίων ή ομοειδών εργασιών και σε άλλους αναδόχους, η συνολική αξία των εν λόγω αναθέσεων υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ. ...Συνεπώς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα κατ’ εκτίμηση του πρώτου λόγου διαφωνίας, οι εν λόγω αναθέσεις διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών υπηρεσιών, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους αναδόχους μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού...VI. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια υλικών συντήρησης :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης και επισκευής των ακινήτων κτιρίων του Δήμου δεν συνιστά δημόσιο έργο κατά την παρατεθείσα στη δεύτερη (ΙΙ) σκέψη έννοια, καθόσον η ανάθεση της εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών σχετίζεται με την προμήθεια συγκεκριμένων υλικών, των οποίων η αξία υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών και συνεπώς, πρόκειται για προμήθεια, ανεξαρτήτως του εάν τα προμηθευθέντα υλικά συνδέονται μόνιμα με το έδαφος και μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ανωτέρω προμήθειες σε χωριστές πιστώσεις ανά δημοτικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας τακτικού διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 27.925,00 ευρώ και επομένως, υπερβαίνει το όριο των 8.804,11 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση προμήθειας. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι τα αρμόδια όργανά του συγγνωστώς υπέλαβαν ότι νομίμως προέβαιναν στη διενέργεια της εντελλόμενης δαπάνης ερειδόμενα τόσο στην απάντηση που δόθηκε από το ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α., σε ερώτημα που υπέβαλε ο Δήμος σχετικά με το εάν οι επισκευές και συντηρήσεις δικτύων φωτισμού, υδρευτικών, αρδευτικών και αποχετευτικών δικτύων αποτελούν έργα ή προμήθειες όσο και στην άρνηση της Τ.Υ.Δ.Κ. Ν. ....., κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του Δήμου, να συντάξει μελέτες για την προμήθεια υλικών συντήρησης δημοτικού φωτισμού και υλικών ύδρευσης, με την αιτιολογία ότι δε συντρέχει λόγος, αφού πρόκειται για αυτοτελή έργα του ήδη εγκεκριμένου τεχνικού προγράμματος, πρέπει να απορριφθεί, καθόσον τα σχετικά ερωτήματα δεν αφορούσαν στη, διενεργούμενη με το σύστημα της αυτεπιστασίας, συντήρηση κτηρίων, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η αρμόδια Υπηρεσία του Δήμου γνώριζε, κατά το χρόνο διενέργειας της επίμαχης προμήθειας, τη σχετική νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αφού, όπως ο ίδιος ο Δήμος συνομολογεί στο 8751/29.10.2007 έγγραφό του, ήδη από το Μάρτιο του έτους 2006 του είχε κοινοποιηθεί η 54/2005 Πράξη του VII Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι οι σχετικές επισκευές και συντηρήσεις κτηρίων αποτελούν προμήθειες και όχι έργα. Κατόπιν αυτών, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα του Δήμου ..... δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Περί τρόπου ενεργείας υπό των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) προμηθειών, μισθώσεων και εκμισθώσεων εν γένει, αγορών ή εκποιήσεων ακινήτων, εκποιήσεων κινητών πραγμάτων ως και εκτελέσεως εργασιών

ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ-ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ-ΥΠΕΡΩΡΙΑΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ:χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου …, που αφορούν στην καταβολή συνολικού ποσού 82.086,36 ευρώ, στους αναφερόμενους δημοτικούς υπαλλήλους, ως ειδική αποζημίωση λόγω υπερωριακής απασχόλησής τους κατά την προπαρασκευή και διεξαγωγή των εκλογών της 18ης και 25ης Μαΐου 2014 για την ανάδειξη των αιρετών αρχών των Δήμων και των Περιφερειών, καθώς και των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.(...)Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, ο ονομαστικός προσδιορισμός των υπαλλήλων που θα απασχοληθούν αποτελεί λογικό προαπαιτούμενο της εκτέλεσης των κρίσιμων εργασιών.  Εφόσον δε η εκτέλεση των εργασιών αυτών εκτείνεται, κατά τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 15960/2014, στο διάστημα από 22.4.2014 έως 2.6.2014, οι σχετικές αποφάσεις δεν επιτρέπεται να εκδοθούν μετά το διάστημα αυτό.  Εξάλλου, οι εν λόγω αποφάσεις λαμβάνουν τον ειδικό τύπο δημοσιότητας που προβλέπεται στις διατάξεις του ν. 3861/2010 (ανάρτηση στο Διαδίκτυο - πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ), μετά δε την έκδοση του ν. 4210/2013, πριν από την ανάρτησή τους, δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα.  Κατά τούτο άλλωστε, οι αποφάσεις αυτές, που ως σωρευτικές ατομικές δεν έχουν αναδρομική ισχύ, σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να ανατρέξουν στο χρόνο κατά τον οποίο εκτελέστηκε η κρίσιμη υπερωριακή εργασία. Ο σχετικός, δε, ισχυρισμός του Δήμου, κατά τον οποίο η παράλειψη ανάρτησης στο Διαδίκτυο οφείλεται σε πλάνη των οργάνων του, πρέπει να απορριφθεί, πρωτίστως, διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι η επικαλούμενη πλάνη ήταν συγγνωστή.(...)Αποφαίνεται ότι τα ... χρηματικά εντάλματα του Δήμου …, δεν πρέπει να θεωρηθούν, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Παροχή εργασιών σε Δήμο-απευθείας ανάθεση:Υπό τις περιστάσεις αυτές και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην μείζονα σκέψη της παρούσας, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπος. Ειδικότερα, οι επίμαχες υπηρεσίες «του καθαρισμού όλων των χώρων των κοιμητηρίων του δήμου», στην οποία, σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι αποψιλώσεις χόρτων, το κλάδεμα δέντρων, οι απομακρύνσεις τάφων…η συγκομιδή και κατάλληλη αποκομιδή και μεταφορά όλων των απορριμμάτων, μπαζών, χόρτων και κλαδιών και «της Αποψίλωσης Χόρτων όλων των κοινόχρηστων χώρων Δήμου ...», που αφορούν σχεδόν ταυτόσημο χρονικό διάστημα (με διαφορά λίγων μόνο ημερών), μη νομίμως ανατέθηκαν στον ίδιο φερόμενο ως άνω δικαιούχο με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, μετά την μη νόμιμη κατάτμηση αυτών. Και τούτο διότι, οι εν λόγω υπηρεσίες, όπως το αντικείμενο αυτών περιγράφεται στις οικείες τεχνικές εκθέσεις και στις υπογραφείσες συμβάσεις (βλ. σκέψη ΙΙΙ), είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδείς, αφού, ως εκ της φύσης, του αντικειμένου και της εν γένει λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες εργασιών..

Προβολή του γαστρονομικού οδηγού της πόλης στις εκθέσεις τουρισμού στο εξωτερικό.(….) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, η οποία διέπει  τη διαδικασία της υπό κρίση απευθείας ανάθεσης, τόσο η απόφαση της ανάθεσης όσο και η οικεία σύμβαση πάσχουν αοριστία ως προς το αντικείμενο των ανατεθεισών υπηρεσιών. Και τούτο διότι η απόφαση της απευθείας ανάθεσης δεν συνοδεύεται από τεύχος τεχνικής περιγραφής, στο οποίο να περιγράφεται αναλυτικότερα (πέραν δηλαδή του τίτλου της υπηρεσίας) το αντικείμενο της ανάθεσης, ήτοι ποιες ακριβώς είναι οι υπό ανάθεση υπηρεσίες, πότε και πώς αυτές θα παρασχεθούν, ενώ ούτε στη συναφθείσα σύμβαση αναφέρονται οι ημερομηνίες διεξαγωγής των εκθέσεων τουρισμού και των ...... των πόλεων του εξωτερικού, στα οποία θα λάμβανε μέρος η πάροχος των υπηρεσιών, αλλά ούτε και ο τρόπος με τον οποίο θα γινόταν εκ μέρους της η προβολή του γαστρονομικού οδηγού της πόλης, δηλαδή οι ειδικότερες υποχρεώσεις της παρόχου στο πλαίσιο εκπλήρωσης από αυτήν των ανατεθεισών υπηρεσιών, ενώ τέλος δεν μνημονεύονται και τα επιπλέον δικαιολογητικά, πέραν του τιμολογίου παροχής υπηρεσιών (όπως εισιτήρια μετακίνησης, φυλλάδια από τις σχετικές εκδηλώσεις των πόλεων του εξωτερικού) από τα οποία να προκύπτει η συμμετοχή της πόλεως της ...... στις εν λόγω εκδηλώσεις, Αντίστοιχα, πάσχει αοριστία πέραν της πρώτης και η δεύτερη βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών, που συντάχθηκε μετά την άρνηση θεώρησης του χρηματικού εντάλματος  από την Επίτροπο. Και τούτο διότι και εκεί αναφέρεται αορίστως ότι εκτελέσθηκαν οι σχετικές εργασίες, επαναλαμβάνοντας κατά λέξη το αντικείμενο των εργασιών, όπως αυτό αναγράφεται στο συμβατικό κείμενο, χωρίς, όμως να μνημονεύονται οι ημερομηνίες και οι πόλεις του εξωτερικού, στις οποίες διεξήχθησαν οι σχετικές εκδηλώσεις και στις οποίες έλαβε μέρος η αντισυμβαλλόμενη του δήμου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Τροποποίηση του Π.Δ/τος 363/79 “Περί του τρόπου ενέργειας υπό των Εμπορικών και Βιομηχανικών Επαγγελματικών και Βιοτεχνικών Επιμελητηρίων ως και των Χρηματιστηρίων Εμπορευμάτων, Προμηθειών, μισθώσεων και εκμισθώσεων εν γένει αγορών ή εκποιήσεων ακινήτων, εκποιήσεων κινητών πραγμάτων εν γένει και εκτελέσεων εργασιών”

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Κατάτμηση:Μη νόμιμη η δαπάνη Δήμου, που αφορά στην εξόφληση ιδιωτών για την εκτέλεση των εργασιών «Συντήρηση χανδάκων αγροτικών δρόμων, απομάκρυνση μπαζών, κλαδιών, χόρτων για λόγους προστασίας αγροτικών περιοχών .. » και «Καθαρισμός αγροτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων της Δημοτικής Ενότητας ..», καθόσον πρόκειται για απευθείας ανάθεση ομοειδών υπηρεσιών (εκτέλεση απλών εργασιών καθαρισμού αγροτικών οδών, χανδάκων, κοινόχρηστων χώρων και απομάκρυνσης των μπαζών και απορριμμάτων), οι οποίες μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο είναι, κατά νόμο, επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση (άρθρο 12 παρ. 1 του π.δ. 28/1980, ΦΕΚ Α' 11/1980 και Υ.Α. 35140/739/9.8.2010, ΦΕΚ Β' 1291/2010).