ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι ο υπό στοιχ. α´ ισχυρισμός του Δήμου Αρταίων είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον ενώ με αυτόν προβάλλονται τα ίδια νομικά και πραγματικά δεδομένα, τα οποία προβλήθηκαν με το έγγραφο επανυποβολής του Δήμου (βλ. 11809/1.11.2010 έγγραφο του Δημάρχου του), ζητείται νέα - διαφορετική εκτίμηση και κρίση επ’ αυτών. Περαιτέρω, ο υπό στοιχ. β´ ισχυρισμός του Δήμου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι δεν προκύπτουν οι ειδικότεροι εκείνοι λόγοι, για τους οποίους δημιουργήθηκε στα αρμόδια όργανα του Δήμου εύλογα η πεποίθηση ότι ήταν νόμιμη η προσφυγή στη διαδικασία ανάθεσης σε τρίτο των επίμαχων εργασιών, ενόψει των σαφών διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που απαιτούν εργασίες, οι οποίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού (γεγονός που δεν αμφισβητείται από το Δήμο Αρταίων με την κρινόμενη αίτηση) να εκτελούνται από το προσωπικό αυτό. Κατ’ακολουθίαν των ανωτέρω, το  Τμήμα κρίνει ότι  δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε με την υπό ανάκληση Πράξη του και ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η  173/2011 Πράξη του Τμήματος τούτου.

ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:...χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, που αφορά στην καταβολή ποσού 14.230,00 ευρώ, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «… Ε.Ε.» ως μέρος της αμοιβής της για την εκτέλεση «Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών». Ως αιτιολογία άρνησης θεώρησης του ως άνω χρηματικού εντάλματος η Επίτροπος προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι οι εργασίες αυτές, όπως προκύπτει από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου Αρταίων, ανάγονται στα πλαίσια των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του προσωπικού που υπηρετεί στο Τμήμα Πρασίνου και μη επιτρεπτώς ανατίθενται σε τρίτους με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο πρόσωπο οι ως άνω εργασίες, καθότι, αφενός, όπως προκύπτει από τη διάρθρωση των Υπηρεσιών του Δήμου, ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του ήδη υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού και συγκεκριμένα στις αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στο προσωπικό του Τμήματος Πρασίνου της Δ/νσης Περιβάλλοντος του Δήμου και, αφετέρου, οι ανατεθείσες εργασίες δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει ήδη το υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης.(....)Αποφαίνεται ότι το 1558, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό  ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, ποσού 14.230,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/273/2011.

Ο προσφεύγων ζητάει την ακύρωση της απόφασης με την οποία ανακηρύχθηκε ο παρεμβαίνων ως προσωρινός ανάδοχος του έργου «Κατασκευή Πλατειών», τον αποκλεισμό του παρεμβαίνοντος και ενός άλλου διαγωνιζόμενου από τη συνέχεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθώς και την ανάδειξή του ίδιου ως προσωρινού αναδόχου. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή πλατειών στον Δήμο Ελευσίνας, με προϋπολογισμένη δαπάνη 242.765,94 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι οι άλλοι διαγωνιζόμενοι δεν πληρούν τα κριτήρια τεχνικής ικανότητας λόγω ελλιπούς συμπλήρωσης του ΤΕΥΔ, ειδικά ως προς τα μέτρα περιβαλλοντικής διαχείρισης, και ότι η αναθέτουσα αρχή παρέβη τους όρους της διακήρυξης επιτρέποντας την εκ των υστέρων συμπλήρωση.

Συντήρηση πλατειών και κοινόχρηστων χώρων...Με αυτά τα δεδομένα οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον οι συναφθείσες μικτές συμβάσεις συνιστούν προεχόντως συμβάσεις προμηθειών - εργασιών, αφού η αξία των υπό προμήθεια ειδών υπερβαίνει, και μάλιστα δυσανάλογα πολύ, την αξία των εργασιών, ανεξαρτήτως της φύσης μέρους αυτών ως συνεχόμενων με το έδαφος (π.χ. διάστρωση σκυροδέματος, εκσκαφές). Επομένως, οι συμβάσεις αυτές μη νομίμως ανατέθηκαν ως «έργα» περιλαμβάνοντας κονδύλια εργολαβικού οφέλους και απροβλέπτων. Ο ισχυρισμός του Δήμου, ότι οι δαπάνες για τις λοιπές εργασίες υπερβαίνουν κατά πολύ τις δαπάνες για προμήθεια αγαθών, πρέπει να απορριφθεί πρωτίστως ως αναπόδεικτος. Ωστόσο λαμβανομένου υπόψη του χαρακτήρα των συμβάσεων ως μικτών και του γεγονότος ότι διεξήχθη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των επίμαχων προμηθειών - εργασιών στην οποία επιτεύχθηκε υψηλό ποσοστό έκπτωσης (άνω του 50%), στη συγκεκριμένη περίπτωση τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων του ν. 4412/2016 αλλά συγγνωστώς υπέλαβαν ότι οι επίμαχες συμβάσεις έπρεπε να ανατεθούν ως δημόσια έργα. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

Εργασίες αποκατάστασης τομών σε οδούς, πεζοδρόμια, πλατείες, πάρκα και λοιπά κοινόχρηστα:..Με δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η αποκατάσταση με άοπλο σκυρόδεμα πεζοδρομίων και η επίστρωση αυτών, όπως και νησίδων και πλατειών, καθώς και η αποκατάσταση οδοστρωμάτων με επίστρωση ασφάλτου συνιστούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, όμοιες εργασίες αποκατάστασης ζημιών, πολλώ μάλλον που και τα διαφορετικά υλικά αποκατάστασης που εν προκειμένω χρησιμοποιήθηκαν (άσφαλτος, σκυρόδεμα κ.λ.π.) ανήκουν στην ίδια κατηγορία, ήτοι συνιστούν υλικά κατασκευής οδικών έργων. Εξάλλου, τόσο η προμήθεια αυτών όσο και η εκτέλεση των σχετικών εργασιών μπορεί να γίνει από ίδιες κατηγορίες προσώπων, όπως άλλωστε τούτο αποδεικνύεται και από το γεγονός  ότι και οι δύο ανάδοχοι ασχολούνται με τα «οικοδομικά» και καμία επιρροή δεν ασκεί το γεγονός της αναγραφής των ανωτέρω εργασιών σε διαφορετικό Κ.Α.Ε. Συνεπώς, ενόψει του ότι η ετήσια συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για τις ομοειδείς εργασίες που αφορούν στην αποκατάσταση των οδοστρωμάτων, νησίδων, πεζοδρομίων και πλατειών της Δ.Ε. ..., λόγω των ζημιών που προκλήθηκαν από τα έργα επισκευής βλαβών του δικτύου της, αθροιζόμενη ανέρχεται σε 47.585,95 ευρώ (24.645,95 + 22.940,00), δηλαδή υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση, για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών θα έπρεπε να είχε τηρηθεί η διαγωνιστική διαδικασία. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Eξόφληση του 9ου λογαριασμού της σύμβασης (1ου  λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης του έργου «Ανάπλαση και διαγράμμιση με ενίσχυση πρασίνου και σύνδεση χώρων πλατειών με ποδηλατόδρομο δημιουργώντας πράσινη διαδρομή»(...). Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, κατά το μέρος που αφορά στην εκτέλεση των εργασιών εκχωμάτωσης και μεταφοράς σε αποθηκευτικό χώρο των δύο υπόγειων πλαστικών δεξαμενών νερού που αποκαλύφθηκαν, κατόπιν εκσκαφών στην πλατεία ......, καθώς και μεταφύτευσης των υπαρχόντων μεγάλων δέντρων της πλατείας ...... σε νέα θέση, οι οποίες περιλαμβάνονται στην προμνησθείσα 1η συμπληρωματική σύμβαση. Τούτο, διότι οι εν λόγω εργασίες συνιστούν κατ’ ουσία επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου, το οποίο συνίστατο αποκλειστικά στην ανάπλαση και διαμόρφωση, με ενίσχυση πρασίνου, των χώρων πλατειών του Δήμου, καθώς και τη σύνδεση των τελευταίων με ποδηλατόδρομο, προκειμένου να δημιουργηθεί πράσινη διαδρομή, ως εκ τούτου, κατά παράβαση των οικείων διατάξεων οι συγκεκριμένες εργασίες αποτέλεσαν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών του Δήμου ....... Σε κάθε περίπτωση οι ως άνω εργασίες που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του έργου δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις αλλά σε προφανείς παραλείψεις της αρχικής μελέτης του έργου. Κατόπιν των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Ταχυδρομικά τέλη (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι τόσο η 166/9.5.2011 απόφαση του Δημάρχου ......., με την οποία εγκρίθηκε η εν λόγω δαπάνη, όσο και η 8.537/9.5.2011 απόφαση του Αντιδημάρχου, με την οποία δεσμεύθηκε πίστωση ποσού 4.950 ευρώ, εκδόθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης της δαπάνης, χωρίς  να αποδεικνύεται από τα υπάρχοντα στοιχεία του φακέλου ότι είχε προηγηθεί της εκτέλεσης της δαπάνης, απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για ολόκληρο το ποσό της εγγεγραμμένης πίστωσης. Περαιτέρω, όπως  προκύπτει από την προαναφερόμενη συνοδεύουσα το χρηματικό ένταλμα απόδειξη είσπραξης των ΕΛ.ΤΑ., η σχετική απαίτησή τους έναντι του Δήμου έχει ήδη εξοφληθεί, ως εκ τούτου δε η ίδια απόδειξη δεν συνιστά πλέον δικαιολογητικό της ύπαρξης νόμιμης και εκκαθαρισμένης απαίτησης των ΕΛ.ΤΑ. έναντι του Δήμου. Όμως, αφού κατά το χρόνο υποβολής του επίμαχου χρηματικού εντάλματος για θεώρηση, δεν αποδεικνύεται ότι τα ΕΛ.ΤΑ. είχαν ενεργό απαίτηση κατά του Δήμου ....... και μη νομίμως ο Δήμος προέβη στην έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος  για την εξόφληση των ως άνω τελών. Εξάλλου, εφόσον   η πληρωμή της συγκεκριμένης δαπάνης με τακτικό ένταλμα δεν ήταν δυνατή, θα μπορούσε επιτρεπτώς ο Δήμος να προβεί στην προκαταβολή, με την έκδοση χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, της σχετικής δαπάνης σε ορισμένο δημοτικό υπάλληλο, ο οποίος, στη συνέχεια, θα απέδιδε λογαριασμό σε τακτή προθεσμία με την υποβολή των νόμιμων δικαιολογητικών. Ο ισχυρισμός του Δήμου ότι υπήρχε άμεση ανάγκη αποστολής των λογαριασμών ύδρευσης λόγω οικονομικών αναγκών του Δήμου, είναι απορριπτέος προεχόντως ως αόριστος, καθόσον δεν εξειδικεύονται οι ανάγκες αυτές. Συναφώς, απορριπτέος ως αλυσιτελής είναι και ο ισχυρισμός ότι δεν ήταν εκ των προτέρων γνωστό στο Δήμο το ύψος της ως άνω δαπάνης, καθόσον ενόψει της φύσεως αυτής ως πάγιου χαρακτήρα, έπρεπε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του π.δ. 113/2010, να αναληφθεί κατά την έναρξη του οικονομικού έτους  για ολόκληρο το προϋπολόγιζομενο ποσό, διαδικασία η οποία από τα υπάρχοντα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι τηρήθηκε εν προκειμένω. Περαιτέρω, τυχόν αδυναμία ανάρτησης των οικείων χρηματικών ενταλμάτων στο πρόγραμμα Διαύγεια, δεν συνεπάγεται τη δυνατότητα των Ο.Τ.Α.  να εξοφλούν τις απαιτήσεις των πιστωτών τους χωρίς την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος. Τέλος απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός του Δήμου περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης, δεδομένου ότι, ενόψει των σαφών διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, δεν προκύπτουν οι ειδικότεροι εκείνοι λόγοι, για τους οποίους δημιουργήθηκε στα αρμόδια όργανα του Δήμου εύλογα η πεποίθηση ότι ήταν νόμιμη αφενός η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης πριν από την έκδοση των οικείων αποφάσεων ανάληψης υποχρεώσεων, αφετέρου η  εξόφληση αυτής πριν από την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος.

Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι η παραπάνω δαπάνη δεν είναι νόμιμη, αφού πρόκειται για προμήθεια υλικών εξοπλισμού παιδικής χαράς τα οποία δεν συνδέονται με το έδαφος κατά τρόπο που να μην μπορούν να αποχωρισθούν από αυτό χωρίς ουσιαστική βλάβη και αλλοίωσή τους, ενώ οι σχετικές εργασίες τοποθέτησής τους δεν απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό καλύπτουν δε μικρό μέρος της συνολικής δαπάνης και επομένως δεν πρόκειται για εκτέλεση δημοσίου έργου για τα οποία αποκλειστικά όπως προελέχθη είναι νόμιμη η καταβολή εργολαβικού οφέλους. Εξάλλου ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εν λόγω προμήθεια δεν είναι μεμονωμένη αλλά συνδέεται αναπόσπαστα με το υπόλοιπο έργο και αποτελεί προϋπόθεση για την ολοκλήρωσή του δεν είναι βάσιμος αφού όπως προκύπτει από την από 31.1.2005 τεχνική έκθεση το έργο αφορά σε αναπλάσεις διαφόρων περιοχών του Δήμου με εργασίες χωματουργικές, οικοδομικές περιφράξεις πλατειών, πλακοστρώσεις, ηλεκτροφωτισμός κ.λπ., οι οποίες σε καμμία περίπτωση δεν συνδέονται αναπόσπαστα με την προμήθεια οργάνων παιδικής χαράς η οποία είναι αυτοτελής (σε αντίθεση με προμήθειες άλλων υλικών όπως πλακών, σκυροδέματος κ.λπ.) και δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των εργασιών ανάπλασης.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα εταιρεία αιτείται την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 90/2019 του Δήμου, την απόρριψη της προσφοράς της παρεμβαίνουσας εταιρείας και την ανάδειξή της ως προσωρινής αναδόχου. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων του Δήμου για περίοδο 8,5 μηνών, με προϋπολογισμό 239.171,14€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν χειρονακτικό καθαρισμό δημοτικών χώρων, πλατειών και οδών, καθώς και περισυλλογή απορριμμάτων με χρήση ατομικών μέσων και όνων. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η παρεμβαίνουσα δεν πληροί τα κριτήρια τεχνικής ικανότητας, καθώς οι προηγούμενες συμβάσεις της δεν αφορούσαν ειδικά υπηρεσίες καθαριότητας.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργολήπτες δημοσίων έργων για την εκτέλεση εργασιών που αφορούν τη συντήρηση σχολικών και δημοτικών κτιρίων του Δήμου, καθόσον οι ανωτέρω εργασίες νομίμως ανατέθηκαν απευθείας με αποφάσεις του Δημάρχου στους ως άνω εργολήπτες, καθότι δεν πρόκειται για όμοιες ή ομοειδείς εργασίες,  δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη για κάθε κατηγορία εργασιών δεν υπερέβαινε το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., που αποτελεί το χρηματικό όριο μέχρι του οποίου επιτρέπεται η προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία (άρθρο 209 παρ. 9 του ΚΔΚ και 35130/739/11.8.2010, ΦΕΚ Α΄ 1291/2010).