Η Πράξη 19/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και των Δήμων Αιγάλεω, Αχαρνών, Ηρακλείου, Γαλατσίου, Παλαιού Φαλήρου, Πειραιά και Περιστερίου. Αντικείμενο της σύμβασης, προϋπολογισμού €6.999.378,40 (με ΦΠΑ) και χρηματοδοτούμενη από το ΤΑΑ, είναι η υλοποίηση της προμήθειας «Κατασκευή πρότυπων μη σηματοδοτούμενων διαβάσεων». Το Κλιμάκιο αναβάλλει την οριστική κρίση λόγω ελλείψεων στον φάκελο. Ζητάει διευκρινίσεις για την ενημέρωση της ΕΥΣ ΤΑ σχετικά με την τροποποίηση των διαβάσεων, όπως η αντικατάσταση 38 διαβάσεων του Δήμου Αθηναίων με αντίστοιχες των συμμετεχόντων Δήμων. Επίσης, απαιτεί νέο σχέδιο σύμβασης με καθορισμένο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα και συμπερίληψη εκπροσώπων των Δήμων στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης.

Η Πράξη 102/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και επτά Δήμων (Αιγάλεω, Αχαρνών, Ηρακλείου, Γαλατσίου, Παλαιού Φαλήρου, Πειραιά και Περιστερίου) για την προμήθεια «Κατασκευή πρότυπων μη σηματοδοτούμενων διαβάσεων». Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης λόγω ουσιωδών νομικών πλημμελειών. Οι πλημμέλειες περιλαμβάνουν: α) το ότι η προγραμματική σύμβαση έπεται της υπογραφής της εκτελεστικής σύμβασης προμήθειας, β) τη διαφορά στο φυσικό αντικείμενο (αντικατάσταση 38 διαβάσεων του Δήμου Αθηναίων με διαβάσεις άλλων Δήμων) χωρίς τεκμηρίωση της επικινδυνότητας των νέων σημείων και της κοστολόγησής τους, γ) την έλλειψη αναλυτικού χρονοδιαγράμματος εκτέλεσης της σύμβασης, και δ) τη μη συμμετοχή εκπροσώπων των αντισυμβαλλόμενων Δήμων στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης.

Προγραμματική σύμβαση «Κατασκευή πρότυπων μη σηματοδοτούμενων διαβάσεων σε επιλεγμένα σημεία μειωμένης οδικής ασφάλειας στους οδικούς άξονες αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής»(...) To σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης κατά παράβαση της παρ. 1 και 2α του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, έπεται της υπογραφής της από 21.10.2024 σύμβασης προμήθειας μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της αναδόχου ένωσης εταιρειών «….EΠΕ – … ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε.», που συνιστά την εκτελεστική σύμβαση της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο διότι, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, προηγείται η σύναψη προγραμματικής σύμβασης με αντικείμενο τη συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων σε αυτήν δημόσιων φορέων και τη συνένωση των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς όπως περιγράφονται στη σύμβαση, με σκοπό την από κοινού επίτευξη της υλοποίησης μίας προμήθειας εντασσόμενης στο πλαίσιο των δημοσίου συμφέροντος σκοπών και αρμοδιοτήτων τους και έπεται η σύναψη της εκτελεστικής σύμβασης προμήθειας.(...)Τέλος, από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου έγγραφα, δεν προκύπτει με βεβαιότητα η προηγούμενη ενημέρωση της Διεύθυνσης Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών. Αντιθέτως, η εν λόγω Διεύθυνση του ανωτέρω Υπουργείου, στο από 14.1.2025 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επισημαίνει στην Περιφέρεια, ενόψει της συμπλήρωσης του Πίνακα των διαβάσεων ότι τα δηλωθέντα στοιχεία (οδός ή τμήμα οδού ή χιλιομετρική θέση παρέμβασης) θα πρέπει να συμφωνούν με την αντίστοιχη Σύμβαση και την Τεχνική Έκθεση ή Μελέτη στην οποία βασίζεται η Σύμβαση. Στο μέτρο που, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, το φυσικό αντικείμενο του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης διαφέρει από το φυσικό αντικείμενο της από 21.10.2024 εκτελεστικής σύμβασης προμήθειας, στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης για τις τριάντα οκτώ (38) νέες διαβάσεις των νέων Δήμων, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των νέων διαβάσεων που προέκυψαν από την αντικατάσταση των τριάντα οκτώ (38) διαβάσεων του Δήμου Αθηναίων που είχαν αρχικά συμπεριληφθεί στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το ΤΑΑ, ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη. (...) Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης 

Η Πράξη 94/2025 του ΣΤ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση υπηρεσιών επιθεώρησης, ελέγχου και συντήρησης δώδεκα παιδικών χαρών από τον Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α., συμβατικής αξίας 56.400,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι το σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκε απαραδέκτως για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Αυτό συνέβη διότι οι εν λόγω υπηρεσίες αποτελούν όρο που είχε ήδη περιληφθεί και κριθεί οριστικά στο κείμενο της αρχικής σύμβασης προμήθειας και τοποθέτησης οργάνων, η οποία είχε εγκριθεί με την Πράξη 257/2022. Επομένως, η υποβολή ανάγεται στην εκτέλεση συμβατικού όρου και όχι σε προσυμβατικό στάδιο.

Η απόφαση αυτή του ΣΤ' Κλιμακίου (Πράξη 09/2025) του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης και του σχεδίου της 1ης εκτελεστικής σύμβασης, η οποία είναι μέρος της συμφωνίας-πλαίσιο 34369/9.9.2024. Η σύμβαση αφορά την προμήθεια με τίτλο «κατασκευή έξυπνων πρότυπων διαβάσεων σχολείων» μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) και μιας ένωσης οικονομικών φορέων, συμβατικής αξίας 41.159.793,02 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Η εκτελεστική σύμβαση αφορά την κατασκευή 843 διαβάσεων σε 107 Δήμους. Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της εκτελεστικής σύμβασης, υπό τον όρο ότι θα γίνουν διορθώσεις και συμπληρώσεις, όπως η ορθή αναγραφή της επωνυμίας των μελών της ένωσης, η συμπλήρωση του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, η προσθήκη της εγγύησης καλής λειτουργίας, αλλαγές στον τρόπο πληρωμής και η αντικατάσταση των παλαιών κρατήσεων με την ισχύουσα κράτηση 0,10% υπέρ της ΕΑΔΗΣΥ.

Η Πράξη 09/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας νέου σχεδίου σύμβασης για το έργο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΩΤΙΚΟΥ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟΥ ΜΟΡΝΟΥ – ΜΑΡΑΘΩΝΑ. ΤΜΗΜΑ: ΚΛΕΙΔΙ – ΔΑΦΝΟΥΛΑ». Το νέο σχέδιο υποβλήθηκε από την Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. προς έλεγχο, καθώς στο αρχικό, που είχε ήδη κριθεί θετικά (Πράξη 265/2024), είχε παραλειφθεί εκ παραδρομής η Ε.Π.Ε.Υ.Δ.Α.Π. ως τρίτο συμβαλλόμενο μέρος, αν και αποτελεί κύριο του έργου και χρηματοδότη. Το Κλιμάκιο έκρινε παραδεκτή τη νέα υποβολή, καθώς η προηγουμένη σύμβαση δεν είχε υπογραφεί. Διευκρινίζεται ότι το έργο έχει επείγοντα χαρακτήρα και αποσκοπεί σε αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων. Κατόπιν ελέγχου, το Κλιμάκιο αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του νέου σχεδίου σύμβασης.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητεί την ακύρωση, για τους αναφερόμενους σε αυτήν λόγους, της Διακήρυξης του ανοικτού δημόσιου ηλεκτρονικού μειοδοτικού διαγωνισμού για την προμήθεια με τίτλο «Κατασκευή Πρότυπων μη σηματοδοτούμενων Διαβάσεων σε επιλεγμένα Σημεία Μειωμένης Οδικής Ασφάλειας στους οδικούς Άξονες Αρμοδιότητας …» συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 5.644.660,00 € χωρίς ΦΠΑ στο σύνολό της, και πάντως, κατά το μέρος που με αυτήν α) θεσπίζεται ως υποχρεωτική η προσκόμιση των δικαιολογητικών του άρ. 2.2.7 με ισχύ κατά το χρόνο δημοσίευσης της Διακήρυξης, β) θεσπίζεται ως υποχρεωτική η προσκόμιση του ISO 22301:2011, γ) θεσπίζεται ως υποχρεωτική η απόδειξη εμπειρίας από προηγούμενη εκτέλεση συμβάσεων, στο πλαίσιο των οποίων θα πρέπει να έχουν εκτελεστεί εργασίες που σχετίζονται με την άμεση αντιμετώπιση επειγουσών και απρόβλεπτων περιστάσεων επί του οδικού δικτύου και κάθε άλλης συναφούς πράξης και παράλειψης της Αναθέτουσας Αρχής, ρητής ή σιωπηρής, μεταγενέστερης ή προγενέστερης.

Η Πράξη 33/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης 03/2024 μεταξύ του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.) και ενός αναδόχου. Η τροποποίηση αφορούσε την ενεργοποίηση μέρους του δικαιώματος προαίρεσης, ώστε ο Ε.Ο.Φ. να προμηθευτεί επιπλέον 300.000.000 αυτοκόλλητες ετικέτες γνησιότητας φαρμάκων στην ίδια συμβατική τιμή μονάδας. Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι το σχέδιο τροποποίησης υποβλήθηκε απαραδέκτως για προσυμβατικό έλεγχο. Αυτό συνέβη διότι η νομιμότητα της πρόβλεψης του δικαιώματος προαίρεσης είχε ήδη ελεγχθεί και κριθεί νόμιμη κατά τον αρχικό προσυμβατικό έλεγχο με την Πράξη 545/2023, και η ενεργοποίηση αυτού του δικαιώματος ανάγεται στο στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, καθιστώντας το Κλιμάκιο αναρμόδιο για περαιτέρω έλεγχο.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης της επίμαχης προμήθειας είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου της συμφωνίας - πλαίσιο για την υλοποίησή της.

ΜΙΚΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ-ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας για την ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής,  της «Συντήρησης Υπόγειων Διαβάσεων στο Πρωτεύον Αστικό Οδικό Δίκτυο Περιφέρειας Αττικής», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.665 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.)(....)Επισημαίνεται όμως ότι, σε περίπτωση ενεργοποίησης των όρων της διακήρυξης περί της δυνατότητας παράτασης του χρόνου εκτέλεσης των συμβάσεων, είτε λόγω της αυξομείωσης των ποσοτήτων όπως αυτές θα προκύψουν κατά την εκτέλεση αυτών, είτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο: α) δεν θα επέρχεται αύξηση του αρχικού συνολικού συμβατικού οικονομικού αντικειμένου, β) ο χρόνος παράτασης δεν θα υπερβαίνει το 50% της συνολικής διάρκειας της σύμβασης, κατά τα προβλεπόμενα στις παρ. 6.2 της Διακήρυξης και 2.5 της Ε.Σ.Υ., και γ) οι σχετικές τροποποιήσεις θα υποβληθούν στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος...σχεδίου σύμβασης για την παροχή των υπηρεσιών «Συντήρησης Υπόγειων Διαβάσεων στο Πρωτεύον Αστικό Οδικό Δίκτυο Περιφέρειας Αττικής», ποσού 470.053,79 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στη σκέψη IV της παρούσας.