ΕλΣυνΤμ.6/1203/2014
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Εκτέλεση έργου:ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αποτελεί μεικτή σύμβαση αλλά συνένωση δύο διακριτών μεταξύ τους συμβάσεων (αυτής της κατασκευής των ηχοπετασμάτων και αυτή της εκπονήσεως της μελέτης ηχοπροστασίας), εκάστη των οποίων είναι πλήρης, αυτοτελής και κατατείνει στην επίτευξη διαφορετικών στόχων και συγκεκριμένα η μεν μία στην αποπεράτωση του φυσικού αντικειμένου της κατασκευής των ηχοπετασμάτων που άρχισαν να κατασκευάζονται με παλαιότερες εργολαβίες, η δε άλλη στη μελέτη του θορύβου σε περιοχές (θέσεις) διάφορες της κατασκευής του έργου, οι οποίες άλλωστε προσδιορίσθηκαν με την 107640/29.1.2010 εγκριθείσα μελέτη. Τούτο αναφέρεται ρητώς στο οικ.13693/2.12.2013 έγγραφο του αναπληρωτή Διευθυντή της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας .., όπου, ως εκτέθηκε ήδη ανωτέρω, ρητώς αναγράφεται ότι «… αποφασίσθηκε η εκπόνηση μελέτης σε νέες θέσεις που δεν περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη εργολαβία … Η μελέτη … αφορά σε λήψη μέτρων ηχοπροστασίας σε περιοχές της Λεωφόρου … και Λεωφόρου … οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη εργολαβία … Η μελέτη … θα εγκριθεί αρμοδίως με σκοπό την αντιμετώπιση του θορύβου μέσω μελλοντικών εργολαβιών …», ενώ και στην ασκηθείσα παρέμβαση δεν γίνεται οιαδήποτε μνεία σχετικά με την πιθανή χρησιμοποίηση της μελέτης που πρόκειται να εκπονηθεί, στην κατασκευή των ηχοπετασμάτων που αποτελούν αντικείμενο της συμβάσεως έργου. Ο διακριτός χαρακτήρας των δύο συμβάσεων και το γεγονός ότι κατατείνουν σε διαφορετικό οικονομικό και λειτουργικό αποτέλεσμα αποτρέπει την ενιαία αντιμετώπιση αυτών (με βάση τον κανόνα του κύριου και παρεπόμενου αντικειμένου της ίδιας συμβάσεως) και επιτάσσει την εφαρμογή σε κάθε ιδιαίτερη σύμβαση των κανόνων δικαίου που ρυθμίζουν το αντικείμενό της. Ομοίως, δεν είναι δυνατόν η κριθείσα σύμβαση να αντιμετωπισθεί βάσει των διατάξεων του άρθρου 19 του Ν. 3316/2005 και του άρθρου 8 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, ως σύμβαση μελέτης – κατασκευής αφενός διότι το ρυθμιστικό πλαίσιο και οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επιλογή του εξαιρετικού αυτού συστήματος είναι τελείως διαφορετικές από αυτές που υπάρχουν εν προκειμένω, αφετέρου δε διότι και στο σύστημα αυτό, η ζητούμενη μελέτη κατατείνει στην έντεχνη και άρτια εκτέλεση του προκηρυχθέντος έργου και δεν αφορά σε διαφορετικό, έστω και παρεμφερές αντικείμενο.(...)η κρινόμενη αίτηση ανακλήσεως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα πρόσθετη παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους καθόσον η μελέτη είναι διακριτή και αυτοτελής σε σχέση με τη σύμβαση έργου και ανατέθηκε χωρίς την τήρηση των διατάξεων του Ν. 3316/2005, (έλεγχο καταλληλότητας, υποβολή και αξιολόγηση τεχνικής και οικονομικής προσφοράς).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
Ν.2445/1996
Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης της Μελέτης, Κατασκευής, Αυτοχρηματοδότησης και Εκμετάλλευσης της Ελεύθερης Λεωφόρου Ελευσίνας-ΣταυρούΑεροδρομίου Σπάτων και Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού, ρύθμιση συναφών θεμάτων και άλλες διατάξεις
ΝΣΚ/440/2007
Σχηματισμός από την ανώνυμη εταιρεία «ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε.», του προβλεπόμενου από το άρθρο 62.3 της αναφερόμενης σύμβασης ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού, επί ζημιογόνου οικονομικής χρήσεως.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Η ανώνυμη εταιρεία «ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε.», ανάδοχος του έργου «Παραχώρηση της Μελέτης, Κατασκευής, Αυτοχρηματοδότησης και Εκμετάλλευσης της Ελεύθερης Λεωφόρου Ελευσίνας – Σταυρού – Αεροδρομίου Σπάτων και Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού», δεν δύναται να σχηματίζει το προβλεπόμενο από το άρθρο 62.3 της σχετικής σύμβασης μελέτης και κατασκευής του έργου ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό, σε περίπτωση ζημιογόνου οικονομικής χρήσεως.
ΕλΣυν/Ε Κλ/50/2010
Μη νόμιμο σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης (άρθρου 57 ν.3669/2008), καθόσον α) η ανάγκη εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών που προέκυψαν από τη μελέτη εφαρμογής δεν απο¬δεικνύει ότι οι διαφοροποιήσεις αυτές οφείλονταν άνευ ετέρου σε απρόβλεπτα γεγονότα και όχι σε παραλείψεις της αρχικής μελέτης, β) αορίστως αιτιολογείται η συνδρομή απροβλέπτων περιστάσεων, ενώ τα επικαλούμενα πλημμυρικά φαινόμενα δεν στοιχειοθετούν τη συνδρομή απροβλέπτων περιστάσεων διότι ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν εξειδικεύεται ο ακριβής χρόνος, η διάρκεια και η ένταση των έντονων βροχοπτώσεων που τα προκάλεσαν, η αναθέτουσα αρχή όφειλε να προβλέψει σχετικές εργασίες στην αρχική μελέτη. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 707/2010 απόφασή του ανακάλεσε την Πράξη αυτή και έκρινε ότι: α) μια συμπληρωματική σύμβαση δημοσίου έργου, η αρχική σύμβαση του οποίου έχει υπαχθεί στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, υπάγεται στον ίδιο έλεγχο ανεξαρτήτως ποσού, β) από τα στοιχεία που προσκομίστηκαν ενώπιον του Τμήματος αποδεικνύεται η συνδρομή απροβλέπτων περιστάσεων (η ένταση των πλημμυρικών φαινομένων ήταν αντικειμενικά αδύνατο να προβλεφθεί κατά το χρόνο σύνταξης της οικείας μελέτης, η αναγκαιότητα εγκατάστασης καλωδίου για τη λειτουργία του συστήματος ομοιόμορφης μείωσης στάθμης φωτισμού συνεπία θέσεως σε ισχύ νέων προδιαγραφών ηλεκτροφωτισμού, η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων κατέστησαν αναγκαίες τις εργασίες κατασκευής παρακάμψεων).
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/408/2010
Συμπληρωματική σύμβαση. Έργασίες, που δεν είχαν προβλεφθεί στη μελέτη δημοπράτη¬σης και προβλέπονται το πρώτον στη στατική μελέτη εφαρμογής, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον πρόκειται για εργασίες που οφείλονται σε παραλείψεις ή σφάλματα της προμέτρησης της μελέτης, οι οποίες καλύπτονται αποκλειστικά από το κονδύλιο των απροβλέπτων που περιλαμβάνεται στην αρχική σύμβαση. Μη συνδρομή απροβλέπτων περιστάσεων. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών, που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΝΣΚ/9/2013
Νομιμότητα χρήσης από το δημόσιο της μελέτης κατασκευής μουσείου με τη δημοπράτηση της κατασκευής του παρά τη μη πλήρη εξόφληση του μελετητή.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Η εκ μέρους της υπηρεσίας χρήση της μελέτης του έργου «Πολυκεντρικό Μουσείο Βεργίνας-Κεντρικό Μουσειακό Κτίριο» με τη δημοπράτηση της κατασκευής του δεν συνιστά παράνομη πράξη, η δε υπηρεσία νομιμοποιείται να χρησιμοποιήσει την ανωτέρω μελέτη στο πλαίσιο της διαδικασίας δημοπράτησης του έργου και να υπογράψει τη σύμβαση κατασκευής του, έστω και αν δεν έχει καταβληθεί στο μελετητή το σύνολο της αμοιβής του. (ομοφ.)
ΝΣΚ/146/2002
Διαδικασία ανάθεσης μελέτης κατασκευής δημόσιου έργου από το Δημόσιο και Δημόσιες Επιχειρήσεις και καθορισμός της αμοιβής του μελετητή.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Για την ανάθεση εκπόνησης μελέτης από το Δημόσιο ή τις Δημόσιες Επιχειρήσεις πρέπει να ακολουθηθεί η αναφερόμενη στο άρθρο 11 του Ν 716/77 διαδικασία, αυτή πρέπει να γίνει σε μελετητή που έχει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα και η αμοιβή καθορίζεται βάσει των διατάξεων περί ελαχίστων ορίων της αμοιβής των μελετητών. β) Αν η σχετική σύμβαση υπογράφηκε με εργολάβο κατασκευής δημόσιων έργων, αλλά η μελέτη εκπονήθηκε από μελετητή που είχε τα νόμιμα προσόντα είναι δυνατό να ελεγχθεί η μελέτη και αν είναι ορθή, η σχετική αμοιβή μπορεί να καταβληθεί βάσει των διατάξεων περί αδικαιολόγητου πλουτισμού.
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/492/2010
Συμπληρωματική σύμβαση. Εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον δεν οφείλονται σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, αλλά στη διαφοροποίηση της στατικής μελέτης εφαρμογής από την οριστική μελέτη, δηλαδή σε προφανείς παραλείψεις και σφάλματα της τελευταίας, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η κάλυψή τους με συμπληρωματική σύμβαση, αλλά μόνο από το κονδύλι των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης. Οι λοιπές εργασίες συνιστούν επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, αφού το τελευταίο αφορούσε στην επαναφορά του διώροφου τμήματος στην πρότερή του κατάσταση και όχι στη συνολική αναδιαρρύθμισή του.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1285/2011
Ανάπλαση κεντρικού ιστού πόλεως - συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 796/2011 Απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αποτελεί, κατά την έννοια του νόμου, συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Κεντρικού Ιστού Πόλεως ....», όπως το τελευταίο προσδιορίσθηκε με την οικεία μελέτη δημοπράτησης και την αρχική σύμβαση, καθόσον αφορά στην εκτέλεση εργασιών που ανέκυψαν μετά από την ανατροπή των προβλέψεων της μελέτης δημοπράτησής του και την επελθούσα μεταβολή του αρχικού σχεδιασμού του έργου, του οποίου το αντικείμενο τροποποιήθηκε και επεκτάθηκε, βάσει των ως άνω μελετών που εγκρίθηκαν κατά την εκτέλεσή του. Επομένως, οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορούν το αρχικό συμβατικό αντικείμενο του ανωτέρω έργου και δεν δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης αυτού, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση του VΙ Τμήματος. Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, δεν συντρέχει εν προκειμένω η αξιούμενη από το νόμο συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου, οι οποίες να καθιστούν αναγκαία τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, δοθέντος ότι τα γεγονότα που επικαλείται ο αιτών Δήμος της μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης, λόγω της λειτουργίας του αεροδρομίου ..., της κατασκευής της ... και των Ολυμπιακών Έργων, καθώς και του ότι η προηγούμενη αντίστοιχη κυκλοφοριακή μελέτη είχε συνταχθεί κατά το έτος 2001, ήταν γνωστά πολύ προ της δημοπρατήσεως του έργου. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ....» πρέπει να απορριφθεί και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 796/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/796/2011
Ανάπλαση κεντρικού ιστού πόλεως - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης διότι αυτή δεν αποτελεί, κατά την έννοια του νόμου, συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Κεντρικού Ιστού Πόλεως ...», όπως αυτό προσδιορίστηκε με την οικεία μελέτη δημοπράτησης και την αρχική σύμβαση. Ειδικότερα η ελεγχόμενη σύμβαση δεν φέρει συμπληρωματικό χαρακτήρα αναφορικά με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, αλλά αφορά στην εκτέλεση εργασιών που ανέκυψαν μετά από την ανατροπή των προβλέψεων της μελέτης δημοπράτησής του και την επελθούσα μεταβολή του αρχικού σχεδιασμού του έργου, του οποίου το αντικείμενο τροποποιήθηκε και επεκτάθηκε, βάσει των ως άνω μελετών που εγκρίθηκαν κατά την εκτέλεσή του, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα. Επομένως, οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορούν το αρχικό συμβατικό αντικείμενο του ανωτέρω έργου και δεν δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης αυτού. Σε κάθε περίπτωση, εξάλλου, η ανάγκη εκτέλεσης των φερόμενων ως συμπληρωματικών εργασιών δεν ανέκυψε λόγω της συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου, καθόσον τα επικαλούμενα γεγονότα της μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης λόγω της λειτουργίας του αεροδρομίου …, της κατασκευής της … και των … καθώς και του ότι η προηγούμενη αντίστοιχη κυκλοφοριακή μελέτη είχε συνταχθεί κατά το έτος 2001, ήταν γνωστά πολύ πριν από τη δημοπράτηση του έργου.(...)Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης και επομένως η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1285/2011
ΕΣ/Κλ.Ε/413/2017
Κατασκευή και δημοπράτηση έργου- συμπληρωματική σύμβαση: Για τους παραπάνω λόγους, στα πλαίσια της συμπληρωματικής σύμβασης θα πρέπει να γίνει η προετοιμασία των καταστημάτων του ισογείου προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενοικίαση τους κατά την αμέσως επόμενη περίοδο και να ολοκληρωθούν οι εξωτερικώς επενδύσεις του κτιρίου στο σύνολό τους προκειμένου να μην επιβαρύνεται αισθητικά για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα η ιδιαίτερα σημαντική περιοχή του παλαιού ... Λιμένα των ... ... . Αναφορικά με τις εργασίες επένδυσης των όψεων, εξαιτίας του είδους και του πάχους των λίθων που προβλέπονταν στην εγκεκριμένη αρχιτεκτονική μελέτη, αλλά και του ιδιαιτέρως μεγάλου συνολικού ύψους των όψεων του κτιρίου, τα οποία δεν είχαν εκτιμηθεί επαρκώς στην αρχική μελέτη εφαρμογής και που οδήγησαν σε ιδιαίτερα μεγάλο βάρος που έπρεπε να στερεωθεί πάνω στον φέροντας οργανισμό, κρίθηκε τελικά αναγκαίο να γίνουν συμπληρωματικές εργασίες προκειμένου να ενισχυθεί η στήριξη των λιθοσωμάτων και να υλοποιηθεί με ασφάλεια η μεταφορά των φορτίων πάνω στο φυσικό έδαφος. Η επιλογή που έγινε στο στάδιο της αρχικής μελέτης εφαρμογής για την χρήση απλής σουηδικής ξυλείας στην κατασκευή των κουφωμάτων του εξωτερικού κελύφους ήταν ιδιαίτερα ατυχής για το είδος, την θέση, το μέγεθος και την σημασία του συγκεκριμένου κτιρίου, αφού κατά κοινή ομολογία , η χρήση της συγκεκριμένης κατηγορίας ξυλείας δεν συνάδει με τις ιδιαιτέρως αυξημένες συνθήκες διάβρωσης που επικρατούν στο βόρειο παραλιακό μέτωπο και που θα οδηγούσε πολύ σύντομα στην φθορά την απαξίωση και την αντικατάστασή τους. Για τους λόγους αυτούς προτείνεται τελικά να χρησιμοποιηθεί κατηγορία ξύλινου κουφώματος βιομηχανικής κατασκευής από ξυλεία τύπου μαόνι, που κρίνεται και η πλέον κατάλληλη επιλογή για κτίριο και τις συγκεκριμένες συνθήκες διάβρωσης. Στην περίπτωση αυτή υπάγονται οι εργασίες που προτείνονται με την παρούσα Συμπληρωματική Σύμβαση, η οποία επισυνάπτεται στον 3ο Α.Π.Ε. ... . Στο 3ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε. προβλέπονται για την συμπληρωματική σύμβαση, η εκτέλεση δώδεκα (12) Νέων Εργασιών, οι οποίες καθίστανται αναγκαίες για την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου ... Οι προαναφερόμενες μεταβολές, οι παραλείψεις και τα σφάλματα της Αρχικής Μελέτης είναι μικρές σε σχέση με το συνολικό τεχνικό αντικείμενο του έργου, το οποίο εκτελείται χωρίς αποκλίσεις από τη θέση που προέβλεπε η αρχική Τεχνική Έκθεση και επιτυγχάνεται η ανέγερση του κτιρίου .... ». Σε εκτέλεση της ανωτέρω απόφασης έχει ήδη υποβληθεί ενώπιον του Κλιμακίου σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου.Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά, όπως ευθέως προκύπτει από το περιεχόμενο της αιτιολογικής έκθεσης του 3ου Α.Π.Ε., σε ηθελημένη αλλαγή της χρήσης δύο ορόφων του κτιρίου και σε σφάλματα και παραλείψεις της αρχικής μελέτης. Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
Δεν ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/46/2018