Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά παραπάνω, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου «τροποποίησης», καθόσον αυτό δεν περιλαμβάνει πράγματι τροποποιητική συμφωνία, ώστε να υπάγεται ανεξαρτήτως ποσού σε προσυμβατικό έλεγχο, αλλά αφορά σε ενεργοποίηση δικαιώματος προαίρεσης – παράτασης, το οποίο, ως όρος της οικείας διακήρυξης (άρθρα Α.2 και Α.3) που διέπει τη σύμβαση, έχει περιληφθεί στους όρους της 16130978-3/20.5.2016 αρχικής σύμβασης (βλ. άρθρο 14 αυτής) και ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε κρίση ως προς τους όρους άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης δεν ανάγεται σε προσυμβατικό στάδιο αλλά αφορά στην εκτέλεση συμβατικού όρου και συνεπάγεται επάνοδο σε ήδη οριστικά κριθέντα ζητήματα (VI Τμ. 1534/2014). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν έχει αρμοδιότητα επανελέγχου του υποβληθέντος συμφωνητικού που αφορά σε ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή δικαιώματος προαίρεσης – παράτασης, το οποίο είχε περιληφθεί σε ήδη ελεγχθέν προσυμβατικώς από το Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο σύμβασης.

Η Πράξη 257/2022 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για τη σύμβαση «Προμήθεια και τοποθέτηση οργάνων σε 12 παιδικές χαρές» του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.). Ο προϋπολογισμός της δαπάνης ανερχόταν σε 1.974.966,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), υπερβαίνοντας το όριο του 1.000.000 ευρώ για υποχρεωτικό έλεγχο. Η σύμβαση κρίθηκε ότι δεν υποδιαιρείται σε τμήματα λόγω της ανάγκης ισχυρού κεντρικού συντονισμού. Στον διαγωνισμό, δύο οικονομικοί φορείς αποκλείστηκαν, καθώς δεν προσκόμισαν εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Τελικός οριστικός ανάδοχος ανακηρύχθηκε η εταιρεία «... ΑΒΕΤΕ», με οικονομική προσφορά ύψους 1.856.468,04 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

Η Πράξη 33/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης 03/2024 μεταξύ του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.) και ενός αναδόχου. Η τροποποίηση αφορούσε την ενεργοποίηση μέρους του δικαιώματος προαίρεσης, ώστε ο Ε.Ο.Φ. να προμηθευτεί επιπλέον 300.000.000 αυτοκόλλητες ετικέτες γνησιότητας φαρμάκων στην ίδια συμβατική τιμή μονάδας. Το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι το σχέδιο τροποποίησης υποβλήθηκε απαραδέκτως για προσυμβατικό έλεγχο. Αυτό συνέβη διότι η νομιμότητα της πρόβλεψης του δικαιώματος προαίρεσης είχε ήδη ελεγχθεί και κριθεί νόμιμη κατά τον αρχικό προσυμβατικό έλεγχο με την Πράξη 545/2023, και η ενεργοποίηση αυτού του δικαιώματος ανάγεται στο στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, καθιστώντας το Κλιμάκιο αναρμόδιο για περαιτέρω έλεγχο.

Η Πράξη 39/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης του Δήμου Θεσσαλονίκης για την «Προμήθεια ειδών σίτισης» για ευπαθείς ομάδες και μαθητές, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη 3.430.840,00 ευρώ (άνευ ΦΠΑ). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η υποβολή του σχεδίου σύμβασης για έλεγχο ήταν απαράδεκτη. Αυτό συνέβη διότι, επειδή η προμήθεια συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο), το κατώτατο όριο για υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο ανεβαίνει στα 5.000.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ. Καθώς η δαπάνη του Δήμου είναι χαμηλότερη από αυτό το όριο, δεν υφίσταται αρμοδιότητα ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι ουδέν σχέδιο σύμβασης υποβάλλεται προς έλεγχο, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος φακέλου, καθώς οποιαδήποτε κρίση ως προς τους όρους εφαρμογής του άρθρου 58 της εν λόγω σύμβασης σύμπραξης δεν ανάγεται σε προσυμβατικό στάδιο, αλλά αφορά σε εκτέλεση συμβατικού όρου, που είχε περιληφθεί στο κείμενο της συναφθείσας σύμβασης, η οποία έχει ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Σε κάθε δε περίπτωση, όπως συνομολογείται με το ως άνω 319492/18.9.2023 έγγραφο του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, δεν σκοπείται η τροποποίηση ορισμένου συμβατικού όρου, ούτε άλλωστε προσκομίζεται ή προκύπτει η έκδοση, από το αρμόδιο όργανο της Περιφέρειας, σχετικής προς τούτο απόφασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣΜε τα δεδομένα αυτά και ενόψει των οριζομένων στο άρθρο 11 της διακήρυξης και στην οικεία σύμβαση, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου, καθώς αυτό αφορά σε σύμβαση που συνάπτεται για την ενεργοποίηση δικαιώματος προαίρεσης, που είχε περιληφθεί στο κείμενο της οικείας διακήρυξης και της συναφθείσας σύμβασης και έχει ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε κρίση ως προς τους όρους άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης δεν ανάγεται σε προσυμβατικό στάδιο, αλλά αφορά στην εκτέλεση συμβατικού όρου.

Η Πράξη 423/2024 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την ανάθεση της προμήθειας «Προμήθεια και τοποθέτηση οργάνων σε 11 παιδικές χαρές του Δήμου Αθηναίων» από τον Οργανισμό Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.). Η συμβατική αξία της προμήθειας ανέρχεται σε 1.793.884,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Σκοπός της σύμβασης είναι η αναβάθμιση και συντήρηση των παιδικών χαρών ώστε να προσαρμοστούν στην ισχύουσα νομοθεσία ασφαλείας, ενώ η χρηματοδότηση προέρχεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης. Το Κλιμάκιο, αφού εξέτασε τη διαγωνιστική διαδικασία που βασίστηκε στον ν. 4412/2016 και διαπίστωσε ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις ή προσφυγές, έκρινε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος σχεδίου, καθόσον αυτό αφορά σε ενεργοποίηση δικαιώματος προαίρεσης, το οποίο έχει περιληφθεί στους όρους της αρχικής σύμβασης, το σχέδιο της οποίας έχει ήδη διέλθει τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας και έχει κριθεί νόμιμο με την  705/2022 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου. 

Κατά συνέπεια, στον έλεγχο αυτό δεν υπόκεινται τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στο προσυμβατικό έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης (πρβλ. Πράξη 261/2007 VI Τμ. Ε.Σ.) το δε οικονομικό τους αντικείμενο δεν υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (Πράξη 39/2008 VI Τμ. Ε.Σ.). Εξάλλου, αν λάβουν χώρα επανειλημμένες τροποποιητικές συμβάσεις, η επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου που επιφέρουν θα υπολογίζεται αθροιστικά προκειμένου να κριθεί αν υπάγονται σε προσυμβατικό έλεγχο ή όχι.

Η Πράξη 283/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής, του Δήμου Αθηναίων και του Δήμου Πειραιά, για την υλοποίηση της προμήθειας «Κατασκευή πρότυπων μη σηματοδοτούμενων διαβάσεων». Η προμήθεια, συνολικού προϋπολογισμού 6.999.378,40 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το Κλιμάκιο έκρινε απαράδεκτη την εισαγωγή του σχεδίου, καθώς ήταν κατά χρόνο αναρμόδιο να τον ελέγξει. Η προγραμματική σύμβαση έπρεπε να προηγηθεί της εκτελεστικής σύμβασης προμήθειας, η οποία είχε ήδη συναφθεί (21.10.2024) και είχε ήδη υποβληθεί σε προσυμβατικό έλεγχο με την 274/2023 Πράξη. Ως εκ τούτου, το απώτατο χρονικό σημείο ελέγχου είχε παρέλθει.