Αποκατάσταση ζημιών και εργασίες συντήρησης στον Χ.Υ.Τ.Α.(...). Από τα ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει ο προσφεύγων, δεν προκύπτει ότι το χρονικό διάστημα που διέδραμε μέχρι να ωριμάσουν οι ενέργειες που έπρεπε να ακολουθηθούν, να εξευρεθούν οι πόροι, να συνταχθεί η μελέτη και να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανάδειξης αναδόχου οφείλονται σε υπαιτιότητα του Δήμου και ολιγωρία του μηχανισμού του, ώστε η επικαλούμενη κατεπείγουσα ανάγκη να μην συμβιβάζεται με την τήρηση των συντετμημένων προθεσμιών υποβολής προσφορών που προβλέπονται για τις (ανοικτές ή κλειστές) διαγωνιστικές διαδικασίες. Συνεπώς, δεν συντρέχει ο σχετικός διακωλυτικός λόγος που διατυπώθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 2/2023 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ... και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίδικης σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναθεώρηση της 1309/2021 απόφασης του Έβδομου Τμήματος (ΣΤ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε η από 28.7.2021 προσφυγή της Περιφέρειας Αττικής για την ανάκληση της 418/2021 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ανώνυμης εταιρείας «…» με αντικείμενο την «[α]ντιπλημμυρική προστασία [της] ευρύτερης περιοχής Π.Ε.Ο.Α.Κ. [Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών – Κορίνθου] – Θέση Ρέμα Γιώργη Δήμου Μεγαρέων», με την αιτιολογία ότι δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς τασσόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την ανάθεση του έργου με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και ειδικότερα ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ του επικαλούμενου από την προσφεύγουσα απρόβλεπτου γεγονότος και της εξ αυτού απορρέουσας ανάγκης για την άμεση ανάθεση αυτού.(....)Η κρίση άλλων δικαστικών σχηματισμών του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί της νομιμότητας άλλων διαδικασιών ανάθεσης, στις οποίες υπήρξε προσφυγή από την ίδια Αναθέτουσα Αρχή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, προβάλλεται αλυσιτελώς, αφενός διότι ο προσυμβατικός έλεγχος είναι έλεγχος αντικειμενικής νομιμότητας της εκάστοτε υποβαλλόμενης προς έλεγχο διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 505/2021, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1265/2019) αφετέρου διότι η εκτίμηση της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της επικαλούμενης κατεπείγουσας ανάγκης συνδέεται με την εκτίμηση πραγματικών γεγονότων, τα οποία διαφέρουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της Περιφέρειας Αττικής.

Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας.(...)	Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1170/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Ζ΄ Θερινό) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)	Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος, διότι, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου 2023 (φαινόμενο «Daniel»), που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι προκάλεσαν βλάβη στον ΒΝΣ Λάρισας, στοιχειοθετούν πράγματι την απρόβλεπτη περίσταση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016, ωστόσο δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω το κατεπείγον ως βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ούτε και η εξαιτίας αυτού αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες, έστω με συντετμημένες προθεσμίες. Τούτο δε, διότι, ενόψει και όσων εκτέθηκαν στη σκέψη 4, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτό γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της Αναθέτουσας Αρχής και καθυστερήσεις αυτής να αποτελούν πρόσχημα για την παράκαμψη των ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών. Εν προκειμένω, όπως ορθά επεσήμανε το δικάσαν Τμήμα, εκλείπει το κατεπείγον, ως βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι αυτό, και εάν ακόμη συνέτρεξε σε χρόνο εγγύς των έκτακτων καιρικών φαινομένων, αποδυναμώθηκε στη συνέχεια με την πάροδο: (i) πλέον των τριών (3) μηνών αδράνειας από την ημερομηνία διαπίστωσης της ανάγκης αποκατάστασης του κτιρίου (6.12.2023) μέχρι την υποβολή του αιτήματος εκπόνησης των σχετικών μελετών (27.3.2024) και (ii) συνολικά δέκα (10) μηνών από τον χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας με την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024), χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (ΕλΣυν Ολ. 1077/2024 σκ. 22, 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 23, 1306/2022 σκ. 29). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. Δεν αναθεωρεί την 1170/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.

ΕΠΙΣΚΕΥΗ – ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΦΕΡΟΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ  .. ζητείται η αναθεώρηση της 474/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Σε κάθε δε περίπτωση, ο αναθέτων φορέας, ο οποίος φέρει το σχετικό βάρος απόδειξης, δεν απέδειξε την αδυναμία αυτού να τηρήσει τις προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, έστω και επισπευσμένων, παρά μόνο επικαλείται αναποδείκτως ότι «τυχόν καθυστέρηση υλοποίησης της σύμβασης εμφιλοχωρεί κινδύνους για την ασφάλεια των κατοίκων και κίνδυνο να ακυρωθεί η χρηματοδότηση», ισχυρίζεται δε ότι προκρίθηκε η επιλεγείσα διαδικασία, διότι τυχόν ανάθεση της σύμβασης με τακτική διαγωνιστική διαδικασία «θα έχει ως συνέπεια την περαιτέρω καθυστέρηση, η οποία θα οφείλεται όχι μόνο στις προβλεπόμενες εκ του νόμου προθεσμίες (δημοσίευσης κλπ) αλλά και στις τυχόν προδικαστικές προσφυγές, αιτήσεις ακύρωσης – αναστολής, ενώπιον των αρμοδίων αρχών και δικαστηρίων, με αποτέλεσμα το έργο να μην αρχίσει να εκτελείται πριν παρέλθουν τουλάχιστον 18 μήνες». Ωστόσο, μόνη η ενδεχόμενη ταχύτητα που επιτυγχάνεται κατά την ανάθεση δημόσιας σύμβασης με απευθείας διαπραγμάτευση δεν δικαιολογεί την προσφυγή σε αυτήν τη διαδικασία, όταν μάλιστα έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από το απρόβλεπτο γεγονός, ούτε παρέχει διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (ΕλΣυν Ολ. 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 9, 182/2022 σκ. 7). Κατόπιν των ανωτέρω, η προσφυγή αναθεώρησης (ΑΒΔ 4899/7.6.2024) πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. 

Βελτίωση υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (...)Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της υπόθεσης, πρέπει, ως προς την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που τάσσουν άλλες διαδικασίες, να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: (α) Όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκ. 8), είναι νόμιμη η σύναψη δημόσιας σύμβασης με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, μόνο στις περιπτώσεις που ανακύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων για την αναθέτουσα αρχή, η δε ανάγκη αυτή είναι τόσο επιτακτική, ώστε να καθιστά αδύνατη για την αντιμετώπισή της, την επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με συντετμημένες προθεσμίες 15 και 10 ημερών, ανάλογα για ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων, για την υποβολή των προσφορών (βλ. άρθρα 27 παρ. 3, 28 παρ. 7 και 121 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπου για λόγους επείγοντος καθορίζονται συντετμημένες προθεσμίες υποβολής προσφορών αντί της τακτικής των 35 ημερών). Όταν, λοιπόν, η αναθέτουσα αρχή επικαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, η οικεία σύμβαση πρέπει να ανατίθεται χωρίς καθυστέρηση, καθόσον το επείγον δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων, έστω και αν για την τήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα χρειαζόταν για την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση, εφόσον μόνον με αυτές  διασφαλίζεται σε υπέρτατο βαθμό η επίτευξη διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων δεν παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή, να επιλέξει μη διαγωνιστική διαδικασία άνευ άλλου τινός, αν δεν αποδείξει ότι εν όψει αυτής, δεν μπορούσε να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες έστω με συντετμημένες προθεσμίες.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγής ανάκλησης, και  Δεν ανακαλεί την 917/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΟΔΟΓΕΦΥΡΑΣ.(...)ζητείται η αναθεώρηση της 1849/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 τότε μόνο είναι νόμιμη, όταν το αντικείμενο της δημόσιας σύμβασης είναι κατ’ αρχήν πρόσφορο για την άμεση αντιμετώπιση της κατεπείγουσας ανάγκης που προέκυψε από απρόβλεπτα γεγονότα  ή για την αποσόβηση επαπειλούμενων κινδύνων, περιορίζεται στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο για την αντιμετώπισή της και δεν αφορά στην κάλυψη των τακτικών (πάγιων) αναγκών της αναθέτουσας αρχής. Στην προκειμένη περίπτωση αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή νέας οδογέφυρας, καθόσον η ήδη υπάρχουσα υπέστη εξαιτίας των σεισμών εκτετατεμένες φθορές που την καθιστούν στατικά ανεπαρκή. Η επείγουσα ανάγκη, η οποία συνίσταται, σύμφωνα με την 280/1.4.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής Περιφέρειας Θεσσαλίας, στην αποκατάσταση της ασφαλούς κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων μέσω της νέας οδογέφυρας και την ομαλοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας (γεωργικής, κτηνοτροφικής, εμπορικής) των οικισμών που είναι κτισμένοι εκατέρωθεν της κοίτης του ποταμού Τιταρήσιου, επιδιώκεται να αντιμετωπισθεί με την κατασκευή ενός νέου έργου υποδομής. Το έργο αυτό, για το οποίο είχε ήδη εκπονηθεί μελέτη και είχαν εγκριθεί τα τεύχη δημοπράτησής του από το έτος 2014, προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός 18 μηνών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, δηλαδή το νωρίτερο εντός του έτους 2024. Με τα δεδομένα αυτά, όπως ορθώς κρίθηκε από το Τμήμα, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την προσφεύγουσα ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για τη δημιουργηθείσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την επιλεγείσα από την αναθέτουσα αρχή διαδικασία.Κατόπιν των ανωτέρω, οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του παραβόλου που κατατέθηκε από τη δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).  

ΜΕΛΕΤΗ:	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απόφαση της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης (χωρίς δημοσίευση προκήρυξης) του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 παρίσταται μη νόμιμη, για τους ακόλουθους λόγους: Στην κρίσιμη Α/ΣΥΠ000/ΤΣ/ΟΔ/384028/2.12.2022 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών δεν παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία να καταδεικνύουν την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Αν δε υποτεθεί ότι υπολαμβάνεται ως απρόβλεπτο γεγονός, εξαιτίας του οποίου κατέστη αδύνατη η τήρηση των σχετικών προθεσμιών, η καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου 2021 (δοθέντος ότι στην απόφαση αυτή μνημονεύεται ότι μετά την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου 2021 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κήρυξε σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης τους πυρόπληκτους Δήμους Αγίας Άννας – Μαντουδίου - Λίμνης και Ιστιαίας – Αιδηψού), θα ήταν δυνατή η ανάθεση της επίμαχης μελέτης, κατ’ ελάχιστον, με την επισπευσμένη ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και με πρόβλεψη ελάχιστης προθεσμίας υποβολής προσφορών δεκαπέντε (15) ημερών. Ειδικότερα, από το εν λόγω χρονικό σημείο της εκδήλωσης της πυρκαγιάς έως τη διενέργεια και, τελικώς, κατακύρωση στις 16.1.2023 των αποτελεσμάτων της διαδικασίας διαπραγμάτευσης διέδραμε ικανό χρονικό διάστημα περίπου δεκαέξι (16) μηνών, εντός του οποίου μπορούσε να έχει προκηρυχθεί και να έχει τελεσφορήσει ανοιχτός ή κλειστός διαγωνισμός. Συνεπώς, η καθυστέρηση για την έναρξη και τη διενέργεια της ελεγχόμενης διαδικασίας, που αποφασίστηκε στις 2.12.2022 και ανατέθηκε στις 16.1.2023, μη οφειλόμενη με βάση τα στοιχεία του φακέλου σε διακωλυτικά ή διακοπτικά της χρονικής ακολουθίας της οικείας διαδικασίας γεγονότα, ανάγεται στην ευθύνη της αναθέτουσας Αρχής, η οποία δεν προέβη άμεσα στην ενεργοποίηση ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας, χωρίς να τεκμηριώνεται η αδυναμία αυτής να τηρήσει τις προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, έστω και επισπευσμένων (πρβλ. ΔΕΚ αποφ. της 15.10.2009, Επιτροπή κατά Γερμανίας, C-275/08, σκ. 9 - 11 και 70 - 72, της 2.6.2005, Επιτροπή κατά Ελλάδας, C-394/02, σκ. 44, ΕλΣυν Ολ. 1309/2022, σκ. 23). Ανεξαρτήτως των ανωτέρω εκτεθέντων, δεν στοιχειοθετείται ο κατεπείγων χαρακτήρας, υπό την έννοια του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, της ανάγκης χάραξης νέου εναλλακτικού οδικού άξονα, ενόψει της υφιστάμενης Εθνικής Οδού Ε.Ο. 77, η οποία αποτελεί σήμερα μέρος του Αναλυτικού Διευρωπαϊκού Δικτύου και κύρια διασύνδεση της Βόρειας Εύβοιας με την περιοχή της Χαλκίδας και επομένως, υφίσταται λειτουργικό οδικό δίκτυο που εξυπηρετεί τις μετακινήσεις στην περιοχή αυτή. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση, το προς ανάθεση μελετητικό αντικείμενο αφορά σε πάγιου χαρακτήρα ανάγκη (ΕλΣυν Ολ. 182/2022, σκ. 7 επ.) [όπως καταδεικνύεται και από την ανωτέρω αναφερόμενη (σκέψη 8) εξέταση όλων των μελετηθεισών μέχρι τότε εναλλακτικών λύσεων, που είχαν διαδοχικά αποκλειστεί στη διάρκεια της τελευταίας 40ετίας]. Εξάλλου, ενδεικτικό στοιχείο του πάγιου χαρακτήρα των αναγκών που καλείται να καλύψει η ελεγχόμενη σύμβαση είναι ο χρόνος εκπόνησης της μελέτης (24 μήνες, βλ. και επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης της βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής που συνάδει με πιο σύνθετα αντικείμενα που κατατείνουν σε κάλυψη πάγιων αναγκών κατόπιν αναλυτικού και ευρύτερου σχεδιασμού και προγραμματισμού). ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1149/2023 ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1577/2023

«Παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης ζημιών που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές σε ρέματα τον Οκτώβριο του 2022 στο Δήμο Μαλεβιζίου και στο Δήμο Ηρακλείου», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.975.806,45 ευρώ πλέον ΦΠΑ (....)Στη ... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης και τη σχετική ... εισήγηση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου δεν παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία, που να καταδεικνύουν την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης μη συμβιβαζόμενης με τις προθεσμίες που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Αντιθέτως, από τη χρονική ακολουθία των ως άνω φυσικών φαινομένων και των επιμέρους φάσεων της διαδικασίας διαπραγμάτευσης προκύπτει ότι ήταν δυνατή η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών τουλάχιστον με την επισπευσμένη ανοικτή διαδικασία του άρθρου 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και με πρόβλεψη ελάχιστης προθεσμίας υποβολής προσφορών 15 ημερών. Τούτο, διότι μεταξύ της εκδήλωσης των έντονων καιρικών φαινομένων της 15.10.2022 στις προαναφερόμενες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και της έγκρισης της πρόσκλησης της διαπραγμάτευσης με τη .../2.12.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης μεσολάβησε διάστημα 48 ημερών, μεταξύ της έγκρισης της πρόσκλησης και της έκδοσης της .../30.12.2022 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής μεσολάβησε διάστημα 28 ημερών, ενώ μεταξύ της έκδοσης της κατακυρωτικής απόφασης και της κοινοποίησής της στους υπόλοιπους προσφέροντες, πλην της μειοδότριας, με το .../13.1.2023 έγγραφο του αναπληρωτή Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, μεσολάβησε διάστημα 14 ημερών, δηλαδή συνολικό χρονικό διάστημα 90 ημερών. Το εν λόγω δε χρονικό διάστημα των 90 ημερών ήταν επαρκές για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, τουλάχιστον με την επισπευσμένη ανοικτή διαδικασία και προθεσμία υποβολής προσφορών 15 ημερών(....)Η προσφυγή στην υπό κρίση περίπτωση σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, κατά παράβαση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, πλήττει προδήλως τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των διαγωνιζομένων και του ελεύθερου ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαδικασίας..... Ο περιορισμός δε του ανταγωνισμού καταδεικνύεται εν προκειμένω και από τη διαφορά μεταξύ της έκπτωσης που προσφέρθηκε από την ανάδοχο (…) της ελεγχόμενης διαδικασίας διαπραγμάτευσης (προσφορά 1.639.919,35 ευρώ επί προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.975.806,45 ευρώ) και αυτής που είχε προσφερθεί από την ίδια (…) και την ανάδοχο (… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ) του συναφούς ανοικτού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε με τη 209/8.3.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης (προσφορές 604.838,71 ευρώ και 846.774,19 ευρώ, αντίστοιχα, επί προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.419.354,84 ευρώ).Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/980/2023.

«Αποκατάσταση ζημιών παραλιακού μετώπου....διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευσηεπιδιώκεται η ανάκληση της 38/2022 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μόνη δε η επίκληση των αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας περί κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν συνιστά αφ’ εαυτή κατεπείγουσα ανάγκη (βλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1281/2022). Άλλωστε, και ο ίδιος ο Δήμος, με την ένδικη προσφυγή του, συνομολογεί ότι υπήρχε ανάγκη επεμβάσεων και προ του απρόβλεπτου γεγονότος και ότι η σύμβαση αποσκοπεί στην κατασκευή ενός ενιαίου τεχνικού αντικειμένου στα όρια του προσβληθέντος από τα ακραία καιρικά φαινόμενα τμήματος της οδού, χωρίς να είναι δυνατός ο διαχωρισμός μη επικίνδυνων σημειακών βλαβών που προϋπήρχαν και καταστροφών που προκλήθηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Άλλωστε, από το εύρος του συμβατικού αντικειμένου προκύπτει ότι σε αυτό περιλαμβάνονται εργασίες και προμήθειες που δεν συνδέονται αιτιωδώς με τα απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα και την αποκατάσταση των ζημιών του οδικού δικτύου του παραλιακού μετώπου στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, όπως ασφαλτόστρωση παραπλεύρων δρόμων, επίστρωση με κυβόλιθους και τοποθέτηση δέντρων καλλωπισμού.(...)Τέλος, αβασίμως ο προσφεύγων προβάλλει ότι  η προσβαλλόμενη πράξη παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της ισότητας, καθώς σε «όμοια ανάθεση» γειτονικού Δήμου, με πράξη της ιδίας Επιτρόπου κρίθηκε νόμιμη αντίστοιχη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. Τούτο διότι η συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης κρίνεται in concreto με βάση τα πραγματικά περιστατικά που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (πρβλ. ΕλΣυν Μειζ Ολ. 1306/2022 σκ. 4 και 29), ενώ σε κάθε περίπτωση, η αρχή της ίσης μεταχείρισης, την οποία, κατ’ εκτίμηση, επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, πρέπει να εναρμονίζεται με την αρχή της νομιμότητας. Ως εκ τούτου, και αληθούς υποτιθέμενου κατά την πραγματική του βάση του ως άνω λόγου προσφυγής, ενδεχόμενη εσφαλμένη εφαρμογή των κρίσιμων εν προκειμένω διατάξεων σε άλλες περιπτώσεις προσυμβατικού ελέγχου δεν επιτρέπει την επανάληψη της παρανομίας, αφού δεν νοείται ισότητα στην παρανομία (πρβλ. ΕλΣυν ΙΙ Τμ. 677/2022, 1799/2019 , 587/2017, 259/2016κ.ά.).    Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου, πρέπει να απορριφθεί η ένδικη προσφυγή ανάκλησης, καθώς και η ασκηθείσα παρέμβαση.

ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/302/2023.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4, η παρούσα δίκη, που ανοίχθηκε με την άσκηση της από 13.10.2022 προσφυγής αναθεώρησης του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας κατά της 1418/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Θ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...)	Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.