Προμήθεια κινητού εξοπλισμού για το πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού με διαλογή στην πηγή για αντικατάσταση - εκσυγχρονισμό υφιστάμενου μέσω ενοικίων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) - Ομάδα Α:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, η οποία κατά την έννοια του άρθρου 4 του ν.4412/2016 είναι μεικτή, δοθέντος ότι περιλαμβάνει τμήμα που έχει ως αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης και τμήμα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών συντήρησης αυτού, συνίσταται, ενόψει της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας του πρώτου εκ των ως άνω τμημάτων, στην προμήθεια αγαθών και όχι στην ανάθεση υπηρεσιών, των οποίων επιλαμβάνεται το παρόν Κλιμάκιο κατά τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου. Ως εκ τούτου, και βάσει της καθ’ ύλην κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των Κλιμακίων του Δικαστηρίου, αρμόδιο για τον έλεγχο νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου συμβάσης είναι το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  

Νομιμότητα σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια τροφίμων.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 421.560,40 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.268.006,96 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), αφού για τη σύναψη των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία, αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες, που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια...Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ Φ.Π.Α.) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο τούτο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της. Για τον λόγο αυτό, ο φάκελος και τα οικεία σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ...Παραπέμπει προς έλεγχο το φάκελο της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων, που αφορούν στην προμήθεια τροφίμων για τις ανάγκες του Δήμου ... και του νομικού του προσώπου, για τα έτη 2016 και 2017, στην αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....

Δημόσια έργα- έλεγχος νομιμότητας:Από τον διενεργηθέντα έλεγχο των στοιχείων του φακέλου .., καθώς και του σχεδίου σύμβασης του ως άνω έργου, το Κλιμάκιο δεν διαπίστωσε ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες...Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Προμήθεια και τοποθέτησης εξοπλισμού αναβάθμισης παιδικών χαρών:...Με δεδομένα αυτά, εφόσον η επίμαχη σύμβαση προμήθειας δεν συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους (Ελ.Συν. Πρ. ΣΤ΄ Κλιμ. 122/2019), έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού της διακήρυξης, που υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Εν όψει αυτών, τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά από πλάνη η οποία, ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης, κρίνεται συγγνωστή (Ελ.Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 237/2018, 294, 212, 198/2017). Κατόπιν τούτων το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω πλάνης.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 163/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο​Το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα δέχθηκε το Κλιμάκιο με την πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση. Ειδικότερα, δοθέντος ότι ο λόγος μη νομιμότητας της επίμαχης δαπάνης αφορά στη μη υποβολή της ανωτέρω από 1.3.2018 σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λόγω του ότι η συμβατική δαπάνη αυτής υπερέβαινε  αυτοτελώς το ποσό των 500.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αλυσιτελώς προβάλλονται με τη κρινόμενη αίτηση λόγοι που αφορούν στη νομιμότητα ανάθεσης της εν λόγω σύμβασης και ειδικότερα: α) στη συνδρομή των προϋποθέσεων των παρ. 2 και 6 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 που δύναται να δικαιολογήσουν την απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και β) στην εκ πλάνης των οργάνων της αιτούσας σύναψη της επίμαχης σύμβασης κατ΄επίκληση των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 66 του ν. 4316/2014, που προβλέπουν την κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης δυνατότητα εφοδιασμού των φορέων Υ.ΠΕ.-Π.Ε.Δ.Υ. από τους προμηθευτές των Νοσοκομείων, με επέκταση των οικείων συμβάσεων, διότι, ανεξαρτήτως της βασιμότητά τους ή μη, δε δύνανται να θεραπεύσουν την εκ του νόμου ήδη επελθούσα ακυρότητα της συναφθείσας σύμβασης και τη συνακόλουθη μη νομιμότητα της σχετικής δαπάνης εξαιτίας της ως άνω αναδειχθείσας από το Κλιμάκιο πλημμέλειας, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. IV). Τέλος, ο ισχυρισμός της αιτούσας περί συνδρομής λόγων δημοσίου συμφέροντος, που συνίστανται στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, οι οποίοι επέβαλαν τη σύναψη της σύμβασης και δικαιολογούν τη θεώρηση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, πρέπει να απορριφθεί, ομοίως, ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, άλλως ως αβάσιμος, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας. ​Απορρίπτει την αίτηση.

Σχέδιο σύμβασης- έλεγχος νομιμότητας:Κατ’ ακολουθίαν τούτων και δεδομένου ότι: α) το εν λόγω σχέδιο, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, αφορά στην κατάρτιση σύμβασης, με την οποία τροποποιείται η υπογραφείσα στις 23.8.2001 σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της εταιρείας «….» και των μετόχων αυτής, ως εκ τρίτου συμβαλλομένων, τα στοιχεία της οποίας (σύμβασης) δεν διήλθαν τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ.774/1980 (Α΄ 189), με συνέπεια να καθίσταται απαράδεκτη η εισαγωγή προς έλεγχο του, συνταχθέντος σε τροποποίηση αυτής, παρόντος σχεδίου, β) δεν γίνεται επίκληση από το Ελληνικό Δημόσιο συγκεκριμένου εφαρμοστέου νομοθετικού πλαισίου (βλ. μόνο άρθρο 55 του σχεδίου), προκειμένου το Κλιμάκιο να προβεί σε έλεγχο του συσχετισμού και, εν συνεχεία, της συμφωνίας ή μη των προτεινόμενων όρων της σύμβασης με νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις αφορώσες αυτή, τις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, αλλά και την προηγούμενη της συμφωνίας σχετική διαδικασία, και γ) από τα άρθρα του υποβληθέντος σχεδίου που αφορούν στο αντικείμενο της σύμβασης, καθώς και στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών, ιδίως δε από το άρθρο 44 περί χρηματοδότησης του Έργου, δεν προκύπτει συγκεκριμένο, αποτιμητό σε χρήμα οικονομικό αντικείμενο, ως αντάλλαγμα έναντι παροχής υπηρεσιών κ.τλ., ώστε να δύναται το Κλιμάκιο να αποφανθεί εάν η συγκεκριμένη σύμβαση υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, βάσει της προϋπολογισθείσας αξίας της (δοθέντος ότι στο άρθρο 2 της προσκομιζόμενης αρχικής, από 23.8.2001, σύμβασης γίνεται αναφορά στην από Αύγουστο 2000 οικεία προκήρυξη), ο προβλεπόμενος στο ως άνω άρθρο 35 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας καθίσταται ανέφικτος, και συνεπώς το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει τούτου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Με την 135/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) κρίθηκε ότι προώρως και, συνεπώς, απαραδέκτως εισήχθησαν για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας τα τρία σχέδια συμβάσεων, με τα οποία ανατίθενται από την 1η Δ.Υ.ΠΕ. Αττικής στους ασκούντες τις κρινόμενες προσφυγές προμηθευτές, οι προκηρυχθείσες ποσότητες του είδους με αύξοντα αριθμό (α/α) 6 της προμήθειας «εξοπλισμού μέσων ατομικής προστασίας» (γαντιών) για την προστασία του προσωπικού των Δημοσίων Δομών που υπάγονται στην ανωτέρω Υ.ΠΕ. από τον κορωνοϊό (στο εξής: ελεγχόμενες συμβάσεις).(....)πρέπει να γίνει δεκτό ότι η εκκρεμοδικία που δημιουργήθηκε με την ασκηθείσα, ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, από 11.03.2022 αίτηση του αποκλεισθέντος υποψηφίου «… A.E» για την αναστολή εκτέλεσης και ακύρωση της 289/2022 απόφασης της ΑΕΠΠ, που μπορεί...να κωλύει προσωρινά την υπογραφή των ελεγχόμενων συμβάσεων, δεν επηρεάζει όμως και την ολοκλήρωση του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικού ελέγχου. Επομένως, το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του κρίνοντας ότι λόγω της ως άνω εκκρεμοδικίας τα σχέδια των ελεγχόμενων συμβάσεων απαραδέκτως υποβλήθηκαν για προσυμβατικό έλεγχο πλημμελώς, όπως βασίμως προβάλλεται με τις κρινόμενες προσφυγές, ερμήνευσε και εφάρμοσε τις κρίσιμες διατάξεις του άρθρου 372 παρ. 6 ν. 4412/2016. Κατόπιν δε τούτου, καθίσταται αλυσιτελής η εξέταση και των λοιπών...προβαλλόμενων με τις κρινόμενες προσφυγές λόγων ανάκλησης της προσβαλλόμενης Πράξης.Ανακαλεί την 135/2022 πράξη του ΣΤ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αναπέμπει τον φάκελο της υπόθεσης στο Κλιμάκιο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:Δαπάνη που αφορά προμήθεια εξοπλισμού για τη λειτουργία δημοτικού σφαγείου, και βαρύνει τον προϋπολογισμό Δήμου, κατ’επίκληση προγραμματικής σύμβασης, η προυπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας, υπερβαίνει το ποσό των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., θα έπρεπε να υποβληθεί, πριν από τη σύναψή της, σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 278 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄ 87/2010).Η μη υποβολή της στον έλεγχο αυτό, τη καθιστά άκυρη και δεν επάγεται καμμία έννομη συνέπεια.

Προμήθεια υγρών καυσίμων και λιπαντικών:..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι Α) δεν συντρέχουν λόγοι που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων που αφορούν στην προμήθεια των λιπαντικών, με την επισήμανση ότι η διάρκεια ισχύος των συμβάσεων άρχεται από της υπογραφής των από τα συμβαλλόμενα μέρη (που έπεται της ολοκληρώσεως του παρόντος ελέγχου του Κλιμακίου- άρθρο 36 παρ.4 του ν.4129/2013) και Β) κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων με αντικείμενο την προμήθεια υγρών καυσίμων για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου ... και των νομικών προσώπων αυτού.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «….» με αντικείμενο την προμήθεια αστικών λεωφορείων, ενώ, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης με την εταιρεία «…» με αντικείμενο την προμήθεια φορτωτή – εκσκαφέα.Απόφαση 402/2017 Τμήματος 6.Δεν ανακαλεί την Ελ. Συν. Κλιμ. ΣΤ΄ πράξη 242/2016.