Η Πράξη 34/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και τεσσάρων σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και τεσσάρων εταιρειών, για προμήθειες που αποτελούν τα Τμήματα 1, 9, 20 και 22 ενός ευρύτερου διαγωνισμού. Οι προμήθειες περιλαμβάνουν διασωστικές σειρές, πυρίμαχες κουβέρτες, αποστραγγιστικές αντλίες και αντλίες μεγάλης παροχής, συνολικού συμβατικού τιμήματος άνω των 3.7 εκατ. ευρώ (πλην ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν εμφιλοχώρησε ουσιώδης νομική πλημμέλεια στη διαδικασία. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης, υπό τον όρο ότι θα απαλειφθεί το άρθρο περί αναπροσαρμογής τιμής (άρθρο 6Α) από το σχέδιο σύμβασης του Τμήματος 20 και θα γίνουν διορθώσεις σε τρεις αναφορές άρθρων.

Η Πράξη 179/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του Δήμου Χαλκηδόνος για την αποκομιδή απορριμμάτων και μεταφορά τους, αξίας περίπου 2,7 εκατ. ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε δικαιολογημένη την αυστηροποίηση των απαιτήσεων σχετικά με την προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία και τη χρήση απορριμματοφόρων τεχνολογίας Euro-6. Ωστόσο, έκρινε ως ουσιώδη πλημμέλεια την απαίτηση τα έξι (6) απορριμματοφόρα και το ειδικό όχημα πλύσης να είναι ιδιόκτητα και διαθέσιμα κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού. Αυτός ο όρος κρίθηκε υπέρμετρα περιοριστικός του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης, καθώς περιορίζει τη συμμετοχή φορέων που χρησιμοποιούν μίσθωση (leasing) και επιβάλλει δυσανάλογη δαπάνη στους υποψήφιους αναδόχους, οδηγώντας σε υποβολή μόνο μιας προσφοράς.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1031/2024

Η απόφαση (Πράξη 55/2025) του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των έξι σχεδίων συμβάσεων για τα τμήματα 1, 2, 3, 5, 6 και 14 της προμήθειας «προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου για την πρόληψη, άμεση επέμβαση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές» του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Τον διαγωνισμό διενήργησε το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Α.Ε. (και ήδη η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε.). Η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη του διαγωνισμού ανέρχεται στα 19.285.367,74 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν προκύπτουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων, με την επισήμανση της συμπλήρωσης του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης (4% της προϋπολογισθείσας δαπάνης χωρίς Φ.Π.Α.) στο προοίμιο κάθε σύμβασης.

Καθαρισμός χωρών και επιφανειών:..ζητείται η ανάκληση της 469/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι εμφιλοχώρησε πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, στο μέτρο που δεν δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η προκήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού. Εντούτοις, στην «προκαταρκτική προκήρυξη» που δημοσιεύτηκε περιλήφθησαν πληροφορίες που υπερκάλυπταν το ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενο της «προκήρυξης», περιλαμβάνοντας ειδικότερα: περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης αναλυτικά, αξία της σύμβασης συνολικά και κατά τμήμα, όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής, είδος της διαδικασίας και κριτήριο ανάθεσης, διενέργεια ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και συστημικό αριθμό του διαγωνισμού, τους ιστότοπους ανάρτησης της προκήρυξης του διαγωνισμού, καθώς και – με περιγραφικό μεν πλην σαφή τρόπο, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου κρίσεων του Κλιμακίου – την προθεσμία παραλαβής των προσφορών (δεδομένου ότι αναφέρεται επανειλημμένως ότι «ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί … ύστερα από … προθεσμία 30 ημερών από την ημερομηνία ηλεκτρονικής αποστολής στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων»). Δεδομένων των ανωτέρω, και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) η πλημμέλεια δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά σε προφανές σφάλμα της αναθέτουσας αρχής, β) η επίμαχη προκαταρκτική προκήρυξη, παρά τον τίτλο της, παρείχε επαρκή πληροφόρηση σε ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, και τέλος γ) ότι στα ελεγχόμενα τμήματα του διαγωνισμού αναπτύχθηκε επαρκής, ενόψει και του αντικειμένου της σύμβασης, ανταγωνισμός, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η πλημμέλεια αυτή δεν απέβη ουσιώδης. Εξάλλου, η σχετική με τη σύντμηση της προθεσμίας αναδειχθείσα πλημμέλεια συναρτάται προς τον τρόπο δημοσίευσης, μέσω προκαταρκτικής προκήρυξης και, κατά τούτο, κρίνεται ομοίως μη ουσιώδης. Αντιθέτως, όσον αφορά στη μη νομιμότητα του όρου των συμβάσεων ως προς τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει μονομερώς τις συμβάσεις αυτές (άρθρο 3), η αναδειχθείσα πλημμέλεια δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, και ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ακυρωθεί κατά το μέρος αυτό.Κατόπιν των ανωτέρω, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης, υπό τον όρο τροποποίησης του άρθρου 3 των συμβάσεων, ως προς τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει μονομερώς τις συμβάσεις αυτές.

Προμήθεια φορητών ηλεκτρονικών συσκευών...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι :i)  Kατά παράβαση των όρων και προδιαγραφών της διακήρυξης (Παράρτημα ΙΙΙ Α/Α 2.6.) η αναθέτουσα Αρχή έκρινε τεχνικά δεκτή την προσφορά της αναδόχου διότι στην σχετική αιτιολογία (αρχικό Πρακτικό 6/26.8.2020, όπως συμπληρώθηκε με τα 12/5/21.10.2020 και 12/2/21.10.2020 Πρακτικά) δεν αναφέρεται εάν η Επιτροπή εξέτασε δείγμα του προϊόντος με εγκατεστημένη την δωρεάν έκδοση του λογισμικού WPS. Αντιθέτως αναφέρεται, αορίστως ότι η Επιτροπή εξέτασε το «προσφερόμενο λογισμικό WPS» χωρίς ειδική αναφορά στην δωρεάν έκδοσή του. Επιπλέον από την ίδια αιτιολογία  δεν προκύπτει εάν η Επιτροπή εξέτασε ειδικώς και  συγκεκριμένως την αμφισβητούμενη (και με σχετικό υπόμνημα από 26.8.2020) από τον συμμετέχοντα στο διαγωνισμό 2ο κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικό φορέα, καταλληλότητα  και ασφάλεια χρήσης  από τους μαθητές της δωρεάν έκδοσης του συγκεκριμένου λογισμικού, όπως  διατίθεται και περιγράφεται από τον κατασκευαστή του, ιδίως ως προς την ανάδυση διαφημιστικών μηνυμάτων, με συνεκτίμηση όλων των στοιχείων παραπομπής στην υποχρεωτική τεκμηρίωση συμφωνίας της τεχνικής προσφοράς της αναδόχου προς τις  γενικές προδιαγραφές (Παράρτημα ΙΙΙ Α/Α 2.6.) ασφάλειας και καταλληλότητας των υπό προμήθεια προϊόντων εξοπλισμού. Κατά τούτο η εν λόγω αιτιολογία είναι ανεπαρκής και μη πειστική.  ii) Κατά παράβαση του άρθρου 88 ν. 4412/2016 η αναθέτουσα Aρχή έκρινε επαρκείς τις διευκρινίσεις της αναδόχου ως προς την οικονομική της προσφορά, παρά το γεγονός ότι  η ίδια είχε προηγουμένως διαπιστώσει αυτή ως ασυνήθιστα χαμηλή, δεδομένου ότι τα σχετικά Πρακτικά της Επιτροπής Διαγωνισμού (σκέψη 6) δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε κρίση ως προς την συνδυαστική εξέταση και συνεκτίμηση  των στοιχείων της παραγράφου 2 του ανωτέρω  άρθρου που προσιδιάζουν στην συγκεκριμένη περίπτωση, προκειμένου να μην απορριφθεί τελικώς η προσφορά της αναδόχου ως υπερβολικά χαμηλή.  Ζητήθηκαν επιπλέον διευκρινίσεις μόνο για το εδ. δ του ίδιου άρθρου, σε συνδυασμό με το άρθρο 89 παρ.2 του ίδιου νόμου – συμμόρφωση προς την εργατική νομοθεσία-, οι οποίες τελικώς κρίθηκαν επαρκείς χωρίς περαιτέρω αιτιολογία· επίσης απουσιάζει παντελώς η κρίση της Επιτροπής ως προς την επάρκεια των διευκρινίσεων που ζητήθηκαν και αφορούν το εδ. β ( «τις επιλεγείσες τεχνικές λύσεις ή τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες που διαθέτει ο προσφέρων…») αλλά και τα λοιπά εδάφια της ίδιας παραγράφου, ιδίως το εδάφιο α («τα οικονομικά χαρακτηριστικά της μεθόδου κατασκευής, της διαδικασίας παρασκευής …»), που θα δικαιολογούσαν την ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά του επιλεγέντος λογισμικού, πολλώ μάλλον ότι είχε, όπως προαναφέρθηκε, αμφισβητηθεί η συμφωνία του με τις τεχνικές προδιαγραφές .Κατόπιν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν λόγοι οι οποίοι κωλύουν τη σύναψη των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1138/2021.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1826/2021.