Μελέτη έργων αντιπλημμυρικής προστασίας (...). Ως προς τον δεύτερο διακωλυτικό υπογραφής της σύμβασης λόγο το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς ο Επίτροπος ανέδειξε ότι το από 7.8.2024 1ο πρακτικό της επιτροπής διαγωνισμού περί βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων στερείται πλήρους και ειδικής αιτιολόγησης αυτών, κατά παράβαση του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Μόνη η παρατιθέμενη αριθμητική βαθμολογία ανά κριτήριο, συνοδευόμενη από συνοπτικούς λεκτικούς χαρακτηρισμούς για καθένα από τους συμμετέχοντες (πάρα πολύ καλός/ή, πολύ καλή, πλήρης, αποτελεσματικός – βλ. σκέψεις 9 και 10 της παρούσας), καθιστά ανέφικτη τη διακρίβωση της υπεροχής/υστέρησης των προσφορών, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας, της ισότητας και του ανταγωνισμού. Ωστόσο, σε συμμόρφωση με την προσβαλλόμενη Πράξη προσκομίστηκε παραδεκτώς (Έβδ. Τμ. 56/2024, 1382,1165,887/2023) το από 27.1.2025 συμπληρωματικό πρακτικό της επιτροπής διαγωνισμού, που εγκρίθηκε με τη 229/2025 απόφαση της Περιφερειακής Επιτροπής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ανωτέρω από 7.8.2024 1ου πρακτικού αυτής περί αιτιολόγησης της τεθείσας βαθμολογίας. Το εν λόγω συμπληρωματικό πρακτικό εμπεριέχει την απαιτούμενη, από τις διατάξεις του άρθρου 86 του ν. 4412/2016, ειδική αιτιολόγηση της βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών των συμμετασχόντων στον διαγωνισμό οικονομικών φορέων. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφεί το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης

Ελληνικές Έξυπνες Πόλεις: Επενδύσεις σε υποδομές και συστήματα SSC για ένα βιώσιμο & πράσινο αστικό μέλλον.(....)Εν προκειμένω, με την 390/11.6.2024 απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής του Δήμου Τρικκαίων (ΑΔΑ: ΡΠΕΩΩΗ9-ΚΩΚ) εγκρίθηκε το Παράρτημα του Πρακτικού 1 της επιτροπής διαγωνισμού της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, περί λεκτικής αιτιολόγησης της βαθμολόγησης της τεχνικής προσφοράς της μοναδικής προσφέρουσας και ήδη αναδόχου ένωσης οικονομικών φορέων. Η απόφαση αυτή, μετά του οικείου παραρτήματος λεκτικής αιτιολόγησης, προσκομίστηκε ενώπιον του παρόντος Τμήματος. Περαιτέρω, νομίμως, κατά τα ανωτέρω, το εσωτερικό έγγραφο της Ε.Δ. περί της μεθοδολογίας βαθμολόγησης των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης δεν περιλήφθηκε στη διακήρυξη ή σε άλλα δημοσιευμένα τεύχη του διαγωνισμού, δοθέντος άλλωστε ότι σχετικές επεξηγήσεις επί των κριτηρίων ανάθεσης είχαν περιληφθεί στη διακήρυξη (βλ. ιδίως άρθρα 2.3.1 και 2.3.2 της διακήρυξης). Τέλος, από την επισκόπηση του εσωτερικού εγγράφου αυτού δεν προκύπτει προδήλως ότι η αναθέτουσα αρχή προέβη σε απαγορευμένη εκ των υστέρων μεταβολή των κριτηρίων ανάθεσης και της σχετικής στάθμισής τους, μη δυναμένου του παρόντος Τμήματος να προβεί σε έλεγχο ουσιαστικών τεχνικών κρίσεων της διοίκησης (βλ., υπό την έννοια αυτή, ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 8.3). Τούτων δοθέντων, ο έκτος διακωλυτικός λόγος πρέπει να ανακληθεί.Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, αφού δεν συντρέχει κανένας από τους διαπιστωθέντες με την προσβαλλομένη διακωλυτικούς λόγους, πρέπει να γίνουν δεκτές οι κρινόμενες προσφυγές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 170/2024 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να γίνει δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου συμφωνίας-πλαίσιο. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ «Βελτίωση επαρχιακής οδού» (...)Επειδή, η προεκτεθείσα κρίση της ΑΕΠΠ είναι μη νομίμως αιτιολογημένη, όπως βασίμως προβάλλεται. Και τούτο διότι, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στις σκέψεις 13 έως και 15, η έκδοση της 893/2020 αποφάσεως της αναθέτουσας αρχής, με την οποία απορρίφθηκε η προσφορά της αιτούσας και αναδείχθηκε άλλος υποψήφιος προσωρινός ανάδοχος του διαγωνισμού, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί γνωμοδότηση της αρμόδιας Επιτροπής Διαγωνισμού, συντελέσθηκε κατά παράβαση του άρθρου 221 παρ. 1 του ν. 4412/2016, αλλά και της ίδιας της διακήρυξης του διαγωνισμού, η οποία σε καμία από τις διατάξεις της επιτρέπει τέτοια παρέκκλιση. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω γενόμενων δεκτών στις σκέψεις 11 και 18, συνάγεται ότι μη νομίμως η ΑΕΠΠ, καθ’ ο μέρος αφορά την αιτούσα, ακύρωσε με την προσβαλλόμενη απόφασή της την 893/14.5.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Αττικής και ανέπεμψε στη συνέχεια την υπόθεση στην αναθέτουσα αρχή για νέα ουσιαστική κρίση, ενώ έπρεπε, αν ερμήνευε και εφάρμοζε ορθά τις σχετικές διατάξεις, να ακυρώσει την εν λόγω απόφαση λόγω του ότι εμφιλοχώρησαν προγενέστερες ουσιώδεις πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, οι οποίες επιβάλλουν αφενός μεν την επανάληψή της από το στάδιο της αιτιολογήσεως των οικονομικών προσφορών σύμφωνα με το άρθρο 88 του ν. 4412/2016, (με την αποστολή ειδικής και ορισμένης προσκλήσεως προς αιτιολόγηση της οικονομικής προσφοράς της αιτούσας, και υποβολής νέας, αντιστοιχούσας στην σχετική πρόσκληση, αιτιολογήσεως εκ μέρους της αιτούσας του ύψους της οικονομικής προσφοράς της), αφετέρου δε την έκδοση της σχετικής αποφάσεως της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής του Διαγωνισμού. Δια ταύτα Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει την 811,812,813/2020 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, καθ’ ο μέρος αφορά την αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «... ΑΤΕ».

Παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την υποστήριξη της Διεύθυνσης Μηχανοργάνωσης και Τεχνικών Έργων (...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο συγκεκριμένος λόγος πρέπει να γίνει δεκτός, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα αναθέτουσα Αρχή. Ειδικότερα, από την οικεία διακήρυξη (άρθρο 1.3. και Παράρτημα Ι αυτής) προκύπτει ότι αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης αποτελεί η παροχή συμβουλευτικών και διοικητικών υπηρεσιών προς το Πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα α) η διοικητική υποστήριξη στην προετοιμασία διαγωνισμών και στις διαδικασίες ανάθεσης για την κάλυψη των αναγκών του Πανεπιστημίου (προϋπολογισμού 200.000,00 ευρώ), β) η υποστήριξη στην διαδικασία λήψης των αδειοδοτήσεων των κτιριακών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου (προϋπολογισμού 80.000,00 ευρώ) και γ) η υποστήριξη στη σύνταξη φακέλων χρηματοδότησης για χρηματοδοτικά προγράμματα που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου (170.000,00 ευρώ). Συνεπώς, πρόκειται για σύμβαση παροχής γενικών υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9 του ν. 4412/2016 και όχι για σύμβαση μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 7α του ν. 4412/2016, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τους κωδικούς CPV στους οποίες κατατάσσονται οι ζητούμενες υπηρεσίες, ήτοι «73200000-4 Υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης» και «75120000-3 Υπηρεσίες Διοικητικής Υποστήριξης Οργανισμών», οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ΄ του ως άνω νόμου (άρθρο 2 παρ. 3 περ. 15 του ν. 4412/2016) όπου αναγράφονται οι κωδικοί CPV για τις συμβάσεις μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών.	Συνεπώς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον σχετικό λόγο προσφυγής, δεν απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 52 του ν. 4412/2016 στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Σε κάθε δε περίπτωση, από τον φάκελο της υπόθεσης προκύπτουν όλα τα ουσιώδη στοιχεία, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου τεκμηρίωσης και υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης (πρβλ. ΕλΣυν Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθεσης 119/2020 σκ. 8).	Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 12/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου 

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 3και 4, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 51/31.5.2022 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑ Καρδίτσας, εγκριτική του Ι/20.5.2022 Πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το οποίο έγινε δεκτή η από 28.4.2022 αιτιολόγηση της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου οικονομικού φορέα «…….», δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Τούτο διότι, ενόψει όσων αναφέρονται στην από 28.4.2022 αιτιολόγηση προσφοράς και στο 37-Ε-ΔΙΑΓ.186705/16.2.2023 έγγραφο διευκρινίσεων του αναδόχου (βλ. ανωτέρω σκέψη 8), καθώς και όσων διαπιστώθηκαν από το Κλιμάκιο στις προηγούμενες σκέψεις 9.1 έως και 9.7, βάσει των οποίων προκύπτει ότι ο ανάδοχος υποεκτίμησε το έμμεσο κόστος του για την εκτέλεση της σύμβασης, δεν εξηγείται κατά τρόπο ικανοποιητικό ότι, με το προσφερθέν εκ μέρους του αναδόχου ποσοστό έκπτωσης, δύναται η οικονομική του προσφορά να είναι κερδοφόρα για αυτόν, με παρεπόμενη συνέπεια να εγείρονται αμφιβολίες στο Κλιμάκιο για την ικανότητα του αναδόχου να εκτελέσει προσηκόντως τη σύμβαση, σύμφωνα με τους όρους της προσφοράς του. 

Συντήρηση πρασίνου Δήμου...Επειδή, η προσφεύγουσα προβάλλει παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, επί τη βάσει ισχυρισμών που αφορούν στην ημερομηνία του αριθμού πρωτοκόλλου του υπ’ αριθμ. πρωτ. 2/51993/30-9- 2019 Πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, την οποία η προσφεύγουσα θεωρεί ως ημερομηνία έκδοσης του Πρακτικού αυτού. Από την υπ’ αριθμ. 2/52894/03.10.2019 πρόσκληση για την 33η Συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … (η οποία είναι αναρτημένη στον ιστότοπο της αναθέτουσας αρχής - …), προκύπτει ότι πράγματι περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη το θέμα «55. Έγκριση πρακτικών (δικαιολογητικά κατακύρωσης) για την υπηρεσία “Συντήρηση πρασίνου στη Δ.Ε. … του δήμου …” (Εισήγηση Τμήματος Προμηθειών της Δ/νσης Οικονομικών με αριθμ.πρωτ. 2/51993/30-9-2019)». Εξάλλου, η αναθέτουσα αρχή, με τις απόψεις της, ουδόλως αμφισβητεί τον ως άνω ισχυρισμό της προσφεύγουσας, αντίθετα εμμέσως τον αποδέχεται, αναφέροντος ότι «Σημειώνεται εξ άλλου το αυτονόητο ότι δηλαδή η εγγραφή ενός θέματος στην ημερήσια διάταξη δεν συνεπάγεται εξ' ορισμού έγκριση του αλλά μπορεί να αποφασιστεί και η μη έγκρισή του ή άλλο αποφασιστικό μέρος που προκύπτει από τη συνεδρίαση». Εκ των ως άνω προκύπτει ότι στις 03.10.2019 είχε συνταχθεί εισήγηση με αριθμ. πρωτ. 2/51993/30.09.2019. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ως άνω στη σκ. 21 διαλαμβανόμενα, ημερομηνία έκδοσης της πράξης είναι η ημερομηνία της υπογραφής της από τον εκδότη της και όχι η ημερομηνία της πρωτοκόλλησης. Όπως, δε, προαναφέρθηκε, η με αριθμ. πρωτ. 2/51993/30.09.2019 κατατεθείσα στο φάκελο της υπόθεσης εισήγηση φέρει ημερομηνία έκδοσης 05.11.2019. Συνακόλουθα, η εισήγηση της Επιτροπής Διαγωνισμού περί της ματαίωσης φέρει βέβαιη χρονολογία έκδοσης, 05.11.2019, προγενέστερη της Αριθμός Απόφασης: 203 /2020 38 προσβαλλόμενης. Συνεπώς, οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας περί παράβασης ουσιώδους τύπου της διαδικασίας είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ;Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: Όπως προκύπτει από το 1/14.12.2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία υποβλήθηκαν προσφορές από έντεκα (11) οικονομικούς φορείς, το σύνολο των οποίων κρίθηκε παραδεκτό. Ο μέσος όρος έκπτωσης των παραδεκτών αυτών προσφορών ανέρχεται σε ποσοστό 18,81% (βλ. ανωτέρω σκέψη 5.5, 36,66% + 31,88% + 28,59% + 26,45% + 25,53% + 14,08% + 13,00% + 12,34% + 12,18% + 3,23% + 3,00% / 11 =18,81%). Κατά συνέπεια, με δεδομένο ότι η προσφορά της πρώτης στη σειρά μειοδοσίας ένωσης οικονομικών φορέων «….» και ήδη αναδόχου ανέρχεται σε ποσοστό μέσης έκπτωσης 36,66%, ήτοι παρουσίαζε απόκλιση μεγαλύτερη των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο των παραδεκτών προσφορών, τεκμαίρεται, σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση του άρθρου 88 παρ. 5α του ν.4412/20216, ότι αυτή είναι ασυνήθιστα χαμηλή και, επομένως, κατά παράβαση του άρθρου 88 παρ. 1 του ίδιου νόμου παρέλειψε η αναθέτουσα αρχή να καλέσει την ως άνω ένωση οικονομικών φορέων να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της. Η παράλειψη δε αυτή της αναθέτουσας αρχής συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, που κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων αιτείται την ακύρωση του από 13-10-2022 1ου Πρακτικού διενέργειας διαγωνισμού της Οικονομικής Επιτροπής της «…» και του από 10-01-2023 2ου Πρακτικού διενέργειας διαγωνισμού της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμών Δημοσίων Συμβάσεων και Αξιολόγησης Προσφορών της «…» που εισηγήθηκε ομόφωνα την κατακύρωση του ηλεκτρονικού ανοιχτού δημόσιου διαγωνισμού για το έργο «…», στην εταιρεία "…".

Μελέτη Αναδασμού (....)Στα υποβληθέντα ενώπιον του Τμήματος στοιχεία που αφορούν στην κατά το άρθρο 106 παρ. 3 του ν. 4412/2016 επανάληψη της διαδικασίας από το χρονικό σημείο της διαπιστωθείσας παράλειψης τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 88 του ν. 4412/2016, δεν περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: α) τυχόν παράρτημα του Πρακτικού 4/11.7.2023, στο οποίο να αποτυπώνονται αναλυτικά οι κρίσεις της Επιτροπής του διαγωνισμού ως προς την αξιολόγηση, με βάση τα κριτήρια και υποκριτήρια της παρ. 2 του άρθρου 88 ν. 4412/2016, των υποβληθέντων νέων στοιχείων τεκμηρίωσης της ασυνήθιστα χαμηλής οικονομικής προσφοράς της ως άνω μειοδότριας, β) όλες τις απαιτούμενες διοικητικές πράξεις της κατ’ επανάληψη διενεργηθείσας διαδικασίας, η οποία έλαβε χώρα σε συμμόρφωση με την 21/2023 Πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου  και κυρίως την νέα κατακυρωτική απόφαση που θα επικυρώνει το επαναληπτικό αποτέλεσμα του διαγωνισμού, γ) τις κοινοποιήσεις των ανωτέρω πράξεων και δ) την  επικαιροποιημένη βεβαίωση περί μη εκκρεμών ενστάσεων, προσφυγών, ασφαλιστικών μέτρων και λοιπών ενδίκων βοηθημάτων κατά του επαναληπτικού αποτελέσματος του διαγωνισμού. 
Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων της υπόθεσης, το Τμήμα κρίνει αναγκαίο, προκειμένου να καταλήξει σε οριστική κρίση, να αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης στην κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και να διατάξει τη συμπλήρωση των αποδείξεων, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην προηγούμενη σκέψη (9). Ειδικότερα, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει, εντός δέκα πέντε (15) ημερών  από την επίδοση της παρούσας απόφασης, να συμπληρώσει το φάκελο της υπόθεσης με τα ελλείποντα κατά τα ως άνω στοιχεία.

Προμήθεια ιατρικών ειδών...Ως εκ τούτου η προσφεύγουσα εταιρεία προσφέροντας για το είδος αυτό ένα μόνο τύπο μεμβράνης, …., δεν καλύπτει τον υπόψη όρο της διακήρυξης για προμήθεια και τύπων μεμβράνης …. ή ισοδύναμο και ….. ή ισοδύναμο, η προμήθεια των οποίων κρίνεται αναγκαία σύμφωνα με το προρρηθέν Πρακτικό 3 της Επιτροπής αξιολόγησης (βλ. σκέψη 6 της παρούσας). Περαιτέρω και αναφορικά με την απόρριψη της προσφορά της προσφεύγουσας για το είδος με α/α 2 φίλτρα Β2 όπως προκύπτει από το Παράρτημα ΙΙ «Τεχνικές Προδιαγραφές» της διακήρυξης για το είδος αυτός ζητούνταν φίλτρα με μεμβράνες Πολυσουλφόνης με υδρόφιλο Αριθμός απόφασης: 20 / 2020 13 στρώμα γέλης ή ισοδύναμο, …. ή ισοδύναμο, ….. ή ισοδύναμο και Πολυσουλφόνη …… ή ισοδύναμο. Συνεπώς, νομίμως απερρίφθη η προσφορά της προσφεύγουσας για το είδος αυτό, αφού προσέφερε ένα μόνο τύπος μεμβράνης, πολυαιθερική σουλφόνη +pvp, ενώ και σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης τα διαφορετικά ζητούμενα είδη μεμβράνης ανά κατηγορία φίλτρων δεν ζητούνται εναλλακτικά, αλλά αθροιστικά, κατά τα ανωτέρω. 11. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν η υπό κρίση Προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη, νόμω και ουσία, σύμφωνα με ό,τι κρίθηκε ανωτέρω, το παράβολο, δε, που κατέθεσε η προσφεύγουσα να καταπέσει (άρθρο 363 παρ. 5 του Ν. 4412/2016 και 5 παρ. 5 του Π.Δ. 39/2017).