ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ;Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: Όπως προκύπτει από το 1/14.12.2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία υποβλήθηκαν προσφορές από έντεκα (11) οικονομικούς φορείς, το σύνολο των οποίων κρίθηκε παραδεκτό. Ο μέσος όρος έκπτωσης των παραδεκτών αυτών προσφορών ανέρχεται σε ποσοστό 18,81% (βλ. ανωτέρω σκέψη 5.5, 36,66% + 31,88% + 28,59% + 26,45% + 25,53% + 14,08% + 13,00% + 12,34% + 12,18% + 3,23% + 3,00% / 11 =18,81%). Κατά συνέπεια, με δεδομένο ότι η προσφορά της πρώτης στη σειρά μειοδοσίας ένωσης οικονομικών φορέων «….» και ήδη αναδόχου ανέρχεται σε ποσοστό μέσης έκπτωσης 36,66%, ήτοι παρουσίαζε απόκλιση μεγαλύτερη των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο των παραδεκτών προσφορών, τεκμαίρεται, σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση του άρθρου 88 παρ. 5α του ν.4412/20216, ότι αυτή είναι ασυνήθιστα χαμηλή και, επομένως, κατά παράβαση του άρθρου 88 παρ. 1 του ίδιου νόμου παρέλειψε η αναθέτουσα αρχή να καλέσει την ως άνω ένωση οικονομικών φορέων να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της. Η παράλειψη δε αυτή της αναθέτουσας αρχής συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, που κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ «Βελτίωση επαρχιακής οδού» (...)Επειδή, η προεκτεθείσα κρίση της ΑΕΠΠ είναι μη νομίμως αιτιολογημένη, όπως βασίμως προβάλλεται. Και τούτο διότι, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στις σκέψεις 13 έως και 15, η έκδοση της 893/2020 αποφάσεως της αναθέτουσας αρχής, με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά της αιτούσας και αναδείχθηκε άλλος υποψήφιος προσωρινός ανάδοχος του διαγωνισμού, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί γνωμοδότηση της αρμόδιας Επιτροπής Διαγωνισμού, συντελέσθηκε κατά παράβαση του άρθρου 221 παρ. 1 του ν. 4412/2016, αλλά και της ίδιας της διακήρυξης του διαγωνισμού, η οποία σε καμία από τις διατάξεις της επιτρέπει τέτοια παρέκκλιση. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω γενόμενων δεκτών στις σκέψεις 11 και 18, συνάγεται ότι μη νομίμως η ΑΕΠΠ, καθ’ ο μέρος αφορά την αιτούσα, ακύρωσε με την προσβαλλόμενη απόφασή της την 893/14.5.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Αττικής και ανέπεμψε στη συνέχεια την υπόθεση στην αναθέτουσα αρχή για νέα ουσιαστική κρίση, ενώ έπρεπε, αν ερμήνευε και εφάρμοζε ορθά τις σχετικές διατάξεις, να ακυρώσει την εν λόγω απόφαση λόγω του ότι εμφιλοχώρησαν προγενέστερες ουσιώδεις πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, οι οποίες επιβάλλουν αφενός μεν την επανάληψή της από το στάδιο της αιτιολογήσεως των οικονομικών προσφορών σύμφωνα με το άρθρο 88 του ν. 4412/2016, (με την αποστολή ειδικής και ορισμένης προσκλήσεως προς αιτιολόγηση της οικονομικής προσφοράς της αιτούσας, και υποβολής νέας, αντιστοιχούσας στην σχετική πρόσκληση, αιτιολογήσεως εκ μέρους της αιτούσας του ύψους της οικονομικής προσφοράς της), αφετέρου δε την έκδοση της σχετικής αποφάσεως της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής του Διαγωνισμού. Δια ταύτα Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει την 811,812,813/2020 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, καθ’ ο μέρος αφορά την αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «... ΑΤΕ».

Η Πράξη 335/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για το έργο «Αγροτική Οδοποιία Δήμου Πύργου», προϋπολογισμού 2.209.672,83 ευρώ. Το Κλιμάκιο ανέβαλε την οριστική του κρίση, καθώς ζήτησε τη συμπλήρωση του φακέλου. Ειδικότερα, απαίτησε διευκρινίσεις και αιτιολόγηση από την αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αποδοχή του προσωρινού αναδόχου, δεδομένου ότι είχε δηλώσει πρόωρη καταγγελία (έκπτωση) από προηγούμενη σύμβαση στον Δήμο Πατρέων, για να κριθεί αν συντρέχει λόγος αποκλεισμού βάσει του άρθρου 73 παρ. 4 περ. στ΄ του ν. 4412/2016. Ζητήθηκε επίσης η συμπληρωματική αιτιολόγηση της προσφοράς της αναδόχου εταιρείας, βεβαίωση για ασκηθείσες ενστάσεις/προσφυγές και η νόμιμη συμπλήρωση του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης στο σχέδιο σύμβασης.

Επειδή, η εξέταση των λοιπών λόγων Προσφυγής για την ακύρωση της προσβαλλόμενης, υπ΄ αριθμ. …/2022 πράξης του … ..., κατά το μέρος που αποδέχθηκε την Προσφορά του παρεμβαίνοντος παρέλκει ως αλυσιτελής, δοθέντος ότι η προαναφερόμενη στη σκέψη 11 της παρούσας ουσιώδης πλημμέλεια της προσβαλλόμενης ως άνω πράξης (παραβίαση διατάξεων περί υπεργολαβίας ─ μη υποβολή Ε.Ε.Ε.Σ τρίτων ─, μη έλεγχος της πλήρωσης των κριτηρίων επιλογής και της μη συνδρομής λόγων Αριθμός απόφασης : 1459 /2022 35 αποκλεισμού στο πρόσωπο των τρίτων), η οποία δεν δύναται να «θεραπευθεί» μεταγενεστέρως, παρέχει αυτοτελές νόμιμο έρεισμα για την απόρριψη της Προσφοράς του (πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 326/2011, 1238, 1132, 420/2010, 750/2007. Βλ., μεταξύ πολλών, υπ΄ αριθμ. 818/2018, 839/2018 και 969/2019 Αποφάσεις Α.Ε.Π.Π., σκέψεις 62, 53 και 49, αντίστοιχα, κλπ). Είναι δε αξιοπερίεργο το ότι η οικεία αναθέτουσα αρχή δεν προέβη σε ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης της, παρά το γεγονός ότι, μεταξύ άλλων, συνομολόγησε την ως άνω πλημμέλεια της Προσφοράς του προσωρινού μειοδότη (βλ. υπ΄ αριθμ. …/2022 Πρακτικό της Ο.Ε του …, σκ. 9 της παρούσας Απόφασης). 

Μελέτη Αναδασμού (...)Εν όψει των ανωτέρω, και με δεδομένο ότι α) κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 106 παρ. 3 του ν. 4412/2016, η προσφεύγουσα Περιφέρεια επανέλαβε τα στάδια της διαγωνιστικής διαδικασίας, στα οποία εμφιλοχώρησαν οι διαπιστωθείσες από τον Αναπληρωτή Επίτροπο πλημμέλειες, προσκομίζοντας, πλην άλλων, το από 10.7.2023 Παράρτημα του Πρακτικού 1/20.1.2023 της Επιτροπής Διαγωνισμού, το Πρακτικό 4/11.7.2023 της ίδιας Επιτροπής και το από 17.8.2023 (ορθή επανάληψη στις 22.8.2023) Παράρτημα του εν λόγω Πρακτικού 4/11.7.2023, καθώς και τις εγκριτικές αυτών 630/14.7.2023, 631/14.7.2023 και 738/25.8.2023 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, β) το ως άνω Παράρτημα του Πρακτικού 1/20.1.2023 της Επιτροπής Διαγωνισμού εμπεριέχει την απαιτούμενη, από τις διατάξεις του άρθρου 86 του ν. 4412/2016, ειδική αιτιολόγηση της βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών των συμμετασχόντων στον διαγωνισμό οικονομικών φορέων, με την αναγκαία λεκτική διατύπωση της κρίσης της Επιτροπής ανά κριτήριο και υποκριτήριο αξιολόγησης, όπως, άλλωστε, κρίθηκε και με την 1165/2023 μη οριστική απόφαση του Τμήματος, γ) συναφώς, το από 17.8.2023 (ορθή επανάληψη στις 22.8.2023) Παράρτημα του Πρακτικού 4/11.7.2023 της Επιτροπής Διαγωνισμού εμπεριέχει την απαιτούμενη αιτιολόγηση, με βάση τα κριτήρια και υποκριτήρια της παρ. 2 του άρθρου 88 του ν. 4412/2016, της αποδοχής των υποβληθέντων, από την εταιρεία «Α.Ε.», στοιχείων τεκμηρίωσης της ασυνήθιστα χαμηλής οικονομικής προσφοράς της, και δ) με την ανωτέρω 738/25.8.2023 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της προσφεύγουσας Περιφέρειας, κατακυρώθηκε εκ νέου το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην προαναφερθείσα εταιρεία, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι σχετικώς διαπιστωθείσες από τον Αναπληρωτή Επίτροπο πλημμέλειες έχουν αρθεί. (...)	Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 21/2023 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας.

Παροχή Υπηρεσιών:Ζητείται η ανάκληση της 29/2020 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας Περιφέρειας …/Περιφερειακής Ενότητας … (...) και της αναδειχθείσας αναδόχου ένωσης οικονομικών φορέων και ήδη παρεμβαίνουσας «… – …– …» με αντικείμενο της παροχή των γενικών υπηρεσιών με τίτλο «Διαχειριστικό σχέδιο υδάτων λίμνης … και οριοθέτηση – καθορισμός αιγιαλού και παραλίας», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 524.166,30 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 125.799,91 ευρώ.(....)Με βάση τα όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 34 και 35 η οικονομική προσφορά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έπρεπε κατά λογική ακολουθία και σύμφωνα με τις προβλέψεις της οικείας διακήρυξης να συνάδει με το αντικείμενο της σύμβασης, το οποίο αφορούσε σε παροχή «γενικών υπηρεσιών».Η ουσιώδης  πλημμέλεια εντοπίζεται στην ανάρτηση από την αναθέτουσα αρχή στην οικεία φόρμα του ηλεκτρονικού διαγωνισμού εγγράφου οικονομικής προσφοράς διαφορετικού του προβλεπόμενου στη διακήρυξη και προσιδιάζοντος στη διαδικασία δημοπράτησης μελετών.Τούτο σημαίνει ότι η Αναθέτουσα Αρχή γνώριζε ότι δημοπρατούσε σύμβαση μελετών, χωρίς την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, διότι παρά τις προβλέψεις της διακήρυξης που αφορούσαν σε σύμβαση «γενικών υπηρεσιών» (βλ. και σκέψεις 30 και 31) η ίδια ανήρτησε έγγραφο που δεν επέτρεπε την υποβολή προσφοράς ανά μονάδα (ανθρωπομήνα και πακέτο εργασίας), αλλά ανά κατηγορία μελετών.Περαιτέρω, δεν ασκεί επιρροή ο ισχυρισμός ότι με απλές μαθηματικές πράξεις δύναται να εξαχθεί και να επαληθευθεί η προσφορά της αναδόχου, διότι αφενός σύμφωνα με τη ρητή πρόβλεψη της διακήρυξης και την αρχή της τυπικότητας των δημοσίων διαγωνισμών αυτή έπρεπε να απορριφθεί, αφετέρου η πλημμέλεια αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτή που αφορά στο σύστημα δημοπράτησης (μελετών) αλλά και αυτή που αφορά στην έλλειψη αρμοδιότητας δημοπράτησής τους και καθιστά την όλη διαδικασία εν συνόλω μη νόμιμη.Απορρίπτει την από 18.11.2020 προσφυγή ανάκλησης της Περιφέρειας...

Ανάδειξη αναδόχου  σε σύμβαση έργου:.Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο τούτο στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Ανάδειξη αναδόχου σε σύμβαση έργου:..Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο τούτο στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Η Πράξη 80/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, συνολικού προϋπολογισμού 2.147.425,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), για την προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων υδρογόνου, φωτοβολταϊκών και σταθμού ανεφοδιασμού. Το Κλιμάκιο αναβάλλει εκ νέου την οριστική κρίση του, καθώς ο φάκελος κρίθηκε μερικώς ελλιπής. Διατάσσει τη συμπλήρωση με στοιχεία που τεκμηριώνουν τον προϋπολογισμό, την αιτιολόγηση του κατ' αποκοπή τιμήματος, και την ετοιμότητα των σημείων εγκατάστασης. Κρίνεται απαραίτητη η διευκρίνιση των τεχνικών διαφορών του έργου ώστε να δικαιολογηθεί ο περιοριστικός όρος εμπειρίας μόνο από δημόσιους φορείς. Τέλος, ζητείται ειδική, σαφής, πλήρης λεκτική αιτιολόγηση της βαθμολόγησης της τεχνικής προσφοράς του αναδόχου.

Η Πράξη 167/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης προμήθειας εξοπλισμού και ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης σε περιοχές Natura 2000 από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., με συμβατική αξία 18.310.426,62 ευρώ πλέον ΦΠΑ, χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το Κλιμάκιο ανέβαλε την έκδοση οριστικής πράξης, διατάσσοντας τη συμπλήρωση του φακέλου εντός 15 ημερών. Ζητήθηκε ειδική και πλήρης λεκτική αιτιολόγηση της αριθμητικής βαθμολόγησης της τεχνικής προσφοράς του μοναδικού αναδόχου (ένωση εταιρειών), διευκρινήσεις για τη μη υποδιαίρεση της προμήθειας σε τμήματα και αιτιολόγηση για τη θέσπιση εξαντλητικών κριτηρίων επαγγελματικής ικανότητας, ιδίως όσον αφορά την απαιτούμενη πολυετή εμπειρία του προσωπικού (15 έτη για τον Υπεύθυνο Έργου).