ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/302/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αποκατάσταση ζημιών παραλιακού μετώπου.(...)Από τις προαναφερόμενες διατάξεις συνάγεται ότι δήλωση παραίτησης από το δικόγραφο προσφυγής αναθεώρησης, που έχει ασκηθεί από οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού και η οποία υποβάλλεται έως το πέρας της τελευταίας επ’ ακροατηρίω συζήτησης από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του προσφεύγοντος, στον οποίο έχει χορηγηθεί ειδική προς τούτο πληρεξουσιότητα από την Οικονομική Επιτροπή αυτού, συνεπάγεται την κατάργηση της δίκης. Η κατάργηση διαπιστώνεται με απόφαση του Δικαστηρίου (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 1020/2022, 1071/2021).Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4, η παρούσα δίκη, που ανοίχθηκε με την άσκηση της από 13.10.2022 προσφυγής αναθεώρησης του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας κατά της 1418/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Θ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/115/2025
Η Πράξη 115/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης για το έργο του Δήμου Ακτίου Βόνιτσας. Το έργο, με τίτλο «Αποκατάσταση ζημιών παραλιακού μετώπου οχθίων Παλαίρου και εσωτερικού οδικού δικτύου», έχει προϋπολογιζόμενη δαπάνη 1.028.225,81 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Με βάση την εξέταση των διατάξεων του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο έλεγχος δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά του, καθώς η δαπάνη υπερβαίνει τα 300.000 ευρώ αλλά υπολείπεται του ορίου των 1.700.000 ευρώ που απαιτείται για την αρμοδιότητα του Κλιμακίου. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε η παραπομπή του φακέλου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1418/2022
«Αποκατάσταση ζημιών παραλιακού μετώπου....διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευσηεπιδιώκεται η ανάκληση της 38/2022 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μόνη δε η επίκληση των αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας περί κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν συνιστά αφ’ εαυτή κατεπείγουσα ανάγκη (βλ. ΕλΣυν Εβδ. Τμ. 1281/2022). Άλλωστε, και ο ίδιος ο Δήμος, με την ένδικη προσφυγή του, συνομολογεί ότι υπήρχε ανάγκη επεμβάσεων και προ του απρόβλεπτου γεγονότος και ότι η σύμβαση αποσκοπεί στην κατασκευή ενός ενιαίου τεχνικού αντικειμένου στα όρια του προσβληθέντος από τα ακραία καιρικά φαινόμενα τμήματος της οδού, χωρίς να είναι δυνατός ο διαχωρισμός μη επικίνδυνων σημειακών βλαβών που προϋπήρχαν και καταστροφών που προκλήθηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Άλλωστε, από το εύρος του συμβατικού αντικειμένου προκύπτει ότι σε αυτό περιλαμβάνονται εργασίες και προμήθειες που δεν συνδέονται αιτιωδώς με τα απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα και την αποκατάσταση των ζημιών του οδικού δικτύου του παραλιακού μετώπου στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, όπως ασφαλτόστρωση παραπλεύρων δρόμων, επίστρωση με κυβόλιθους και τοποθέτηση δέντρων καλλωπισμού.(...)Τέλος, αβασίμως ο προσφεύγων προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη πράξη παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της ισότητας, καθώς σε «όμοια ανάθεση» γειτονικού Δήμου, με πράξη της ιδίας Επιτρόπου κρίθηκε νόμιμη αντίστοιχη προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. Τούτο διότι η συνδρομή ή μη των προϋποθέσεων προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης κρίνεται in concreto με βάση τα πραγματικά περιστατικά που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (πρβλ. ΕλΣυν Μειζ Ολ. 1306/2022 σκ. 4 και 29), ενώ σε κάθε περίπτωση, η αρχή της ίσης μεταχείρισης, την οποία, κατ’ εκτίμηση, επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, πρέπει να εναρμονίζεται με την αρχή της νομιμότητας. Ως εκ τούτου, και αληθούς υποτιθέμενου κατά την πραγματική του βάση του ως άνω λόγου προσφυγής, ενδεχόμενη εσφαλμένη εφαρμογή των κρίσιμων εν προκειμένω διατάξεων σε άλλες περιπτώσεις προσυμβατικού ελέγχου δεν επιτρέπει την επανάληψη της παρανομίας, αφού δεν νοείται ισότητα στην παρανομία (πρβλ. ΕλΣυν ΙΙ Τμ. 677/2022, 1799/2019 , 587/2017, 259/2016κ.ά.). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου, πρέπει να απορριφθεί η ένδικη προσφυγή ανάκλησης, καθώς και η ασκηθείσα παρέμβαση.
ΕΣ/ΜΕΙΖΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/302/2023.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4, η παρούσα δίκη, που ανοίχθηκε με την άσκηση της από 13.10.2022 προσφυγής αναθεώρησης του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας κατά της 1418/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Θ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/802/2025
Η απόφαση 802/2025 αφορά την προσφυγή αναθεώρησης της Ανώνυμης Εταιρείας «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Α.Ε.» κατά της απόφασης 501/2025 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατά τη δημόσια συνεδρίαση στις 7 Μαΐου 2025, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της ΑΔΜΗΕ υπέβαλε και δήλωσε παραίτηση από το δικόγραφο της προσφυγής αναθεώρησης, προσκομίζοντας ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο. Μετά από συζήτηση και με βάση τις διατάξεις του νόμου 4700/2020, το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι η δήλωση παραίτησης συνεπάγεται την κατάργηση της δίκης, και ως εκ τούτου, κήρυξε καταργημένη τη δίκη που ανοίχθηκε με την εν λόγω προσφυγή.
ΕΣ/ΤΜ.4/317/2018
Κατάργηση δίκης λόγω παραίτησης. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην προηγούμενη σκέψη, μετά την παραίτηση από το δικόγραφο της «προσφυγής» καταργήθηκε αυτοδικαίως η δίκη που ανοίχθηκε με την άσκησή της, χωρίς να απαιτείται προς τούτο και η συναίνεση των αντιδίκων, αφού η παραίτηση αυτή έλαβε χώρα πριν την έναρξη της παρούσας (πρώτης) επ’ ακροατηρίου συζήτησης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, αφού ο προσφεύγων παραιτήθηκε νομοτύπως από την ασκηθείσα προσφυγή, η δίκη που ανοίχθηκε με αυτήν πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1403/2023
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Τεχνική Βοήθεια στο Δήμο … για την Εκπόνηση Τεχνικών Μελετών»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η ως άνω δικηγόρος μη νομίμως προέβη σε δήλωση παραίτησης από το δικόγραφο της υπό κρίση προσφυγής αναθεώρησης, καθόσον δεν παρασχέθηκε σε αυτήν από το αρμόδιο όργανο του Δήμου-Οικονομική Επιτροπή η κατά νόμον απαιτούμενη ειδική πληρεξουσιότητα για τη δήλωση παραίτησης από το δικόγραφο της κρινόμενης προσφυγής αναθεώρησης. Η προσκομισθείσα δε δήλωση-εξουσιοδότηση του Δημάρχου … δεν παράγει κανένα νομικό αποτέλεσμα, αφού δεν καταλείπεται από τον νόμο τέτοιου είδους αρμοδιότητα στο Δήμαρχο. Επομένως, η παραίτηση που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου δεν επιφέρει κανένα νομικό αποτέλεσμα, αφού αυτή υπογράφεται από την ως άνω δικηγόρο, η οποία όμως, στερείται της ειδικής πληρεξουσιότητας.(...)Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση προσφυγή αναθεώρησης, εφόσον ασκήθηκε στις 7.7.2023, ήτοι την πεντηκοστή ένατη (59η) ημέρα από την κοινοποίηση της προσβαλλόμενης απόφασης και, επομένως, μετά την πάροδο της προβλεπόμενης αποκλειστικής δεκαπενθήμερης (15) προθεσμίας, είναι εκπρόθεσμη και απορριπτέα ως απαράδεκτη.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/132/2024
Αξιοποίηση του παλαιού ξενοδοχείου.(...) Στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι, στις 8.1.2024, ήτοι πριν την ορισθείσα, αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας, ημερομηνία συζήτησης της υπό κρίση προσφυγής, κατατέθηκε στο Γραφείο Πρωτοκόλλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου η από 19.12.2023 έγγραφη δήλωση παραίτησης της προσφεύγουσας ένωσης και των κατ’ ιδίαν μελών αυτής, υπογεγραμμένη από τους πληρεξουσίους δικηγόρους αυτών ...., στους οποίους χορηγήθηκε ειδική προς τούτο πληρεξουσιότητα, με τις από 18.12.2023 εξουσιοδοτήσεις των νομίμων εκπροσώπων των εταιρειών-μελών της ένωσης, οι οποίες φέρουν ψηφιακή βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής τους από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Μετά την ως άνω παραίτηση της προσφεύγουσας ένωσης και των κατ΄ ιδίαν μελών αυτής από την ένδικη προσφυγή, πρέπει να γίνει δεκτό, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, ότι έχει καταργηθεί η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, που ανοίχθηκε με την άσκηση της προσφυγής αυτής. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στην προσφεύγουσα ένωση του κατατεθέντος παραβόλου (βλ. άρθρο 336 παρ. 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Κηρύσσει καταργημένη τη δίκη που ανοίχθηκε με την από 14.12.2023 (Α.Β.Δ. 3998/14.12.2023) προσφυγή της ένωσης οικονομικών φορέων «…Α.Τ.Ε.», καθώς και των κατ’ ιδίαν μελών αυτής, για την ανάκληση της 700/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/125/2024
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΥΜΑΤΩΝ (...) Από το στοιχεία του φακέλου της προκείμενης υπόθεσης προκύπτει ότι, στις 18 Δεκεμβρίου 2023, ήτοι μία ημέρα πριν από την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας συζήτηση της υπό κρίση προσφυγής ανάκλησης, η πληρεξούσια δικηγόρος του προσφεύγοντος Δήμου και υπογράφουσα το δικόγραφο της προσφυγής Γεωργία Σκλιβάγκου (Α.Μ.4783/Δ.Σ.Α.) κατέθεσε στη Γραμματεία του Εβδόμου Τμήματος δήλωση παραίτησης από αυτό, υπογεγραμμένη από την ίδια, κατόπιν ειδικής εντολής που έλαβε προς τούτο με την 270/2023 (ΑΔΑ: 9ΕΞΜΩΚ3-Θ3Ν) απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ///. Εν όψει τούτων, και σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις, η δήλωση παραίτησης από το δικόγραφο της προσφυγής ανάκλησης υπεβλήθη νομοτύπως και η δίκη που ανοίχθηκε με την άσκησή της έχει καταργηθεί. Για τους λόγους αυτούς.Αποφαίνεται ότι η δίκη που ανοίχθηκε με την άσκηση της κατατεθείσας στις 17.11.2023 (Α.Β.Δ. 3769/2023) προσφυγής ανάκλησης του Δήμου ..κατά της 430/2023 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει καταργηθεί.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/108/2025
Η Πράξη 108/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας ενός σχεδίου σύμβασης μεταξύ της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε., των Δήμων Λουτρακίου-Περαχώρας-Αγ. Θεοδώρων και Κορινθίων. Αντικείμενο της σύμβασης ήταν η υλοποίηση του έργου «Ανάπλαση ενιαίου παραλιακού μετώπου μεταξύ Κορίνθου και Λουτρακίου» και, κυρίως, η παραχώρηση της χρήσης τμήματος παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής (ιδιοκτησίας του ΟΣΕ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι, παρά τον τίτλο της ως «προγραμματική σύμβαση», πρόκειται για αμιγώς ιδιωτικό συμφωνητικό παραχώρησης χρήσης ακινήτου, το οποίο συνάπτεται κατ' εφαρμογή του ν. 3891/2010. Δεδομένου ότι οι συμβάσεις παραχώρησης χρήσης ακινήτων από τη ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες συμβάσεων που υπόκεινται σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρο 324 του ν. 4700/2020), το Κλιμάκιο απείχε του ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης ως απαραδέκτως εισαγόμενο.
ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1020/2022
Σχεδίο προγραμματικής σύμβασης, που αφορά στη χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Αττικής του προσφεύγοντος φορέα, για την υλοποίηση της προμήθειας με τίτλο «Προμήθεια και εγκατάσταση απαραίτητων υλικών για τη στεγανοποίηση του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Άνω Λιοσίων», (...)επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1664/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Στην προκειμένη υπόθεση, μετά τη συζήτηση της κρινόμενης προσφυγής αναθεώρησης (15.4.2022) και εντός της χορηγηθείσας στους διαδίκους προθεσμίας για υποβολή υπομνημάτων, υποβλήθηκε (9.5.2022) στη Γραμματεία του Δικαστηρίου η από 9.5.2022 έγγραφη δήλωση παραίτησης, την οποία υπογράφει ο πληρεξούσιος δικηγόρος του προσφεύγοντος φορέα, έχοντας ειδική προς τούτο πληρεξουσιότητα (βλ. πρακτικό της 66ης συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Σ.Ε.Φ.), και η οποία γνωστοποιήθηκε, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στον δικαστικό πληρεξούσιο του Ελληνικού Δημοσίου (βλ. σχετική από 9.5.2022 δήλωση περιέλευσης εγγράφου της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου «Γραμματεία»). Με το έγγραφο αυτό δηλώνεται ότι ο προσφεύγων φορέας παραιτείται από το δικόγραφο της ένδικης προσφυγής αναθεώρησης, «προκειμένου να συνταχθεί εκ νέου οικονομικοτεχνική μελέτη, που θα ανταποκρίνεται στο σημερινό κόστος υλοποίησης των επισκευαστικών έργων και προμήθειας υλικών για το ΟΚΑΛ [Ολυμπιακού Κέντρου Άνω Λιοσίων] κατόπιν των ανατιμήσεων», βάσει δε της νέας αυτής μελέτης να προχωρήσει στη σύναψη νέας προγραμματικής σύμβασης». Για τους λόγους αυτούςΚηρύσσει καταργημένη τη δίκη. ΚαιΔιατάσσει την απόδοση του κατατεθέντος παραβόλου στο προσφεύγον νομικό πρόσωπο.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ε/90/2025
Η Πράξη 90/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης για το έργο «Ανάπλαση παραλιακού Μετώπου, Παραλίας Λίμνης, Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας», προϋπολογισμού 2.350.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ). Συμβαλλόμενοι φορείς είναι ο Οργανισμός Λιμένων Ν. Ευβοίας Α.Ε., ο Δήμος Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας και η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (Φορέας Υλοποίησης και Χρηματοδότησης). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η σύναψη της σύμβασης αυτής είναι νομίμως επιτρεπτή, καθώς εγκαθιδρύει πράγματι συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων για την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, σύμφωνα με τον ν.3852/2010 και τον ν. 2971/2001. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν συγκεκριμένες διορθώσεις και επισημάνσεις στο κείμενο, όπως η προσθήκη αναφοράς στον ν. 4727/2020 και η διόρθωση της φράσης «του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου» στο ορθό «του Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου».