Προμήθεια θερμοσυστελλόμενων υλικών καλωδίων μέσης και χαμηλής τάσης​....ζητείται η ανάκληση της 10/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα της αιτούσας είχαν προβεί σε προσδιορισμό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των προς προμήθεια ειδών και είχαν καταστήσει γνωστό στους διαγωνιζόμενους ότι αυτή υπερέβαινε το όριο εφαρμογής των διατάξεων του Δικαίου της Ένωσης. Επιπλέον δε, στα τεύχη του διαγωνισμού προσδιοριζόταν με ακρίβεια τόσο η τεχνική περιγραφή των προς προμήθεια υλικών όσο και οι ζητούμενες ποσότητες για κάθε είδος εξαρτήματος. Κατά συνέπεια, λαμβανομένου υπόψη ότι κριτήριο κατακύρωσης ήταν η χαμηλότερη τιμή και ότι οι υποψήφιοι καλούνταν να υποβάλουν προσφορά προτείνοντας συγκεκριμένη τιμή για κάθε είδος εξαρτήματος, βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι η αιτούσα είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ως προς την εκτίμηση της αξίας της συναφθησόμενης σύμβασης και την ενημέρωση των υποψηφίων, ενώ από το διέπον τη διαγωνιστική διαδικασία θεσμικό πλαίσιο δεν προκύπτει περαιτέρω η υποχρέωση αναγραφής στη διακήρυξη της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των προς προμήθεια αγαθών. Σε κάθε δε περίπτωση, σημειώνεται ότι εν προκειμένω η προϋπολογιζόμενη αξία κάθε είδους εξαρτήματος προέκυπτε από το ύψος της ζητούμενης Εγγυητικής Επιστολής, η οποία κατά την πάγια τακτική της αιτούσας προσδιορίζεται στο 2% της δαπάνης του προϋπολογισμού, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 23 του π.δ. 609/1985 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 223). Εξάλλου, η δημοσιευθείσα στην Επ.Εφ.Ε.Ε. περίληψη περιελάμβανε όλα τα ουσιώδη στοιχεία της σύμβασης συμπεριλαμβανομένης και της ποσότητας των προς προμήθεια ειδών, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση...Ανακαλεί την 10/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Καλούμενες τάξεις. Ελλειψη αιτιολογίας αποκλεισμού εργοληπτικής επιχείρησης Εφόσον στη διακήρυξη και στη δημοσιευθείσα περίληψή της προβλέπονταν η δυνατότητα συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων ή κοινοπραξιών που ανήκουν στην 3η και 4η τάξη (εκτός νομού) και στην 3η, 4η και 5η (εντός νομού) στην κατηγορία οικοδομικά, μη νομίμως έγινε αποδεκτή η συμμετοχή της κοινοπραξίας Σ.Γ., η οποία διέθετε πτυχίο 2ης τάξης στα οικοδομικά. Το γεγονός δε της δυνατότητας συμμετοχής της στον επίμαχο διαγωνισμό βάσει της εξαιρετικής διάταξης της παρ. 10 του άρθρου 16 του ν.3668/2008 με αναβάθμιση του ανωτάτου ορίου της τάξης του πτυχίου της, δεν μπορεί να παράσχει επαρκή θεμελίωση της νομιμότητας της συμ¬μετοχής της στο διαγωνισμό και κατά μείζονα λόγο της επιλογής της ως αναδόχου, καθότι η σχετική δυνατότητα δεν διαλαμβάνονταν με ρητό τρόπο στη διακήρυξη και στη δημοσιευθείσα περίληψή της και ως εκ τούτου δεν έτυχε της απαιτούμενης δημοσιότητας. Κάθε δε αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή παραβιάζει τις αρχές του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού και της ισότιμης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων δημοσίων έργων. Το πρακτικό της Επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού δεν περιέχει καμία αιτιολογία για τον αποκλεισμό της εργοληπτικής επιχείρησης ΤΕ, της οποίας δεν ανοίχτηκε η οικονομική προσφορά, καθώς δεν εξειδικεύει τους λόγους για τους οποίους κρίθηκε άκυρη η συμμετοχή της στο διαγωνισμό, γεγονός που αντίκειται στις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων στους δημόσιους διαγωνισμούς. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών, που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Σύμβασης προμήθειας εξοπλισμού και παροχής υπηρεσιών...Επειδή, ο επίμαχος διαγωνισμός εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/17/ΕΚ. Τούτο διότι, κατ’ αρχάς, η καθ’ ης η αίτηση ...., η οποία έχει συσταθεί και λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου κοινωφελούς χαρακτήρα (βλ. άρθρο 1 παρ.1 και 3 ν.1069/1980, Α΄ 191, όπως ισχύει, καθώς και την 3442+1134/2005 απόφαση του Γ.Γ. Περιφέρειας Κρήτης, Β΄ 405, εγκριτική της 14/2005 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου …, όπως ίσχυε, και την τροποποιητική της 6191+5367/2011 απόφαση του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Β΄ 1538) αποτελεί «αναθέτοντα φορέα», κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 2 και 8 καθώς και στο Παράρτημα IΙΙ της οδηγίας αυτής, ασκεί δε κατά νόμον δραστηριότητα στον τομέα του ύδατος, η οποία υπάγεται στο ειδικό καθ’ ύλην αντικείμενο του άρθρου 4 παρ.1 της αυτής οδηγίας. Περαιτέρω, κατά τα ήδη εκτεθέντα, το κύριο αντικείμενο του επίδικου διαγωνισμού αποτελεί η προμήθεια συστήματος επεξεργασίας υφάλμυρου για την παραγωγή πόσιμου νερού, που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, η δε προϋπολογισθείσα δαπάνη υπερβαίνει το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο κατώτατο όριο (400.000 ευρώ) του άρθρου 16 αυτής για τις συμβάσεις προμηθειών (βλ. επίσης άρθρα 3 παρ.2, 5 παρ.1, 16 και Παράρτημα IΙΙ π.δ.59/2007). Ενόψει αυτών, η ένδικη διαφορά διέπεται από τις διατάξεις του ν. 3886/2010 και αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τα άρθρα 3 παρ. 3 και 11 του ίδιου νόμου. Δεδομένου όμως ότι, κατά τα ανωτέρω, ο προέχων χαρακτήρας της επίμαχης σύμβασης είναι η προμήθεια, η υπό κρίση αίτηση δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα του Δ΄ Τμήματος αλλά του Β΄ Τμήματος του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ.2 του π.δ.361/2001 (Α΄ 244), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ.1 του π.δ.334/2003 (Α΄ 285). Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να παραπεμφθεί προς εκδίκαση ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής Αναστολών του Β΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Συμφωνία πλαίσιο.Η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, καθώς και η δημοσιευθείσα περίληψή της είναι νομικώς πλημμελείς, καθόσον δεν αναγράφεται σ’ αυτές η μέγιστη αξία του συνόλου των επιμέρους συμβάσεων που ενδέχεται να συναφθούν για την κάλυψη των αναγκών υλοποίησης των επιμορφωτικών προγραμμάτων κατά τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου, όπως ορθώς έκρινε το VI Τμήμα, με την προσβαλλόμενη απόφασή του. Εξαιτίας δε των εν λόγω ουσιωδών πλημμελειών, καθίσταται μη νόμιμη η οικεία διαγωνιστική διαδικασία στο σύνολό της. Η αδυναμία, άλλωστε, της οικονομικής προσέγγισης του δημοπρατηθέντος αντικειμένου είναι ολοσχερής, αφού η αναθέτουσα αρχή δεν προσδιορίζει ούτε τη μέγιστη, ενόψει της ιδιαίτερης φύσης της σχετικής συμφωνίας, ποσότητα των ζητούμενων υπηρεσιών, ήτοι τον μέγιστο αριθμό των προγραμμάτων που πρόκειται να υλοποιηθούν, καθώς και τον μέγιστο αριθμό των εν δυνάμει εισηγητών και υπαλλήλων που θα λάβουν μέρος στα επιμορφωτικά προγράμματα, ώστε ο υποψήφιος να γνωρίζει εκ των προτέρων, αν όχι την ακριβή, τουλάχιστον τη μέγιστη ποσότητα υπηρεσιών, και μάλιστα για κάθε κατηγορία υπηρεσιών, την οποία θα κληθεί ενδεχομένως να προσφέρει στο πλαίσιο των εκτελεστικών συμβάσεων, που θα ακολουθήσουν κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας (βλ. Παράρτημα VII Α του π.δ/τος 60/2007 -Πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στις προκηρύξεις δημοσίων συμβάσεων- Προκήρυξη διαγωνισμού, περίπτωση 

Παροχή υπηρεσιών εμποτισμού και επανεμποτισμού ξυλείας... ζητείται η ανάκληση της 201/2014 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, αφού η αιτηθείσα με την διακήρυξη παροχή υπηρεσιών εμποτισμού αφορούσε σε ενδεικτικό κατά είδος και ποσότητα όγκο ξυλείας, οι, δε, υποβληθείσες, σύμφωνα με τους όρους της, οικονομικές προσφορές αφορούσαν στην τιμή μονάδας εμποτισμού για κάθε είδος ξυλείας, η αναγραφόμενη σε αυτήν προϋπολογιζομένη δαπάνη, που δεν συναρτήθηκε με το εκτιμώμενο κόστος εμποτισμού ανά μονάδα κάθε είδους ξυλείας, αλλά με το εκτιμώμενο κατ’ είδος και ποσότητα όγκο ξυλείας είχε, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, ενδεικτικό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού νομίμως κατακυρώθηκε με την 130/26.8.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ...., που φέρει επαρκή αιτιολογία, όπως αυτή συμπληρώνεται από την οικεία εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης των προσφορών (βλ. το 37/2014 Πρακτικό της) και αναλυτικά παρατίθεται ανωτέρω, καθ΄ υπέρβαση της αρχικώς εκτιμηθείσας αξίας της.Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 201/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να υπογραφούν τα σχέδια συμβάσεων μεταξύ α) του .... και της κοινοπραξίας «...» και β) του ... και της εταιρείας «...».

Η προσφεύγουσα αίτησε την ακύρωση ή ανάκληση της διακήρυξης με αριθμό 348/2018, καθώς και των όρων της, ισχυριζόμενη ότι οι τεχνικές προδιαγραφές ήταν πλημμελείς και στραμμένες προς συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορούσε την προμήθεια και εγκατάσταση αθλητικού, ψυχαγωγικού, φυσιοθεραπευτικού και αναπηρικού εξοπλισμού για το Κέντρο Αποθεραπείας 'ΒΗΜΑΤΙΖΩ', με προϋπολογισθείσα δαπάνη 103.276,27 € χωρίς ΦΠΑ. Η διακήρυξη διαιρούσε τη σύμβαση σε τέσσερα τμήματα (Α, Β, Γ, Δ), κάθε ένα με συγκεκριμένα αναγραφόμενα είδη και τεχνικές προδιαγραφές που, κατά τον προσφεύγοντα, αποκλείουν μη νόμιμα τη συμμετοχή άλλων φορέων.

Προμήθεια φωτοαντιγραφικού και μηχανογραφικού–χημικού χαρτιού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα (χαρτική ύλη) εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες μηχανοργάνωσης των ως άνω υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε διαφορετικούς υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (11.991,20 + 14.990,49 + 2.992,42 = 29.974,11 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι δεν είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση, κατόπιν διαπραγμάτευσης, των αναλυτικά αναφερόμενων στην 45/20.10.2008 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουρισμού και Ποιότητας Ζωής, έναντι συμφωνηθέντος ανταλλάγματος που υπερβαίνει κατά ποσοστό περίπου 140% την αρχικώς προϋπολογισθείσα δαπάνη. Και τούτο διότι η ως άνω υπέρβαση εγκρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή χωρίς ειδική (σύμφωνα με τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας) αιτιολογία, και συνιστά ως εκ τούτου ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής διακήρυξης, καθισταμένης μη νόμιμης της προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατόπιν διαπραγματεύσεων, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του.Ωστόσο, οι εν λόγω συμβάσεις, οι οποίες καταρτίστηκαν, βάσει των ανωτέρω, με την ανακοίνωση της σχετικής περί απευθείας ανάθεσης απόφασης της αρμόδιας Νομαρχιακής Επιτροπής στους επιλεγέντες αναδόχους, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του προμνησθέντος άρθρου 43 του ν.3731/2008 και καλύπτονται σε κάθε περίπτωση από τις νομιμοποιητικές διατάξεις του..Ανακαλεί εν μέρει την 315/2008 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.

Παροχή υπηρεσιών...Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 23/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση, αντικείμενο της υπό κρίση σύμβασης είναι στην ουσία η απομάκρυνση των λυμάτων που παράγονται στην Ε.Ε.Λ. …. και, ως εκ τούτου, η μέθοδος της επεξεργασίας τους είναι αδιάφορη για την αναθέτουσα αρχή. Εξάλλου, αν η διακήρυξη περιοριζόταν σε συγκεκριμένες μεθόδους επεξεργασίας, θα περιοριζόταν κατά πολύ ο αριθμός των επιχειρήσεων που θα είχαν δικαίωμα συμμετοχής και θα φαλκιδευόταν κατ’ αυτόν τον τρόπο ο υγιής ανταγωνισμός, ενώ θα πλήττονταν και οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, που έχουν ήδη αποτυπωθεί και νομοθετικά (άρθρο 1 του Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού, ν. 2362/1995, Φ.Ε.Κ. Α΄ 247, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 1 του ν. 3871/2010, Φ.Ε.Κ. Α΄ 141), ως μερικότερες εκδηλώσεις του δημοσίου συμφέροντος, αφού με την περιορισμένη συμμετοχή στο διαγωνισμό θα καθίστατο όλως δυσχερής η επίτευξη της καλύτερης δυνατής τιμής. Η αποτελεσματική δε και ιδίως η ασφαλής παροχή των οικείων υπηρεσιών διασφαλίζεται με α) την προσκόμιση από τον ανάδοχο των απαραίτητων πιστοποιητικών νόμιμης διάθεσης της ιλύος κατά το στάδιο της εκτέλεσης β) την υποχρέωση του αναδόχου να εκδώσει κάθε απαραίτητη άδεια (π.χ. περιβαλλοντική, άδεια λειτουργίας, μεταφοράς κ.λπ.) για τη διαχείριση της ιλύος, καθώς και να τροποποιήσει τους Περιβαλλοντικούς Όρους της εγκατάστασης για την τελική διάθεση της ιλύος και γ) την υποχρέωση αυτού να υποβάλλει, εντός ενός (1) μήνα, σχέδιο για τη διαχείριση της λάσπης, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από τη ….. Πλην όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν.Δεν ανακαλεί την 23/2014 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο σκεπτικό της παρούσας.

Κατασκευή έργων δικτύων διανομής...ζητείται η ανάκληση των 75, 76 και 77/2015 Πράξεων του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά ο προαναφερόμενος όρος, με τον οποίο ρητώς προσδιορίζεται ο χρόνος άσκησης του δικαιώματος της αναθέτουσας να προβεί στην ανάθεση πρόσθετων εργασιών κατά την διάρκεια ισχύος της σύμβασης και της τυχόν παράτασής της, είναι νόμιμος όσον αφορά στην ανάθεση όμοιων με τις ήδη ανατιθέμενες εργασίες, όπως αυτές σαφώς προσδιορίζονται στα άρθρα 2 και 3 του σχεδίου της σύμβασης που αποτελεί τεύχος της διακήρυξης, ενώ όσον αφορά στην ανάθεση νέων εργασιών επισημαίνεται ότι η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος αφορά αποκλειστικά στην ανάθεση, με συμπληρωματική σύμβαση, η νομιμότητα της οποίας θα ελεγχθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, νέων εργασιών που καθίστανται απαραίτητες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων και επιβάλλονται για την αρτιότητα ή λειτουργικότητα εκάστου έργου, εντάσσονται δηλαδή και εξυπηρετούν τον ευρύτερο λειτουργικό και τεχνικό σχεδιασμό του. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, οι κρινόμενες αιτήσεις και οι υπέρ αυτών ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθούν οι 75, 76 και 77/2015 Πράξεις του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...