ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια υγρών καυσίμων Δήμου ...Με τα δεδομένα αυτά, η υποβληθείσα προς έλεγχο προμήθεια συνολικής ενδεικτικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 480.431,72 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας συνολικής ενδεικτικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 803.453,39 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία, αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 142/2017, 71, 10/2016, 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Κατά συνέπεια, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (χωρίς ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000,00 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και, επομένως, ο φάκελος και το σχέδιο σύμβασης πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (χωρίς ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000,00 και 500.000,00 ευρώ.

Η Πράξη 476/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει απαράδεκτη την υποβολή του σχεδίου σύμβασης για το υποέργο 2 «Ε.Ε.Λ. Μ. ΠΑΝΑΓΙΑΣ» του Δήμου Αριστοτέλη. Το έργο, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.450.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), εντάσσεται σε ευρύτερη Πράξη συγχρηματοδοτούμενη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι, σύμφωνα με τον ν. 4700/2020, ο υποχρεωτικός προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας από τα Κλιμάκια διενεργείται σε συγχρηματοδοτούμενα έργα μόνο εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), όριο το οποίο δεν πληρούται.

Προσυμβατικός έλεγχος. Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 437.786 ευρώ (πλέον ΦΠΑ, 538.476,78 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 962.193,50 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και επομένως ο φάκελος και τα σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (άνευ ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000 και 500.000 ευρώ (άρθρο 2 παρ. Α περ. 16 της ΦΓ8/4913/19.1.2011 κανονιστικής απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου «Καθορισμός αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου», ΦΕΚ Β΄ 226).

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων(3669/2008,3852/2010) συνάγονται τα ακόλουθα : α) Στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται πριν από τη σύναψή τους, μεταξύ άλλων, και οι συμβάσεις των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους χωρίς ΦΠΑ είναι μεγαλύτερη από τα χρηματικά όρια που θέτουν οι προμνησθείσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, το χρηματικό αυτό όριο, όταν το έργο χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, ήταν μέχρι 31.12.2010 1.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και μετά την 1.1.2011 100.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στην τελευταία περίπτωση αρμοδιότητα διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου έχει ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συμβάσεις προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 100.000 έως 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πάνω από 500.000 ευρώ. β) Στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων των ως άνω νομικών προσώπων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ (Πρ. VI Τμ. 255/2007, Ε΄ Κλιμ. 430/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα του αν πρόκειται για αυτοτελές έργο ή για υποέργο, η εκτέλεση του οποίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εκτελέσεως περισσότερων υποέργων (βλ. Πρ. Ε΄ Κλιμ. 318/2010, 580, 581/2009, 424/2008, 277/2008, 136/2008, VI Τμ. 68/2008). Η διάταξη αυτή του άρθρου 30 παρ. 2 περ. β του ν. 3669/2008 ως αφορώσα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ειδική και κατισχύει της προμνησθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010. Άλλωστε η τελευταία αυτή διάταξη, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση επί αυτής (βλ. σελ. 154), τροποποίησε το ισχύον μέχρι τότε χρηματικό όριο (προϋπολογιζόμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ) υπαγωγής των συμβάσεων των δήμων, περιφερειών και των νομικών τους προσώπων στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ήταν 1.000.000 ευρώ, και καθόρισε πλέον το όριο αυτό στις 100.000 ευρώ.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων επιδιώκει να επαναδημοπρατηθεί το έργο με νέα διακήρυξη που θα συμπεριλαμβάνει και τα πτυχία κατηγορίας ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΓΩΓΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ» με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 1.669.354,84 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Ο προσφεύγων δεν συμμετείχε στη διαδικασία, επειδή θεώρησε ότι οι όροι της διακήρυξης τον αποκλείουν. Η ΑΕΠΠ απέρριψε την προσφυγή ως απαράδεκτη, λόγω μη καταβολής του νόμιμου παραβόλου.

Η Πράξη 131/2024 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας ειδών ατομικής προστασίας ετών 2021-2022 για τον Δήμο Πατρέων και τα νομικά του πρόσωπα, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.000.785,60 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Η προμήθεια διαιρείται σε 69 τμήματα με κριτήριο την τιμή. Συμμετείχαν 21 οικονομικοί φορείς, εκ των οποίων αποκλείστηκαν αρκετοί λόγω μη συμμόρφωσης με τεχνικές προδιαγραφές. Εγκρίθηκαν 42 σχέδια συμβάσεων συνολικής αξίας 824.462,59 ευρώ με διάφορες εταιρείες, ενώ απαγορεύεται η υπογραφή δύο λόγω μη παράτασης προσφορών. Επισημαίνεται υπερβάλλουσα προϋπολογιζόμενη δαπάνη, χωρίς όμως δυσμενείς συνέπειες.

Προμήθεια τεσσάρων (4) απορριματοφόρων: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, τα τέσσερα (4) σχέδια σύμβασης που αφορούν στην ανωτέρω συγχρηματοδοτούμενη από ενωσιακούς πόρους προμήθεια του Δήμου Χαλανδρίου, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας δεν υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (είναι 1.036.220,97 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), απαραδέκτως υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

Με την προδικαστική προσφυγή ζητήθηκε οι ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής με αριθμό 156/16-06-2020, με την οποία κατακυρώθηκε στον παρεμβαίνοντα ως οριστικό ανάδοχο το αντικείμενο του διαγωνισμού για την 'Προμήθεια Ελαστικών Οχημάτων και Μηχανημάτων'. Το αντικείμενο της σύμβασης περιλάμβανε δύο τμήματα: Τμήμα Α για ελαστικά μηχανημάτων έργου με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 62.880 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και Τμήμα Β για ελαστικά οχημάτων με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 91.957,22 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Η προσφεύγουσα αμφισβήτησε τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, ισχυριζόμενη ότι ο παρεμβαίνων δεν κατέθεσε τα απαραίτητα δικαιολογητικά και ότι τα αποδεκτά δικαιολογητικά ήταν ελλιπή ή μη έγκυρα.

Η Πράξη 59/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΟΔΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΠΟΛΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ». Η προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανέρχεται σε 2.766.008,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Το Έργο συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (με πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 324 του ν. 4700/2020, οι συγχρηματοδοτούμενες συμβάσεις ΟΤΑ ελέγχονται υποχρεωτικά μόνο αν η δαπάνη υπερβαίνει τα 5.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Επειδή η δαπάνη είναι κατώτερη, το σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκε απαραδέκτως για έλεγχο νομιμότητας.

Ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης που απορρίπτει την προσφορά του για τα είδη με αριθμούς 30, 31, 32, 33, 71 και 72, καθώς και την κατακύρωση της προμήθειας αυτών των ειδών σε αυτόν. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια αποστειρωτικού υλικού, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 57.100 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για τα συγκεκριμένα είδη, ως μέρος ενός ευρύτερου διαγωνισμού με συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη 148.590,56 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η προσφυγή επικαλείται παράβαση των διατάξεων σχετικά με την αξιολόγηση των προσφορών και την πιστοποίηση της ψηφιακής υπογραφής.