ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/202/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τις ανάγκες του Πλοηγικού Σταθμού Πειραιά.(...)Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2023 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο ή/και το μεθεπόμενο έτος, τα οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχουν εισέτι αναλωθεί. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της 31.12.2025 λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.Τούτων δοθέντων εν προκειμένω συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης με αντισυμβαλλόμενους αφενός το Ελληνικό Δημόσιο (εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής) αφετέρου τον οικονομικό φορέα «…»Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/388/2022
Προμήθεια υγρών καυσίμων (...)Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 υπολειπόμενων ποσοτήτων υγρών καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης), η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, με επαύξηση της συνολικής συμβατικής δαπάνης σύμβασης διάρκειας τριών ετών, ενώ ακόμα τα κονδύλια της αρχικής σύμβασης δεν έχουν αναλωθεί. Και τούτο λόγω, αφενός, του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024, και αφετέρου του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η εξάντληση του συνολικού συμβατικού τιμήματος, ύψους 1.474.295,52 ευρώ (351.944,02 ευρώ έχουν ήδη δαπανηθεί για καύσιμα έως 30.6.2022 + 357.345,23 ευρώ που ζητούνται για τις υπολειπόμενες ποσότητες καυσίμων για την περίοδο Αυγούστου – Δεκεμβρίου 2022), ούτε τίθεται ζήτημα πρόωρης εξάντλησης ήδη συμβασιοποιημένων ποσοτήτων, αφού άλλωστε ο Δήμος δεν ζήτησε το σύνολο των υπολειπομένων ποσοτήτων της σύμβασης, ώστε να διαπιστωθεί εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1391/2022). Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλ. 154, 197/2022). Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως μάλιστα όταν το συμβατικό αντάλλαγμα δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, καθόσον οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για τις υπολειπόμενες ποσότητες έτους 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2024, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της παρόδου της τριετίας, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/460/2022
Προμήθεια υγρών καυσίμων:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών του Δήμου σε καύσιμα κίνησης για τα έτη 2021, 2022, 2023 και 2024. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο οι προς προμήθεια ποσότητες και η κατανομή αυτών κατ’ έτος όσο και η καθοριζόμενη στη διακήρυξη και στην αρχική σύμβαση τιμή μονάδος έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, ως όριο ισχύος της σύμβασης έχει ορισθεί η ανάλωση του προϋπολογισμού, η δε διάρκεια των 36 μηνών έχει τεθεί ως απώτατο όριο σε περίπτωση μη πρότερης απορρόφησης των συνολικών ενδεικτικών ποσοτήτων. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των συμβατικά καθορισθεισών ποσοτήτων καυσίμων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 5 της παρούσας, για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο έτος. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της παρέλευσης των 36 μηνών από τη σύναψή της λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/154/2022
Προμήθεια υγρών καυσίμων θέρμανσης και κίνησης:(....)Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Οι προβαλλόμενοι δε από το ….. λόγοι οικονομικού προγραμματισμού δεν μεταβάλλουν την ανωτέρω διαπίστωση, δοθέντος ότι, πέραν του ότι δεν συνάδουν με τον ενδεικτικό χαρακτήρα της συμβατικής κατ’ έτος κατανομής των ποσοτήτων και του προϋπολογισμού, από την απόφαση της Συγκλήτου περί έγκρισης της σύμβασης προκύπτει ότι τα επιπλέον κονδύλια για την κάλυψη των αναγκών του έτους 2022 θα βαρύνουν ούτως ή άλλως τον τρέχοντα προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο έτος, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη των σχετικών συμβάσεων προ της 31ης.12.2024, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποιητικών συμβάσεων.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/197/2022
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών της Κοινωφελούς Επιχείρησης Αθλητισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου ..... σε πετρέλαιο κίνησης για την θέρμανση των κολυμβητικών δεξαμενών για τέσσερα έτη. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο στη Διακήρυξη όσο και στην αρχική σύμβαση η προς προμήθεια ποσότητα και η σχετική δαπάνη έχουν τεθεί συνολικά για τέσσερα έτη, χωρίς επιμερισμό ανά έτος, ενώ ως όριο διάρκειας της σύμβασης έχει τεθεί, κατά το άρθρο 2 αυτής, η 14η. 12.2025. Εξάλλου, ούτε από την οικεία μελέτη (19/2021) προκύπτει ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα πετρελαίου κίνησης (180.000 λίτρα) αφορά αποκλειστικά στο έτος 2022. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 ποσοτήτων πετρελαίου κίνησης, η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω της ανυπαρξίας κατανομής ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2022-2025. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2025, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της 14ης.12.2025, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Πέραν των ανωτέρω, η αναγκαιότητα της επίμαχης τροποποίησης δεν αιτιολογείται επαρκώς, δεδομένου ότι, αν συνεκτιμηθεί η συμβατική (άρθρο 9) πρόβλεψη περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου κατά 20%, η οποία ακριβώς τέθηκε προς κάλυψη της διαφαινόμενης αυξητικής τάσης των τιμών των καυσίμων, κατά την ανωτέρω εισήγηση της Επιτροπής παρακολούθησης και παραλαβής προμηθειών, η αναθέτουσα Αρχή δύναται διά της ενεργοποίησής της και με βάση την τρέχουσα τιμή καυσίμων να προμηθευτεί ακόμα 64.382 λίτρα πετρελαίου κίνησης, ήτοι συνολικά (109.962 + 64.382) 174.344 λίτρα του οικείου καυσίμου, ποσότητα, η οποία εν πολλοίς προσεγγίζει τη συνολική και σχετικώς προϋπολογισθείσα για 4 έτη ποσότητα των 180.000 λίτρων. Κατά τούτο, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα των 180.000 λίτρων προκύπτει από την οικεία μελέτη να αφορά σε χρονική διάρκεια τεσσάρων ετών, η αναθέτουσα Αρχή δεν τεκμηριώνει με επάρκεια γιατί τα υπολειπόμενα (180.000-174.344) 5.656 λίτρα πετρελαίου κίνησης καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του κολυμβητηρίου ακόμη και γι’αυτό το έτος 2022, πόσον μάλλον για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την προκήρυξη νέας αντίστοιχης διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά τα προεκτεθέντα.
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/627/2022
Προμήθεια αντιδραστηρίων: Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών του ΓΝΘ σε αντιδραστήρια Sars-CoV-2 (με δωρεάν παραχώρηση συνοδού εξοπλισμού) για 2 έτη από την υπογραφή της σύμβασης. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις υφιστάμενες κατά το χρόνο παράδοσης των ειδών ανάγκες του νοσοκομείου, η κατανομή των προς προμήθεια ποσοτήτων κατ’έτος έχει ενδεικτικό χαρακτήρα. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των απαραίτητων, μετά την εξάντληση των ποσοτήτων της αρχικής σύμβασης, ειδών κι ενώ δεν έχει ενεργοποιηθεί το προβλεφθέν στην οικεία διακήρυξη και στην αρχική σύμβαση δικαίωμα προαίρεσης (για προμήθεια ισόποσης προς την αρχική ποσότητας αντιδραστηρίων), η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 επικληθείσας απρόβλεπτης περίστασης (αιφνίδια πρόωρη εξάντληση αντιδραστηρίων), καθώς σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 5 της παρούσας, για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης (εν προκειμένω δικαίωμα προαίρεσης) δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Σε κάθε περίπτωση, εν προκειμένω δεν αιτιολογείται με επαρκή και πείθουσα τεκμηρίωση το ποσοστό επαύξησης των συμβατικών ποσοτήτων, καθόσον με την αυτή αιτιολογική βάση (εξάντληση των αντιδραστηρίων) το μεν στις 9.12.2022 (απόφαση 950/9.12.2022 Διοικητή ΓΝΘ) εγκρίνεται επαύξηση συμβατικής ποσότητας σε ποσοστό 10%, το δε έξι μέρες αργότερα (απόφαση 1005/15.12.2022 Διοικητή ΓΝΘ) εγκρίνεται επαύξηση συμβατικής ποσότητας σε ποσοστό 40%, χωρίς να τεκμηριώνεται η διαφορετική εκτίμηση της αναθέτουσας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και δη επί τη βάσει ταυτόσημων πραγματικών δεδομένων. Περαιτέρω, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα ποσοτήτων μη ανταποκρινόμενα στις υφιστάμενες ανάγκες της αναθέτουσας. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 και 2023 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος και του επόμενου προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά την ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης. Σε περίπτωση δε που οι ανάγκες του Νοσοκομείου αναφορικά με τα κρίσιμα αντιδραστήρια διατηρηθούν υψηλές, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης και του δικαιώματος προαίρεσης προ της παρέλευσης των 2 ετών από τη σύναψή της λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/256/2023
Προμήθεια νωπών κρεάτων και παρασκευασμάτων κρέατος για κάλυψη αναγκών των Μονάδων Στρατού Ξηράς.(...)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου, με το οποίο τροποποιείται η 5/20.3.2023 σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον Διευθυντή του…, και της εταιρείας «….». Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου για την τροποποίηση της 5/20.3.2023 σύμβασης με αντισυμβαλλόμενος αφενός μεν το Ελληνικό Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από τον Διευθυντή του…, και αφετέρου την εταιρεία «...».
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/69/2024
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ «Προμήθεια Ανταλλακτικών – Αναλώσιμων Υλικών και Παροχή Υπηρεσιών για την Επισκευή Οχημάτων του Δήμου ...» (...) μόνη η δυνατότητα άσκησης του εν λόγω δικαιώματος (προαίρεσης), αποτελεί επαρκές μέσο διασφάλισης της συνέχισης της ομαλής εκτέλεσης της υπό έλεγχο συμφωνίας–πλαίσιο, μετά την αναφερόμενη μερική μόνο ανάλωση του αρχικώς προβλεφθέντος συμβατικού αντικειμένου, η δε τροποποίηση αυτής κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄, ήτοι η κατ’ ουσίαν ανάθεση νέας συμφωνίας-πλαίσιο στον ανάδοχο οικονομικό φορέα, με προϋπολογισμό μικρότερο της προαίρεσης (επιπλέον 25%, ήτοι 73.275,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ), συμβάλλει στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο. Τούτο δε, διότι η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την, κατά το δυνατόν, πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί, όπως εν προκειμένω, σε δεδομένα αναλώσεων μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση, και την εκκίνηση διαδικασιών σύνταξης νέας μελέτης, με βάση αξιόπιστα επίκαιρα στοιχεία. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως, μάλιστα, όταν το συμβατικό αντικείμενο δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, ήτοι υφίσταται η δυνατότητα, με ορθό προγραμματισμό, εκκίνησης εγκαίρως νέων διαδικασιών ανάθεσης, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της, αφενός διά της ολοσχερούς εξάντλησης του υπολειπόμενου συμβατικού αντικειμένου ποσού 128.684,93 ευρώ πλέον ΦΠΑ, αφετέρου διά της ενεργοποίησης του προβλεπομένου δικαιώματος προαίρεσης, σε περίπτωση δε που οι αυξημένες, κατά τα ανωτέρω, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ανάγκες σε ανταλλακτικά και υπηρεσίες συντήρησης εξακολουθήσουν, με κίνδυνο την πρόωρη εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου, υφίσταται επαρκής χρόνος για την έγκαιρη εκκίνηση και ολοκλήρωση νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών. Εξάλλου, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει και ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν αποδεικνύει την συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων τέτοιων, οι οποίες να καθιστούν αναγκαία την ελεγχόμενη τροποποίηση, καθόσον τόσον η επικαλούμενη παλαιότητα των οχημάτων, η οποία φέρεται ότι προκάλεσε και την απόσυρση μέρους αυτών (και δη αποκλειστικά τεσσάρων, κατά τα προεκτεθέντα στην σκέψη 7, εκ των οποίων τα 2 τέθηκαν σε ακινησία πριν από την υπογραφή της συμφωνίας-πλαίσιο), όσο και η αυξημένη συχνότητα των δρομολογίων (αλλά και η σιωπηρώς επικληθείσα, διά της προσκόμισης σχετικών στοιχείων στον φάκελο, αγορά νέων οχημάτων για τα οποία ουδόλως προκύπτει ούτε η παραλαβή τους, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι δεν έχει λήξει η διάρκεια των σχετικών συμβάσεων, ούτε η συμβολή τους στις αυξημένες ανάγκες για υπηρεσίες και ανταλλακτικά) αποτελούσαν δεδομένα γνωστά ήδη κατά την κατάρτιση της μελέτης και, ως εκ τούτου, επιβαλλόταν να ληφθούν υπόψη κατά την εκτίμηση των αναγκών συντήρησης. Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της συμφωνίας - πλαίσιο
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2024, ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/70/2024 ΟΜΟΙΕΣ
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/70/2024
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ «Προμήθεια Ανταλλακτικών – Αναλώσιμων Υλικών και Παροχή Υπηρεσιών για την Επισκευή Οχημάτων του Δήμου ...» (...) μόνη η δυνατότητα άσκησης του εν λόγω δικαιώματος (προαίρεσης), αποτελεί επαρκές μέσο διασφάλισης της συνέχισης της ομαλής εκτέλεσης της υπό έλεγχο συμφωνίας – πλαίσιο, μετά την επικαλούμενη μερική ανάλωση του αρχικώς προβλεφθέντος συμβατικού αντικειμένου, η δε τροποποίηση αυτής κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄, ήτοι η κατ’ ουσίαν ανάθεση νέας συμφωνίας-πλαίσιο στον ανάδοχο οικονομικό φορέα, με προϋπολογισμό μικρότερο της προαίρεσης (επιπλέον 20% της ομάδας 5, ήτοι 165.183,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ) συμβάλλει στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων και συμφωνιών-πλαίσιο. Τούτο δε, διότι η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την, κατά το δυνατόν, πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί, όπως εν προκειμένω, σε δεδομένα αναλώσεων μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση, και την εκκίνηση διαδικασιών σύνταξης νέας μελέτης, με βάση αξιόπιστα επίκαιρα στοιχεία. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως, μάλιστα, όταν το συμβατικό αντικείμενο δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, ήτοι υφίσταται η δυνατότητα, με ορθό προγραμματισμό, εκκίνησης εγκαίρως νέων διαδικασιών ανάθεσης, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της, αφενός διά της ολοσχερούς εξάντλησης του υπολειπόμενου συμβατικού αντικειμένου, αφετέρου διά της ενεργοποίησης του προβλεπομένου δικαιώματος προαίρεσης, σε περίπτωση δε που οι αυξημένες, κατά τα ανωτέρω, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ανάγκες σε ανταλλακτικά και υπηρεσίες συντήρησης εξακολουθήσουν, με κίνδυνο την πρόωρη εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου, υφίσταται επαρκής χρόνος για την έγκαιρη εκκίνηση και ολοκλήρωση νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών. Εξάλλου, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει και ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν αποδεικνύει τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων τέτοιων, οι οποίες να καθιστούν αναγκαία την ελεγχόμενη τροποποίηση, καθόσον τόσο η επικαλούμενη παλαιότητα των οχημάτων, η οποία φέρεται ότι προκάλεσε και την απόσυρση μέρους αυτών ..., όσο και η αυξημένη συχνότητα των δρομολογίων (αλλά και η επικληθείσα αγορά νέων οχημάτων για τα οποία ουδόλως προκύπτει ούτε η παραλαβή τους, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι δεν έχει λήξει η διάρκεια των σχετικών συμβάσεων, ούτε η συμβολή τους στις αυξημένες ανάγκες για υπηρεσίες και ανταλλακτικά) αποτελούσαν δεδομένα γνωστά ήδη κατά την κατάρτιση της μελέτης και, ως εκ τούτου, επιβαλλόταν να ληφθούν υπόψη κατά την εκτίμηση των αναγκών συντήρησης. Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της συμφωνίας - πλαίσιο
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2024, ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/69/2024 ΟΜΟΙΕΣ
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/63/2024
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ «Προμήθεια Ανταλλακτικών – Αναλώσιμων Υλικών και Παροχή Υπηρεσιών για την Επισκευή Οχημάτων του Δήμου ...» (...)Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως, μάλιστα, όταν το συμβατικό αντικείμενο δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, ήτοι υφίσταται η δυνατότητα, με ορθό προγραμματισμό, εκκίνησης εγκαίρως νέων διαδικασιών ανάθεσης, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της δια της ενεργοποίησης του προβλεπομένου δικαιώματος προαίρεσης, σε περίπτωση δε που οι αυξημένες, κατά τα ανωτέρω, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ανάγκες σε ανταλλακτικά και υπηρεσίες συντήρησης εξακολουθήσουν, με κίνδυνο την πρόωρη εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου, υφίσταται επαρκής χρόνος για την έγκαιρη εκκίνηση και ολοκλήρωση νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών. Εξάλλου, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει και ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν αποδεικνύει ούτε και τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων τέτοιων, που να καθιστούν αναγκαία την ελεγχόμενη τροποποίηση, καθόσον τόσο η επικαλούμενη παλαιότητα των οχημάτων, η οποία φέρεται ότι προκάλεσε και την απόσυρση μέρους αυτών, χωρίς, πέραν της, γνωστής εκ των προτέρων, ηλικίας αυτών, να γίνεται επίκληση κάποιας απρόβλεπτης συνθήκης, όσο και φύση (αυξημένη επιβάρυνση λόγω της ανάγκης διεξαγωγής δρομολογίων και σε περιοχές μη εύκολα προσβάσιμες από βαρέα οχήματα) και ο όγκος (πλήθος δρομολογίων) των προς κάλυψη αναγκών, αποτελούσαν δεδομένα γνωστά ήδη κατά την κατάρτιση της μελέτης και, ως εκ τούτου, επιβαλλόταν να ληφθούν υπόψη κατά την εκτίμηση των αναγκών συντήρησης, σε κάθε δε περίπτωση, δεν προσκομίστηκε και ουδέν στοιχείο αποδεικτικό της επικαλούμενης αύξησης των δρομολογίων, λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, σε σχέση με το χρόνο σύνταξης της μελέτης. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της υπ’ αρ. πρωτ. .../29.12.2022 συμφωνίας - πλαίσιο
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/69/2024, ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/70/2024 ΟΜΟΙΕΣ
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/50/2023
Προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, για τις ανάγκες της ως άνω Σχολικής Επιτροπής.(...)Κατόπιν των ανωτέρω, πέραν του ότι δεν αποδεικνύεται, κατά τα προαναφερθέντα, ότι η ανάγκη τροποποίησης της αρχικής σύμβασης οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις που ανέκυψαν κατά τον χρόνο εκτέλεσής της, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι η ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων, αφού δεν τεκμηριώνονται επαρκώς η αναγκαιότητα της αναπροσαρμογής του ποσοστού έκπτωσης της προμηθεύτριας εταιρείας και το ύψος αυτής, λαμβανομένου υπ’όψιν ότι τυχόν δυνατότητα εκ των υστέρων μεταβολής της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, βάσει των εκάστοτε οικονομικών συνθηκών της αγοράς, άγει σε νόθευση του ανταγωνισμού, δοθέντος ότι, εάν ο σχετικός όρος είχε αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης της σύμβασης, θα προσέλκυε και άλλους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό.Κατ’ ακολουθίαν, συντρέχει, εν προκειμένω, ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία συνίσταται στη μη συνδρομή των σωρευτικά προβλεπόμενων προϋποθέσεων του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.