ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/143/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Συμφωνίας - πλαίσιο Παροχής υπηρεσιών επισκευής οχημάτων:επιδιώκεται η ανάκληση της 595/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(.....)Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο κρίνει ότι ο προσφεύγων Δήμος δεν αποδεικνύει τον βασικό του ισχυρισμό ότι το αντικείμενο της συμφωνίας - πλαίσιο είχε αναλωθεί ή ότι πρόκειται άμεσα να αναλωθεί, ώστε έτσι να δικαιολογείται η τροποποίηση της συμφωνίας – πλαίσιο, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, κατά τον χρόνο υποβολής (27.6.2022) του αιτήματος της αρμόδιας υπηρεσίας του (Διεύθυνση Μηχανολογικού) για την τροποποίηση της συμφωνίας – πλαίσιο με επέκταση του οικονομικού της αντικειμένου κατά το ήμισυ, δεν είχε καν εκκινήσει η εκτέλεση της υπογραφείσας στις 21.12.2021 ως άνω συμφωνίας, δεδομένου ότι η 1η εκτελεστική αυτής σύμβαση συνήφθη μόλις στις 14.7.2022. Περαιτέρω, κατά τον χρόνο λήψης (17.10.2022) της 1551/2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος περί τροποποίησης της συμφωνίας - πλαίσιο, είχε μεν εγκριθεί η σύναψη της 2ης εκτελεστικής αυτής σύμβασης (στην ίδια 41η συνεδρίαση του οργάνου αυτού) με την 1546/2022 όμοια, πλην όμως δεν προκύπτει από τον φάκελο της υπόθεσης ότι, παρά την κατά τα ανωτέρω έγκριση της σύναψής της, έχει πράγματι υπογραφεί η 2η εκτελεστική σύμβαση από τα συμβαλλόμενα μέρη, με συνέπεια το εγκεκριμένο οικονομικό της αντικείμενο να μην μπορεί να θεωρηθεί ως αναλωθέν και να συναθροιστεί με το ήδη αναλωθέν όμοιο της 1ης εκτελεστικής σύμβασης και να μειωθεί αντίστοιχα το συνολικά συμφωνηθέν τίμημα της συμφωνίας - πλαίσιο. Επομένως, δεν αποδεικνύεται από τον προσφεύγοντα η εξάντληση του ανταλλάγματος της συμφωνίας – πλαίσιο κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης περί τροποποίησης, κατά τον οποίον μόνο το ποσό των 159.842,16 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) της 1ης εκτελεστικής σύμβασης, ήτοι το ένα τρίτο περίπου της συμφωνηθείσας αξίας της συμφωνίας – πλαίσιο, είχε αποδεδειγμένα αναλωθεί. Τούτο μάλιστα ενώ η (ενδεικτική) πρόβλεψη της συμφωνίας – πλαίσιο για το ποσοστό ανάλωσης της συμβατικής αξίας ανερχόταν σε 15% και 30% για τα δύο πρώτα έτη ισχύος της (2021 και 2022), αντίστοιχα. Πολλώ μάλλον, δεν μπορεί να γίνει δεκτό και να δικαιολογήσει την επέκταση του οικονομικού αντικειμένου της συμφωνίας – πλαίσιο η επικαλούμενη 3η εκτελεστική σύμβαση, η οποία πρόκειται να περιλάβει βλάβες των οχημάτων που έπονται της 2ης εκτελεστικής σύμβασης, κοστολογημένες σε ποσό 184.091,39 ευρώ, καθόσον από τον φάκελο της υπόθεσης δεν προκύπτει ότι έχουν εντός του έτους 2023 εκκινήσει οι διοικητικές διαδικασίες για τη σύναψή της (απόφαση Οικονομικής Επιτροπής για την αποστολή πρόσκλησης σε ηλεκτρονική διαδικασία σύναψης) και, συνεπώς, η επίκλησή της δεν δύναται να στηρίξει τους ισχυρισμούς του εκκαλούντος περί εκτεταμένης ανάλωσης, άλλως επικείμενης εξάντλησης, του οικονομικού αντικειμένου της συμφωνίας – πλαίσιο. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, ο προσφεύγων Δήμος προσκομίζει στοιχεία για να αποδείξει ότι το προς εκτέλεση υπόλοιπο του συμφωνηθέντος τιμήματος που θα έχει απομείνει, μετά από τον συνυπολογισμό του ποσού της συναφθησόμενης 3ης εκτελεστικής σύμβασης, ανέρχεται σε μόλις 16.909,78 ευρώ (βλ. τον αναλυτικό ανά ομάδα πίνακα στη σελ. 8 της προσφυγής που βασίζεται σε όμοιο πίνακα στο 363063/27.12.2022 έγγραφο της Διεύθυνσης Μηχανολογικού του Δήμου), ποσό που εντούτοις δεν συμπίπτει με τον προσκομιζόμενο, άνευ τίτλου και υπογραφής πίνακα στον οποίο αναφέρεται ότι το συνολικό προς ανάλωση ποσό, μετά την εκτέλεση και των τριών εκτελεστικών συμβάσεων, θα ανέλθει σε 50.785,97 ευρώ. Συνακόλουθα, ακόμα και εάν γινόταν δεκτό ότι τα ποσά των δύο (2ης και 3ης) εκτελεστικών συμβάσεων πρέπει να συνυπολογιστούν για τον καθορισμό του ποσού της συμφωνίας – πλαίσιο που έχει αναλωθεί, εντούτοις τα στοιχεία που προσκομίζονται παρίστανται αντιφατικά και ως εκ τούτου δεν δύναται να συναχθεί ασφαλές συμπέρασμα ως προς το ακριβές αναλωθέν συμβατικό τίμημα. Εξάλλου, δεν υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο στον φάκελο σχετικά με την επικαλούμενη έναρξη των διαδικασιών για τη σύνταξη μελέτης από την αρμόδια υπηρεσία ενόψει διενέργειας νέου διαγωνισμού, άρα αναποδείκτως επικαλείται ο προσφεύγων ότι έχει ήδη εκκινήσει νέα διαδικασία για την ανάθεση των επίμαχων προμηθειών και υπηρεσιών. Ως εκ τούτων και βάσει όσων έγιναν δεκτά στη σκέψη 5.γ δεν είναι νόμιμη η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης της από 21.12.2021 συμφωνίας – πλαίσιο δεδομένου ότι το αποδεδειγμένα αναλωθέν ποσό για τις επίμαχες έξι ομάδες ειδών και υπηρεσιών (με την πρώτη εκτελεστική σύμβαση αναλώθηκε ποσό για τις 1η, 2η και 7η από τις εν λόγω ομάδες, ύψους 157.543,09 ευρώ), συναθροιζόμενο με το οικονομικό αντικείμενο της σκοπούμενης τροποποιητικής σύμβασης (242.943,00 ευρώ), όχι μόνο δεν υπερβαίνει αλλά υπολείπεται του συμφωνηθέντος τιμήματος της ήδη εκτελούμενης συμφωνίας – πλαίσιο, κατά το μέρος που αυτή αφορά στις εν λόγω ομάδες (485.886,00 ευρώ).Δεν ανακαλεί την 595/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/1023/2022
Σχέδιο συμφωνίας – πλαίσιο με αντικείμενο την «Παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών καθαριότητας, καλλωπισμού, πρασίνου και ευταξίας του Δήμου ...», συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 48.261.710,78 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) για τα Τμήματα 1 και 2 του διαγωνισμού(....)Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία – πλαίσιο δεν δημιουργεί νομική δέσμευση της αναθέτουσας αρχής, αλλά αποτελεί μέθοδο επιλογής αντισυμβαλλομένου και αποσκοπεί στον καθορισμό των όρων που διέπουν τις επιμέρους συμβάσεις που πρόκειται να συναφθούν, ήτοι τις εκτελεστικές συμβάσεις, με τις οποίες δημιουργείται τελικώς η συμβατική δέσμευση για την αγορά υπηρεσιών συγκεκριμένης ποσότητας ή αξίας ..., το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι, εφόσον κρίνεται αναγκαία από την αναθέτουσα αρχή (Δήμο …) η σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων, πρέπει να εκδίδεται σχετική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, ...στην οποία να τεκμηριώνεται η ανάγκη παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών, που πρόκειται να ανατεθούν με την εκάστοτε εκτελεστική σύμβαση.(....)Κατά την υπογραφή κάθε εκτελεστικής σύμβασης πρέπει να κατατίθεται από την ανάδοχο ένωση εταιρειών εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης (βλ. άρθρο 10 του σχεδίου της συμφωνίας – πλαίσιο), το ποσό της οποίας πρέπει να υπολογίζεται σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης αξίας της εκτελεστικής σύμβασης (και όχι 5%, όπως εσφαλμένως αναφέρεται στο σχέδιο της συμφωνίας – πλαίσιο)(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο του Δήμου … με αντικείμενο την «Παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών καθαριότητας, καλλωπισμού, πρασίνου και ευταξίας του Δήμου …» για τα Τμήματα 1 και 2 του οικείου διαγωνισμού, με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στην σκέψη 13 της παρούσας.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/150/2025
Η Πράξη 150/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου της 18ης εκτελεστικής σύμβασης της συμφωνίας-πλαίσιο 0005Μ/23, για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης οχημάτων NATO F-54. Η σύμβαση αφορά 7.700.000 λίτρα πετρελαίου, συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης 4.600.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου (δια της Α.Σ.Δ.Υ.Σ. «ΘΗΣΕΑΣ» του ΥΠΕΘΑ) και της εταιρείας «... Α.Ε.». Το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη έγκριση της συμφωνίας-πλαίσιο με την 48/2023 πράξη, διαπίστωσε ότι δεν προκύπτουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάθεσης της εκτελεστικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου εκτελεστικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/321/2023
Παροχή υπηρεσιών Διαχείρισης Εγκαταστάσεων (Facilities Management) κάθε τύπου Δομών Προσωρινής Υποδοχής και Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο προσφύγων και μεταναστών και συναφών υποδομών και εγκαταστάσεων, καθώς και κτιριακών υποδομών κάθε Υπηρεσίας αρμοδιότητας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 3 της παρούσας), η 1η τροποποίηση της FM4-14 εκτελεστικής σύμβασης, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά το συνολικό ποσό των 191.708,67 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), έλαβε χώρα κατ’ εφαρμογή της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, ήτοι ερείδεται σε ρητούς και σαφείς όρους προβλεπόμενους, κατά μεν το μέρος που αφορά στην πρόσθετη δαπάνη λόγω προσθήκης μίας (1) θέσης εργασίας κατ’ ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης, στο άρθρο 4 παρ. 3 της εκτελεστικής σύμβασης (βλ. σκέψη 7 της παρούσας), και κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση του συμβατικού τιμήματος λόγω αύξησης του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, στο άρθρο 12 της οικείας συμφωνίας – πλαίσιο, το οποίο, όπως κατά τα ανωτέρω τροποποιήθηκε και κρίθηκε νόμιμο με την προαναφερόμενη 30/2023 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου (βλ. σκέψη 6 της παρούσας), διέπει και την εν λόγω εκτελεστική σύμβαση (άρθρο 4 παρ. 1 της συμφωνίας – πλαίσιο). Επομένως, το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και, ως εκ τούτου, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/344/2019
Προμήθεια αντιδραστηρίων...Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων: α) Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.β) Κωλύεται, για τους λόγους που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, η υπογραφή του σχεδίου της πρώτης εκτελεστικής σύμβασης της ανωτέρω συμφωνίας-πλαίσιο.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/447/2023
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τον Πλοηγικό Σταθμό Ηρακλείου για τα έτη 2022 και 2023 και της Τ06/7.4.2022 εκτελεστικής της σύμβασης.(...)Αποφαίνεται ότι: α) Απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο η από 11.8.2023 εγκριθείσα τροποποίηση της Τ06/7.4.2022 εκτελεστικής σύμβασης της Τ02/24.1.2022 συμφωνίας πλαίσιο μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και της... για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τον Πλοηγικό Σταθμό Ηρακλείου για τα έτη 2022 και 2023 και το αντίστοιχο σχέδιο τροποποιητικής εκτελεστικής σύμβασης. β) Είναι μη νόμιμη η από 11.8.2023 εγκριθείσα τροποποίηση της ανωτέρω συμφωνίας πλαίσιο (Τ02/24.1.2022) και κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο αντίστοιχου σχεδίου τροποποιητικής συμφωνίας πλαίσιο.
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/9/2025
Η απόφαση αυτή του ΣΤ' Κλιμακίου (Πράξη 09/2025) του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου της 1ης εκτελεστικής σύμβασης, η οποία είναι μέρος της συμφωνίας-πλαίσιο 34369/9.9.2024. Η σύμβαση αφορά την προμήθεια με τίτλο «κατασκευή έξυπνων πρότυπων διαβάσεων σχολείων» μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) και μιας ένωσης οικονομικών φορέων, συμβατικής αξίας 41.159.793,02 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Η εκτελεστική σύμβαση αφορά την κατασκευή 843 διαβάσεων σε 107 Δήμους. Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης, υπό τον όρο ότι θα γίνουν διορθώσεις και συμπληρώσεις, όπως η ορθή αναγραφή της επωνυμίας των μελών της ένωσης, η συμπλήρωση του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, η προσθήκη της εγγύησης καλής λειτουργίας, αλλαγές στον τρόπο πληρωμής και η αντικατάσταση των παλαιών κρατήσεων με την ισχύουσα κράτηση 0,10% υπέρ της ΕΑΔΗΣΥ.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/196/2025
Η Πράξη 196/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου της 1ης εκτελεστικής σύμβασης της συμφωνίας-πλαίσιο 129/5.5.2025 μεταξύ της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. και της κοινοπραξίας «..». Η εκτελεστική σύμβαση, συμβατικής αξίας 1.082.250,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), αφορά στο Προϊόν/Μέρος 1 του αντικειμένου, δηλαδή την παροχή υπηρεσιών επεξεργασίας και διαχείρισης δεδομένων υδρομετρητών (MDM), συμπεριλαμβανομένης της αρχικής εγκατάστασης και πενταετούς ετήσιας υποστήριξης λειτουργίας πλατφόρμας λογισμικού. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν προκύπτουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης. Κατά συνέπεια, αποφασίστηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου, υπό τον όρο της προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης περί μη οψιγενών μεταβολών από κάθε μέλος της συμβαλλόμενης κοινοπραξίας.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/221/2017
Νομιμότητα του 3ου «mini» διαγωνισμού (call-off) και του σχεδίου της 38/2014.9 σύμβασης, 3ης εκτελεστικής της 38/2014 συμφωνίας - πλαίσιο, για την προμήθεια από την Πολεμική Αεροπορία φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων (....) Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις πλημμέλειες και, συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 38/2014.9 σύμβασης, 3ης εκτελεστικής της 38/2014 συμφωνίας - πλαίσιο, όπως η τελευταία έχει τροποποιηθεί και ισχύει.Για τους λόγους αυτούςΔεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 38/2014.9 σύμβασης, 3ης εκτελεστικής της 38/2014 συμφωνίας - πλαίσιο.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/222/2025
Η Πράξη 222/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου της 10ης εκτελεστικής σύμβασης της συμφωνίας-πλαίσιο 03/2023. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια καυσίμων κίνησης για πολεμικά πλοία του Πολεμικού Ναυτικού και πλωτά μέσα του Λιμενικού Σώματος. Η αξία της σύμβασης ανέρχεται στα 20.980.155,00 ευρώ, και μετά τη σύναψή της εξαντλείται το συνολικό οικονομικό αντικείμενο της συμφωνίας-πλαίσιο. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, υπό τον όρο να διορθωθεί το αναγραφόμενο ποσό στην πρώτη σελίδα του σχεδίου από το εσφαλμένο «220.980.155,00 ευρώ» στο ορθό «20.980.155,00 ευρώ».
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/25/2025
Η Πράξη 25/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο για την «προμήθεια δερμάτων για την απρόσκοπτη υλοποίηση του προγράμματος κατασκευής αρβυλών του 700 ΣΕ, για τα έτη 2025-2026». Η διαδικασία ανατέθηκε από την Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Υποστήριξης Στρατού (Α.Σ.Δ.Υ.Σ.), με προϋπολογισθείσα δαπάνη 5.290.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Το Κλιμάκιο, εξετάζοντας τον φάκελο, αποφάνθηκε ότι δεν προκύπτουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής τιμής του άρθρου 20 εφαρμόζεται αυτοτελώς μόνο για κάθε εκτελεστική σύμβαση, και όχι για την ίδια τη συμφωνία-πλαίσιο.