Μη νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού (με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή) στη 2η μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, αφού μη νομίμως αποκλείστηκε η 1η μειοδότρια, δεδομένου ότι προσκόμισε για το στέλεχός της ΒΚ βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας του ΤΣΜΕΔΕ σε φωτοαντίγραφο, ενώ στην υποβληθείσα υπεύθυνη δήλωση μνημονευόταν ότι τα στοιχεία που υποβάλλονταν σε φωτοαντίγραφα ήταν πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων. Εξάλλου, η εσφαλμένη αναγραφή του αριθμού πρωτοκόλλου δεν ασκεί επιρροή, αφού σε κάθε περίπτωση δεν δημιουργείται σύγχυση ως προς ποιας βεβαίωσης η γνησιότητα πιστοποιείται με την ως άνω υπεύθυνη δήλωση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Στεγαστικού προγράμματος Κατοικιών …», καθόσον:  α) δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύτηκε η ορθή επανάληψη της περίληψης της διακήρυξης στο ειδικό τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα η ελεγχόμενη διαδικασία,  να πάσχει και β) μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η 1η μειοδότρια εταιρεία, καθόσον από τα προσκομισθέντα στο διαγωνισμό στοιχεία, προκύπτει ότι η εργοληπτική επιχείρηση προσκόμισε Ενημερότητα Πτυχίου, εν ισχύ κατά την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, στην οποία αναγραφόταν, μεταξύ των εκπροσώπων που δεσμεύουν την εταιρεία, και το πρόσωπο που υπογράφει τη προσφορά της και, ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση της εταιρείας είναι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, ισχυρή (άρθρα 12 και 22 του ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008).

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον μη νομίμως αποκλείστηκε η πρώτη μειοδότρια Κ/Ξ εργοληπτικών επιχειρήσεων, αφού: α) η μη αναγραφή στην κατατεθείσα εγγυητική επιστολή των πατρωνύμων των κοινοπρακτούντων μερών- ατομικών εργοληπτών, δεν συνιστά πλημμέλεια, που οδηγεί σε ακυρότητα της εγγυητικής επιστολής, δεδομένου ότι δεν καταλείπεται αμφιβολία για τους διαγωνιζόμενους, για τους οποίους αυτή παρέχεται, β) η υπογραφή στην υπεύθυνη δήλωση, στην οποία αναφέρονται τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά του δεύτερου μέλους της Κ/Ξ μόνο στην εμπρόσθια και όχι την οπίσθια όψη αυτής, εφόσον η απαρίθμηση των δικαιολογητικών συνεχίζεται ενιαία (χωρία να διακόπτεται) στην εμπρόσθια και την οπίσθια όψη της δήλωσης, γ) η αναφορά του πρώτου και τρίτου μέλους της Κ/Ξ στις υπεύθυνες δηλώσεις περί ανεκτέλεστου μέρους των εργολαβικών συμβάσεων δεν σημαίνει ότι οι ανωτέρω έχουν ανεκτέλεστα έργα, για τα οποία έχουν υποχρέωση να προσκομίσουν περαιτέρω ασφαλιστικές ενημερότητες δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται το αντίθετο, δ) η μη αναγρα¬φή στο ιδιωτικό συμφωνητικό σύστασης της Κ/Ξ της επωνυμίας και της έδρας της δεν συνιστούν νόμιμο λόγο αποκλεισμού της. Με την 2015/2010 απόφασή του το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου ως εκπρόθεσμη.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ, IV και V, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης μεταξύ της εταιρείας «….» και της αναδειχθείσας μειοδότριας εταιρείας «…», τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα στην υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθούν. Ειδικότερα, απορριπτέος είναι ο πρώτος λόγος ανάκλησης, σχετικά με τη μη υποβολή από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία αποδεικτικού ή βεβαίωσης πληρωμής του Τ.Π.Ε.Δ.Ε., την οποία σημειωτέον η διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού δεν απαιτούσε, δεδομένου ότι η εταιρεία αυτή υπέβαλε την Δ15/27492/28.11.2008 Ενημερότητα Πτυχίου. Περαιτέρω, απορριπτέος είναι και ο δεύτερος λόγος ανάκλησης, δεδομένου ότι, αφενός η διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού δεν απαιτεί ειδικό τύπο εγγράφου με τίτλο «αναλυτική κατάσταση μετόχων», αφετέρου η υποβληθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία υπεύθυνη δήλωση πληροί κατά περιεχόμενο τις απαιτήσεις του νόμου όσον αφορά την υποχρέωση προσκόμισης μετοχολογίου, καθόσον προκύπτουν από αυτήν όλα τα ελεγκτέα σημεία, με την αναγραφή δε του ποσοστού των μετοχών εκάστου μετόχου της εταιρείας και την κατ’ αυτό τον τρόπο εξάντληση του συνολικού ποσοστού (100%) του όλου αριθμού των μετοχών της, ο οποίος προκύπτει από το υποβληθέν για την έκδοση της Ενημερότητας Πτυχίου καταστατικό της, επιτυγχάνεται ο σκοπός του νομοθέτη, ήτοι η δημοσιοποίηση των στοιχείων των μετόχων της εταιρείας. Τέλος, ενόψει του ότι η αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία «….» υπέβαλε με το φάκελο δικαιολογητικών συμμετοχής α) αντίγραφο του 233/28.4.2009 πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου της περί έγκρισης συμμετοχής της στο συγκεκριμένο διαγωνισμό και ορισμού εκπροσώπων της (σύμφωνα με το άρθρο 17 του ισχύοντος καταστατικού της) και β) την από 5.5.2009 υπεύθυνη δήλωση της νόμιμης εκπροσώπου της …, καλύπτεται η μη αναφορά του εν λόγω προσώπου στην Ε.Π. της εταιρείας, σε κάθε δε περίπτωση η εκπροσώπηση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 24.1.2 της διακήρυξης, τεκμαίρεται ως ισχυρή, εφόσον δεν αμφισβητήθηκε από την εταιρεία μέχρι την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας.

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη με το χρηματικό αυτό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Ειδικότερα, ενόψει του ότι από τα λοιπά αναγραφόμενα στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής του πρώτου μειοδότη στοιχεία προέκυπτε πως αυτή αφορούσε πράγματι στον διαγωνισμό για την ανάθεση της εκτέλεσης του επίμαχου έργου, η εσφαλμένη αναγραφή σε αυτήν της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού δε συνιστούσε ουσιώδη νομική πλημμέλεια, συνεπώς η προσφορά του δεν ήταν απαράδεκτη, μη νόμιμα αποκλείστηκε αυτός από τη συνέχεια του διαγωνισμού και μη νόμιμα κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον δεύτερο μειοδότη. Όμως, ενόψει της αρχής της τυπικότητας του διαγωνισμού, τα αρμόδια όργανα της ΔΕΥΑΚ πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ως ουσιώδη την ως άνω πλημμέλεια της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής του πρώτου μειοδότη. Η έλλειψη πρόθεσης καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων και εύνοιας του δεύτερου μειοδότη εκ μέρους των αρμόδιων οργάνων της ΔΕΥΑΚ αποδεικνύεται και από το ότι στον διαγωνισμό για την ανάθεση της εκτέλεσης του αντίστοιχου έργου για την προηγούμενη χρήση το πρόσωπο αυτό είχε αποκλειστεί, λόγω του ότι «δεν είχε εγγυητική σύμφωνα με τις προδιαγραφές» (32/6/12.4.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑΚ).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων της ΔΕΥΑΚ.

Μη νομίμως δεν δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης περίληψη της διακήρυξης με πληροφορίες σχετικά με τους δικαιούμενους συμμετοχής διαφορετικές από αυτές, που δημοσιεύθηκαν στον ελληνικό τύπο. Κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού και της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων δεν δημοσιεύθηκαν στην ίδια Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στον ελληνικό τύπο οι τροποποιηθέντες ουσιώδεις όροι της διακήρυξης αναφορικά με τις δικαιούμενες συμμετοχής κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι με την ως άνω τροποποίηση διευρύνεται ο αριθμός των εν λόγω κοινοπραξιών, με το ύψος της εγγύησης συμμετοχής και το σύστημα υποβολής προσφοράς. Μη νομίμως συγκροτήθηκε η Επιτροπή Διαγωνισμού με μέλος υποδεικνυόμενο από την Τοπική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων και όχι από την Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων, καθόσον παραβιάσθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 21 παρ. 3 του ν. 3669/2008 αλλά και η αρχή της αυστηρής και τυπικής διαδικασίας, που διέπει τους διαγωνισμούς δημοσίων έργων. Μη νομίμως μέλος της Επιτροπής Διαγωνισμού, που έλεγξε τα δικαιολογητικά συμμετοχής των υποψηφίων και γνωμοδότησε υπέρ της απόρριψης των ενστάσεων και της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, συμμετείχε ταυτόχρονα και ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της δημοτικής επιχείρησης, που απέρριψε τις ενστάσεις και προσφυγές και κατακύ-ρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Μη νομίμως αποκλείσθηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού συγκεκριμένη Κ/Ξ, καθόσον για την απόδειξη της ασφαλιστικής ενημερότητας του μέλους της αρκούσε η ενη-μερότητα πτυχίου της, δεδομένου ότι στην τελευταία αναγράφονται ρητά τα στελέχη του πτυ¬χίου της, που είχαν υποχρέωση ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. ενώ η μη αναγραφή των ΝΓ και ΣΧ (στελεχών του εργοληπτικού της πτυχίου) στην ασφαλιστική ενημερότητα Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. στελεχών δεν ασκεί επιρροή στην απόδειξη της ασφαλιστικής ενημερότητας της εταιρείας ενόψει του ότι τα πρόσωπα αυτά δεν είχαν υποχρέωση ασφάλισης στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε..

Προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας:Με δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, λόγω του μη νομίμου αποκλεισμού της εταιρείας «….» από τη διαδικασία του διαγωνισμού. Ειδικότερα, μόνη η αναγραφή εσφαλμένου αριθμού πρωτοκόλλου της διακήρυξης επί του φακέλου της προσφοράς της, ενώ επ’ αυτού αναγράφεται επιπλέον ο τίτλος της προμήθειας ολογράφως, ο αριθμός της μελέτης και το έτος, η ημερομηνία και η ώρα του διαγωνισμού, συνιστά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, πρόδηλο τυπικό σφάλμα που δεν επιδρά στο περιεχόμενο της προσφοράς και, ως εκ τούτου, όφειλε η αναθέτουσα αρχή πριν την αποκλείσει από τον διαγωνισμό να την καλέσει να διορθώσει το εν λόγω τυπικό σφάλμα. Άλλωστε, ενόψει και των λοιπών ως άνω αναγραφόμενων επί του φακέλου της προσφοράς στοιχείων η αναγραφή από την εταιρεία εσφαλμένου κατά ένα ψηφίο αριθμού πρωτοκόλλου της διακήρυξης, δεν αρκεί για να δημιουργήσει αμφιβολία στην αρμόδια Επιτροπή ως προς την ταυτότητα του διαγωνισμού για τον οποίο κατατέθηκε η επίμαχη προσφορά. Συνακόλουθα, η παράλειψη πρόσκλησης της εταιρείας και, κατ’ επέκταση, η απόρριψη της προσφοράς της παρίσταται μη νόμιμη. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη ότι στη διακήρυξη δεν περιλαμβανόταν ρητή διάταξη περί της υποχρέωσης κλήσης των διαγωνιζομένων προς διόρθωση προδήλου τυπικού σφάλματος της προσφοράς πριν από τον αποκλεισμό τους,    οι υπηρεσίες του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των προπαρατεθεισών διατάξεων του ν. 4412/2016 και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής τους πλάνης.

Μη νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον μη νομίμως αποκλείστηκε η πρώτη μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, αφού η αναφορά του διακριτικού τίτλου της επιχείρησης στο σώμα της εγγυητικής επιστολής, ακόμα και χωρίς την προσθήκη της εταιρικής επωνυμίας αυτής συνιστούσε ήδη επαρκή και σαφή, σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 5 του ν.3669/2008, ένδειξη υπέρ ποιας εταιρείας έχει εκδοθεί η εγγυητική αυτή επιστολή, μη καταλειπομένης αμφιβολίας περί της ταυτότητας αυτής κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις. Το VI Τμήμα με την 1890/2010 απόφασή του δεν ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Κλιμάκιο κρίνει ότι, νομίμως, η ανάθεση της εκτέλεσης του επίμαχου έργου έλαβε χώρα, σύμφωνα και με την σχετική απόφαση του διοικούντος οργάνου της Αναθέτουσας αρχής, με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, καθώς αυτό διέπεται, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού του (33.210,00 ευρώ με Φ.Π.Α.) με βάση τις περί προχείρου διαγωνισμού διατάξεις του άρθρου 29 της Κ.Δ.Ε. Οι διατάξεις αυτές ρητώς επιβάλλουν ως μόνη ουσιώδη διατύπωση τη διενέργεια αυτού από Επιτροπή, όπως και έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση, επιπλέον δε συντάχθηκε Πρόσκληση, που περιελάμβανε όλα τα απαραίτητα για τη διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού στοιχεία, η οποία αναρτήθηκε στον Πίνακα Ανακοινώσεων της Τεχνικής Υπηρεσίας και παραδόθηκε επιπλέον σε τέσσερις (4) δραστηριοποιούμενες στον οικείο χώρο εταιρείες

(...) Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ένσταση της εταιρείας «.....» ασκήθηκε εμπρόθεσμα στις 27.9.2010, δεδομένου του ότι η πενθήμερη προθεσμία, που προβλέπεται από το άρθρο 4 παρ. 4.1. θ΄ της διακήρυξης για την άσκησή της, άρχισε την επομένη ημέρα από την κοινοποίηση του πρακτικού της Επιτροπής του Διαγωνισμού, ήτοι στις 22.9.2010 και έληξε, όχι στις 26.9.2010, που συνέπιπτε με αργία, δηλαδή την Κυριακή, αλλά στις 27.9.2010, δηλαδή την επόμενη εργάσιμη ημέρα που ήταν η Δευτέρα. Συνεπώς ο σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου παρίσταται αβάσιμος. Περαιτέρω, oι σχετικές διατάξεις, του άρθρου 23.2.3 της διακήρυξης, που παρατίθενται στην προηγούμενη σκέψη, δεν επιβάλλουν, και μάλιστα επί ποινή απαραδέκτου της προσφοράς, την σύνταξη της υπεύθυνης δήλωσης με αναγραφή της ημερομηνίας και στην πίσω όψη αυτής όταν συνεχίζεται εκεί λόγω έλλειψης διαθέσιμου χώρου η αρίθμηση των δικαιολογητικών, για τα οποία δηλώνεται ότι είναι ακριβή φωτοαντίγραφα των πρωτοτύπων. Άλλωστε, η ως άνω αναγραφή της ημερομηνίας δεν απαιτείται ούτε και από το ίδιο το έντυπο της υπεύθυνης δήλωσης, το οποίο ως προς τον τύπο και το περιεχόμενο έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης ΔΙΑΔΠ/Α1/18368/ 25.9.2002 του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης («Καθορισμός του τύπου και του περιεχομένου της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του ν. 1599/1986», Β΄ 1276) – τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η διακήρυξη δεν παραπέμπει σ΄ αυτήν- καθόσον στην παραπομπή (4), που βρίσκεται στην μπροστινή όψη αυτού (του εντύπου), ορίζεται ότι «σε περίπτωση ανεπάρκειας χώρου η δήλωση συνεχίζεται στην πίσω όψης της και υπογράφεται από τον δηλούντα». Ως εκ τούτου, μη νομίμως έγινε δεκτή από τη Δημαρχιακή Επιτροπή η ως άνω ένσταση της φερόμενης ως δικαιούχου του κρινόμενου χρηματικού εντάλματος εταιρείας και αποκλείστηκε ο πρώτος μειοδότης ..... κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο. Το γεγονός δε ότι ο πρώτος μειοδότης δεν αμφισβήτησε την παραπάνω απόφαση δεν αναιρεί την εντοπισθείσα ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον αυτή διέπεται από την αρχή της τυπικότητας καθώς και τις κανονιστικές διατάξεις της επίμαχης διακήρυξης, και συνεπώς, ο σχετικός ισχυρισμός του Δήμου είναι αβάσιμος. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ο αποκλεισμός του πρώτου μειοδότη στηρίχθηκε σε μια νομικά υποστηρίξιμη ερμηνευτική εκδοχή της κρίσιμης διάταξης της διακήρυξης, που υιοθετήθηκε από τα όργανά του, είναι επίσης αβάσιμος, καθόσον, ανεξαρτήτως του ότι οι όροι της διακήρυξης καθορίστηκαν και εγκρίθηκαν από την ίδια τη Δημαρχιακή Επιτροπή, οι διατάξεις της σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τον τύπο αυτών ήταν σαφείς και δεν άφηναν περιθώριο ερμηνείας κατά το δοκούν, τούτο δε και ενόψει των αρχών της τυπικότητας, της ισότητας και της διαφάνειας που διέπουν τη διαδικασία σύναψης των δημοσίων συμβάσεων. Περαιτέρω, το γεγονός ότι έχει τελειώσει το 70% του έργου, όπως διατείνεται ο Δήμος, δεν ασκεί επιρροή αναφορικά με τη νομιμότητα της δαπάνης, στην εξέταση της οποίας και μόνο περιορίζεται το Κλιμάκιο κατά την παρούσα διαδικασία και δε δύναται να αποτελέσει αυτοτελές έρεισμα για τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος πληρωμής (βλ. Ελ.Συν. πραξ. VII Τμ/ 215/2008, 273/2010, 17, 228/2011). Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι ενήργησε με την πεποίθηση ότι η διαγωνιστική διαδικασία ήταν νόμιμη και ότι οι πλημμέλειες δεν οφείλονται σε πρόθεση καταστρατήγησης των αρχών της διαφάνειας της ίσης μεταχείρισης, αλλά σε συγγνωστή πλάνη των οργάνων του, είναι απορριπτέος, καθόσον δεν προκύπτουν οι ειδικότεροι εκείνοι λόγοι, για τους οποίους δημιουργήθηκε στα αρμόδια όργανα του Δήμου εύλογα η πεποίθηση ότι ήταν νόμιμος ο αποκλεισμός του πρώτου μειοδότη, ενόψει τόσο των σαφών διατάξεων της διακήρυξης, όσο και της εμπεριστατωμένης αντίθετης γνωμοδότησης της Επιτροπής του Διαγωνισμού.