ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη 2 της παρούσας συνάγεται ότι οι ανατεθείσες με την επίμαχη σύμβαση εργασίες αποψίλωσης σε κοινόχρηστους χώρους και οικόπεδα, ως εργασίες βοτανίσματος, ήτοι κοπής ζιζανίων με χρήση χορτοκοπτικού μηχανήματος ή εκρίζωσης αυτών με τα χέρια, αποσκοπούσες στον καθαρισμό αυτών για την πρόληψη εκδήλωσης πυρκαγιάς, εντάσσονται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Τμήματος Κοινόχρηστων Χώρων και Πρασίνου του Δήμου ..., όπως προκύπτει από τις προαναφερθείσες διατάξεις του Ο.Ε.Υ. αυτού, το οποίο, άλλωστε, δεν αμφισβητείται από τον Δήμο. Δοθέντος, όμως, ότι αυτές εκτελέσθηκαν, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, τους μήνες Μάιο και Ιούνιο του 2016, καθόσον, μάλιστα, τούτο αποτελούσε υποχρέωση του Δήμου στο πλαίσιο λήψης των απαιτούμενων μέτρων αντιπυρικής προστασίας, ήτοι σε χρόνο, κατά τον οποίο ο Δήμος είχε στη διάθεση του μόνο το τακτικό του προσωπικό, βασίμως προβάλλεται (τόσο στην 7/2016 Μελέτη όσο και στο έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος) ότι το αποτελούμενο από 26 υπαλλήλους τακτικό προσωπικό της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών αυτού (κλάδων ΔΕ Δενδροκηπουρών – Δενδροκόμων – Κηπουρών – Ανθοκόμων και ΥΕ Εργατών Κήπων) δεν επαρκούσε για να εκτελέσει εντός του προβλεπόμενου σύντομου χρονικού διαστήματος και τις συγκεκριμένες εργασίες αποψίλωσης, ο όγκος των οποίων ανήρχετο σε 600 στρέμματα, καθώς ήταν ήδη επιφορτισμένο με την τακτική συντήρηση των κοινόχρηστων χώρων του Δήμου, συνολικής έκτασης περίπου 250 στρεμμάτων. Το γεγονός, εξάλλου, ότι στον Δήμο απασχολήθηκαν 35 Δασοπυροσβέστες με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου κατά το χρονικό διάστημα από 28.6.2016 έως 27.9.2016 δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή, καθώς το αντικείμενο των εργασιών αυτών, συνιστάμενο σε εργασίες κατάσβεσης και, ενδεχομένως, στο πλαίσιο αυτής και της κοπής χόρτων, προδήλως διαφοροποιείται σε σχέση με τις εργασίες που ανατέθηκαν με την επίμαχη σύμβαση στη φερόμενη ως δικαιούχο του χρηματικού εντάλματος εταιρεία. Τέλος, και η πρόσληψη 18 κηπουρών κατά το χρονικό διάστημα από 5.8.2016 έως 4.10.2016 είναι, ομοίως, άνευ επιρροής, δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο μεγαλύτερος όγκος των εργασιών αποψίλωσης είχε ήδη κατά τον χρόνο εκείνο εκτελεσθεί, όπως όφειλε ο Δήμος να πράξει μεριμνώντας για την αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιάς. Κατά συνέπεια, αβάσιμα προβάλλει η Επίτροπος ότι το προσωπικό του Δήμου ήταν επαρκές για να εκτελέσει τις εργασίες που με την προαναφερθείσα σύμβαση ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία, απορριπτομένου, ως εκ τούτου, του σχετικού προβαλλόμενου λόγου.

ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:...χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, που αφορά στην καταβολή ποσού 14.230,00 ευρώ, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «… Ε.Ε.» ως μέρος της αμοιβής της για την εκτέλεση «Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών». Ως αιτιολογία άρνησης θεώρησης του ως άνω χρηματικού εντάλματος η Επίτροπος προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι οι εργασίες αυτές, όπως προκύπτει από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου Αρταίων, ανάγονται στα πλαίσια των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του προσωπικού που υπηρετεί στο Τμήμα Πρασίνου και μη επιτρεπτώς ανατίθενται σε τρίτους με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο πρόσωπο οι ως άνω εργασίες, καθότι, αφενός, όπως προκύπτει από τη διάρθρωση των Υπηρεσιών του Δήμου, ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του ήδη υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού και συγκεκριμένα στις αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στο προσωπικό του Τμήματος Πρασίνου της Δ/νσης Περιβάλλοντος του Δήμου και, αφετέρου, οι ανατεθείσες εργασίες δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει ήδη το υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης.(....)Αποφαίνεται ότι το 1558, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό  ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, ποσού 14.230,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/273/2011.

Παροχή υπηρεσιών:Με δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη αφορά σε εργασίες καθαρισμού αλσών του Δήμου με σκοπό τη διαμόρφωση ζώνης πυρασφάλειας και πυροπροστασίας και δεν μπορεί να θεωρηθεί ομοειδής με τις εργασίες πρασίνου με σκοπό τον καλλωπισμό των κοινοχρήστων δημοτικών χώρων. Ωστόσο, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου που προηγήθηκε της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών καθαρισμού δεν τεκμηριώνει την αδυναμία του Δήμου να τις εκτελέσει με ίδια μέσα και προσωπικό, όπως απαιτεί το άρθρο 61 του ν. 3979/2011. Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη ότι ο καθαρισμός και η απομάκρυνση της βλάστησης έγινε για λόγους πυροπροστασίας με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών, με την πληρωμή δε της οικείας δαπάνης εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία και η εκπλήρωση της αποστολής του Δήμου (πρβλ. ΕΣ Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 140/2012, 202/2014, 36/2016, 47/2017), τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών πληρούνταν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις.

Εκτέλεση εργασιών διαμόρφωσης και συντήρησης κήπων:Με τα δεδομένα αυτά, νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο οι επίμαχες εργασίες, καθόσον, ναι μεν το αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος Περιβάλλοντος και Πρασίνου της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, ωστόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει αντικειμενική αδυναμία εκτέλεσης της εν λόγω υπηρεσίας από το υπηρετούν προσωπικό, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από το έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, οι τρεις υπάλληλοι συναφούς ειδικότητας δεν επαρκούν για τη διαμόρφωση και συντήρηση των εκτεταμένων χώρων πρασίνου που διαθέτει ο Δήμος ....., ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος δεν διαθέτει και το απαιτούμενο κοπτικό μηχάνημα. Περαιτέρω, το κόστος δαπάνης των εργασιών προκύπτει, εν προκειμένω, επαρκώς καθόσον στον ενδεικτικό προϋπολογισμό της οικείας μελέτης αναφέρεται το κόστος ανά επιφάνεια στρέμματος (15 ευρώ), η οποία ανέρχεται, σύμφωνα με το ημερολόγιο συντήρησης κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, σε 468 στρέμματα, λαμβανομένου υπόψη ότι ο Δήμος ..... έχει εκτεταμένο δίκτυο χώρων πρασίνου, με συνέπεια την ανάγκη παρέμβασης σε πολλά διαφορετικά σημεία και ότι, σύμφωνα με την οικεία τεχνική έκθεση η ανάδοχος υποχρεούται και σε έκτακτες επεμβάσεις σε οποιοδήποτε χώρο πρασίνου όταν και όποτε της δοθεί εντολή από την Υπηρεσία.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:συντήρηση πρασίνου κοινόχρηστων χώρων Δήμου(...)Περαιτέρω, το γεγονός ότι ο ανάδοχος διέθετε και επιπλέον μηχανήματα, όπως τηλεσκοπικό καλαθοφόρο όχημα και φορτηγό, δεν ασκεί επιρροή, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι τα εν λόγω μηχανήματα ήταν αναγκαία για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών, δεδομένου ότι δεν αναφέρεται ως απαιτούμενη η χρήση αυτών στην τεχνική περιγραφή. Συναφώς, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι δε διαθέτει οχήματα για τη μεταφορά του προσωπικού στους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, καθόσον και αληθής υποτιθέμενος, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της επίμαχης δαπάνης. Τέλος, ο έτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού η συντήρηση πρασίνου στη δημοτική παιδική χαρά .... αφορά παιδική χαρά με φυσικό και όχι τεχνητό χλοοτάπητα, η δε συντήρηση πρασίνου στο νηπιαγωγείο ... αφορά τον περιβάλλοντα χώρο αυτού, ενώ στο παραποτάμιο πάρκο ... η μίσθωση, όπως προκύπτει από το ... ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης, αφορά το ακίνητο του παραδοσιακού καφενείου του παραποτάμιου πάρκου εμβαδού 75,43 τ.μ. και όχι τον περιβάλλοντα κοινόχρηστο χώρο αυτού.Αποφαίνεται ότι το 338, οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ..., ποσού 14.760,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:...χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Πειραιώς, που αφορά στην καταβολή ποσού 15.532,39 ευρώ στον αρχιτέκτονα μηχανικό εργολήπτη δημοσίων έργων … για την εξόφληση του 1ου  λογαριασμού του έργου «Ανάπλαση χώρων παιδικών χαρών Δήμου Πειραιά». Ως αιτιολογία της άρνησής της η Επίτροπος προβάλλει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον μη νομίμως συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν ποσό 3.005,49 ευρώ για γενικά έξοδα και εργαλαβικό όφελος, αφού το αντικείμενο της συναφθείσας σύμβασης δεν συνιστά δημόσιο έργο κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1418/1984, αλλά προμήθεια αγαθών και εργασίες, για την εκτέλεση των οποίων δεν απαιτούνται τεχνικές γνώσεις, μέθοδοι και εξειδικευμένο τεχνικό επιστημονικό προσωπικό.(....)Σε κάθε περίπτωση, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι προέβη στην ανάθεση του  εν λόγω «έργου», διότι η Διεύθυνση Πρασίνου-Περιβάλλοντος δεν διαθέτει το εξειδικευμένο προσωπικό, προβάλλεται αλυσιτελώς δεδομένου ότι όπως προεκτέθηκε δεν απαιτούνται για την προμήθεια των ως άνω υλικών και την εγκατάσταση αυτών εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, ενώ σε κάθε περίπτωση και αν ακόμα απαιτούντο η σχετική αρμοδιότητα θα ενέπιπτε στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Οδοποίας-Αποχέτευσης, η οποία κατά τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού ... διαθέτει μηχανικούς της ειδικότητας του αναδόχου και φερόμενου ως δικαιούχου του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος. Αποφαίνεται  ότι το 6435, οικονομικού έτους 2006, χρηματικό  ένταλμα πληρωμής του Δήμου Πειραιώς, ποσού  δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εργασίες “βοτανίσματος με τα χέρια χώρου φυτών για την καταπολέμηση ζιζανίων :Με δεδομένα αυτά, οι ανωτέρω συμβάσεις, που καταρτίστηκαν σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός (1) μηνός, αφορούν ομοειδείς εργασίες πρασίνου με αντικείμενο την ανανέωση της κόμης φυτών, το βοτάνισμα, την αποψίλωση αυτοφυούς βλάστησης και την απόρριψη των προϊόντων τους, που δεν προκύπτει ότι αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες ώστε να τίθεται ζήτημα εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012 (Α΄ 85), ούτε ο διαφορετικός τρόπος εκτέλεσής τους με ή χωρίς μηχανοκίνητα μέσα ασκεί επιρροή διότι δεν εμποδίζει, από τεχνικής άποψης, την από κοινού ανάθεση και εκτέλεσή τους από τον ίδιο επιλεγέντα ανάδοχο. Συνεπώς, οι εργασίες που αφορά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας διότι η εκτιμώμενη δαπάνης τους, χωρίς Φ.Π.Α., συναθροιζόμενη   με την εκτιμώμενη δαπάνη των λοιπών αναφερομένων συμβάσεων, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ. Επίσης, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, οι επίμαχες εργασίες ανατέθηκαν σε τρίτο, διότι δεν τεκμηριώνεται, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία, η αδυναμία του υπηρετούντος προσωπικού του Δήμου να τις εκτελέσει, λαμβανομένου υπόψη ότι στον οργανισμό της εσωτερικής του υπηρεσίας προβλέπεται ικανός αριθμός οργανικών θέσεων δημοτικών υπαλλήλων με συναφείς ειδικότητες. Τέλος, εφόσον αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι ο καθαρισμός κοινοχρήστων χώρων δεν απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του άρθρου 61 του ν. 3979/2011.

Υπηρεσίες συντήρησης χώρων πρασίνου.(..) Με τα δεδομένα αυτά, οι επίμαχες εργασίες δεν συνιστούν εργασίες καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων από βλάστηση, όπως οι εργασίες κοπής και απομάκρυνσης αγριόχορτων, αλλά φυτωριακές και αρδευτικές εργασίες για    τη συντήρηση της βλάστησης σε πάρκα και εστιασμένους δημοτικούς χώρους πρασίνου, με σκοπό τον ευπρεπισμό και καλλωπισμό τους. Συνεπώς, για τη νόμιμη ανάθεσή τους δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κατ’ άρθρο 61 του ν. 3979/2011, ούτε είναι ομοειδείς με τις εργασίες κοπής και απομάκρυνσης αγριόχορτων, ώστε να συντρέχει περίπτωση παράνομης κατάτμησης του αντικειμένου τους.... Ωστόσο, οι υπηρεσίες ανατέθηκαν στον ανάδοχο της σύμβασης κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας διότι το αντικείμενό τους δεν είναι εξειδικευμένο, αλλά εμπίπτει στις συνήθεις αρμοδιότητες των Τμημάτων Περιβάλλοντος και Πρασίνου - Δασών της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος - Καθαριότητας - Πολιτικής Προστασίας.... Οι εν λόγω δε οργανικές μονάδες είναι εξοπλισμένες με τα απαραίτητα τεχνικά μέσα ... Περαιτέρω, είναι στελεχωμένες  με προσωπικό που κρίνεται ότι είναι επαρκές ως προς αριθμό (συνολικά δέκα-10- υπάλληλοι) και έχει την απαιτούμενη ειδίκευση για τη διεκπεραίωση αυτών των καθηκόντων, χωρίς να υπολείπεται του αναδόχου, ο οποίος διαθέτει αντίστοιχα προσόντα...Τέλος, εσφαλμένα η πίστωση για την ελεγχόμενη δαπάνη, με αντικείμενο ανάθεση υπηρεσιών σε τρίτο ιδιώτη, ενεγράφη στον κωδικό 7336 του προϋπολογισμού, στον οποίο εγγράφονται πιστώσεις που αφορούν ανάθεση δημοτικών έργων...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, ούτε κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/10/2019

ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 173/2011 Πράξης του Τμήματος τούτου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 1558 χρηματικό ένταλμα πληρωμής, οικονομικού έτους 2010, ποσού 14.230 ευρώ, του Δήμου Αρταίων, που εκδόθηκε στο όνομα της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας «… Ε.Ε.» και  αφορούσε στην  πληρωμή  μέρους της αμοιβής της για την εκτέλεση «Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών».(....)Περαιτέρω, ο υπό στοιχ. β´ ισχυρισμός του Δήμου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι δεν προκύπτουν οι ειδικότεροι εκείνοι λόγοι, για τους οποίους δημιουργήθηκε στα αρμόδια όργανα του Δήμου εύλογα η πεποίθηση ότι ήταν νόμιμη η προσφυγή στη διαδικασία ανάθεσης σε τρίτο των επίμαχων εργασιών, ενόψει των σαφών διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που απαιτούν εργασίες, οι οποίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού (γεγονός που δεν αμφισβητείται από το Δήμο Αρταίων με την κρινόμενη αίτηση) να εκτελούνται από το προσωπικό αυτό.Αποφαίνεται ότι η 173/2011 Πράξη του Τμήματος αυτού δεν πρέπει να ανακληθεί.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου … για την εκτέλεση του έργου «Λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση χώρων αναψυχής, παιδικών χαρών και χώρων πρασίνου Δήμου …»(....)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη  σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλομένων φορέων, με σκοπό την, διά της συνενώσεως των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου … για την υλοποίηση του έργου «Λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση χώρων αναψυχής, παιδικών χαρών και χώρων πρασίνου Δήμου …».