ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη, διότι το αντικείμενό της δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, αλλά αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες του Φο.Δ.Σ.Α. Ν. ....... υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των σχετικών με τον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Δ.Σ.Α. νομοθετικών διατάξεων. Και τούτο, διότι το κόστος για την υλοποίηση των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων καλύπτεται από τους πόρους των εξυπηρετούμενων Δήμων με την καταβολή ετήσιας εισφοράς από αυτούς, το ύψος της οποίας καθορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Φο.Δ.Σ.Α., κατά την περιγραφείσα από τις οικείες διατάξεις διαδικασία, βαρύνει δε τον προϋπολογισμό αυτού και όχι τον προϋπολογισμό των εξυπηρετούμενων Δήμων. Επομένως, η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος για σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την εκτέλεση των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν έχει την έννοια ότι οι Δήμοι – μέλη του Φο.Δ.Σ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν με βάση προγραμματική σύμβαση απευθείας μέσω του προϋπολογισμού τους τέτοιες υπηρεσίες, πέραν της υποχρεωτικής ετήσιας εισφοράς που καταβάλλουν στον Φο.Δ.Σ.Α., διότι αυτό θα συνεπαγόταν την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των σχετικών με την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Δ.Σ.Α. διατάξεων. Εξάλλου, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ν. ....... και του Δήμου ....... για την υλοποίηση της πράξης «Κινητή Μονάδα Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Νομού .......», δεδομένου ότι οι αντισυμβαλλόμενοι στις δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/25/2017

Εφαρμογή των διατάξεων της παρ.3 του άρθρου 234 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, προς τον σκοπό ελέγχου νομιμότητας και εγκρίσεως προϋπολογισμών των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), που αποτελούν συνδέσμους δήμων.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Προς τον σκοπό ελέγχου νομιμότητας και εγκρίσεως των προϋπολογισμών των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.), που αποτελούν συνδέσμους δήμων, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 234 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δηλαδή, για την υποβολή του προϋπολογισμού τέτοιου συνδέσμου στο Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προς έλεγχο νομιμότητας και έγκριση αυτού, απαιτείται να προηγηθεί η παροχή σχετικής εγκρίσεως από τα δημοτικά συμβούλια των δήμων που απαρτίζουν το σύνδεσμο.

Τακτικό προσωπικό νομικών προσώπων νησιωτικών δήμων.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Στην έννοια της εξαιρετικής διάταξης του τελευταίου εδαφίου της περίπτωσης 3 της υποπαραγράφου ΣΤ.1 της παραγράφου ΣΤ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 υπάγονται μόνο οι νησιωτικοί δήμοι και όχι τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, οι σύνδεσμοι και τα ιδρύματα αυτών. (ομοφ.)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά η εξέταση του ζητήματος αν η ως άνω σύμβαση αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση ή υποκρύπτει απευθείας ανάθεση μελέτης, περί της έρευνας της εντομολογικής προσβολής του κεδροδάσους     και αντιμετώπισης της εξ αυτής ξήρανσής του, είναι αλυσιτελής, διότι και αν ακόμη πρόκειται για απευθείας ανάθεση σύμβασης υπηρεσίας, το ποσό της προγραμματικής σύμβασης βρίσκεται μέσα στο προβλεπόμενο στο άρθρο 118 του ν. 4412/2016 όριο των 20.000 ευρώ εντός του οποίου δύναται να μη διεξαχθεί διαγωνισμός. Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι στις αρμοδιότητες των Δήμων περιλαμβάνεται η προστασία των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών, καθώς και η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών (άρθρο 75 παρ. I, περίπτωση α΄ υποπερίπτωση 1 και περίπτωση β΄ υποπερίπτωση 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, Α΄ 114) και, περαιτέρω, δεν προβάλλεται από την Επίτροπο λόγος που να αφορά σε πλημμέλεια της απευθείας ανάθεσης, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Οικονομικές αρμοδιότητες Δήμων:(....)Εξ άλλου, κατά τον χρόνο ψηφίσεως των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμασθεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που εισήχθη με τον ν. 4555/2018 στη διοίκηση των δήμων, προκειμένου να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενους στην ομαλή λειτουργία αυτών, η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων, με την εφαρμογή των επίδικων ρυθμίσεων και κατά την τρέχουσα δημοτική περίοδο. Για τους λόγους αυτούς, οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 26 Μαΐου και 2 Ιουνίου 2019, έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 5 (παρ. 1), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος. Συνεπώς, οι ρυθμίσεις αυτές, οι οποίες, κατά τη βούληση του νομοθέτη, συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτοτελώς, πρέπει να παραμερισθούν στο σύνολό τους ως αντισυνταγματικές και να εφαρμοσθούν κατά τη συγκρότηση των εν λόγω δημοτικών επιτροπών οι προϋφιστάμενες αυτών διατάξεις. Αντιθέτως, δεν αντίκεινται στις διατάξεις αυτές του Συντάγματος οι ρυθμίσεις που αφορούν την ανάδειξη των μελών των διοικητικών συμβουλίων δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), καθ’ όσον οι εν λόγω οργανωτικές μεταβολές δεν συνδυάζονται και με μεταφορά αρμοδιοτήτων από άμεσα όργανα διοίκησης του δήμου προς τα αντίστοιχα συλλογικά όργανα των νομικών αυτών προσώπων.(....)Δέχεται εν μέρει την αίτηση,...Ακυρώνει τις 563/1-9-2019 και 564/1-9-2019 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου … και την 20501/2-9-2019 απόφαση του Δημάρχου …, Ορίζει ως χρόνο ενάρξεως των αποτελεσμάτων της ακυρώσεως την προηγούμενη της δημοσιεύσεως της παρούσας αποφάσεως ημέρα, Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά

Καθορισμός προϋποθέσεων αδειοδότησης και λειτουργίας των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών που λειτουργούν εντός νομικών προσώπων των δήμων ή υπηρεσίας των δήμων.

Λειτουργία χώρων υγειονομικής ταφής απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, για το μεν Χ.Υ.Τ.Α. ... μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. ... και της κοινοπραξίας «.....», για το δε Χ.Υ.Τ.Α. ... μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. .... και της εταιρείας «....», αντίγραφα των οποίων τηρούνται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τις εξής προϋποθέσεις:α) Ότι πριν από την υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων θα εκδοθούν από τα αρμόδια όργανα άδειες λειτουργίας για τους Χ.Υ.Τ.Α. ... και .... (βλ. άρθρο 9 της Κ.Υ.Α. 29407/3508/10.12.2002, Β΄ 1572, ως τροποποιηθέν ισχύει).β) Τέλος, επισημαίνεται ότι ο όρος που αναφέρεται στην τεχνική έκθεση της μελέτης και τη συγγραφή υποχρεώσεων της διακήρυξης – οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων σύμφωνα με το άρθρο 31 αυτών – με τον οποίο ορίζεται ότι: «Απόβλητα που προέρχονται από άλλους Χ.Υ.Τ.Α. του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ... (εκτός από τους Δήμους που προαναφέρθηκαν ή τρίτους) μπορούν να γίνουν δεκτά μόνο μετά από σχετική έγκριση της αναθέτουσας αρχής. Ο Πάροχος αποζημιώνεται αντίστοιχα με τη συμβατική τιμή που θα προκύψει από τον διαγωνισμό που θα προκηρυχθεί βάσει της παρούσας μελέτης παροχής υπηρεσιών», κατά την κρίση του Κλιμακίου, παρίσταται αόριστος και ασαφής, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζεται με αυτόν σε ποια περίπτωση και υπό ποιες προϋποθέσεις οι ανάδοχοι θα δέχονται απόβλητα από φορείς έτερους πλην των δήμων, οι οποίοι εξυπηρετούνται από τους Χ.Υ.Τ.Α. .... (βλ. ανωτέρω σκέψη 4.Β), έχοντας ταυτόχρονα δικαίωμα να απαιτήσουν αποζημίωση, η οποία δεν προσδιορίζεται εάν θα είναι καθ’ υπέρβαση ή εντός της συμβατικής αμοιβής, ενώ σε κάθε περίπτωση ο όρος αυτός δύναται να αποβεί σε βάρος των αναγκών, για την εξυπηρέτηση των οποίων συντάχθηκε η σχετική μελέτη και διενεργήθηκε ο διαγωνισμός, καθόσον θα οδηγήσει ενδεχομένως στη μη εξυπηρέτησή τους λόγω έλλειψης χώρου ή πρόωρης ανάλωσης της συμβατικής αμοιβής. Ως εκ τούτου, ο όρος αυτός κρίνεται ως μη νόμιμος και πρέπει να απαλειφθεί (βλ. Ελ.Συν. Ζ΄ Κλιμ. Πράξη 290/2016).

Εάν ο εκπρόσωπος των εργαζομένων ο οποίος προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 230 του ν. 4555/2018 να συμμετέχει ως επιπλέον μέλος στο ΔΣ του Συνδέσμου, παραμένει επιπλέον μέλος αυτού, ή καταλαμβάνει μία θέση μέλους της αντιπολίτευσης κατά την εφαρμογή των γενικών διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4623/2019, όπως ισχύουν, μειώνοντας έτσι την εκπροσώπηση των αιρετών αντιπροσώπων των δήμων στον Σύνδεσμο.(...)Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων ο οποίος προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 230 του ν. 4555/2018 να συμμετέχει ως επιπλέον μέλος στο ΔΣ του Συνδέσμου, παραμένει επιπλέον μέλος αυτού, και δεν καταλαμβάνει μία θέση μέλους της αντιπολίτευσης κατά την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4623/2019, όπως ισχύουν, και κατά συνέπεια, δε μειώνεται η εκπροσώπηση των αιρετών αντιπροσώπων των δήμων στον Σύνδεσμο.

ΥΠ.ΕΣ/41272/2020:Ενημέρωση για την αποδοχή από τον Υπουργό Εσωτερικών της αριθμ. 48/2020 Ατομικής Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

Τέλη ανταποδοτικά για υγειονομική ταφή απορριμμάτων – Απαλλαγή Στρατιωτικής Μονάδας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η 114η Πτέρυγα Μάχης απαλλάσσεται από την καταβολή ανταποδοτικών τελών που της είχε επιβάλει ο ΦΟ.Δ.Σ.Α. με την επωνυμία «Δ.Ε.Π.Ο.Δ.Α.Θ. – Α.Ε. Ο.Τ.Α.», για την απόρριψη των απορριμμάτων της στο Χ.Υ.Τ.Α. Θήβας, διότι οι απαλλαγές του Δημοσίου που έχουν θεσπισθεί έναντι των Δήμων και Κοινοτήτων και έναντι των ΦΟ.Δ.Σ.Α., που αποτελούν νομικά πρόσωπα ειδικού σκοπού, ο οποίος συνίσταται στην άσκηση αρμοδιότητας των Ο.Τ.Α. (ομοφ.)

Εναπόθεση και υγειονομική ταφή απορριμάτων Δήμου...ζητείται η ανάκληση της 122/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο αιτών Δήμος … έχει την αποκλειστική τοπική αρμοδιότητα για την ανάθεση των υπηρεσιών εναπόθεσης και υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων του και συνεπώς μη ορθώς το Κλιμάκιο με την πληττόμενη πράξη του έκρινε ότι ο Δήμος ... είναι αυτός ο οποίος μπορεί να αναθέτει νομίμως σε τρίτους υπηρεσίες με αντικείμενο την εναπόθεση και υγειονομική ταφή του συνόλου των απορριμμάτων που δέχεται ο ΧΥΤΑ ..., συνεπώς και των απορριμμάτων του αιτούντος Δήμου. Τούτο δε, διότι γίνεται εκ του νόμου (άρθρα 102 Σ., 75 παρ. 1 ΚΔΚ, 12 ν. 1650/1986, 94 παρ. 1 περ. 25 και 95 παρ. 1 περ. α΄ ν.3852/2010, κ.υ.α. 50910/2727/16.12.2003, κ.υ.α. 2527/2009) διάκριση μεταξύ: α) της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε περιφερειακό επίπεδο, που περιλαμβάνει την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, αξιοποίηση, διάθεση των στερεών αποβλήτων και λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, βάσει του οικείου σχεδιασμού διαχείρισης, για την υλοποίηση του οποίου αρμόδιοι είναι οι Φο.Δ.Σ.Α., και β) της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε τοπικό επίπεδο από τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, που περιλαμβάνει την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, αξιοποίηση, διάθεση των στερεών αποβλήτων και λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, αλλά και ειδικότερα την καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής περιφέρειας των οικείων δήμων και της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων που παράγονται εντός αυτής δια της συλλογής και μεταφοράς αυτών υποχρεωτικώς στις εγκαταστάσεις της οικείας διαχειριστικής ενότητας που ορίζεται από το ΠΕΣΔΑ. Συνεπώς, η κατά τα ως άνω διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Δήμου … ανήκει στην αποκλειστική τοπική του αρμοδιότητα και δεν πρέπει να συγχέεται προς την τοπική αρμοδιότητα άλλων δήμων, όπως ο Δήμος ..., αλλά και ούτε προς τις περιφερειακές αρμοδιότητες του συσταθέντος, αλλά μη λειτουργούντος Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α. …, που ασκούνται ως εκ τούτου από την οικεία Περιφέρεια ως προς την εκπόνηση και υλοποίηση του οικείου ΠΕΣΔΑ, κατά τους ρητούς ορισμούς των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 2 (β) του ν. 4042/2012, οι οποίες, μάλιστα, ως ειδικότερες, υπερισχύουν της αρχής της επικουρικότητας του άρθρου 75 παρ. Ι του ΚΔΚ. Περαιτέρω, ο Δήμος ..., στη χωρική ενότητα του οποίου βρίσκεται ο ΧΥΤΑ, τη διαχείριση του οποίου ασκεί μέσω της ... Α.Ε. Ο.Τ.Α. ως μοναδικός μέτοχος αυτής, σε καμία περίπτωση δεν καθίσταται, με μόνη την εναπόθεση των απορριμμάτων άλλων δήμων προς υγειονομική ταφή στον ΧΥΤΑ, αρμόδιος για τη διαχείριση των απορριμμάτων αυτών, αφού τούτο θα οδηγούσε στο ανεπίτρεπτο της αφαίρεσης της εκ του Συντάγματος θεμελιούμενης αρμοδιότητας του εκάστοτε δήμου (… εν προκειμένω) για τη διοίκηση των τοπικών του υποθέσεων, στην οποία ανήκει η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής του περιφέρειας και η κατά τα ως άνω διαχείριση των στερεών αποβλήτων που παράγονται εντός αυτής, στην έννοια της οποίας (διαχείρισης) περιλαμβάνεται και η ανάθεση υπηρεσιών εναπόθεσης και υγειονομικής ταφής αυτών, αλλά και στην ομοίως μη νόμιμη αποστέρηση των περιγραφόμενων ανωτέρω περιφερειακών αρμοδιοτήτων του Φο.Δ.Σ.Α., όπως αυτές εν προκειμένω ασκούνται από την οικεία Περιφέρεια, λόγω της μη λειτουργίας του συσταθέντος Φο.Δ.Σ.Α. ...να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 122/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου