Η Απόφαση 650/2025 του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) αφορά την αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής ανώνυμης επιχείρησης και την ακύρωση δύο Οριστικών Πράξεων Διορθωτικού Προσδιορισμού ΦΠΑ (περιόδων 2023 και 2024) του 1ου ΕΛ.ΚΕ. ΑΤΤΙΚΗΣ. Ο έλεγχος είχε καταλογίσει συνολικό ποσό €37.544,95 (φόρο και πρόστιμα), κρίνοντας ότι τιμολόγια παροχής υπηρεσιών προς Ολλανδική επιχείρηση, μέλος του ίδιου ομίλου, δεν ήταν απαλλασσόμενες ενδοκοινοτικές πράξεις. Η ΔΕΔ έκρινε ότι η προσφεύγουσα τελικά προσκόμισε την επίσημα μεταφρασμένη σύμβαση, αποδεικτικά VIES και τραπεζικές κινήσεις, τα οποία τεκμηριώνουν ότι οι υπηρεσίες εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 2859/2000. Συνεπώς, ο τόπος φορολόγησης δεν ήταν το εσωτερικό της χώρας, οπότε οι πράξεις ακυρώθηκαν.

Η Πράξη 275/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης του έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Π.Ε. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2024-2025». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης λόγω ουσιώδους νομικής πλημμέλειας στη διαγωνιστική διαδικασία. Συγκεκριμένα, ο αποκλεισμός μιας ένωσης οικονομικών φορέων (2ης στη σειρά μειοδοσίας) κρίθηκε μη νόμιμος, καθώς οφειλόταν σε αντικειμενική ασάφεια της διακήρυξης σχετικά με τη δήλωση του ανεκτέλεστου υπολοίπου των εργολαβικών συμβάσεων στο ΕΕΕΣ. Η αναθέτουσα αρχή όφειλε να καλέσει την ένωση να παράσχει διευκρινίσεις αντί να προχωρήσει στον άμεσο αποκλεισμό της. Το Κλιμάκιο παρέχει τη δυνατότητα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να επαναλάβει τη νομιμότητα καλώντας την αποκλεισθείσα ένωση για διευκρινίσεις.

Η Πράξη 553/2024 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας για την ανάθεση του έργου «Κατασκευή δικτύων πόσιμου νερού Δήμου Νέας Προποντίδας». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης καθώς η προσφορά της πρώτης μειοδότριας ένωσης εταιρειών απορρίφθηκε μη νομίμως. Ο αποκλεισμός βασίστηκε, εσφαλμένα, στο ότι η ένωση δεν ήταν εγγεγραμμένη στην απαιτούμενη τάξη του ΜΕΕΠ και στο ότι δεν δήλωσε ως υπεργολάβο τον τρίτο φορέα που παρείχε «δάνεια εμπειρία». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η συμμετοχή επιτρέπεται ανεξαρτήτως τάξης, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια, ενώ η δάνεια εμπειρία είναι διακριτή από την υπεργολαβία.

Ο πρώτος προσφεύγων αίτησε την ακύρωση της απόφασης 445/5.12.2023 της Οικονομικής Επιτροπής, η οποία απέρριψε την προσφορά του σε διαγωνισμό για το έργο «…» (με εκτιμώμενη αξία 400.000€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), επικαλούμενος ότι το ΕΕΕΣ που υπέβαλε ήταν σύμφωνο με το υπόδειγμα της διακήρυξης και είχε συνοδεύσει υπεύθυνη δήλωση για το ανεκτέλεστο υπόλοιπο εργολαβικών συμβάσεων. Η ΕΑΔΗΣΥ έκρινε ότι η απόρριψη ήταν άδικη λόγω ασάφειας στη διακήρυξη και ακύρωσε την μεταγενέστερη απόφαση 464/22.12.2023 που επίσης απέρριπτε την προσφορά του.

Η Πράξη 109/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ», της Ο.Σ.Ε. Α.Ε. Ο προϋπολογισμός του έργου, χωρίς ΦΠΑ, ήταν 5.940.000,00 ευρώ, ενώ η συμβατική δαπάνη ανήλθε σε 4.165.219,80 ευρώ. Το έργο, το οποίο θα εκτελεστεί στους νομούς Λαρίσης, Πιερίας και Ημαθίας, περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης υποδομής και επιδομής σιδηροδρομικών γραμμών. Κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, η προσφορά του πρώτου μειοδότη κρίθηκε αρχικά ως ασυνήθιστα χαμηλή, αλλά μετά από υποβολή αναλυτικής αιτιολόγησης, η Επιτροπή Διαγωνισμού την έκρινε αποδεκτή, διαπιστώνοντας εύλογο κέρδος 5,38%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Με την προδικαστική προσφυγή ζητούνται: (1) η ακύρωση της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου του αναθέτοντος φορέα που ανέδειξε την παρεμβαίνουσα ως μειοδότη των τμημάτων 1 και 2 του διαγωνισμού, (2) η ακύρωση των συμπροσβαλλόμενων πρακτικών, (3) ο αποκλεισμός των εταιριών «...Α.Ε.» και «...Α.Ε.» από τη συνέχεια του διαγωνισμού, και (4) η κατακύρωση του διαγωνισμού στην προσφεύγουσα εταιρεία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την παροχή υπηρεσιών διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης της Γενικής Διεύθυνσης πελατών της αναθέτουσας αρχής, συγκεκριμένα διοικητική υποστήριξη στο Γραφείο της Γενικής Διεύθυνσης και στις διευθύνσεις εξυπηρέτησης πελατών, διαχείρισης εσόδων και απαιτήσεων, καθώς και τεχνική υποστήριξη της διεύθυνσης διαχείρισης εσόδων και απαιτήσεων.

Στην προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής που απέρριψε την προσφορά του στον ηλεκτρονικό, ανοικτό, δημόσιο διαγωνισμό για την ανάδειξη μειοδότη-αναδόχου υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων του Στρατοπέδου «...» (...). Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η παροχή υπηρεσιών καθαριότητας για τετραετές χρονικό διάστημα, με προϋπολογισμένη αξία 283.200 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Ο αποκλεισμός του βασίστηκε στην μη συμπερίληψη της παρακράτησης φόρου εισοδήματος 8% στην οικονομική προσφορά του, τον οποίο η ΑΕΠΠ θεώρησε ότι δεν αποτελούσε νόμιμο λόγο απόρριψης.

Η προσφεύγουσα εταιρία ζητά την ακύρωση ή τροποποίηση της απόφασης 1627/2019 της Οικονομικής Επιτροπής, η οποία ακύρωσε τις προηγούμενες αποφάσεις 27/2019 και 417/2019 και απέκλεισε την προσφεύγουσα από τη διαγωνιστική διαδικασία, αναδεικνύοντας ως προσωρινό μειοδότη τον άλλο συμμετέχοντα. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την 'Προμήθεια, Εγκατάσταση και Λειτουργία Ρυθμιστών Εγκαταστάσεων Φωτεινής Σηματοδότησης' με εκτιμώμενη αξία 177.180,00€ και διάρκεια 24 μήνες. Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι ο αποκλεισμός της ήταν παράνομος, καθώς ο άλλος συμμετέχων δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά την υποβολή της προσφοράς του.

Ο προσφεύγων αίτησε την ακύρωση της απόφασης του Δ.Σ. του αναθέτοντα φορέα με αρ. 377/26-11-2018, η οποία απέρριψε την προσφορά του και έκρινε αποδεκτή την προσφορά του οικονομικού φορέα «………………». Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η «Προμήθεια – Εγκατάσταση και Θέση σε λειτουργία Συστημάτων Ενεργειακής Αναβάθμισης Κεντρικού Αντλιοστασίου ΔΕΥΑΛ» στα πλαίσια του έργου «WATenERgy CYCLE», με εκτιμώμενη αξία (χωρίς ΦΠΑ) 140.000 ευρώ. Ο προσφεύγων υποστήριξε ότι ο αποκλεισμός του ήταν παράνομος, καθώς δεν ελήφθησαν υπόψη ορθά οι συμβάσεις που κατέθεσε για την τεχνική του ικανότητα και η στήριξη από τρίτους οικονομικούς φορείς.

Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων(...)Με τα δεδομένα αυτά, και αφού από το υπόδειγμα του Ε.Ε.Ε.Σ. που ανήρτησε η προσφεύγουσα Α.Α. στον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού είχε αφαιρεθεί το ειδικό πεδίο («Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις»), στο οποίο συμπληρώνεται από τους διαγωνιζόμενους το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών τους συμβάσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο παρεμβαίνων 2ος μειοδότης, ο οποίος δήλωσε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών του συμβάσεων στην από 1.8.2023 συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση, ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές του υποχρεώσεις και μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαγωνιστική διαδικασία για τον λόγο αυτόν (πρβλ. ΣτΕ 2095/2021 σκ. 11). Σε κάθε περίπτωση, η απάλειψη του επίμαχου πεδίου από το Ε.Ε.Ε.Σ. δημιούργησε αντικειμενική ασάφεια, ως προς το εάν συντρέχει απαίτηση της διακήρυξης για προαπόδειξη του ανεκτέλεστου υπολοίπου, κατά τα ανωτέρω, η ασάφεια δε αυτή δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος του διαγωνιζόμενου, ο οποίος συμπλήρωσε πλήρως το αναρτηθέν από την προσφεύγουσα Α.Α. υπόδειγμα και συμπλήρωσε τις αναγκαίες πρόσθετες πληροφορίες προσκομίζοντας συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση (πρβλ. ΣτΕ 2223/2023 σκ. 9 και 10).
Mε τις κρινόμενες προσφυγές, όπως η πρώτη εξ αυτών αναπτύσσεται με το από 16.5.2024 υπόμνημα της προσφεύγουσας Α.Α., προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη Πράξη έσφαλε, κρίνοντας ότι ο αποκλεισμός του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη ήταν παράνομος, διότι με βάση το άρθρο 367 παρ. 3 του ν. 4412/2016 η προσφεύγουσα Α.Α. όφειλε να συμμορφωθεί στο διατακτικό της 1690/2023 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. που έκρινε αντιθέτως με το Κλιμάκιο. Ο λόγος αυτός είναι αλυσιτελής καθώς, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, οι αποφάσεις της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., που εκδίδονται επί προδικαστικών προσφυγών που ασκούνται από τους έχοντες προς τούτο έννομο συμφέρον, δεν δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση της κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ.1 εδ. β΄ του Συντάγματος αρμοδιότητάς του για τον έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, η οποία ρυθμίζεται στα άρθρα 324 επ. του ν. 4700/2020, ασκείται με τις εγγυήσεις που αυτό απολαμβάνει ως Ανώτατο Δικαστήριο, εκτείνεται στο σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεπώς και στον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αποσκοπεί στη διασφάλιση της αντικειμενικής νομιμότητας της προς ανάθεση σύμβασης (Έβδ. Τμ. 1638/2023, σκ. 24-26). Για τους λόγους αυτούς. Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.Δέχεται την ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 146/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1201/2024