×
register
Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/412/2024

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ:

Το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε τη νομιμότητα προτεινόμενων τροποποιήσεων δύο συμφωνιών-πλαισίου (6855/ΘΖ/2021 και 6857/ΘΖ/2021), διάρκειας τριών ετών, για την προμήθεια εμβολίων-δολωμάτων και την εναέρια διανομή τους κατά της λύσσας σε άγριες αλεπούδες, στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων υγείας ζώων. Οι συμφωνίες κάλυψαν εκστρατείες 2022-2024, εξαντλώντας φυσικό και οικονομικό αντικείμενο (ετήσιο κόστος 1.461.840 ευρώ πλέον ΦΠΑ). Η τροποποίηση για 2025 εκστρατείες, λόγω καθυστέρησης νέας διαγωνιστικής διαδικασίας, κρίνεται μη επιτρεπτή, καθώς ισοδυναμεί με νέα ανάθεση μέσω διαπραγμάτευσης χωρίς διακήρυξη (άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ ν. 4412/2016), παραβιάζοντας την αρχή μη αποφυγής διαγωνισμού. Λόγω ποσού κάτω των 5 εκατ. ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου και κηρύσσει απαράδεκτη την υποβολή των σχεδίων τροποποίησης.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)/147/2014

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις, όπως ερμηνεύθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ως εκ της φύσεως των ανατεθεισών υπηρεσιών (κτηνιατρικές υπηρεσίες προς αδέσποτα ζώα) δεν ήταν δυνατή η εκ των προτέρων επιμέτρηση συγκεκριμένων ποσοτήτων αυτών, ώστε αυτές να προσδιορισθούν αναλυτικά στην επίμαχη διακήρυξη. Και τούτο διότι, κατά το στάδιο πριν από τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί, έστω κατά προσέγγιση, ούτε ο αριθμός των αδέσποτων ζώων που θα περισυλλέγονταν ούτε η κατάσταση της υγείας τους, ώστε να εκτιμηθεί ποσοτικά το είδος των υπηρεσιών που θα έπρεπε να παράσχει ο ανάδοχος (αριθμός στειρώσεων θηλυκών ή αρσενικών ζώων, εμβολιασμών, ορολογικών και λοιπών εργαστηριακών εξετάσεων κ.ό.κ.), απορριπτομένου ως αβασίμου του περί αντιθέτου (πρώτου) λόγου διαφωνίας...Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη, αφενός μεν, τη σημασία των ανατεθεισών υπηρεσιών για τη δημόσια υγεία, ιδίως ενόψει της επανεμφάνισης του ιού της λύσσας στην ευρύτερη περιοχή, αφετέρου δε, την απροθυμία των κτηνιάτρων να συμμετέχουν στο διενεργηθέντα διαγωνισμό (υποβολή μιας μόνο προσφοράς) καθώς και την ανάγκη έγκαιρης προμήθειας των απαραίτητων αναλώσιμων υλικών (εμβολίων, φαρμάκων κ.λπ.) για την αποτελεσματική παροχή των υπηρεσιών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη προκαταβολή συμφωνήθηκε χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της προμνησθείσας διάταξης εκ μέρους των οργάνων του Δήμου.(συγγνωστή πλάνη)


ΕΣ/ΚΛ.Ε/304/2019

Αποπεράτωση οδικού δικτύου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην …..2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 4.6.2011 έως 26.11.2012 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης (Τ.Ε.Υ.Δ.) δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (30.8.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας εταιρείας εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου, και ότι, με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, διαπιστώθηκε η εκ μέρους της ως άνω εταιρείας σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/319/2019

Βελτίωση οδικής ασφάλειας σε οδικό δίκτυο...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στις …. αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες που συμμετέχουν στην αναδειχθείσα ανάδοχο ένωση εταιρειών είχαν συνάψει, κατά τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα, συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (28.11.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι η μία εκ των δύο ανωτέρω αποφάσεων (674/2018) της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 14.12.2018 και δημοσιεύτηκε στις 8.2.2019, ήτοι μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού (28.11.2018). Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης εταιρειών εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι, με τις ως άνω αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, διαπιστώθηκε η εκ μέρους των εν λόγω εταιρειών σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω ένωση εταιρειών να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι οι εταιρείες - μέλη της ένωσης έλαβαν επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας τους, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/315/2019

Κατασκευή ηλεκτροκίνησης σιδηροδρομικής οδού...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αναδειχθείσα ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 11.5.2005 έως 26.11.2012 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (9.2.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω .../2017 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 10.3.2017 και δημοσιεύτηκε στις 8.9.2017. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 4.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, παρίσταται μη νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην εταιρεία αυτή χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, ήτοι την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/291/2019

Ανέγερση δημαρχιακού μεγάρου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανόμενων στην …..2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες που συμμετέχουν στην αναδειχθείσα ανάδοχο ένωση εταιρειών είχαν συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο σχετικό ερώτημα του υποβληθέντος από αυτή Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Προμήθειας δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (3.8.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του δικαιολογητικού σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, πλην όμως η σύναψή τους διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω 674/2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 14.12.2018 και δημοσιεύτηκε στις 8.2.2019, ήτοι μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού (3.8.2018). Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης εταιρειών εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους των εν λόγω εταιρειών σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω ένωση εταιρειών να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020

Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου...ζητείται η αναθεώρηση της 132/2020 απόφασης του VI Τμήματος...Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι για να στοιχειοθετηθεί παράλειψη της Επιτροπής του Διαγωνισμού κατά την υπ’ αυτής αξιολόγηση των προσφορών πρέπει να είχε υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις που την διέπουν, να προβεί σε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια. Τέτοια όμως υποχρέωση δεν συντρέχει όταν, λόγω διαγνωσθεισών πλημμελειών σε πρώιμο στάδιο, η εν λόγω διοικητική αρχή, αφού διέγνωσε την πλημμέλεια, δεν προχώρησε σε περαιτέρω έρευνα του φακέλου, μη κρίνασα ως εκ τούτου επί άλλων πλημμελειών που ενδεχομένως υπεισήλθαν στη διαδικασία. Το Κλιμάκιο, αρμόδιο κατά το άρθρο 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, να ελέγξει τη διαγωνιστική διαδικασία που οδηγεί σε υπογραφή συμβάσεως, δεν δικαιούται, λόγω της φύσεως της αρμοδιότητάς του ως ελεγκτικής, να προβεί σε εκτιμήσεις πέραν αυτών που νομίμως εξήνεγκε η ελεγχόμενη διοικητική αρχή, υποκαθιστώντας αυτήν επί ζητημάτων όπου νομίμως, υπό την ως άνω έννοια, απέσχε η διοικητική αρχή να εκφέρει κρίση. Επομένως, αβασίμως προβάλλεται ότι υφίσταται σιωπηρά κρίση του Κλιμακίου (σκέψη 17) ως προς την έλλειψη πλημμέλειας στην προσφορά της αναδόχου, δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά, τέτοια κρίση δεν ήταν επιτρεπτό στο Κλιμάκιο να εκφέρει. Περαιτέρω, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι εσφαλμένα επικυρώθηκε η κρίση του Κλιμακίου ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, δοθέντος ότι στην προκειμένη περίπτωση η εταιρεία «...» δεν προσέφυγε ενώπιον της ΑΕΠΠ κατά του αποκλεισμού της, συνεπώς, πρέπει να θεωρηθεί ως οριστικώς αποκλεισθείσα από τον διαγωνισμό με αποτέλεσμα να μην υφίσταται πλέον δυνατότητα επαναφοράς της στον διαγωνισμό από την αναθέτουσα αρχή. Προς επίρρωση δε τούτων οι αιτούσες επικαλούνται την 593/2019 απόφαση της ΑΕΠΠ επί της προσφυγής της αιτούσας, με την οποία κρίθηκε ότι αιτιάσεις κατά της προσφοράς της εταιρείας «....» προβάλλονταν άνευ εννόμου συμφέροντος, ενόψει του ότι η τελευταία εταιρεία δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή για την επαναφορά της στον διαγωνισμό, με αποτέλεσμα να μην επίκειται ακύρωση του αποκλεισμού της και αναβίωση της δυνατότητας αξιολόγησης της προσφοράς της.Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο ασκούμενος από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικός έλεγχος αφορά στη θεραπεία της αντικειμενικής νομιμότητας και όχι στην προστασία υποκειμενικών δικαίων των διαγωνιζομένων. Συνεπώς δεν ασκούν επιρροή στον προκείμενο έλεγχο της επίμαχης σύμβασης η μη προσφυγή της εταιρείας «....» ενώπιον της ΑΕΠΠ, ούτε και οι συναφείς κρίσεις της τελευταίας που διαλαμβάνονται στην επικαλούμενη ως άνω απόφασή της, δοθέντος ότι αυτή εξέτασε την προδικαστική προσφυγή της αιτούσας ένωσης εταιρειών στο όλως διάφορο πλαίσιο ενδικοφανούς διαδικασίας, η οποία διέπεται από ιδίους κανόνες περί εννόμου συμφέροντος. Επομένως, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα πρέπει να απορριφθούν.Οι αιτούσες υποστηρίζουν ότι με την κρίση του Κλιμακίου ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης, καθίσταται αλυσιτελής η γενόμενη δεκτή με την ανωτέρω απόφαση της ΑΕΠΠ προδικαστική προσφυγή. Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι ο ασκούμενος από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικός έλεγχος ενόψει του σκοπού δημοσίας τάξεως που εξυπηρετείται με αυτόν (σκέψη 21) δεν επηρεάζεται από το λυσιτελές ή μη της διαδικασίας ενώπιον της ΑΕΠΠ.Επίσης προβάλλεται ότι η μη προσφυγή εκ μέρους της εταιρείας «...» κατά της απόφασης αποκλεισμού αυτής ισοδυναμεί με σιωπηρή απόσυρση της προσφοράς της, και συνακόλουθα δεν τίθεται ζήτημα ουσιώδους πλημμέλειας της διαδικασίας, συνισταμένης σε νόθευση του ανταγωνισμού. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου τα προβαλλόμενα περί σιωπηρής απόσυρσης της προσφοράς της εταιρείας «...» είναι απορριπτέα, προεχόντως διότι συνάγεται το αντίθετο από την άσκηση παρέμβασης της ίδιας, τόσο ενώπιον του παρόντος όσο και ενώπιον του VI Τμήματος.Από τις αιτούσες προβάλλεται η συνδρομή  συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής, ενόψει και της ως άνω 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ. Ο λόγος αυτός απαραδέκτως προβάλλεται από τις αιτούσες, καθότι μόνη νομιμοποιούμενη προς τούτο είναι η αναθέτουσα αρχή (ΕλΣ Τμ. Μείζ.-Επταμ. Σύνθ. 2490/2015).Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης.


ΕΣ/ΤΜ.6/279/2011

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Αίτηση ανάκλησης  της 288/2010 πράξης του Ζ Κλιμακίου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος που περιέχεται στο άρθρο 3 του σχεδίου σύμβασης , με τον οποίο προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής του Βασικού Επιτοκίου (ύψους 8,30%), αντί του Euribor,δεν είναι νόμιμος γιατί δεν εγκρίθηκε από το αρμόδιο Νομαρχιακό Συμβούλιο, κατά παράβαση του άρθρου 96 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η δε προβλεπόμενη στο άρθρο 8 του σχεδίου σύμβασης μετακύλιση του φόρων και των τελών που συνδέονται με την παρούσα σύμβαση σε βάρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ........, λόγω της αοριστίας του όρου, καταλείπει περιθώριο για την έμμεση καταστρατήγηση διατάξεων του φορολογικού δικαίου και, ο σχετικός όρος είναι και καταχρηστικός διότι προκαλεί σύγχυση για το τί καλύπτει ο τόκος και τι η μετακύλιση των φόρων και τελών. Περαιτέρω, η προβλεπόμενη στην παράγραφο  3.04 υποχρέωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να καταβάλει την εισφορά του ν. 128/1975 αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 177 του ν. 3463/2006, η οριζόμενη στο άρθρο 6 του σχεδίου σύμβασης ρήτρα έκπτωσης, δηλαδή η δυνατότητα της δανείστρια τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε δόσης ή μέρους αυτής, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994, και η προβλεπόμενη στο ίδιο άρθρο δυνατότητα που αναγνωρίζεται στην τράπεζα να καταγγείλει μονομερώς και αζημίως τη σύμβαση σε περίπτωση που ο οφειλέτης καταστεί μειωμένης φερεγγυότητας, χωρίς μάλιστα να προσδιορίζονται ο μηχανισμός και τα κριτήρια που θα εφαρμοστούν για τη διάγνωση της οικονομικής κατάστασης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, συνιστά καταχρηστικό όρο. Επίσης ο προβλεπόμενος στην παράγραφο 10.02 όρος, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του σχεδίου σύμβασης, που ισοδυναμεί με παραίτηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης από το δικαίωμα συμψηφισμού ή επίσχεσης έναντι της δανείστριας τράπεζας, είναι μη νόμιμος, διότι αντίκειται στις γενικές αρχές του δημοσιονομικού δικαίου και στις αρχές της χρηστής διοίκησης καθώς και ο όρος στο άρθρο 17 της σύμβασης, περί ελέγχου της οικονομικής κατάστασης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης από όργανα της Τράπεζας ή από ορκωτούς ελεγκτές της επιλογής της, είναι επίσης μη νόμιμος, διότι η διαδικασία άσκησης ελέγχου επί της οικονομικής διαχείρισης του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ διέπεται από το ειδικές διατάξεις και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμβατικής διαπραγμάτευσης. Για όλους τους παραπάνω όρους η αιτούσα επικαλείται ως λόγο ανάκλησης τη συγγνωστή πλάνη η οποία όμως κατά τη κρίση του Τμήματος δεν στοιχειοθετείται ενόψει της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου στα ζητήματα αυτά. Εξάλλου όπως προκύπτει από το Πρακτικό  8/12.8.2010 του Νομαρχιακού Συμβουλίου και την από 10.12.2010 έγγραφη προσφορά  της δανείστριας Τράπεζας ως προϋπόθεση για την υπογραφή της δανειακής σύμβασης ετέθη η ανάθεση στη Τράπεζα της Ταμειακής διαχείρισης της Ν.Α. και της μισθοδοσίας του προσωπικού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών.  Το γεγονός αυτό καθιστά κατά την κρίση του Τμήματος, την προσφορά της δανείστριας Τράπεζας απαράδεκτη διότι μετά τη ψήφιση του ν. 3852/2010 είναι αντίθετη, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, προς τις διατάξεις  αυτού, ή με οποιοδήποτε τρόπο δέσμευση της νέας Περιφέρειας ως προς την οργάνωση  και διεξαγωγή της Ταμειακής της Υπηρεσίας δεδομένου ότι τα χρηματικά διαθέσιμα  που αντιστοιχούσαν στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ........ δε συνιστούν σε κάθε περίπτωση αυτοτελώς προσδιορίσιμα  διαθέσιμα της νέας Περιφέρειας. Επομένως ο σχετικός όρος  δεν  συνάδει με τη δομή και την οργάνωση αυτής και δύναται να  δημιουργήσει πρόσκομμα στη λειτουργία της. Ούτε άλλωστε  είναι νόμιμη η ανάθεση της μισθοδοσίας των υπαλλήλων στη δανείστρια Τράπεζα χωρίς την συναίνεσή τους αφού σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη η επιλογή Τραπέζης για τη καταβολή των αποδοχών είναι δικαίωμα του υπαλλήλου. Εξάλλου οι λόγοι ανάκλησης περί  μη νόθευσης του ανταγωνισμού  και περί  εξυπηρέτησης του  δημοσίου συμφέροντος από τη σύναψη  της δανειακής σύμβασης πρέπει να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι γιατί δεν αναιρούν τη μη νομιμότητά της. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζ.-Επταμελούς Σύνθεσης/1284/2011