Πρόγραμμα περισυλλογής και διαχείρισης ή / και αποτέφρωσης κάθε είδους νεκρών ζώων (...)Από τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147), με τίτλο «Υποδιαίρεση συμβάσεων σε τμήματα», με τις οποίες μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο οι διατάξεις του άρθρου 46 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, οι οποίες αποβλέπουν στη διευκόλυνση της συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στην ενίσχυση του ανταγωνισμού κατά την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων μέσω της υποδιαίρεσης αυτών σε τμήματα, σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στο προοίμιο της ως άνω Οδηγίας (βλ. ιδίως αιτιολ. σκ. 2 και 78), συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι, σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή επιλέξει, κατά τη διακριτική της ευχέρεια - η οποία ελέγχεται μόνον ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων αυτής - να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε τμήματα, πρέπει οι λόγοι για την επιλογή της αυτή να προκύπτουν είτε από τα έγγραφα της σύμβασης είτε από την ειδική έκθεση του άρθρου 341του ν. 4412/2016. (...)Ενόψει των παρατεθέντων ως άνω στοιχείων, που συνοδεύονται από τα ανάλογα αποδεικτικά έγγραφα, το Δικαστήριο κρίνει πως, στην προκειμένη περίπτωση, αιτιολογείται επαρκώς η ενιαία ανάθεση του αντικειμένου της επίμαχης σύμβασης εκ μέρους της προσφεύγουσας Περιφέρειας, σύμφωνα με το άρθρο 59 του ν. 4412/2016. Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Ανακαλεί την 54/2023 Πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας. 

Το Εβδομο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης για τη σίτιση των φοιτητών του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου για τα έτη 2025, 2026 και 2027. Το Κλιμάκιο κωλύει την υπογραφή της σύμβασης λόγω ουσιωδών νομικών πλημμελειών στη διακήρυξη. Συγκεκριμένα, κρίθηκε μη νόμιμος ο όρος 2.2.8, ο οποίος απαιτούσε την εκτέλεση του συνόλου του συμβατικού αντικειμένου αποκλειστικά από τον προσφέροντα, απαγορεύοντας τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων. Αυτό κρίθηκε ως υπέρμετρος περιορισμός του ανταγωνισμού, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, κρίθηκε μη νόμιμος ο όρος 2.2.6, ο οποίος απαιτούσε η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα να αποδεικνύεται με καταστάσεις προσωπικού, μέσο που δεν περιλαμβάνεται στα εξαντλητικώς απαριθμούμενα αποδεικτικά μέσα του ν. 4412/2016. Εξαιτίας αυτών των πλημμελειών, κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης.

Ανακατασκευή αρδευτικού δικτύου..ζητείται η ανάκληση της 467/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ως προς τη δεύτερη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια, προβάλλεται, με την αίτηση ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση, ότι η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με την εν λόγω διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού αυτή τέθηκε για λόγους αναγόμενους στη φύση και την ιδιαιτερότητα του προς εκπόνηση αντικειμένου της συγκεκριμένης σύμβασης, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η ορθή εκτέλεση και ολοκλήρωση αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα αφενός μεν από την Τεχνική Έκθεση της διακήρυξης, όπου επισημαίνεται η ανάγκη για ταυτόχρονη - με την αντικατάσταση των παλαιών αρδευτικών συστημάτων - εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης των αυτοματισμών του δικτύου άρδευσης, καθώς και για αντικατάσταση του υπάρχοντος χλοοτάπητα με ταυτόχρονες συμπληρωματικές φυτεύσεις (θάμνων και ποοδών φυτών), αφετέρου δε από την Τεχνική Περιγραφή του αντικειμένου, όπου αναφέρεται ότι, εξαιτίας των κινδύνων που, λόγω της θέσης εκτέλεσής του, ελλοχεύουν για την ασφάλεια των συνεργείων του αναδόχου, οι εργασίες πρέπει να γίνονται με τη δέουσα προσοχή και να είναι κατά το δυνατό εντοπισμένες, ώστε με ευθύνη του αναδόχου να περιφράσσεται, με κατάλληλη σήμανση, το τμήμα που εκτελείται (βλ. σημείο υπό τον τίτλο «Ιδιαίτερες συνθήκες της εργασίας»). Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα υπό προμήθεια είδη, καθώς και οι προς ανάθεση υπηρεσίες, όπως προβλέπονται στη συγκεκριμένη διακήρυξη, συγκροτούν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, το οποίο, πρέπει να εκτελεστεί υπό την ευθύνη ενός αναδόχου και, μάλιστα, σε χρονικό διάστημα 90 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης (βλ. άρθρο 23 της διακήρυξης). Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση, όπως βάσιμα προβάλλεται, δεν υφίσταται παραβίαση του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, αφού η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, η δε αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται από την περιγραφή στα έγγραφα της διακήρυξης του αντικειμένου της και, ειδικότερα, από τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 467/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, 

Προμήθεια υλικών καθαριότητας. Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αν. Επίτροπο, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι, κατά παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν αιτιολογείται από κανένα έγγραφο της σύμβασης η επιλογή της Αρχής να αναθέσει εν συνόλω (en bloc) το αντικείμενο της προμήθειας (34 είδη) και όχι κατά τμήματα, ήτοι με δυνατότητα ξεχωριστής προσφοράς ανά είδος ή ομάδα ειδών και με ανάλογη ανάλυση σε επιμέρους προϋπολογισμούς (ήτοι, ανά είδος ή ανά ομάδα ειδών), λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι τα 34 προκηρυχθέντα είδη μπορούν, ως εκ της φύσης τους αλλά και τους κανόνες της αγοράς, να παρασχεθούν το καθένα αυτοτελώς χωρίς να επηρεάζει το καθένα την προμήθεια των υπολοίπων. Σημειωτέον μάλιστα ότι, όπως ευστόχως έχει επισημάνει η αν. Επίτροπος, ενόψει του ότι η δεύτερη υποψήφια (μολονότι δεν αναδείχθηκε μειοδοτούσα στο σύνολο των ειδών) υπέβαλε χαμηλότερη προσφορά σε σχέση με την ανάδοχο του διαγωνισμού σε 28 συνολικά από τα 34 είδη (βλ. είδη υπ’ αριθμ. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 15 έως και 34 της διακήρυξης), εάν η Περιφέρεια ...(Περιφερειακή Ενότητα ...) είχε προχωρήσει στην ανάθεση της προμήθειας χωρίζοντας αυτή σε τμήματα, και συγκεκριμένα αν είχε παράσχει δυνατότητα υποβολής προσφοράς ανά είδος, θα είχε αποκομίσει για τα ανωτέρω 28 είδη όφελος της τάξης του 45%.Όμως, το Κλιμάκιο συνεκτιμώντας: α) τη χαμηλή αξία της σύμβασης, β) το γεγονός ότι η διάταξη του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 δεν έχει τύχει νομολογιακής επεξεργασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο παρά λίαν προσφάτως και γ) τους ισχυρισμούς των οργάνων της Περιφέρειας ότι όφειλαν να αναθέσουν συνολικά την επίμαχη προμήθεια, άλλως θα προέβαιναν σε παράνομη κατάτμηση αυτής, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας ...(Περιφερειακή Ενότητα ...) ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας....(συγγνωστή πλάνη)

Προμήθειες- προσυμβατικός έλεγχος  νομιμότητας...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ελεγχόμενες συμβάσεις αφορούν σε αντικείμενα που μπορούν ευχερώς να υποδιαιρεθούν σε τμήματα, διότι περιλαμβάνουν περισσότερα και απολύτως διακριτά μεταξύ τους είδη, έκαστο εκ των οποίων μπορεί να παρασχεθεί, τόσο κατά τη φύση του, όσο και με βάση τους κανόνες της αγοράς, αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει την προμήθεια των λοιπών. Η γενόμενη υποδιαίρεση σε δύο τμήματα, εκ των οποίων το πρώτο περιλαμβάνει μισθώσεις αεροπλάνων, ιπτάμενου προσωπικού, μετεωρολογικών ραντάρ, μαζί με την προμήθεια ιωδιούχου αργύρου, συνολικής εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) 14.389.000,00 ευρώ και το δεύτερο την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) μόλις 185.000,00 ευρώ, και μόνο ως εκ της ως άνω τεράστιας διαφοράς στο μέγεθος της κάθε υποδιαίρεσης, είναι απρόσφορη να διευκολύνει τη συμμετοχή ΜΜΕ στη διαδικασία ανάθεσης, αντιστρατευόμενη έτσι στην επίτευξη του μνημονευθέντος σκοπού θέσπισης της διάταξης του άρθρου 59 παρ. 1 ν.4412/2016, παρίσταται δε, ως εκ τούτου, προσχηματική. Στα έγγραφα της σύμβασης δεν αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση, ούτε στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ν.4412/2016 όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί. Ούτε, εξάλλου, τα αναφερόμενα στο 7/10.1.2020 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΜΕ συνιστούν τεχνική δυσκολία που δικαιολογεί την απόκλιση από την υποχρέωση διαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, καθόσον οι επικαλούμενες δυσχέρειες ευχερώς μπορούσαν να ξεπεραστούν με σχετικές προβλέψεις στις τεχνικές προδιαγραφές των φυσιγγίων και με αντίστοιχες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν, με τα έγγραφα της σύμβασης, στους προσφέροντες. Επομένως, παρίσταται αναιτιολόγητη η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην επιτρέψει την υποβολή προσφορών ανά περισσότερα τμήματα, αυτοτελή και διακριτά μεταξύ τους (π.χ. σε «Μίσθωση Συστήματος Χαλαζικής Προστασίας με Εναέρια Μέσα», «Προμήθεια Ιωδιούχου Αργύρου σε συσκευασία», «Αγορά Υλικών Ραδιοβόλισης»). Η δε υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα θα επέτρεπε τη συμμετοχή ευρύτερου κύκλου διαγωνιζομένων και δεν θα απέτρεπε από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τυχόν δραστηριοποιούνται στην προμήθεια των ειδών και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα –ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων– μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Περαιτέρω, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης των ελεγχόμενων συμβάσεων σε τμήματα αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποφεύγει την εξάρτησή της από «αποκλειστικό» προμηθευτή και, ενδεχομένως, να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για το κάθε επιμέρους τμήμα. Στο συμπέρασμα αυτό κατατείνει και το γεγονός ότι στον διενεργηθέντα διαγωνισμό δεν αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, αφού στη διαδικασία ανάθεσης, όπως και στην αντίστοιχη διαδικασία για την προηγούμενη Ε.Π.Χ.Π., συμμετείχε μόνο ένας (ο ίδιος) οικονομικός φορέας, προσφέροντας μηδενική έκπτωση στις προϋπολογιζόμενες τιμές των συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε τη συνδρομή λόγων που δικαιολογούν την απόκλιση από τον κανόνα υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα. Ως εκ τούτου, προβαίνοντας σε ενιαία δημοπράτηση του συμβατικού αντικειμένου αντί τμηματοποίησης της διαδικασίας ανάθεσης, προέβη σε κακή χρήση της κατ’ άρθρο 59 παρ. 1 του ν.4412/2016 διακριτικής της ευχέρειας καθιστώντας, δια της εν λόγω παραβίασης των νομίμων απαιτήσεων διενέργειάς της, πλημμελή τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Η πλημμέλεια αυτή, εντοπιζόμενη στη Διακήρυξη της διαδικασίας ανάθεσης, καθιστά μη νόμιμη το σύνολο της εν λόγω διαδικασίας, επί της οποίας ερείδονται τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων, που, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή τους.

Ανακληθηκε απο την ΕΣ/ΤΜ.6/520/2020

ανάθεση υπηρεσιών ασφάλειας και φύλαξης λιμενικής εγκατάστασης..Επειδή, σύμφωνα με τα κριθέντα, εν προκειμένω: Α) Η διαφορά που γεννήθηκε με την άσκηση της κρινόμενης αίτησης είναι ιδιωτική (λόγω του ότι η καθ’ ης .. είναι ν.π.ι.δ.) και για τη δικαστική επίλυσή της δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 (λόγω έναρξης της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας στις 10.4.2017). Β) Η υπό ανάθεση σύμβαση έχει χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών, η οποία, ως εκ του ειδικότερου αντικειμένου της και του ύψους της προϋπολογισθείσης δαπάνης, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ. Συνεπώς, δεν συντρέχει προϋπόθεση του ν. 3886/2010 για την υπαγωγή της εν λόγω ιδιωτικής διαφοράς στις διατάξεις του νόμου τούτου και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, διότι η Διοικητική Δικαιοσύνη δεν έχει δικαιοδοσία για την εκδίκασή της. Λόγω δε της απόρριψης της αίτησης, πρέπει να γίνει δεκτή η παραδεκτώς ασκηθείσα παρέμβαση. Αν και κατά τη μειοψηφήσασα γνώμη η υπό κρίση αίτηση, στρεφόμενη κατά πράξης εκδοθείσας, πριν τις 26.6.2017, στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας που κατατείνει στη σύναψη ιδιωτικής σύμβασης υπηρεσιών του Παραρτήματος XVII της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ και του ν. 4412/2016, με προϋπολογισθείσα δαπάνη κάτω των ενωσιακών αλλά άνω των εθνικών χρηματικών ορίων, διέπεται από τις ρυθμίσεις του ν. 3886/2010, οι οποίες ισχύουν όπως ορίζει ο ν. 4412/2016 και άρα αποτελεί αίτηση ασφαλιστικών, η εκδίκαση της οποίας, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 3886/2010, ανήκει στην δικαιοδοσία της Διοικητικής Δικαιοσύνης και στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, στο οποίο και θα έπρεπε να παραπεμφθεί.

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση τριών διακηρύξεων συνοπτικών διαγωνισμών συνολικής αξίας 165.507,32 ευρώ (χωρισμένων σε τρεις ξεχωριστές διαδικασίες 51.005,27€, 59.740,20€ και 54.761,85€), επικαλούμενος ότι πρόκειται για παράνομη κατάτμηση ενιαίου αντικειμένου (υπηρεσιών φύλαξης ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων) που έπρεπε να δημοπρατηθεί μέσω μίας ενιαίας διαδικασίας. Κατηγορεί τον αναθέτοντα ότι με τον κατατμημένο τρόπο ανάθεσης παρακάμπτει τους κανόνες για διαδικασίες άνω των 60.000€ και στερεί από τον προσφεύγοντα τα εγγυήματα διαφάνειας της ενιαίας διαδικασίας.

Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά με την Πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση κρίθηκε ότι για την προς ανάθεση προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ... δεν έλαβε χώρα ουσιαστική διαίρεση αυτής, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 59 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι, δοθέντος ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού υποδιαιρείται μεν σε δύο τμήματα, των οποίων όμως η ποσοτική κατανομή είναι καταφανώς άνιση, με την Ομάδα Α’ να περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν των υπό προμήθεια ειδών (100 σε σύνολο 102), που έχουν διακριτό χαρακτήρα και θα μπορούσαν καταρχήν να διαιρεθούν σε περισσότερες ομάδες (ασφάλειες, διακόπτες, εκκινητές, καλώδια, κλέμες, λαμπτήρες, μετασχηματιστές κ.τ.λ.), και να αποτελεί το 98,3% περίπου της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης, ενώ, όσον αφορά στην Ομάδα Β’, τα είδη αυτής έπρεπε, ως εκ της φύσης τους, ν’ αποτελέσουν αντικείμενο χωριστής ομάδας, δεδομένης της περιορισμένης κυκλοφορίας τους στην αγορά (εμπορία αυτών μόνο από τις επιχειρήσεις που έχουν αποθέματα αυτών) ενόψει της απαγόρευσης κυκλοφορίας και εμπορίας αυτών μετά τον Ιούλιο του 2019 (22.7.2019, βλ. άρθρα 2 και 4 της οικ.23809/ΔΤΒΝ351/24.2.2017 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης – Υγείας – Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Β’ 851/15.3.2017), η αναθέτουσα αρχή δεν προέβη σε κατ’ ουσία και σύμφωνα με το σκοπό των προαναφερόμενων διατάξεων διαίρεση της κρίσιμης προμήθειας. Όφειλε, επομένως, προκειμένου να διασφαλισθεί ο σκοπός και η πρακτική αποτελεσματικότητα του (κοινοτικού και εθνικού) δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, μέσω της δυνατότητας να καταστεί περισσότερο ευχερής η συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο διαγωνισμό, στην προκειμένη περίπτωση ή να διαιρέσει περαιτέρω, σε περισσότερες ομάδες, τα υπό προμήθεια είδη ή να αιτιολογήσει είτε μέσω της έκθεσης του άρθρου 341 του ν. 4412/2016, είτε μέσω των εγγράφων της σύμβασης την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη προμήθεια σε περαιτέρω τμήματα. Η έλλειψη δε αιτιολογίας ως προς την υποδιαίρεση μιας σύμβασης σε τμήματα, σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4412/2016, συνιστά περίπτωση υπέρβασης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, που ελέγχεται από το Δικαστήριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, χωρίς να αποτελεί κρίση σκοπιμότητας. Ωστόσο, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναθέτουσα αρχή (Δήμος ...) είχε την πεποίθηση ότι με τη διαίρεση της σύμβασης στις προαναφερόμενες Ομάδες Α’ και Β’ ορθά εφάρμοσε τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν.4412/2016, ενώ σε κάθε περίπτωση με την υπό κρίση αίτηση αιτιολογεί επαρκώς ότι τα είδη της Ομάδας Α’ δεν μπορούσαν να ομαδοποιηθούν περαιτέρω, διότι δεν παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητες ικανές να επιτρέψουν την ομαδοποίηση, ο απόλυτος κατακερματισμός της προμήθειας σε τόσα τμήματα όσα και κάθε ένα διακριτό είδος θα διερρήγνυε τη λειτουργικότητα της σύμβασης και θα δημιουργούσε σημαντικές περιπλοκές στην υλοποίησή της, καθώς και διότι ο κατακερματισμός της σύμβασης θα αύξανε το κόστος για το Δήμο, δοθέντος ότι θα είχε ως συνέπεια την αδυναμία έκπτωσης από τους προμηθευτές, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η διενεργηθείσα διαίρεση των υπό προμήθεια ειδών σε Ομάδα Α’ και Β’ πληρούσε τις προϋποθέσεις των ανωτέρω διατάξεων.(...)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης, για την «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού του Δήμου ...», μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «....» για την ανάθεση της Ομάδας Α’ της προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ..., καθώς και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «.....» για την Ομάδα Β’ της προαναφερόμενης προμήθειας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Κατασκευή πίστας κανόε-καγιάκ:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ της Περιφέρειας … και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. υπό τον διακριτικό τίτλο «….», αφενός δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων, εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, ούτε συμβάλλουν με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Ειδικότερα, προκύπτει ότι η Περιφέρεια … λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής αμοιβής ανερχόμενης σε 33.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), την εκτέλεση εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., που επέχει απλώς θέση παρόχου υπηρεσιών τεχνικής φύσεως (υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου), τα στοιχεία των οποίων θα αποτελέσουν  τη βάση για την μετέπειτα εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, προκειμένου το έργο της κατασκευής πίστας κανόε-καγιάκ στο … της Π.Ε. … να καταστεί ώριμο προς ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. (..)Ενόψει όλων όσων προαναφέρθηκαν, η εν λόγω σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου, η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα αναπληρώτρια Επίτροπο. Αντιθέτως, για την ανάθεσή της η Περιφέρεια … όφειλε, ενόψει της συμβατικής της αξίας (33.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), να διενεργήσει τουλάχιστον συνοπτικό διαγωνισμό (βλ. άρθρα 116 και 117 ν. 4412/2016).

Αποκατάσταση βλάβων..Ενόψει αυτού τo Κλιμάκιο κρίνει ότι προκειμένου να οδηγηθεί σε οριστική κρίση για τη νομιμότητα της υποβληθείσας προς έλεγχο προγραμματικής σύμβασης, πρέπει να προσκομισθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης αυτής (υλοποίησης του αντικειμένου της), το οποίο δεν μπορεί να εξαντλείται μόνο στην ως άνω οριζόμενη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων (υποέργων και ενεργειών) της προγραμματικής σύμβασης (όπως π.χ. χρόνος έγκρισης των απαιτούμενων μελετών για την εκτέλεση του έργου, χρόνος δημοπράτησης του έργου, διάρκεια εκτέλεσης του έργου κ.λπ.). Το χρονοδιάγραμμα αυτό δύναται είτε να περιληφθεί στο ως άνω άρθρο του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης που αφορά στη διάρκεια αυτής είτε να προσαρτηθεί σε Παράρτημα αυτής, το οποίο θα ορισθεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται τέλος, ότι το κατά τα ανωτέρω νέο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης που θα συνταχθεί και στο οποίο θα ενσωματώνεται το σχετικό αναλυτικό χρονοδιάγραμμα ως όρος αυτής, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων.