Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/161/2021

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.32, 4412/2016/Α.26, 4412/2016/Α.106

Προμήθεια συστημάτων μη επανδρωμένων ελικοπτέρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την αιτιολογία που παρατίθεται στην 01/20 εντολή διενέργειας προμήθειας και την επακολουθήσασα σε εκτέλεση αυτής 07/2020 πρόσκληση σε διαπραγμάτευση, δεν προκύπτει ότι τα προς προμήθεια Συστήματα Μη Επανδρωμένων Ελικοπτέρων με το συνοδό τους εξοπλισμό, προορίζονται για την κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών της αναθέτουσας Αρχής που ανέκυψαν από εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Αντιθέτως, από την αιτιολογία αυτή, συνάγεται ότι η προμήθεια των συγκεκριμένων ειδών αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση της συνήθους αποστολής του Πολεμικού Ναυτικού, στο πλαίσιο των δράσεων που έχει αναλάβει για την αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος και που περιλαμβάνουν αρμοδιότητες επιτήρησης και ελέγχου των θαλάσσιων συνόρων και ενίσχυσης με δικά του μέσα του νεοσυσταθέντος  Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, χωρίς, μάλιστα, να συνάγεται σαφώς ότι τα μέσα αυτά προορίζονται για άμεση διάθεση στον φορέα αυτόν. Συνεπώς, η προμήθεια ανταποκρίνεται σε πάγιες ανάγκες της αναθέτουσας αρχής και, συγκεκριμένα, στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της, στη μείωση της επιβάρυνσης των ήδη διατιθέμενων μέσων και στη μακροπρόθεσμη μείωση του λειτουργικού κόστους αυτών, χωρίς να συνδέεται με κάποιο αιφνίδιο γεγονός πέραν της συνεχιζόμενης ροής προσφύγων και μεταναστών, η οποία αποτελεί διαρκές φαινόμενο, προ πολλού γνωστό στην αναθέτουσα Αρχή που οφείλει, ως εκ τούτου, να προβεί σε ανάλογο προγραμματισμό για την απόκτηση των μέσων εκείνων που αναμένεται ότι θα εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις ήδη υφιστάμενες ανάγκες στο επίπεδο της ενίσχυσης των ελεγκτικών μηχανισμών που διαθέτει η χώρα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Οι επικαλούμενες δε από την αναθέτουσα Αρχή νέες δυνατότητες που θα προσφέρει η απόκτηση μη επανδρωμένων οχημάτων τύπου ελικοπτέρου, ο εκ των προτέρων απροσδιόριστος αριθμός των προσφύγων που θα επιχειρήσουν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα και το άγνωστο της τοποθεσίας αναχώρησης και του προορισμού των εισερχομένων ατόμων, δεν αποτελούν απρόβλεπτα γεγονότα κατά την έννοια του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, αλλά σχετίζονται περισσότερο με τη σκοπιμότητα της προμήθειας, καθώς εξηγούν για ποιο λόγο η απόκτηση των εναέριων μέσων του συγκεκριμένου τύπου θα βελτιώσει την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων της αναθέτουσας Αρχής. Εξάλλου, πέραν της επίκλησης των γεγονότων του Φεβρουαρίου 2020, δεν γίνεται καμία αναφορά σε ασυνήθιστες εξάρσεις του από θαλάσσης φαινομένου της παράνομης εισροής μεταναστών κατά τον χρόνο εκκίνησης της διαδικασίας (Μάιο του 2020), που δεν θα μπορούσε, μάλιστα, να αντιμετωπισθεί με τα ήδη διατιθέμενα μέσα του Πολεμικού Ναυτικού, παρά μόνο με τα ζητούμενα μέσω της ελεγχόμενης εξαιρετικής διαδικασίας και με τα συγκεκριμένα, μάλιστα, χαρακτηριστικά. Τεκμηριωμένο απρόβλεπτο γεγονός που να καθιστά κατεπείγουσα την προμήθεια συστημάτων με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δεν προκύπτει ούτε από το από 23.4.2021 συμπληρωματικό έγγραφο του Τμηματάρχη Ε2 του Γ.Ε.Ν., στο οποίο και πάλι η αναγκαιότητα της προμήθειας αποδίδεται στα επιχειρησιακά οφέλη από τη χρήση των υπό προμήθεια συστημάτων κατά τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού σε ενέργειες επιτήρησης, έρευνας, διάσωσης και ελέγχου των προσφυγικών ροών. Δεδομένου, άλλωστε, ότι η ελεγχόμενη διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο του 2020 και ολοκληρώθηκε τελικώς το Μάρτιο του 2021, δεν αποδεικνύεται εν προκειμένω αδυναμία τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται για τις διατυπώσεις δημοσιότητας του τακτικού διαγωνισμού, οι οποίες, σημειωτέον, μπορούν υπό ορισμένους όρους να συντμηθούν (βλ. άρθρο 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016). Η καθυστέρηση, εξάλλου, που σημειώθηκε στην όλη διαδικασία οφείλεται σε μία εν γένει ασταθή διαχείριση του επιμάχου ζητήματος της ίδιας της αναθέτουσας Αρχής, η οποία, καίτοι, προσέφυγε σε διαπραγμάτευση, επικαλούμενη αορίστως λόγους επείγοντος, εντούτοις προέβη σε αντιφατικές ερμηνείες απαράβατων όρων της πρόσκλησης – και δη αφ’ενός αποδεχόμενη, διά της επιτροπής διαπραγματεύσεων, την προσφορά της εταιρίας «….», αφ’ετέρου απορρίπτοντας την ίδια προσφορά λόγω μη προσκόμισης, στο στάδιο εξέτασης των προσφορών, δικαιολογητικών που ρητώς απαιτούνταν από τον ανάδοχο στο στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης – με αποτέλεσμα η επελθούσα ματαίωση να προσβληθεί τελικώς ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. η οποία και δικαίωσε την ανάδοχο εταιρία. Στη σφαίρα επιρροής της αναθέτουσας αρχής ανάγεται και η επίσης επικαλούμενη ως δικαιολογητικός λόγος προσφυγής σε διαπραγμάτευση προηγούμενη διαδικασία «διαγωνισμού», η οποία δεν τελεσφόρησε επίσης λόγω άσκησης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της Α.Ε.Π.Π.. Ειδικότερα, πέραν του ότι δεν επρόκειτο για διαδικασία διαγωνισμού, αλλά για δύο παράλληλες διαδικασίες διαπραγματεύσεων για είδη (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη) που παρουσιάζουν ομοιότητες με τα ήδη ζητούμενα, ο λόγος που δεν τελεσφόρησαν οι διεξαχθείσες διαπραγματεύσεις είναι η ελλιπής αιτιολόγηση της προσφυγής σε εξαιρετική διαδικασία, όπως κρίθηκε από την Α.Ε.Π.Π. με τις 128 και 130/2020 αποφάσεις της. Λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι η ίδια η αναθέτουσα αρχή επικαλείται την ανώμαλη εξέλιξη των ανωτέρω δύο διαδικασιών για να δικαιολογήσει το εσπευσμένο της ελεγχόμενης προμήθειας, συνάγεται ότι η επίμαχη ανάγκη απόκτησης μη επανδρωμένων συστημάτων, ανεξαρτήτως των ειδικότερων χαρακτηριστικών που ζητούνταν με τις επιμέρους διαδικασίες, είχε ήδη από το Νοέμβριο του 2019 γίνει αντιληπτή, πλην, για τον τρόπο κάλυψής της, δαπανήθηκε πολύτιμο χρονικό διάστημα στη διενέργεια εξαιρετικών διαδικασιών στερουμένων των όρων διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού που θα μπορούσαν, κατά την κοινή πείρα, να διασφαλίσουν μία πιο ομαλή εξέλιξη των υπόψη προμηθειών. Ενδεικτικό, τέλος, της έλλειψης κατεπείγοντος είναι και το γεγονός ότι ο χρόνος παράδοσης που επιτρέπει η αναθέτουσα αρχή στον ανάδοχο είναι χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, χωρίς, ωστόσο, να αιτιολογείται με ποιο τρόπο συμβιβάζεται η επιλογή αυτή – και όχι, για παράδειγμα, η επιλογή ετοιμοπαράδοτων υλικών – με τον επιτακτικό χαρακτήρα που επιχειρεί η αναθέτουσα Αρχή να προσδώσει στην προμήθεια. Ενόψει των ανωτέρω, δεν υφίσταται εν προκειμένω η απαιτούμενη από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 πλήρης, ειδική και επαρκής αιτιολόγηση που, όπως έγινε δεκτό στις σκέψεις 5 και 7, απαιτείται και για τις προμήθειες που διενεργούνται δυνάμει των άρθρων 96 του ν. 4368/2016 και 14 παρ. 2 του ν. 4650/2019 και αφορούν την κάλυψη αναγκών, μεταξύ άλλων, και του Πολεμικού Ναυτικού στο επίπεδο της συνδρομής που παρέχει με δικά του μέσα στον έλεγχο των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών. Η πλημμέλεια αυτή κρίνεται από το Κλιμάκιο ουσιώδης, καθώς η αναιτιολόγητη μη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας πλήττει εν προκειμένω τις ενωσιακές αρχές της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού, και συνιστά, ως εκ τούτου, διακωλυτικό λόγο σύναψης της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία «…..».

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1166/2021 


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/657/2019

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου (Γενικού Επιτελείου Ναυτικού του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας) και της εταιρείας «… S.A.», με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών Δεξαμενισμού-Επισκευής Πλωτών Δεξαμενών (Π/Δ) Νο6 του Ναυστάθμου Κρήτης και Νο 7 του Ναυστάθμου Σαλαμίνας του Πολεμικού Ναυτικού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 14.000.000,00 ευρώ.(....)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω αιτιολογείται επαρκώς τόσο η τεχνική μοναδικότητα των ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων του … και, συνακόλουθα, της επιλεγείσας εταιρείας «… S.A.» που τις εκπροσωπεί, προκειμένου να επιτευχθεί ο ζητούμενος για υπηρεσιακούς λόγους ταυτόχρονος δεξαμενισμός και επισκευή και των δύο πλωτών δεξαμενών του Πολεμικού Ναυτικού, όσο και η αναγκαιότητα ανάθεσης της παροχής των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε αυτήν, με προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση... Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1166/2021

Προμήθεια μη επανδρωμένων ελικοπτέρων...ζητείται η ανάκληση της 161/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Υπό αυτές τις περιστάσεις, και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν ανωτέρω στη σκέψη 9, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν έσφαλαν οι αναθέτουσες Αρχές ως προς την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου  32 παρ. 2 περ. γ΄, εφόσον τα πραγματικά περιστατικά που επικαλούνται πληρούν το πραγματικό της και δικαιολογούν την εφαρμογής της. Ειδικότερα, από τη σαφή, πλήρη και επαρκή αιτιολογία που παρατίθεται στην εντολή ανάθεσης με διαπραγμάτευση, όπως αυτή τεκμηριώθηκε περαιτέρω με τα απορρήτου περιεχομένου έγγραφα (διαβαθμισμένα) που ετέθησαν υπόψη του Δικαστηρίου, προκύπτει ότι παρά το γεγονός ότι η ροή των προσφύγων – μεταναστών είναι γνωστό και διαρκές φαινόμενο όπως δέχθηκε το Κλιμάκιο, χαρακτηρίζεται, σε ό,τι αφορά τον τομέα ευθύνης του Πολεμικού Ναυτικού, από πλήθος παραγόντων, αστάθμητων και ακανόνιστων, και κατά τούτο μη δυνάμενων να προβλεφθούν ως προς την κατά χρόνο, τόπο και τρόπο εκδήλωσή τους, παρά την καταβαλλόμενη από το Πολεμικό Ναυτικό επιχειρησιακή ετοιμότητα και επιμέλεια. Οι παράγοντες αυτοί χρήζουν άμεσης και δυναμικής αντιμετώπισης σε όλο ο μήκος της οριογραμμής των θαλάσσιων συνόρων στο οποίο περιπολεί νυχθημερόν το Πολεμικό Ναυτικό, προεχόντως διότι άπτονται της προστασίας της εθνικής κυριαρχίας και της ανθρώπινης ζωής, η οποία πρέπει να διασωθεί στην περίπτωση που οι λέμβοι των παράτυπα εισερχομένων προσώπων περάσουν στην περιοχή ευθύνης των ελληνικών αρχών. Ως εκ τούτων, η αναβάθμιση των συσκευών εντοπισμού των ροών και η χρήση συναφών νέων τεχνολογιών αναδεικνύεται ζωτική και κατεπείγουσα διότι συμβάλλει στην αποτροπή αυτών κατά την εμφάνισή τους, επαυξάνει την αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων του Πολεμικού Ναυτκού και των συνεργαζόμενων με αυτό μονάδων του .... και διευκολύνει τη σχεδίαση της κατανομής των πλοίων του και του ρυθμού της περιπολίας τους, με συνακόλουθη μείωση του μεγάλου λειτουργικού τους κόστους. Σε ό,τι αφορά το κατεπείγον, τούτο δεν αίρεται, παρά την περί του αντιθέτου επιχειρηματολογία της προσβαλλόμενης Πράξης, εκ του γεγονότος ότι προηγήθηκαν δύο διαδικασίες διαπραγμάτευσης που ματαιώθηκαν σε συμμόρφωση με αποφάσεις της ...., ούτε εκ του γεγονότος ότι η ελεγχόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης ξεκίνησε τον Μάϊο του 2020 και ολοκληρώθηκε τον Μάϊο του 2021, λόγω καθυστέρησης οφειλόμενης σε παλίνδρομη ερμηνεία απαράβατων όρων της πρόσκλησης σε διαπραγμάτευση και άσκηση προδικαστικής προσφυγής της προσωρινής αναδόχου, αλλά αντίθετα από τις σημειωθείσες κατά την προηγηθείσα διαδικασία καθυστερήσεις μπορεί να συναχθεί το επιχείρημα ότι η παρούσα τηρηθείσα διαδικασία αποτελεί μονόδρομο. Τούτο διότι η προστασία των συμμετεχόντων δια της άσκησης προδικαστικής προσφυγής εντάσσεται δια του άρθρου 360 παρ. 1 στη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Ούτε είναι ενδεικτικό της έλλειψης κατεπείγοντος το εύλογο χρονικό διάστημα των έξι (6) μηνών, που ορίστηκε για την παράδοση των υπό προμήθεια ειδών, διότι αυτά, όπως βασίμως υποστηρίζεται στην προσφυγή, δεν αποτελούν είδη ευρείας κατανάλωσης και λόγω του κόστους κατασκευής τους δεν είναι ετοιμοπαράδοτα. Ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη ότι διασφαλίστηκε κατά τη διαπραγμάτευση επαρκής ανταγωνισμός με τη συμμετοχή σε αυτόν οκτώ (8) οικονομικών φορέων, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης της ελεγχόμενης προμήθειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή ανάκλησης, και η προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου πρέπει να ανακληθεί.  


ΕΣ/ΚΛ.Ε/575/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση του έργου του Δήμου … Αττικής με τίτλο «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.747.160,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.)(....)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης επί της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …».Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου με τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό στοιχεία.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/532/2023

Αποκατάσταση ζημιών και εργασίες συντήρησης στον Χ.Υ.Τ.Α.(...). Από τα ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει ο προσφεύγων, δεν προκύπτει ότι το χρονικό διάστημα που διέδραμε μέχρι να ωριμάσουν οι ενέργειες που έπρεπε να ακολουθηθούν, να εξευρεθούν οι πόροι, να συνταχθεί η μελέτη και να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανάδειξης αναδόχου οφείλονται σε υπαιτιότητα του Δήμου και ολιγωρία του μηχανισμού του, ώστε η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη να μην συμβιβάζεται με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για τις (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Συνεπώς, δεν συντρέχει ο σχετικός διακωλυτικός λόγος που διατυπώθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 2/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίδικης σύμβασης.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/15/2023

Επιδιώκεται παραδεκτώς η ανάκληση της 780/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και της εταιρείας «…ΑΕ», με αντικείμενο την «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΖΗΜΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ(...)Εκτιμώντας τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι τόσο τα έγγραφα της σύμβασης όσο και η ένδικη προσφυγή παρέχουν επαρκή στοιχεία που καθιστούν, εν προκειμένω, την επιλεγείσα διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατόπιν διαπραγμάτευσης, επιτρεπτή και επαρκώς αιτιολογημένη, εν όψει των διεπουσών αυτή διατάξεων που παρατέθηκαν και ερμηνεύτηκαν ανωτέρω στη σκέψη 3. Ειδικότερα, η φύση των υπό ανάθεση εργασιών, οι οποίες σκοπούν στην επαναφορά των πληγεισών αντιπλημμυρικών υποδομών σε κατάσταση ασφαλή και λειτουργική, η εντετοπισμένη χωροθέτηση της εκτέλεσης αυτών, η πρόβλεψη παράλληλης λειτουργίας περισσοτέρων εργοταξίων προκειμένου να επιταχυνθεί η αποκατάσταση των ζημιών και να μειωθεί, στο μέτρο του δυνατού, η χρονική διάρκεια της σύμβασης, καθώς και η συγκριτική παράθεση του απαιτηθέντος για την ολοκλήρωση ανοικτών διαγωνισμών με ομοειδές αντικείμενο χρονικού διαστήματος καταδεικνύουν ότι η αναθέτουσα Αρχή έλαβε δεόντως υπόψη όλες τις περιστάσεις που καθιστούν εύλογη, στην συγκεκριμένη περίπτωση, την προσφυγή στη διαπραγμάτευση, και ότι η ποσότητα των προς ανάθεση εργασιών αντιστοιχεί πλήρως στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο για την κάλυψη των διαπιστωθεισών εκτάκτων αναγκών.Κατ΄ακολουθία του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 780/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να υπογραφεί το υποβληθέν για έλεγχο σχέδιο τροποποιητικής/συμπληρωματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου, επισυναπτόμενο στη παρούσα σε ηλεκτρονική μορφή, τηρείται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου. 


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1080/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 234/2022 Πράξης του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της ένωσης εταιριών «… – … A.E.», με αντικείμενο τη συντήρηση του έργου «Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης», αξίας 436.902,05 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.)(....)Τόσο δε η καθυστέρηση έναρξης της διαγωνιστικής διαδικασίας που προκήρυξε η … Μ.Α.Ε. για το νέο έργο (Β′ Φάση) όσο και η μη συμπερίληψη των υπηρεσιών συντήρησης του εξοπλισμού και του έτοιμου λογισμικού του έργου ΟΣΔΔΥ-ΠΠ (Α΄ Φάση) στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, συνιστούν απρόβλεπτα γεγονότα, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, για τα οποία η αναθέτουσα αρχή δεν φέρει ευθύνη, υπό την έννοια ότι η ίδια αν και είχε προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την διασφάλιση της εκτέλεσης των επίμαχων υπηρεσιών, δεν μπορούσε εξ αρχής να προβλέψει την εν λόγω εξέλιξη, ώστε εγκαίρως να μεταβάλλει τον προγραμματισμό της και να προβεί στην επιλογή των κατάλληλων διαδικασιών για την ανάθεσή τους.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί 234/2022 Πράξη του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της παρεμβαίνουσας ένωσης εταιρειών. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι, στο ως άνω σχέδιο σύμβασης, το εναρκτήριο χρονικό σημείο της σύμβασης πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής της, με συνέπεια και τον σύμμετρο ανακαθορισμό του συνολικού τιμήματος.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/121/2014.


ΑΕΠΠ/835/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου κατασκευής έργου(....)Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό ότι η αιτιολόγηση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για το υπό ανάθεση έργο είναι ταυτόσημη με εκείνη του έργου «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΟΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ … ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ 6ης – 7ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2020», επισημαίνεται ότι η εν λόγω διαπίστωση όχι μόνον δεν συνιστά πλημμέλεια της προσβαλλόμενης πρόσκλησης αλλά εν προκειμένω αποτελεί λογική αναγκαιότητα δοθέντος ότι η εκτέλεση των επίμαχων έργων ανέκυψε λόγω των ίδιων πραγματικών συνθηκών, ήτοι των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις 6-7 Νοεμβρίου 2020 στο Δήμο …, τα δε δυο έργα παρουσιάζουν τεχνική συνάφεια και ενότητα και άρα οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την ανάθεσή τους πρέπει να είναι ταυτόσημες. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα αρχή εξέδωσε την προσβαλλόμενη πρόσκληση αφενός μεν ορθώς και νομίμως καθώς συντρέχουν όλες οι προυποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 γ΄, αφετέρου με πλήρη και επαρκή αιτιολογία, δοθέντος ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης δύναται να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου.Απορρίπτει την προσφυγή


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/27/2021

Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 3), το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η αναθέτουσα Αρχή μη νομίμως προσέφυγε, για την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας, στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 παρ.2 εδ. γ΄του ν.4412/2016. Και τούτο, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν αποδεικνύεται ότι υφίσταται επείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, που να δικαιολογεί την προσφυγή στην προαναφερόμενη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ειδικότερα, τα επικαλούμενα από την αναθέτουσα Αρχή έκτακτα γεγονότα της περιόδου Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2020 που εκδηλώθηκαν με τη μορφή μαζικής και υποκινούμενης μετακίνησης υπηκόων τρίτων χωρών από την Τουρκία και της απόπειρας παράνομης εισόδου τους από τα χερσαία σύνορα της Χώρας στον Έβρο,  όπως αυτά παρατίθενται στο από 10.9.2020 αίτημα της Διεύθυνσης Προμηθειών του Υπουργείου Προστασία του Πολίτη προς την ΕΑΑΔΗΣΥ για την παροχή σύμφωνης γνώμης για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, ήταν γνωστά στην αναθέτουσα Αρχή και απαιτούσαν πράγματι την άμεση επέμβαση μεγάλης αστυνομικής δύναμης με τον κατάλληλο και σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό για την καταστολή των εκτεταμένων επεισοδίων και εξεγέρσεων και την ανάσχεση της παράνομης εισόδου στη Χώρα υπηκόων τρίτων χωρών. Όμως, καίτοι οι παραπάνω απρόβλεπτες περιστάσεις θα μπορούσαν, υπό συγκεκριμένους όρους, να δικαιολογήσουν την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης του  άρθρου 32 παρ. 2γ του ν. 4412/2016, εντούτοις στην υπό κρίση υπόθεση δεν αποδείχθηκε ότι οι περιστάσεις αυτές συνεχίζονται μέχρι και σήμερα και ότι η διαχείρισή τους καθίσταται αδύνατη χωρίς τα υπό προμήθεια περιπολικά οχήματα. Η επίκληση δε εκ μέρους της αναθέτουσας Αρχής εκτιμήσεων και αναλύσεων ειδικών επιστημόνων περί των μεθόδων και πρακτικών που ενδεχομένως θα ακολουθήσει στο μέλλον η γείτονα χώρα και επιβάλλουν τη μέγιστη δυνατή ετοιμότητα των δυνάμεων της ΕΛΑΣ, πέραν του ότι προβάλλονται αορίστως, άγουν μόνο σε πιθανολόγηση ενός επικείμενου κινδύνου αιφνίδιας αλλαγής της στάσης της Τουρκίας και δεν δύνανται να αιτιολογήσουν την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, δεν αποδεικνύεται ούτε ότι ανέκυψε θέμα κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που επιβάλλει η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, προϋπόθεση που απαιτείται, εκ του νόμου, να συντρέχει σωρευτικώς για την προσφυγή στη συγκεκριμένη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, η οποία στοχεύει στην επείγουσα αντιμετώπιση καταστάσεων, όταν τα χρονικά περιθώρια δεν επαρκούν για την τήρηση της κύριας διαδικασίας επιλογής αναδόχου. Ειδικότερα, από τις 28 Φεβρουαρίου και μέχρι τον Μάρτιο του 2020, που έλαβαν χώρα τα παραπάνω γεγονότα και επομένως γεννήθηκε η ανάγκη για την αποτελεσματική αποτροπής τους, η διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης προμήθειας που αποσκοπεί στην άμεση εξασφάλιση λειτουργικών μεταφορικών μέσων άρχισε μόλις στις 10.9.2020, οπότε και η αναθέτουσα Αρχή αποτάθηκε στην ΕΑΑΔΗΣΥ για παροχή σύμφωνης γνώμης, γεγονός που δεν συμβιβάζεται με την επικαλούμενη ύπαρξη επείγουσας ανάγκης και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, που να καθιστά ανέφικτη την τήρηση των προθεσμιών διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Από το παραπάνω διαρρεύσαν χρονικό διάστημα, περίπου 5 μηνών, προκύπτει ότι η ανάθεση της προμήθειας δεν διενεργήθηκε σε χρονική εγγύτητα προς το χρόνο εκδήλωσης των ανωτέρω έκτακτων περιστάσεων, αλλά σε ικανή χρονική απόσταση από αυτές, κατά τη διάρκεια δε του χρονικού αυτού διαστήματος θα μπορούσε να διενεργηθεί ανοικτός δημόσιος διαγωνισμός. Η κρίση περί μη αποδείξεως του επείγοντος, οφειλόμενου σε απρόβλεπτες περιστάσεις,   χαρακτήρος της κρινόμενης προμήθειας ενισχύεται και από την ανάρτηση στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου , στις 19.01.2021, με τίτλο “ Έτος ανάκτησης του ελέγχου της μεταναστευτικής κρίσης ήταν το 2020.Σε αυτή αναφέρεται: Με δραστική μείωση αφίξεων και διαμενόντων σε όλες τις δομές της χώρας, σημαντική αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου και του Έβρου, αύξηση επιστροφών, απελάσεων…..έκλεισε το 2020.Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που παρατίθεται στο Ενημερωτικό Σημείωμα, μέσα στους 12 μήνες του 2020 σημειώθηκε δραστική μείωση αφίξεων (-80%)και διαμενόντων σε όλες τις δομές της χώρας (-63%),μεγάλη αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου και Έβρου (-60%), σημαντική αύξηση επιστροφών - απελάσεων -μετεγκαταστάσεων (11304 αποχωρήσεις, μεταφορών(+56%)…..”.Δηλαδή τα αντίθετα απ΄ όσα   ισχυρίζεται η αναθέτουσα Αρχή.(..)Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων στοιχείων διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/498/2021


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1169/2021

Καθαρισμός ρεμάτων και ποταμών...Το Δικαστήριο με βάση τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τη νομική σκέψη που προηγήθηκε, λαμβάνοντας υπόψη και τα ως άνω προσκομισθέντα στοιχεία προς απόδειξη του ισχυρισμού της προσφεύγουσας Περιφέρειας για την επιλογή της εξαιρετικής διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, άγεται στην κρίση ότι ως αναθέτουσα αρχή νομίμως προέβη στην επιλογή της εν λόγω διαδικασίας, ενόψει του ότι απέδειξε ότι σε αντίστοιχης φύσης αντιπλημμυρικά έργα που δημοπρατήθηκαν από την ίδια με ανοιχτές διαδικασίες διαγωνισμού, όπως: α) «Έργα υποδομής – Αντιπλημμυρικά έργα – αποκαταστάσεις ζημιών του οδικού δικτύου Περιφέρειας ... Υποέργο (νέο): Αντιπλημμυρικά έργα Π.Ε.Η. – Καθαρισμοί ρεμάτων εντός περιοχών ΖΔΥΚΠ / Περιφέρεια ...» και β) «Αντιπλημμυρικά έργα – Αποκατάσταση ζημιών σε ρέματα της Π.Ε. ... – περιοχή ... / Περιφέρεια ...», το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την έγκριση της διακήρυξης μέχρι την κατακύρωση ήταν στην πρώτη περίπτωση 306 ημέρες, ενώ στη δεύτερη 177 ημέρες, γεγονός που καταδεικνύει ότι δεν θα μπορούσε να διασφαλιστεί η ολοκλήρωση της επίμαχης διαδικασίας με ανοικτό διαγωνισμό σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα (46 ημέρες), έστω και με σύντμηση προθεσμιών. Άλλωστε, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής είναι σύνηθες  οι ανοιχτές διαδικασίες διαγωνισμού να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. Περαιτέρω, τα λοιπά επιχειρήματα της προσβαλλομένης είναι αόριστα, γενικά και κυρίως υποθετικά, αφού δεν στηρίζονται επί συγκεκριμένων πραγματικών δεδομένων, ανατρέπονται δε από τα προσκομισθέντα στοιχεία.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η ένδικη προσφυγή ανάκλησης, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/192/2021

Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψεις 2 έως 5), το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από την αιτιολογία που παρατίθεται στην 280335/21/831626/23.4.2021 απόφαση ανάθεσης, δεν προκύπτει ότι τα προς προμήθεια οχήματα της Ελληνικής Αστυνομίας προορίζονται για την κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών της αναθέτουσας Αρχής που ανέκυψαν από εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Και τούτο, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης δεν αποδεικνύεται ότι υφίσταται κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε απρόβλεπτες περιστάσεις, που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης του  άρθρου 32 παρ. 2γ του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, η αόριστη επίκληση των κρουσμάτων κορωνοϊού, τα οποία παρατηρούνται συνεχώς μέχρι σήμερα από το Μάρτιο του 2020, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απρόβλεπτη και αιφνίδια περίσταση για την προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, καθότι η γενικότερη κατάσταση της πανδημίας, τόσο στην Χώρα μας όσο και διεθνώς, αποτελούσε γεγονός γνωστό στην αναθέτουσα Αρχή για επαρκές χρονικό διάστημα και όχι έκτακτη συνθήκη η οποία δύναται να αντιμετωπιστεί μόλις προσφάτως με την υπό κρίση απευθείας ανάθεση. Η επίκληση δε εκ μέρους της αναθέτουσας Αρχής ενός  τεχνικού χαρακτηριστικού [του διάφανου συνθετικού διαχωριστικού (plexiglas) ]υπέρ της ανάγκης προμήθειας καινούργιων περιπολικών οχημάτων με τη συγκεκριμένη διαμόρφωση, δεν αιτιολογείται επαρκώς, καθόσον δεν προσκομίζεται ειδική τεχνική ανάλυση εμπειρογνωμόνων που να πιστοποιεί το τεχνικώς ανέφικτο εναλλακτικών λύσεων, όπως, για παράδειγμα,  αυτής της μερικής τροποποίησης - προσαρμογής των ήδη υφιστάμενων οχημάτων του στόλου της Ελληνικής Αστυνομίας (με ουσιωδώς μικρότερο κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας). Επιπλέον πρέπει να  ληφθεί, επίσης, υπ΄ όψιν το γεγονός ότι, από τα διδάγματα της κοινής πείρας, η εν λόγω διαμόρφωση δεν είναι τόσο εξειδικευμένη (θεωρείται επί σειρά ετών ως τυπική εφαρμογή σε περιπολικά και μεταφορικά οχήματα - ταξί παγκοσμίως), οι δε προβλεπόμενοι αεραγωγοί μπροστινών και πίσω καθισμάτων αποτελούν. Επίσης κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, από πολλού χρόνου, στην αυτοκινητοβιομηχανία τυποποιημένο (standard) εξοπλισμό καμπίνας και, ως εκ τούτου, η συγκεκριμένη υλοποίηση δεν δύναται να αποτελέσει το βασικό υλικοτεχνικό επιχείρημα για την επικαλούμενη έκτακτη ανάγκη προμήθειας νέων οχημάτων. Ανεξαρτήτως δε των ανωτέρω, δεν αποδεικνύεται ούτε ότι ανέκυψε θέμα κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που επιβάλλει η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, προϋπόθεση που απαιτείται, εκ του ενωσιακού δικαίου, να συντρέχει σωρευτικώς για την προσφυγή στη συγκεκριμένη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, η οποία στοχεύει στην επείγουσα αντιμετώπιση καταστάσεων, όταν τα χρονικά περιθώρια δεν επαρκούν για την τήρηση της κύριας διαδικασίας επιλογής αναδόχου. Ειδικότερα, ενώ από τον Μάρτιο του 2020 γενικεύτηκε η παρουσία της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 στη Χώρα μας και επομένως γεννήθηκε η ανάγκη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διασποράς των κρουσμάτων, η διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης προμήθειας που αποσκοπεί στην προστασία του αστυνομικού προσωπικού από τον κορωνοϊό άρχισε μόλις στις 2.2.2021 (ένα έτος αργότερα), οπότε και η αναθέτουσα Αρχή προέβη στη σύσταση της Ομάδας Εργασίας για τη σχετική έρευνα αγοράς νέων οχημάτων με διαχωριστικό, γεγονός που δεν συμβιβάζεται με την επικαλούμενη ύπαρξη επείγουσας ανάγκης και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, που να καθιστά ανέφικτη την τήρηση των προθεσμιών διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Εξάλλου, ο νομοθέτης προβλέπει τη δυνατότητα σύντμησης της ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής των προσφορών στην ανοικτή διαδικασία στις 15 ημέρες σε περίπτωση δεόντως τεκμηριωμένης από την αναθέτουσα αρχή επείγουσας κατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 3 του ν.4412/2016. Αποδεικνύεται συνεπώς, ότι ήταν δυνατή από μία επιμελή αναθέτουσα Αρχή η τήρηση της διαδικασίας του ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας και η εντεύθεν τήρηση των αρχών της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στη διαδικασία για την κατάρτιση της σύμβασης και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, η επικαλούμενη από την αναθέτουσα Αρχή κατεπείγουσα ανάγκη για την άμεση εξασφάλιση και διάθεση των νέων διαμορφωμένων οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχει, πολλώ μάλλον και για το λόγο ότι τόσο στο από 18.3.2021 τεύχος των τεχνικών προδιαγραφών της πρόσκλησης (στοιχ. 23.3) όσο και στην από 24.3.2021 τεχνική προσφορά της «….», καθώς και στο ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης (άρθρο 3) αναφέρεται ότι τα υπό προμήθεια οχήματα πρέπει να παραδοθούν στην Ελληνική Αστυνομία εντός χρονικού διαστήματος δέκα (10) μηνών, που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν είναι συμβατό με μία εσπευσμένη προμήθεια, ενώ δεν προβλέπεται στο συμβατικό κείμενο δυνατότητα, έστω τμηματικής παράδοσης αυτών σε συντομότερους χρόνους, αλλά, αντιθέτως, προβλέπεται δυνατότητα παράτασης του συμβατικού χρόνου για σοβαρούς λόγους που θα καθιστούν αντικειμενικώς αδύνατη την εμπρόθεσμη παράδοση των οχημάτων, χωρίς επιβαλλόμενες κυρώσεις. Επισημαίνεται δε, το ανωτέρω χρονικό διάστημα επιβαρύνεται έτι περαιτέρω και από το προβλεπόμενο στα ίδια ως άνω στοιχεία της σύμβασης χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία παράδοσης των οχημάτων (βλ. στοιχ. 23.6. των τεχνικών προδιαγραφών και άρθρο 5 του σχεδίου σύμβασης), εντός του οποίου θα πραγματοποιηθεί η ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των ειδών από την αρμόδια Επιτροπή.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1167/2021