Κατασκευή πίστας κανόε-καγιάκ:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συγκεκριμένη σύμβαση, που συνήφθη μεταξύ της Περιφέρειας … και της αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α. υπό τον διακριτικό τίτλο «….», αφενός δεν συνιστά προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αφετέρου ως τέτοια δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους αναφερόμενους στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016 συμβατικούς τύπους, τους οποίους ο νόμος αυτός εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του. Τούτο, διότι από το αντικείμενο της ανωτέρω συναφθείσας σύμβασης και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι αυτά δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό την από κοινού, δια της αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων, εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, ούτε συμβάλλουν με ισορροπημένο τρόπο στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Ειδικότερα, προκύπτει ότι η Περιφέρεια … λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής αμοιβής ανερχόμενης σε 33.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), την εκτέλεση εκ μέρους της αντισυμβαλλόμενης αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας Ο.Τ.Α., που επέχει απλώς θέση παρόχου υπηρεσιών τεχνικής φύσεως (υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου), τα στοιχεία των οποίων θα αποτελέσουν  τη βάση για την μετέπειτα εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, προκειμένου το έργο της κατασκευής πίστας κανόε-καγιάκ στο … της Π.Ε. … να καταστεί ώριμο προς ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. (..)Ενόψει όλων όσων προαναφέρθηκαν, η εν λόγω σύμβαση, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά κοινή εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου, η οποία ανατέθηκε απευθείας στην αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία, χωρίς, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που προεκτέθηκαν, να συντρέχουν οι προς τούτο προβλεπόμενες στο ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεσή της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα αναπληρώτρια Επίτροπο. Αντιθέτως, για την ανάθεσή της η Περιφέρεια … όφειλε, ενόψει της συμβατικής της αξίας (33.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), να διενεργήσει τουλάχιστον συνοπτικό διαγωνισμό (βλ. άρθρα 116 και 117 ν. 4412/2016).

Καθαρισμός ρεμάτων...Στον διαγωνισμό που διενεργήθηκε - μετά την τήρηση των νομίμων διατυπώσεων δημοσιότητας στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο ΚΗΜΔΗΣ και στον εθνικό τύπο - υπέβαλαν προσφορές δέκα (10) διαγωνιζόμενοι και συγκεκριμένα οι: 1) «....» και 10) «.....». Κατά την ηλεκτρονική αποσφράγιση των προσφορών η Επιτροπή Διαγωνισμού, αφού έλεγξε τα δικαιολογητικά συμμετοχής – τεχνικές προσφορές, τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων και αφού κατάρτισε πίνακα μειοδοσίας, κατά τα οριζόμενα στην οικεία διακήρυξη, εισηγήθηκε τον αποκλεισμό των εταιρειών «....» και «.....», διότι δεν υπέβαλαν ηλεκτρονικώς εγγυητική επιστολή, Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) και οικονομική προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Παράρτημα III της διακήρυξης, της εταιρείας «.....», διότι δεν υπέβαλε ηλεκτρονικώς οικονομική προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Παράρτημα III της διακήρυξης, ενώ και ο χρόνος ισχύος της εγγυητικής συμμετοχής που υπέβαλε υπολειπόταν εκείνου που προβλεπόταν στο άρθρο 2.2.2.1 της διακήρυξης, καθώς και της εταιρείας «.....», διότι στα Ε.Ε.Ε.Σ. που υπέβαλαν τόσον η ίδια όσον και η δανείζουσα σ’ αυτήν εμπειρία εταιρεία «.....» δεν τεκμηριωνόταν η στήριξη της πρώτης στην επαγγελματική εμπειρία της τελευταίας, ζητήματα πάντως που δεν ελέγχονται επί του παρόντος από το Κλιμάκιο, αφού δεν ασκούν επιρροή στη νομιμότητα της διεξαχθείσας διαδικασίας, ως εκ της σειράς κατάταξης των ως άνω αποκλεισθέντων υποψηφίων (2ος, 8ος, 9ος, 10ος, 6ος και 3ος, αντίστοιχα) (βλ. Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. 53/2019 κ.ά.). Περαιτέρω, η Επιτροπή εισηγήθηκε την ανάδειξη της πρώτης κατά τη σειρά μειοδοσίας εταιρείας «....» ως προσωρινής αναδόχου, η οποία προσέφερε ποσοστό έκπτωσης 64,78% και τιμή προσφοράς ποσού 284.023,19 ευρώ χωρίς το Φ.Π.Α. (βλ. το από 10.7.2019 Πρακτικό 1 της Επιτροπής Διαγωνισμού, που εγκρίθηκε με την 1911/25.7.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ....). Μετά δε την υποβολή, τον έλεγχο και τη διαπίστωση της πληρότητας των δικαιολογητικών κατακύρωσης της ως άνω προσωρινής αναδόχου (βλ. το από 25.9.2019 Πρακτικό 2 της Επιτροπής Διαγωνισμού), το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε σε αυτήν με την .... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής.Τέλος, όπως βεβαιώνεται με το .... έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ..., δεν ασκήθηκαν προδικαστικές προσφυγές και ένδικα μέσα σε κανένα στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του ως άνω υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου

Καθαρισμός ρεμάτων...Στον διαγωνισμό που διενεργήθηκε - μετά την τήρηση των νομίμων διατυπώσεων δημοσιότητας στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο ΚΗΜΔΗΣ και στον εθνικό τύπο - υπέβαλαν προσφορές εννέα (9) διαγωνιζόμενοι και συγκεκριμένα οι: 1) «....» και 9) «.....» Κατά την ηλεκτρονική αποσφράγιση των προσφορών η Επιτροπή Διαγωνισμού, αφού έλεγξε τα δικαιολογητικά συμμετοχής – τεχνικές προσφορές, τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων και αφού κατάρτισε πίνακα μειοδοσίας, κατά τα οριζόμενα στην οικεία διακήρυξη, εισηγήθηκε τον αποκλεισμό των εταιρειών «....», διότι δεν υπέβαλαν ηλεκτρονικώς εγγυητική επιστολή, Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) και οικονομική προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Παράρτημα III της διακήρυξης, καθώς και της εταιρείας «....», διότι δεν υπέβαλε ηλεκτρονικώς οικονομική προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Παράρτημα III της διακήρυξης, ενώ και ο χρόνος ισχύος της εγγυητικής συμμετοχής που υπέβαλε υπολειπόταν εκείνου που προβλεπόταν στο άρθρο 2.2.2.1 της διακήρυξης, ζητήματα πάντως που δεν ελέγχονται επί του παρόντος από το Κλιμάκιο, αφού δεν ασκούν επιρροή στη νομιμότητα της διεξαχθείσας διαδικασίας, ως εκ της σειράς κατάταξης των ως άνω αποκλεισθέντων υποψηφίων (8ος, 9ος, 2ος και 6ος, αντίστοιχα) (βλ. Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. 53/2019 κ.ά.). Περαιτέρω, η Επιτροπή εισηγήθηκε την ανάδειξη της πρώτης κατά τη σειρά μειοδοσίας εταιρείας «.... ως προσωρινής αναδόχου, η οποία προσέφερε ποσοστό έκπτωσης 67,64% και τιμή προσφοράς ποσού 260.983,19 ευρώ χωρίς το Φ.Π.Α. (βλ. το από 3.7.2019 Πρακτικό 1 της Επιτροπής Διαγωνισμού, που εγκρίθηκε με την 2015/5.8.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ...). Μετά δε την υποβολή, τον έλεγχο και τη διαπίστωση της πληρότητας των δικαιολογητικών κατακύρωσης της ως άνω προσωρινής αναδόχου (βλ. το από 25.9.2019 Πρακτικό 2 της Επιτροπής Διαγωνισμού), το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε σε αυτήν με την .... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής.Τέλος, όπως βεβαιώνεται με το 704675/6.11.2019 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ..., δεν ασκήθηκαν προδικαστικές προσφυγές και ένδικα μέσα σε κανένα στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του ως άνω υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.

ΕΡΓΑ.(..) εξόφληση του έργου «Επισκευή – Ανακατασκευή κληροδοτήματος ... (Β΄ φάση)»...ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, διότι .....ως απόφαση ανάθεσης καθηκόντων ταμία και οικονομικού διαχειριστή της Κοινωφελούς Επιχείρησης σε μόνιμο υπάλληλο του Δήμου, ούτε κανονιστική πράξη είναι, ούτε πράξη συγκρότησης αμειβόμενων ...και συναφών οργάνων γνωμοδοτικής ή άλλης αρμοδιότητας ...και ως εκ τούτου δεν απαιτείται η ανάρτησή της στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ...Όμοια αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, διότι το άρθρο 208 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, αναφερόμενο ρητά σε Δημοτικά συμβούλια και σε Συνδέσμους Δήμων, θεσπίζει υποχρεώσεις σύνταξης Τεχνικού Προγράμματος εκτελεστέων έργων για τους Δήμους και τους Συνδέσμους τους και όχι για τις Κοινωφελείς Επιχειρήσεις των Δήμων,.Αβάσιμος είναι και ο τρίτος λόγος διαφωνίας, καθώς η αναμόρφωση (μείωση) της πίστωσης του προϋπολογισμού βάσει του ποσού που ορίστηκε τελικά από τη μελέτη του έργου δεν προβλέπεται από το νόμο ως υποχρέωση του φορέα..Όμοια αβάσιμος είναι και ο έκτος λόγος διαφωνίας, διότι ο ν. 4412/2016 δεν κατήργησε το άρθρο 15 του π.δ. 171/1987..όπως εσφαλμένα υπολαμβάνεται, επομένως νομίμως το έργο παραλήφθηκε με την από 28.4.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης της επιτροπής παραλαβής μικρών έργων και νομίμως διενεργήθηκε η επίβλεψη και βεβαιώθηκε η παρακολούθηση – περάτωσή του..(..)Ωστόσο, ο έβδομος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Τούτο διότι η δημοσιονομική δέσμευση της δαπάνης έλαβε χώρα με τη δημοσίευση της Α-20/12/9.6.2017 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης του Προέδρου της Επιχείρησης στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ στις 19.7.2017, σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της 30/19.12.2016 απόφασης του Διοικητικού της Συμβουλίου περί απευθείας ανάθεσης του έργου, της υπογραφής της 2543/21.12.2017 σύμβασης, με την οποία έλαβε χώρα η νομική δέσμευση του φορέα, της από 28.4.2017  βεβαίωσης καλής εκτέλεσης του έργου και της έκδοσης του 146/14.7.2017 τιμολογίου του αναδόχου. Επομένως, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προγραμματική σύμβαση- αποκατάσταση διατηρητέου συγκροτήματος..Με τα δεδομένα αυτά, είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 100 του ν.3852/2010, η σύναψη της ως άνω προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης, καθόσον η σύμβαση αυτή εγκαθιδρύει, πράγματι, συνεργασία μεταξύ των ανωτέρω δημόσιων φορέων, με σκοπό, διά της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.4412/2016, το δε υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης, που επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο και, επομένως, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του.

Εξόφληση του 1ου λογαριασμού έργου:Με τα δεδομένα αυτά η εκτελεστική σύμβαση εκτέλεσης δημοσίου έργου μεταξύ του Δήμου ....... και της αναδόχου «……» έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού της προγραμματικής σύμβασης σε εκτέλεση της οποίας συνάφθηκε, που υπερέβαινε το ποσό των 200.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της εκτελεστικής αυτής σύμβασης, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Επομένως, εφόσον στη διαδικασία σύναψης της επίμαχης σύμβασης και στο συμβατικό κείμενο δεν διαπιστώθηκε πλημμέλεια, έστω και σ’ αυτό το στάδιο ελέγχου, δεν καθίσταται άνευ άλλου τινός μη νόμιμη κάθε δαπάνη που εντέλλεται σε εκτέλεση αυτής

Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της απόφασης του … με αριθμό πρωτ. 152483/30.3.2023 και με θέμα: «Αποδοχή των υπ’ αριθ. 1/17-02-2023 και υπ’ αριθ. 2/24-03-2023 Πρακτικών και έγκριση του αποτελέσματος του διαγωνισμού του έργου «…» προβάλλοντας πρόσθετους λόγους αποκλεισμού ήδη αποκλεισθέντων οικονομικών φορέων.

Η Πράξη 290/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών ομαδικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης των εργαζομένων της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. για δέκα ασφαλιστικά έτη. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με τον προσωρινό ανάδοχο (για το ποσό €37.350.553,13 πλέον δικαιώματος προαίρεσης ένταξης νεοπροσλαμβανόμενου προσωπικού), υπό την προϋπόθεση απάλειψης δύο όρων. Πρώτον, κρίνεται παράνομο το δικαίωμα προαίρεσης για Εφάπαξ Αναδρομικές Καταβολές Ασφαλίστρων σε πρώην εργαζομένους (ύψους €10.709.494,96), καθώς δεν συνδέεται με το υλοποιούμενο ομαδικό συνταξιοδοτικό Πρόγραμμα και συνιστά καταστρατήγηση του προσυμβατικού ελέγχου. Δεύτερον, κρίνεται μη νόμιμος ο όρος 6.6 για τη σταδιακή αποδέσμευση της εγγύησης καλής εκτέλεσης, καθώς οι υπηρεσίες δεν είναι διαιρετές και η παράδοση δεν γίνεται τμηματικά με τρόπο που να επιτρέπει την οριστική παραλαβή κατά τον ν. 4412/2016.

Υπηρεσίες διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων του .... Επομένως, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. 

ΜΕΛΕΤΕΣ-Συμπληρωματικές εεργασίες: Με τα δεδομένα αυτά, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση: α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, εφόσον αφορούν σε επιπλέον, των προεκτιμώμενων και περιλαμβανόμενων στην κύρια σύμβαση, εγγραπτέα δικαιώματα και είναι απολύτως αναγκαίες για την ολοκλήρωσή του, με στόχο τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις περιοχές που αφορά, β) κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων,...γ) δεν μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή ως προς την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση της μελέτης και δ) το συνολικό ποσό τους ..δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.