ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ενόψει των εκτεθέντων στις σκέψεις 1-4, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη 1η τροποποίηση της 0095Μ/20 συμφωνίας-πλαίσιο παρίσταται μη ουσιώδης. Και τούτο διότι υπάγεται στις ρητά αναφερόμενες στις παρ. 1 και 4 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 τοιαύτες (μη ουσιώδεις τροποποιήσεις), αναγόμενη σε υποκατάσταση του αρχικού αναδόχου (ΕΛΠΕ ΑΕ), συνεπεία μερικής διαδοχής του, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης (διάσπαση δι’απόσχισης κλάδου, ο οποίος εισφέρεται στην νεοσυσταθείσα εταιρεία), και δη από νέο ανάδοχο (…..) του οποίου αποκλειστικός μέτοχος παρίσταται ο αρχικός ανάδοχος. Ως μη ουσιώδης, δε, η εν λόγω τροποποίηση και κατά συνεκδοχή το περιέχον αυτή σχέδιο της 1ης τροποποίησης της 0095Μ/20 συμφωνίας πλαίσιο δεν υπάγεται, κατ’άρθρο 324 παρ. 5 περ. α΄ του ν.4700/2020 και 132 παρ. 6 περ. α΄ του ν. 4412/2016 στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, το σχέδιο της 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την κρινόμενη τροποποίηση επέρχεται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την προμήθεια επιπλέον ποσοτήτων για δύο (2) από τα προμηθευθέντα με την αρχική σύμβαση είδη λιπαντικών και την προμήθεια δύο νέων, μη προβλεπόμενων στην αρχική σύμβαση ειδών λιπαντικών, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 43,68%(..)Επομένως, δεν συνιστά α) ήσσονος αξίας τροποποίηση ούτε β) μη ουσιώδη τροποποίηση, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.(..). Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, δεν είναι νόμιμη η σύναψη της ελεγχόμενης 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης "Προμήθεια λιπαντικών για τις ανάγκες του Δήμου ...", αφού δεν τεκμηριώνεται ότι συντρέχει κάποια από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 132 παρ. 1 του ν.4412/2016 περιπτώσεις τροποποίησης, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Επομένως, διαπιστώθηκε ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.

Υπογραφή σχεδίου σύμβασης με αντικέιμενο τη λειτουργία Β Κυττάρου Χ.Υ.Τ.Α..:ζητείται η ανάκληση της 267/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου... Επομένως, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης, όπως βάσιμα ισχυρίζεται ο αιτών και η υπέρ αυτού παρεμβαίνουσα εταιρεία, συνιστά επιτρεπτή περίπτωση μη ουσιώδους τροποποίησης της αρχικής σύμβασης και ως εκ τούτου, νομίμως καταρτίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περίπτ. ε΄ και 4 του ν.4412/2016. Κατόπιν τούτου, παρέλκει η εξέταση των προϋποθέσεων της περίπτ. β΄ της παρ. 1 του ίδιου άρθρου που αφορά συμπληρωματικές υπηρεσίες, υπό την επιφύλαξη της συνδρομής των οποίων τελεί η κρίση περί ουσιώδους τροποποίησης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 267/2018 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Περαιτέρω, δοθέντος ότι στο πλαίσιο του διενεργηθέντος από το Ζ΄ Κλιμάκιο ελέγχου νομιμότητας δεν επισημάνθηκαν λοιπές πλημμέλειες, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης τροποποίησης της 270/8.5.2018 σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Πεδινής και Ημιορεινής Περιοχής Νομού … και της εταιρείας «...».

Έλεγχος και έκδοση γνωμοδοτήσεως επί της νομιμότητας του προτεινομένου σχεδίου της 1ης τροποποίησης της σύμβασης 047Α/2003, σύμφωνα με το άρθρο 66 του ΠΔ 284/1989.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Με το σχέδιο τροποποίησης της σύμβασης 047Α/2003 εξυπηρετείται ο σκοπός της συμβάσεως αλλά και γενικότερα το δημόσιο συμφέρον και από της πλευράς αυτής παρίσταται νόμιμη, εν τούτοις το περιεχόμενο της σκοπουμένης τροποποίησης, σύμφωνα με την προηγηθείσα ανάλυση, δεν υπάγεται σε κάποια από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 66 παρ.2 του ΠΔ 284/1989 περιπτώσεις και ως εκ τούτου δεν συντρέχει περίπτωση γνωμοδοτήσεως του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την διάταξη αυτή.

Παροχή υπηρεσιών Διαχείρισης Εγκαταστάσεων (Facilities Management) κάθε τύπου Δομών Προσωρινής Υποδοχής και Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο προσφύγων και μεταναστών και συναφών υποδομών και εγκαταστάσεων, καθώς και κτιριακών υποδομών κάθε Υπηρεσίας αρμοδιότητας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 3 της παρούσας), η 1η τροποποίηση της FM4-14 εκτελεστικής σύμβασης, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά το συνολικό ποσό των 191.708,67 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), έλαβε χώρα κατ’ εφαρμογή της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, ήτοι ερείδεται σε ρητούς και σαφείς όρους προβλεπόμενους, κατά μεν το μέρος που αφορά στην πρόσθετη δαπάνη λόγω προσθήκης μίας (1) θέσης εργασίας κατ’ ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης, στο άρθρο 4 παρ. 3 της εκτελεστικής σύμβασης (βλ. σκέψη 7 της παρούσας), και κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση του συμβατικού τιμήματος λόγω αύξησης του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, στο άρθρο 12 της οικείας συμφωνίας – πλαίσιο, το οποίο, όπως κατά τα ανωτέρω τροποποιήθηκε και κρίθηκε νόμιμο με την προαναφερόμενη 30/2023 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου (βλ. σκέψη 6 της παρούσας), διέπει και την εν λόγω εκτελεστική σύμβαση (άρθρο 4 παρ. 1 της συμφωνίας – πλαίσιο). Επομένως, το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και, ως εκ τούτου, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.

Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων (...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης – 4ης τροποποίησης του έργου με τίτλο «Συντηρήσεις και αποκαταστάσεις δρόμων Δήμου Μυκόνου», αξίας 532.130,12 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (3.578.981,53 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ «Περισυλλογή και διαχείριση κάθε είδους νεκρών ζώων και λήψη δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού από τα νεκρά ζώα, στα οποία απαιτείται»(...)Το Έβδομο Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε ως ορθές τις ανωτέρω κρίσεις του Ζ΄ Κλιμακίου σχετικά με τον νομικό χαρακτηρισμό της ελεγχόμενης σύμβασης και την μη υπαγωγή της, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις, στις προϋποθέσεις της κατ’ άρθρο 132 παρ. 1 γ΄ του ν. 4412/2016 επιτρεπτής τροποποίησης σύμβασης, ακολούθως, όμως, ανακάλεσε την προσβαλλόμενη πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου για λόγο αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενο, ήτοι διότι η ελεγχόμενη σύμβαση ως νέα αυτοτελής απευθείας ανάθεση, η δαπάνη της οποίας θα καλυφθεί από ενωσιακούς πόρους, δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον υπολείπεται του προβλεπομένου στο άρθρο 324 παρ. 3 της Δικονομίας ορίου των 5.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).(...)Οι επίμαχες δε υπηρεσίες της ελεγχόμενης 1ης τροποποιητικής σύμβασης, οι οποίες είναι όμοιες κατ’ είδος με αυτές της από 5.5.2021 κύριας σύμβασης, αφορούν σε χρονικό διάστημα μετά το πέρας της διάρκειας της αρχικής. Συνεπώς, η υπό κρίση σύμβαση δεν είναι τροποποιητική αυτής, αλλά νέα, αυτοτελής σύμβαση, μη εμπίπτουσα εν προκειμένω στις διατάξεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 (...). Με τα δεδομένα αυτά, το εξεταζόμενο σχέδιο σύμβασης συνιστά νέα αυτοτελή σύμβαση, η οποία ως χρηματοδοτούμενη αμιγώς από εθνικούς πόρους του ΠΔΕ, υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Δικαστηρίου (άρθρο 324 της Δικονομίας). Δοθέντος, όμως, ότι η δαπάνη της ανωτέρω ανάθεσης υπηρεσιών περισυλλογής νεκρών ζώων ανέρχεται στο ποσό του 1.141.935,48 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), αυτή εμπίπτει στην ελεγκτική αρμοδιότητα του οικείου Επιτρόπου. Δεδομένου, όμως, ότι υπό τον νέο αυτό (ορθό) νομικό της χαρακτηρισμό, δεν έχει δοθεί η δυνατότητα στα μέρη να προσκομίσουν τα αναγκαία στοιχεία για την τεκμηρίωση της νομιμότητας της τηρηθείσας διαδικασίας ως διαδικασίας απευθείας ανάθεσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, ώστε να ελεγχθεί η νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης, η Ολομέλεια κρίνει ότι το υπό κρίση σχέδιο σύμβασης με τον φάκελο της υπόθεσης πρέπει να παραπεμφθεί στον Επίτροπο της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, προκειμένου αυτός να ελέγξει τη διαδικασία συνομολόγησής της υπό τον νέο νομικό της χαρακτηρισμό. Αναθεωρεί την 1440/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παραπέμπει, λόγω αρμοδιότητας, τον φάκελο της σύμβασης ... στον Επίτροπο της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου ΟΤΑ Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.

Η Πράξη 26/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 1ης τροποποίησης της σύμβασης 15431/29.12.2023 μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης - Αποχέτευσης Ηρακλείου (Δ.Ε.Υ.Α.Η.) και του οικονομικού φορέα «..ΑΕ» για την προμήθεια «ΟΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ». Η τροποποίηση κρίνεται παραδεκτή και ουσιώδης διότι μεταβάλλει το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης λόγω τεχνολογικών εξελίξεων. Ωστόσο, το Κλιμάκιο αναβάλλει την οριστική του κρίση και διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με τεκμηρίωση της αξίας των προς αντικατάσταση ειδών, νέο σχέδιο σύμβασης που να περιγράφει αναλυτικά τις αλλαγές στα άρθρα 1 και 2, και διευκρινίσεις για την αναγκαιότητα τροποποίησης του άρθρου 8.

Παροχή υπηρεσιών διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης των ιχθυοσκαλών  κεντρικών εγκαταστάσεων:	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η επίμαχη τροποποίηση, με την οποία αυξάνεται το συμβατικό τίμημα, βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, σε συνδυασμό με τον όρο του άρθρου 7 παρ. 3 του σχεδίου σύμβασης του Παραρτήματος VIII της διακήρυξης, που επαναλήφθηκε στο άρθρο 7 παρ. 3 της 694/31.1.2022 σύμβασης. Παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση αν η επίμαχη τροποποίηση θα μπορούσε να βρει πρόσθετο έρεισμα στο άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ και 6 του ν. 4412/2016, όπως φαίνεται να διαλαμβάνεται στην 9/19.5.2023 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ......... Συνεπώς, το υποβληθέν σχέδιο τροποποιητικής σύμβασης δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και, ως εκ τούτου, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου. 
 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη τροποποίηση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, αυτή αφορά αποκλειστικώς μετάθεση του χρόνου παράδοσης κατ’ αποδοχή διαδοχικών αιτημάτων της αναδόχου που υποβλήθηκαν πριν από τη λήξη του αρχικού χρόνου παράδοσης και επί των οποίων γνωμοδότησε θετικά η Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής συμβάσεων προμηθειών της αναθέτουσας Αρχής. Η δυνατότητα μετάθεσης του χρόνου αυτού υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 206 του ν. 4412/2016 προβλέπεται ρητώς και με σαφήνεια στο άρθρο 4 της αρχικής σύμβασης, το οποίο είχε ελεγχθεί ως νόμιμο στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου που διενήργησε το Κλιμάκιο με την 134/2021 σχετική Πράξη του. Πέραν του ότι η μετάθεση του χρόνου παράδοσης εγκρίθηκε, κατά τα προεκτεθέντα, κατ’ εφαρμογή ρητού και σαφούς όρου της αρχικής σύμβασης, στερείται επίσης οικονομικού αντικειμένου και δεν είναι ουσιώδης στο μέτρο που δεν μεταβάλλει ουσιώδη χαρακτηριστικά της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.