Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...ζητείται η ανάκληση της 45/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμώντας τις συνθήκες της προκείμενης υπόθεσης και σταθμίζοντας την ύπαρξη επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην, κατά το δυνατόν, αποφυγή της έκθεσης σε κίνδυνο της υγείας των ατόμων με ειδικές ανάγκες που περιθάλπονται στις δομές φροντίδας που λειτουργεί η προσφεύγουσα Α.Α., από την αιφνίδια διακοπή της δυνατότητας παροχής υπηρεσιών καθαριότητας που θα είχε ως επακόλουθο η μη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, υπό τις παρούσες πρωτοφανείς, δυσμενείς υγειονομικές συνθήκες που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού  COVID-19, το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατ’ αρχάς, συντρέχουν όλως εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Το επιλεγέν, όμως, ως άνω μέσο, για την ικανοποίηση, δια της διασφάλισης της δημόσιας υγείας, επιτακτικών λόγω δημοσίου συμφέροντος, δεν πρέπει να βαίνει πέραν του αναγκαίου για την επίτευξη του ανώτερου σκοπού μέτρου. Για τη στάθμιση αυτή, πρέπει να ληφθεί υπόψη, αφενός ότι ο χρόνος της δωδεκάμηνης βασικής διάρκειας της ελεγχόμενης σύμβασης επαρκεί για την ομαλή κάλυψη των αναγκών της προσφεύγουσας Α.Α., έως τη σύναψη σύμβασης, κατόπιν διενέργειας νέας, δίχως τις διαπιστωθείσες ως άνω πλημμέλειες, διαδικασίας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, αφετέρου η διαφαινόμενη ύφεση της τρέχουσας επιδημιολογικής επιβάρυνσης της Χώρας και η σταδιακή επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα (βλ. μνημονευθείσα Δ1α/Γ.Π.οικ.28503/7.5.2021 κοινή υπουργική απόφαση). Από τη συνεκτίμηση των ανωτέρω δεδομένων της προκείμενης υπόθεσης, ο εξεταζόμενος λόγος ανάκλησης της προσβαλλόμενης πράξης πρέπει να γίνει δεκτός και η ελεγχόμενη σύμβαση να υπογραφεί, υπό τον όρο μη ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης για παράταση της διάρκειάς της ύψους: α) 850.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. και β) 10% του προϋπολογισμού για την αντιμετώπιση έκτακτων και απρόβλεπτων αναγκών, ήτοι 85.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α....Ανακαλεί την 45/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Καθαρισμός ρεμάτων...Σε εκτέλεση της ως άνω πράξης του Κλιμακίου ήδη προσκομίζονται το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης, καθώς επίσης η ....2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία, με νόμιμη σύνθεση, εγκρίθηκε το Πρακτικό ΙΙΙ της Επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού για την παροχή της υπηρεσίας «Καθαρισμός Ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας .....», προϋπολογισμού 3.000.000,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., και η κατακύρωση του αποτελέσματος αυτού στην εταιρεία με την επωνυμία «....» έναντι συμβατικού τιμήματος 1.016.097,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (1.259.960,28 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), εξουσιοδοτήθηκε δε η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής για τη συνέχιση της διαδικασίας μέχρι την υπογραφή της σύμβασης. Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν, ιδίως ενόψει των νεότερων στοιχείων που προσκομίσθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΜΕΤΑΤΑΞΕΙΣ:Νόμιμη η καταβολή αποδοχών σε υπάλληλο Δήμου, ο οποίος μετατάχθηκε στον Δήμο από τον Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (Ε.Δ.Σ.Ν.Α.), κατ' εφαρμογή του άρθρου 30 του ν. 4223/2013, καθόσον είναι νόμιμη η ανωτέρω μετάταξη, διότι ο ΕΣΔΝΑ αποτελεί φορέα προέλευσης που υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης. (Όμοια η 75/2015 πράξη του ιδίου ως άνω Κλιμακίου.)

Η Πράξη 49/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «Κατασκευή Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων Νήσου Ύδρας» του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (Ε.Δ.Σ.Ν.Α.). Το έργο, μικτής φύσης (έργων, προμηθειών και υπηρεσιών) με προέχοντα χαρακτήρα δημοσίου έργου, έχει συνολική συμβατική δαπάνη 12.353.033,54 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Η Επιτροπή Διαγωνισμού απέρριψε τις τεχνικές προσφορές δύο οικονομικών φορέων επειδή προέβλεπαν ανάπτυξη εγκαταστάσεων πέραν του ορίου των 10 στρεμμάτων. Η προσφορά του τρίτου οικονομικού φορέα, «… Α.Ε.», έγινε δεκτή ως η πλέον συμφέρουσα. Το Κλιμάκιο έκρινε νόμιμη την απόρριψη των τεχνικών προσφορών και τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, με την επισήμανση ότι η αξία της σύμβασης πρέπει να καθοριστεί χωρίς να συμπεριληφθεί το δικαίωμα προαίρεσης.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού Δημοτικού Διαμερίσματος Δήμου … (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & βοηθητικών χώρων υπόγειο)», συμβατικού ποσού 161.900,24 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), διότι οι περιστάσεις που επικαλείται ο Δήμος για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών δεν είναι απρόβλεπτες και, ως εκ τούτου, δεν δύνανται να δικαιολογήσουν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο του αρχικού έργου. Οι εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες οφείλονται στη διαπίστωση ότι οι συμβατικές ποσότητες υπολείπονται των πραγματικά απαιτούμενων, δεν υπαγορεύθηκαν από τη συνδρομή αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων, τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και κατά συνέπεια, η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνηση αυτής και όχι στη συνδρομή περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, Επομένως οι σχετικές δαπάνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης.

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για το «Ευφυές σύστημα κινητικότητας και (την) ολοκληρωμένη πλατφόρμα έξυπνης πόλης διασυνδεδεμένων συστημάτων Internet of Things / ΙοΤ».(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, εξαιτίας της συνδρομής των υπό σκέψεις 10 και 11 διαπιστωθεισών ουσιωδών νομικών πλημμελειών της διαδικασίας ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης. Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για το «Ευφυές σύστημα κινητικότητας και (την) ολοκληρωμένη πλατφόρμα έξυπνης πόλης διασυνδεδεμένων συστημάτων Internet of Things / ΙοΤ»

ΜΙΚΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ-ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας για την ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής,  της «Συντήρησης Υπόγειων Διαβάσεων στο Πρωτεύον Αστικό Οδικό Δίκτυο Περιφέρειας Αττικής», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.665 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.)(....)Επισημαίνεται όμως ότι, σε περίπτωση ενεργοποίησης των όρων της διακήρυξης περί της δυνατότητας παράτασης του χρόνου εκτέλεσης των συμβάσεων, είτε λόγω της αυξομείωσης των ποσοτήτων όπως αυτές θα προκύψουν κατά την εκτέλεση αυτών, είτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο: α) δεν θα επέρχεται αύξηση του αρχικού συνολικού συμβατικού οικονομικού αντικειμένου, β) ο χρόνος παράτασης δεν θα υπερβαίνει το 50% της συνολικής διάρκειας της σύμβασης, κατά τα προβλεπόμενα στις παρ. 6.2 της Διακήρυξης και 2.5 της Ε.Σ.Υ., και γ) οι σχετικές τροποποιήσεις θα υποβληθούν στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος...σχεδίου σύμβασης για την παροχή των υπηρεσιών «Συντήρησης Υπόγειων Διαβάσεων στο Πρωτεύον Αστικό Οδικό Δίκτυο Περιφέρειας Αττικής», ποσού 470.053,79 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στη σκέψη IV της παρούσας.

Προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.(...)iv. Κατόπιν των ανωτέρω και, δεδομένου ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα μέσα κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας (βλ. την 2021/3.2.2017 βεβαίωση του Δημάρχου ......), δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.Για τους λόγους αυτούςΔεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και της εταιρείας «......», για την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.

Διάθεση του συνολικού ύψους 3.470.000 ευρώ για την ενίσχυση των προϋπολογισμών τρέχοντος οικονομικού έτους στα Υπουργεία Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και Υγείας με την εγγραφή αντίστοιχων πιστώσεων, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν δράσεις για την εκπαίδευση και την υγεία.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Σχεδίαση, ανάπτυξη και λειτουργία Παρατηρητηρίου για την τεκμηριωμένη παρακολούθηση και την προαγωγή της Υγείας των εργαζομένων του ….», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.000.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. (1.240.000,00 ευρώ, με Φ.Π.Α.), με δικαίωμα προαίρεσης για χρονικό διάστημα έως επιπλέον 12 μήνες, προϋπολογιζόμενης δαπάνης έως 500.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. (620.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)το Δικαστήριο κρίνει ότι οι ανωτέρω λόγοι πρέπει να γίνουν δεκτοί, στο σύνολό τους, ως βάσιμοι. Και τούτο, διότι το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης εμπίπτει στις αρμοδιότητες του προσφεύγοντος, αφενός λόγω της ιδιότητάς του ως Φο.Δ.Σ.Α., ο οποίος, σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία, οφείλει να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας κατά τη διαχείριση των Α.Σ.Α., αφετέρου λόγω της ιδιότητάς του ως εργοδότη, ο οποίος, στο πλαίσιο της, απορρέουσας από τη νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, αρχής της ευθύνης του (βλ. άρθρο 42 ν. 3850/2010, βλ. και άρθρο 662 ΑΚ, σύμφωνα με το οποίο «ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της, (…) έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου»), υποχρεούται να διαθέτει την απαραίτητη οργάνωση, να παρέχει τα αναγκαία μέσα και να λαμβάνει, εν γένει, όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων στην επιχείρησή του. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται, ρητώς εκ του νόμου (βλ. άρθρα 38 παρ. 3, 39 και 40 ν. 3850/2010), και οι προβλεπόμενες στην επίδικη σύμβαση υπηρεσίες και δράσεις, συνιστάμενες στην παρακολούθηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στους χώρους εργασίας του προσφεύγοντος και στη μέτρηση των επιπέδων έκθεσης των εργαζομένων σε βλαπτικούς για την υγεία τους παράγοντες (ΦΑΣΗ Β), στη διενέργεια σ’ αυτούς ειδικών ιατρικών εξετάσεων και στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των οικείων περιβαλλοντικών μετρήσεων, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα του ιατρικού ελέγχου των εργαζομένων (ΦΑΣΗ Γ), στην καταχώρηση των αποτελεσμάτων αυτών είτε σε σχετικά βιβλία είτε -προς τον σκοπό συστηματικότερης και αποτελεσματικότερης παρακολούθησης- σε ψηφιακή βάση δεδομένων, όπως, εν προκειμένω, το προβλεπόμενο από την επίδικη σύμβαση Παρατηρητήριο (ΦΑΣΗ Α), καθώς και στην ενημέρωση και επιμόρφωση των εργαζομένων σε θέματα σχετικά με την υγεία τους (ΦΑΣΗ Δ). Οι ως άνω δε υπηρεσίες και δράσεις, οι οποίες, κατά τα διαλαμβανόμενα στην οικεία διακήρυξη και με βάση τα πορίσματα της προσφάτως εκπονηθείσας από το προσφεύγον επιδημιολογικής μελέτης, κατέστησαν αναγκαίες, προς τον σκοπό σταθερής και συστηματικής παρακολούθησης της υγείας του συνόλου των εργαζομένων στην Ο.Ε.Δ.Α. Δυτικής Αττικής, στον Σ.Μ.Α. Σχιστού και στις κεντρικές υπηρεσίες του φορέα, οι οποίοι καθημερινά εκτίθενται σε ιδιαίτερα αυξημένους κινδύνους, δεν κατατείνουν στην υποκατάσταση του ιατρού εργασίας και του τεχνικού ασφάλειας στην εκτέλεση των καθηκόντων τους (ιδίως διενέργεια μετρήσεων και ιατρικών εξετάσεων, τήρηση ατομικού φακέλου υγείας εργαζομένων), όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει η Επίτροπος, αλλά στην υποβοήθηση αυτών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη άσκηση των οικείων αρμοδιοτήτων τους, μέσω της παροχής σ’ αυτούς της αναγκαίας τεχνογνωσίας, του απαιτούμενου βοηθητικού προσωπικού και των αναγκαίων υλικοτεχνικών υποδομών και εγκαταστάσεων. Ανακαλεί την 14/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ ΙΙΙ στον Δήμο Αθηναίων.