Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/398/2020

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

Παροχή υπηρεσιών σίτισης....Μη νομίμως προβλέπεται στη διακήρυξη του  επίμαχου διαγωνισμού ως κριτήριο ανάθεσης η ιδιαίτερη ικανότητα, πείρα και ειδικότητα παροχής υπηρεσιών μαζικής εστίασης, καθώς και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σε σχέση με το αντικείμενο της ζητούμενης παροχής (κριτήριο 2 της  Β' Ομάδας με συντελεστή 20%). Το συγκεκριμένο κριτήριο βαθμολογείται με βάση την προηγούμενη παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών μαζικής εστίασης σε μεγάλο αριθμό ατόμων (1.250 άτομα) για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα (9) μηνών ετησίως, με τους συμμετέχοντες που έχουν παράσχει τουλάχιστον για ένα (1) έτος αντίστοιχες υπηρεσίες να λαμβάνουν βαθμό 100, ο οποίος προσαυξάνεται για κάθε επιπλέον έτος παροχής τέτοιας  υπηρεσίας κατά ένα βαθμό και  μέχρι 20 συνολικά. Από αυτά παρέπεται ότι βάση βαθμολόγησης του συγκεκριμένου κριτηρίου αποτελεί η κατοχή προηγούμενης εμπειρίας από τον ίδιο τον οικονομικό φορέα. Τούτο όμως αποτελεί κριτήριο αμιγώς τεχνικής καταλληλότητας, το οποίο  επεκτείνεται απλώς χρονικά σε βάθος ιδιαιτέρως μεγάλου διαστήματος (έως εικοσαετίας) για την διαμόρφωση της λαμβανόμενης βαθμολογίας, ανεξάρτητα  μάλιστα από την εμπειρία του διατιθέμενου για την εκτέλεση της  συγκεκριμένης σύμβασης προσωπικού, το οποίο πρέπει απλώς να πληροί την γενική απαίτηση καταλληλότητας περί κατοχής ετήσιας εμπειρία (βλ. σχετικώς και κριτήριο 2 της Ομάδας Α'  περί μελέτης λειτουργίας, ιδίως σε ότι αφορά το προσωπικό και λήψης μέτρων υγιεινής και ασφάλειας). Με τους επίμαχους όρους της διακήρυξης, η γενικώς κατεχόμενη από τον φορέα εμπειρία σε υπηρεσίες μαζικής σίτισης/ εστίασης ανάγεται αυθαιρέτως από την αναθέτουσα αρχή σε ποιοτικό στοιχείο διαμόρφωσης της  προσφοράς, κατά παράβαση των αναφερομένων ως άνω διατάξεων του ν. 4412/2016, χωρίς η πλημμέλεια αυτή να  αίρεται από το γεγονός ότι η διακήρυξη προβλέπει συγκεκριμένο τύπο βαθμολογικής αποτίμησης της εμπειρίας αυτής,  αφού, ενόψει των ανωτέρω, παρίσταται πλημμελής εξαρχής η πρόβλεψη του συγκεκριμένου κριτηρίου καταλληλότητας ως  κριτηρίου ανάθεσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι οι διαπιστούμενες ως άνω πλημμέλειες εντοπίζονται σε ουσιώδεις όρους της  διακήρυξης, συνδέονται με την εφαρμογή βασικών αρχών και κανόνων του δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων που συνάπτονται άμεσα με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στον διαγωνισμό και την διαμόρφωση των υποβαλλομένων προσφορών και  δεδομένου  ότι, στην προκειμένη περίπτωση, επαρκής ανταγωνισμός δεν αναπτύχθηκε, αφού στη διαδικασία συμμετείχε τελικώς μία μόνο εταιρία (πρβλ Τμ. Μείζονος - Επταμελούς Σύνθεσης 1265/2019, VI Τμ. 1983/2020), το Κλιμάκιο κρίνει ότι  κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2649/2020

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/318/2021

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα  του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ SMART CITIES, ΜΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.554.044,88 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης, που απαιτούν την «εκτέλεση τουλάχιστον τμήματος σύμβασης τύπου Σ.Ε.Α. δεκαετούς διάρκειας», εκ των οποίων συνάγεται – προκειμένου ο όρος να μην θεωρηθεί αόριστος και απρόσφορος – ότι από το εκτελεσθέν τμήμα πρέπει να αποδεικνύεται εμπειρία του οικονομικού φορέα σε όλα τα στάδια εκτέλεσης μιας τέτοιας σύμβασης, οι υποβληθέντες λογαριασμοί αφορούν, κατά ρητώς διαλαμβανόμενα στις πιστοποιήσεις του ανεξάρτητου συμβούλου, στην προμήθεια και εγκατάσταση λαμπτήρων και φωτιστικών και όχι στη συντήρηση του δικτύου ηλεκτροφωτισμού με διασφάλιση της ενεργειακής απόδοσης.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας … ΑΕ για την «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ SMART CITIES, ΜΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ …»


ΕΣ/Τ.ΕΒΔΟΜΟ/137/2023

Παροχή Υπηρεσιών Λογιστικής και Διοικητικής Υποστήριξης.. (...)Επομένως, οι καθορισθείσες στα άρθρα 2.2.6.1 και 2.2.6.2. της διακήρυξης απαιτήσεις τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας σχετικά με τις συναφείς με την ελεγχόμενη συμβάσεις που πρέπει να έχουν ολοκληρώσει οι διαγωνιζόμενοι οικονομικοί φορείς, οι οποίες στοχεύουν στη διασφάλιση εξεύρεσης αναδόχου που θα εκτελέσει τη σύμβαση με άρτιο και προσήκοντα τρόπο, κρίνονται, ενόψει του αντικειμένου και της προεκτεθείσας φύσης των ελεγχομένων υπηρεσιών, πρόσφορες, δικαιολογημένες και μη υπερβαίνουσες το αναγκαίο μέτρο (πρβλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1399/2022). Το κριτήριο που επιβάλλει δεκαετή τουλάχιστον προϋπηρεσία σε λογιστικές, φοροτεχνικές υπηρεσίες (άρθρο 2.2.6.3 της διακήρυξης), αποδεικνυόμενη με την προσκόμιση εκτύπωσης προσωποποιημένης πληροφόρησης και κωδικών δραστηριότητας (ΚΑΔ) από την ΑΑΔΕ, καθώς και της άδειας άσκησης επαγγέλματος, δεν μπορούσε να τεθεί ως κριτήριο τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας, διότι ως εκ της φύσεως και του περιεχομένου του αποτελεί κριτήριο καταλληλότητας για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας κατ’ άρθρο 75 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, ενώ, επιπλέον, επιβάλλει την προσκόμιση δικαιολογητικού (μέσου απόδειξης) που δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο του Μέρους ΙΙ του Παραρτήματος ΧΙΙ του ως άνω νόμου, όπου αναφέρονται περιοριστικά τα δικαιολογητικά απόδειξης της τεχνικής ικανότητας. Πλην όμως η μη νομιμότητα του κριτηρίου αυτού ως κριτηρίου τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας δεν παρίσταται ουσιώδης στην προκειμένη περίπτωση, διότι το εν λόγω κριτήριο έχει τεθεί σε προηγούμενο άρθρο 2.2.4. της διακήρυξης ως κριτήριο καταλληλότητας άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (βλ. άρθρα 75 παρ. 1 α΄ και 2 και 80 παρ. 3 του ν. 4412/2016, άρθρο 2.2.4 της διακήρυξης και σκέψη 18), η νομιμότητα του οποίου δεν αμφισβητήθηκε από το Κλιμάκιο και επομένως η απαίτηση της συνδρομής του ίδιου κριτηρίου εκ νέου σε επόμενο  άρθρο αυτής καθιστά την σχετική  πλημμέλεια επουσιώδη.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και παρελκούσης της εξέτασης των λοιπών λόγων της υπό κρίση προσφυγής και της υπέρ αυτής παρέμβασης, πρέπει η προσφυγή και η παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 845/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης.  


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1274/2021

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 260/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής προσβαλλόμενη Πράξη), με την οποία διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-…, συνολικού προϋπολογισμού 1.850.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.) και κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων.(....)Η κρίση του Κλιμακίου ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για τον λόγο ότι μη νομίμως προβλέφθηκε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης ως κριτήριο επιλογής η παρουσίαση «ολοκληρωμένης έκθεσης αντιμετώπισης του έργου, προδιαγραφές της προσφερόμενης υπηρεσίας, περιβαλλοντική διαχείριση, μεθοδολογία οργάνωσης, διοίκησης και υλοποίησης του έργου, σχεδιασμό, προγραμματισμό και παρακολούθηση-έλεγχος προόδου του έργου», ενώ, σύμφωνα με τον όρο 3.1.2 της διακήρυξης, συνιστά κριτήριο ανάθεσης (Κ1 και Κ2), δεν είναι ορθή. Και τούτο, διότι η απαίτηση αυτή, έστω και εάν μη νομίμως εμφιλοχώρησε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης, δεν επηρέασε την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ούτε δημιούργησε ασάφεια στους υποψήφιους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι, άλλωστε, δεν ζήτησαν σχετικώς διευκρινίσεις, δεδομένου ότι οι τελευταίοι όφειλαν, ούτως ή άλλως, να υποβάλουν την ως άνω έκθεση, προκειμένου να αξιολογηθεί και να βαθμολογηθεί η τεχνική τους προσφορά με βάση τα κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης, διαφορετικά θα έπρεπε να αποκλειστούν.(....)Ως προς την κρίση του Κλιμακίου ότι η εμπειρία του οικονομικού φορέα, που αποτελεί αποκλειστικά και μόνο κριτήριο επιλογής, μη νομίμως ετέθη και ως κριτήριο ανάθεσης, προβάλλεται ότι εν προκειμένω η προηγούμενη εμπειρία σε συναφή με το δημοπρατούμενο αντικείμενα εγγυάται την αποτελεσματικότερη, σε σχέση με κάποιον που έχει μικρότερη εμπειρία, εκτέλεση της σύμβασης, λόγω των ιδιαζουσών αναγκών της αναθέτουσας αρχής, η οποία έχει τον χαρακτήρα κηπούπολης, με μεγάλη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, και του ιδιαίτερου φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο παρίσταται σύνθετο, εξειδικευμένο και εξαιρετικά διευρυμένο, ενόψει της έκτασης και της ποικιλίας των χώρων πρασίνου του Δήμου.Σε κάθε περίπτωση, συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι στην πολιτική προστασία, την αποφυγή πυρκαγιών, την προστασία του πρασίνου κατά τη διάρκεια του θέρους, τη διασφάλιση της φυσιογνωμίας της περιοχής ως κηπούπολης και την προστασία της δημοτικής περιουσίας, οι οποίοι επιβάλλουν την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.(....)Ανακαλεί την 260/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-….


ΑΕΠΠ/60/2020

Διαφημιστική προβολή....Περαιτέρω, από την εκφορά του κριτηρίου Β2 «Καταλληλότητα των προσόντων και της εμπειρίας των μελών της ομάδας έργου για την εκτέλεση του έργου» στον οικείο όρο της διακήρυξης, προκύπτει με σαφήνεια ότι για την βαθμολόγησή του αξιολογείται επιπλέον η εξειδικευμένη εμπειρία των μελών της ομάδας έργου στο σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων τουριστικής προβολής στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Τούτο άλλωστε επαληθεύεται και από τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής, όπου σε σχέση με το κριτήριο Β2 αναφέρεται ότι : «….βαθμολογείται επιπλέον, ήτοι πάνω από 100, όταν υπάρχει εξειδικευμένη εμπειρία της ομάδας έργου : α. στο σχεδιασμό και παραγωγή διαφημιστικών υλικών τουριστικής προβολής και β. στο σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων τουριστικής προβολής». Συνεπώς, αξιολογώντας τον αριθμό των εξειδικευμένων έργων που προκύπτουν από τα βιογραφικά των μελών της ομάδας έργου κάθε διαγωνιζόμενου, ορθώς η αναθέτουσα αρχή προέβη στην βαθμολόγηση του συγκεκριμένου κριτηρίου κατά τα ανωτέρω, ενώ  από κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προκύπτει απαίτηση επιπλέον βαθμολόγησης στοιχείων, όπως η συνάφεια της επιστημονικής κατάρτισης των μελών της ομάδας έργου, η στελέχωση αυτής με μεγαλύτερο αριθμό προσώπων και η συμμετοχή στην ομάδα έργου πιστοποιημένου μεταφραστικού γραφείου. Άλλωστε, ουδόλως αμφισβητείται από την προσφεύγουσα ο αριθμός των εξειδικευμένων έργων που εκτιμήθηκαν για την διαμόρφωση της βαθμολογίας εκάστης προσφοράς, όπως το στοιχείο αυτό προκύπτει από την αιτιολόγηση της προσβαλλόμενης. Συνεπώς, απορρίπτονται ως αβάσιμοι οι σχετικοί ισχυρισμοί. 


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/227/2023

Ζητείται η ανάκληση της 11/2022 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος  και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, με αντικείμενο « Α. τον προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (κτηρίων, οικοπέδων, κληροδοτημάτων και λοιπών ακινήτων της ιδιοκτησίας του) και τη δημιουργία Μητρώου Παγίων.(...)Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιλογή του προσφεύγοντος να μην υποδιαιρεθεί το αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης σε δύο τουλάχιστον τμήματα. κείται εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας, δεδομένου ότι αιτιολογείται επαρκώς ενόψει του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα έγγραφα της σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή και την υπέρ αυτής παρέμβαση. (...)Ως προς τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο προβάλλεται ότι η πρόβλεψη της τριετίας 2018-2020 στον όρο 2.2.5. της διακήρυξης, δεν αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 75 και στο Μέρος Ι του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α’ του ν. 4412/2016, καθώς δεν ορίζεται ρητώς από τις ως άνω διατάξεις ότι οι τρεις τελευταίες χρήσεις είναι τα τρία τελευταία ημερολογιακά έτη προ του έτους της δημοσίευσης της διακήρυξης .Για  τους  λόγους  αυτούςΔέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση.Ανακαλεί την 11/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1172/2023

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης για τις κτιριακές εγκαταστάσεις κτιρίων των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για 27 μήνες πλέον 12 μηνών δικαιώματος προαίρεσης(...) Στο πλαίσιο αυτό, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν από τους προσφέροντες να διαθέτουν συγκεκριμένα προσόντα και λοιπές ικανότητες που διασφαλίζουν ότι διαθέτουν εμπειρία και πόρους, ανθρώπινους και τεχνικούς, κατάλληλους για την ποιοτική εκτέλεση της σύμβασης καθώς και να επιλέγουν πρότυπα διασφάλισης της ποιότητας και της περιβαλλοντικής διαχείρισης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Τα θεσπιζόμενα ως άνω κριτήρια ποιοτικής επιλογής και πρότυπα πρέπει να είναι πρόσφορα για τη διακρίβωση της καταλληλότητας των υποψηφίων ώστε οι τελευταίοι να προβούν στην ορθή και αποτελεσματική εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης, αλλά και ποσοτικά και ποιοτικά συναφή με το αντικείμενο αυτής. Τυχόν περιορισμοί των οικονομικών φορέων στην πρόσβαση στο διαγωνισμό πρέπει να δικαιολογούνται από επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος και να αποδεικνύεται ότι ο σκοπός για τον οποίο θεσπίστηκαν δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί εξίσου αποτελεσματικά με λιγότερο περιοριστικά για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού μέσα.(...)Το στάδιο του ελέγχου της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων είναι διακριτό από εκείνο της ανάθεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι αποτελούν δύο αυτοτελείς διαδικασίες, οι οποίες διέπονται από διαφορετικούς κανόνες, ακόμα και στις περιπτώσεις που επιτρεπτώς, κατά την κείμενη νομοθεσία, πραγματοποιούνται ταυτοχρόνως.(...)Όταν, αντίθετα, η σύμβαση εκτελείται από πολυπληθές προσωπικό με όμοια εν γένει προσόντα, η συμβολή εκάστου των μελών του προσωπικού δεν μπορεί εξ αντικειμένου να επιδράσει σημαντικά στην ποιότητα εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, να επηρεάσει αποφασιστικά την οικονομική αξία της προσφοράς. Κατά συνέπεια, στην τελευταία αυτή περίπτωση, η οργάνωση, τα προσόντα, η πείρα και η εκπαίδευση του προσωπικού αυτού δεν τίθενται νομίμως ως κριτήρια ανάθεσης.(...)το κριτήριο (Κ.4.) που αφορά στην οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του συνόλου του προσωπικού του προσφέροντος, μη νομίμως τέθηκε ως κριτήριο ανάθεσης, αφού ενόψει του αντικειμένου της υπό ανάθεση σύμβασης, το οποίο όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, δεν είναι πολύπλοκο, ούτε σύνθετο και κατά την κοινή πείρα, εκτελείται από πολυάριθμο προσωπικό με βασική οργανωτική δομή, χωρίς ειδικά προσόντα και εξειδικευμένη εμπειρία, δεν επιδρά σημαντικά στο επίπεδο και την ποιότητα εκτέλεσης της σύμβασης κατά τρόπο που να επηρεάζεται και διαμορφώνεται αντίστοιχα η οικονομική αξία της προσφοράς. Αντιθέτως, όπως προκύπτει και από την ελλειπτική ανάλυση του εν λόγω κριτηρίου στη διακήρυξη, τούτο προορίζεται για την εξέταση γενικά του ανθρώπινου δυναμικού των προσφερόντων και αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό αυτών και όχι της προσφοράς τους και συνιστά κριτήριο επιλογής τους. Επομένως, όπως προεκτέθηκε σε προηγούμενη σκέψη,το ως άνω κριτήριο συνολικά δεν είναι κατάλληλο για την επιλογή της προσφοράς που παρουσιάζει την καλύτερη σχέση μεταξύ ποιότητας και τιμής, παρελκομένης της εξέτασης της έτερης πλημμέλειας που διαπίστωσε επικουρικώς το Κλιμάκιο αναφορικά με την μη εξειδίκευση της εμπειρίας του προσωπικού(...)Ως εκ τούτου, η ως άνω ήδη προβλεφθείσα στη διακήρυξη υλικοτεχνική υποδομή θα αναφερθεί αναγκαστικά από τον ανάδοχο προκειμένου να περιγράψει τον τρόπο οργάνωσης και παροχής των επίμαχων υπηρεσιών και να αξιολογηθεί κατά το κριτήριο αυτό και όχι για να βαθμολογηθεί για τον εξοπλισμό που θα διαθέσει. Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως τέθηκε το κριτήριο Κ.3 ως κριτήριο ανάθεσης και οι σχετικοί ισχυρισμοί της προσφεύγουσας και του παρεμβαίνοντος πρέπει να γίνουν δεκτοί.(...)Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις της παρούσας και υπό τα πραγματικά δεδομένα που προεκτέθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει καταρχάς ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης (άρθρο 2.2.9.2), κατά το μέρος που απαιτεί όπως η έκδοση των πιστοποιητικών που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση των οικονομικών φορέων με τα αναφερόμενα στο άρθρο 2.2.7. αυτής πρότυπα διασφάλισης ποιότητας  ανάγεται σε χρόνο πριν τη δημοσίευση της διακήρυξης, είναι μη νόμιμος διότι παρίσταται δυσανάλογος, καθόσον δεν προκύπτει ότι η εν λόγω πρόσθετη απαίτηση συνδέεται επαρκώς με το αντικείμενο της σύμβασης και ότι αυτή δικαιολογείται από τη φύση και τις ιδιαιτερότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών.(...)Δεν ανακαλεί την 335/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1578/2023


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/18/2020

Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στις προδιαληφθείσες νομικές σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: Παρίσταται νόμιμη, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περίπτ. α΄ του ν.4412/2016, η προσφυγή της Αναθέτουσας Αρχής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και χωρίς μεταβολή των όρων της αρχικής διακήρυξης, για την ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου των Ομάδων Δ΄, Στ΄ και Η΄, καθόσον προηγήθηκε νομίμως διεξαχθείσα ανοικτή διαδικασία (Ε.Σ. Στ΄ Κλιμ. 388/2019), η οποία απέβη άγονη, δοθέντος ότι δεν υποβλήθηκε για τις Ομάδες αυτές καμία προσφορά. Κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 86 παρ. 11 και 13 του ν. 4412/2016 και 2.3 της 1305/14.12.2018 διακήρυξης, το 1/1.11.2019 πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης Προσφορών για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των υποψηφίων εταιρειών, οι οποίες, για την Ομάδα που έκαστη από αυτές προσέφερε, είναι μοναδικές, δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, καθώς στη βαθμολογία εκάστου κριτηρίου αξιολόγησης δεν παρατίθεται καμία λεκτική αιτιολόγηση. Δεν ασκεί, εξάλλου, επιρροή το γεγονός ότι οι εταιρείες αυτές είναι μοναδικές προσφέρουσες ανά Ομάδα και το ότι η βαθμολόγησή τους είναι 100 σε κάθε επιμέρους κριτήριο, καθόσον, σύμφωνα με τα ανωτέρω (υπό IV.3) γενόμενα δεκτά, πρέπει δε και σε αυτές τις περιπτώσεις να καθίσταται επαληθεύσιμο το ότι τα επιμέρους κριτήρια καλύπτουν τις απαιτήσεις που τίθενται από τη διακήρυξη, χωρίς να παρουσιάζουν αποκλίσεις από τα σχετικώς προβλεφθέντα σε αυτή.Κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 103 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης, με το 3ο/11.12.2019 πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης Προσφορών κρίθηκαν πλήρη τα υποβληθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης αμφοτέρων των αναδόχων, δοθέντος ότι δεν περιλαμβάνονται, μεταξύ αυτών, τα ακόλουθα στοιχεία η προσκόμιση των οποίων απαιτείται, κατ’ άρθρο 2.2.9.2 περίπτ. Β4 της διακήρυξης, προς απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας των αναδόχων (άρθρο 2.2.6 της διακήρυξης). Ειδικότερα, στο φάκελο δικαιολογητικών της «... (…)» έχει μεν προσκομιστεί κατάλογος κυριοτέρων παραδόσεων των τριών τελευταίων ετών, τα αναγραφόμενα όμως σε αυτόν στοιχεία είναι ελλιπή, δοθέντος ότι δεν αναφέρονται οι ποσότητες και η αξία των παραδοθέντων οχημάτων, ούτε εξάλλου προσκομίστηκαν τα αποδεικτικά των παραδόσεων αυτών στοιχεία (έγγραφα των αρμοδίων υπηρεσιών ή παραστατικά). Περαιτέρω, στους φακέλους της εταιρείας «... (…)»: α) έχουν προσκομιστεί αντίστοιχοι κατάλογοι στους οποίους όμως αναγράφονται μόνον τα ονόματα των παραληπτών, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις, ενώ δεν έχουν προσκομιστεί τα αποδεικτικά των παραδόσεων αυτών στοιχεία, β) δεν περιλαμβάνονται κατάλογοι των προσόντων – τίτλων σπουδών των υπευθύνων και του εξειδικευμένου προσωπικού του συνεργείου του αναδόχου (και του υπεργολάβου αυτού, αναφορικώς με την Ομάδα Στ΄), από τον οποίο προκύπτει η συμμετοχή τους σε σεμινάρια, ούτε οι υπεύθυνοι για τον έλεγχο της ποιότητας των προς παράδοση ειδών, γ) δεν περιλαμβάνονται κατάλογοι των εγκαταστάσεων συντήρησης και επισκευής των οχημάτων που διαθέτει η εν λόγω ανάδοχος (ή του υπεργολάβου αυτού, αναφορικώς με την Ομάδα Στ΄).Τέλος, επισημαίνεται ότι στην παράγραφο 3 των υποβληθέντων σχεδίων, όπου γίνεται αναφορά στις κατατεθείσες εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης των συμβάσεων, έχουν αναγραφεί, προφανώς εκ παραδρομής, οι αριθμοί και τα ποσά των εγγυητικών επιστολών συμμετοχής στη διαδικασία (βλ. άρθρο 2.2.2.1 της διακήρυξης). Αντ’ αυτών, πρέπει να τεθούν οι αριθμοί και τα ποσά των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης, καθώς και των (μετά την επιστροφή αυτών) εγγυητικών επιστολών καλής λειτουργίας των οχημάτων (ποσοστά 5% και 1%, αντιστοίχως, της συμβατικής αξίας χωρίς Φ.Π.Α., βλ. άρθρο 4.1 της διακήρυξης)


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/229/2020

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την  βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το  περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1405/2021

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 343/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση της υπηρεσίας με τίτλο «Φύλαξη κτιρίων, εγκαταστάσεων και εξωτερικών χώρων του ….. διάρκειας είκοσι τριών (23) μηνών».(....)Περαιτέρω, όμως, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, ο ίδιος όρος ως προϋπόθεση συμμετοχής (κριτήριο ποιοτικής επιλογής) είναι μη νόμιμος, διότι δεν εντάσσεται στις περιοριστικώς αναφερόμενες προϋποθέσεις τεχνικής ικανότητας του άρθρου 75 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως αυτές εξειδικεύονται περαιτέρω στο Μέρος II «Τεχνική ικανότητα» του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α του ίδιου νόμου (βλ. σκ. 20). Πλην όμως, το Δικαστήριο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις ένδικες προσφυγές, ενόψει του ότι (i) στο διαγωνισμό μπορούσε κατ’ αρχήν να συμμετάσχει κάθε ενδιαφερόμενος εγκατεστημένος στο σύνολο της επικράτειας ή στο εξωτερικό, (ii) δεν ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας της διακήρυξης από κάποιον οικονομικό φορέα ούτε υπήρξε αποκλεισμός υποψηφίου λόγω μη συμμόρφωσης με τον ανωτέρω όρο, (iii) το ίδιο το Δικαστήριο, σε πρόσφατες πράξεις του (βλ. ενδεικτ. τις 383/2018 και 32/2021 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου), δεν ανέδειξε τη σχετική πλημμέλεια, με αποτέλεσμα το … να την επαναλάβει στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και (iv) ο σχετικός όρος, η συνδρομή του οποίου δεν ορίζεται ρητά στη διακήρυξη ότι τίθεται επί ποινή απαραδέκτου, αφορά κατ’ ουσίαν μόνο στον ανάδοχο, αποσκοπώντας προδήλως στην εξασφάλιση ότι ο τελευταίος θα συμμορφωθεί με ένα νόμιμο, κατά τα προαναφερθέντα, όρο εκτέλεσης της σύμβασης.Απορρίπτει την παρέμβαση της εταιρείας «…» ως απαράδεκτη.Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης και δέχεται αυτές.Δέχεται την παρέμβαση του πρώτου προσφεύγοντος.Ανακαλεί την 343/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜ.6/1628/2020

Μελέτη επεκτάσεως κτιρίων....Το Κλιμάκιο, με την προσβαλλόμενη Πράξη του, έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ανωτέρω σύμβασης, με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση των κρίσιμων διατάξεων του ν. 4412/2016 και της διακήρυξης, το Πρακτικό 1/5.6.2019 της Επιτροπής του Διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζόμενων εταιρειών δεν αιτιολογείται νομίμως, καθόσον σε αυτό παρατίθεται μόνον η βαθμολογία στα κριτήρια αξιολόγησης της διακήρυξης, η οποία συνοδεύεται, σε κάθε κριτήριο, από γενικούς μόνο λεκτικούς χαρακτηρισμούς (άριστος, επαρκέστατος, εξαιρετικός), με αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται η συγκριτική υπεροχή ή υστέρηση εκάστης προσφοράς, ιδίως στην περίπτωση του τρίτου κριτηρίου, όπου οι προσφέροντες έλαβαν διαφορετική βαθμολογία.  Ενόψει της πλημμέλειας αυτής κρίθηκε ότι καταλείπονται αμφιβολίες ως προς την ορθότητα της βαθμολογίας των διαγωνιζομένων εταιρειών και, τελικώς, καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος νομιμότητας της βαθμολογίας αυτής από το Ελεγκτικό Συνέδριο.Με την αίτησή της η αιτούσα ζητεί την ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης, ισχυριζόμενη ότι η Επιτροπή του Διαγωνισμού κατά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων κατέγραψε σε ξεχωριστό πίνακα, επισυναπτόμενο στο Πρακτικό της, αναλυτική λεκτική αιτιολογία της βαθμολογίας κάθε επιμέρους κριτηρίου, ο οποίος εκ παραδρομής δεν προσκομίστηκε ενώπιον του Κλιμακίου, πλην ήδη προσκομίζεται ενώπιον του παρόντος Τμήματος.  Πράγματι, στον αναλυτικό από 5.6.2019 Πίνακα που προσκομίζεται, περιλαμβάνεται, παραπλεύρως της βαθμολογίας, αναλυτική αιτιολόγηση αυτής, με αναφορά στα συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών, τα οποία αξιολόγησε η Επιτροπή σε σχέση με τα προβλεπόμενα και απαιτούμενα στη διακήρυξη επιμέρους χαρακτηριστικά και τις αντικειμενικές σταθμίσεις στις οποίες προέβη, κατόπιν των οποίων και βαθμολόγησε τις υποβληθείσες τεχνικές προσφορές, με αποτέλεσμα να καθίσταται επαληθεύσιμο ότι αυτές ανταποκρίνονται στις οριζόμενες τεχνικές προδιαγραφές.  Ενόψει της προσκόμισης του ανωτέρω Πίνακα, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει η αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης, αντίγραφο του οποίου φυλάσσεται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.  Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση του καταβληθέντος παραβόλου στην αιτούσα (άρθρο 73 παρ. 4  Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α΄ 52).