ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/188/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η Πράξη 188/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων για την προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής οχημάτων του Δήμου Αχαρνών για τρία (3) έτη. Η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη ανέρχεται σε 2.958.580,65 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Ο διαγωνισμός, ο οποίος είχε μικτό χαρακτήρα με προέχοντα τον χαρακτήρα της προμήθειας, υποδιαιρέθηκε σε πέντε (5) ομάδες. Κατατέθηκαν προσφορές για τέσσερις ομάδες, με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, οπότε και αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/280/2022
Η Πράξη 280/2022 του ΣΤ΄ Κλιμακίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης της «Προμήθειας αστικού εξοπλισμού σε δημόσιους χώρους του Δήμου Ξάνθης», προϋπολογισμού 2.024.385,60 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). Η προμήθεια, η οποία διενεργήθηκε με ανοικτή διαγωνιστική διαδικασία μέσω ΕΣΗΔΗΣ, υποδιαιρέθηκε σε τέσσερις ομάδες (Εξοπλισμός παιδικής χαράς, Όργανα γυμναστικής, Κάδοι απορριμμάτων, Φωτιστικά). Αρκετές προσφορές οικονομικών φορέων απορρίφθηκαν ως απαράδεκτες λόγω έλλειψης εγγυητικών επιστολών ή μη πλήρους υποβολής δικαιολογητικών/τεχνικών προδιαγραφών. Η σύμβαση κατακυρώθηκε τελικά στον μοναδικό εναπομείναντα οικονομικό φορέα έναντι συνολικού ποσού 1.946.111,00 ευρώ. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία και συνεπώς δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΑΕΠΠ/59/2019
Η προσφεύγουσα ζητεί την ακύρωση της απόφασης 488/2018 της Οικονομικής Επιτροπής ως προς: α) την απόρριψη της προσφοράς της, β) την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής και γ) την άρση του εμπιστευτικού χαρακτήρα της τεχνικής έκθεσης της παρεμβαίνουσας. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια ανταλλακτικών οχημάτων (7 ομάδες ειδών) με συνολικό προϋπολογισμό 613.375,92€. Η προσφύγουσα κατατέθηκε στις 29/11/2018 με αριθμό 1262/29/11/2018, επικαλούμενη σφάλματα στην αξιολόγηση των δικαιολογητικών και στη διαδικασία αποκλεισμού της.
ΕλΣυν.ΚΠΕ.Τμ.7/14/2017
Συντήρηση και προμήθεια οργάνων παιδικών χαρών:..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, προκύπτουν τα εξής: α) Όσον αφορά στην από 21.6.2016 σύμβαση με τίτλο «Συντήρηση παιδικών χαρών Δ.Κ. ... ...», η οποία έχει μικτό χαρακτήρα, αφού το αντικείμενο της αφορά τόσο στην προμήθεια των εξαρτημάτων και ανταλλακτικών των οργάνων, που ήδη υπάρχουν στις παιδικές χαρές, όσο και σε εργασίες συντήρησης και επισκευής ενός δαπέδου (10 τ.μ.) και μίας σύνθετης κατασκευής, η σύμβαση αυτή συνιστά σύμβαση προμήθειας, διότι η αξία των υπό προμήθεια ειδών υπερβαίνει, και μάλιστα δυσανάλογα πολύ, την αξία των εργασιών, η οποία δεν εγγίζει ούτε τα 1.000 ευρώ και ως εκ τούτου μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας στην ως άνω ανάδοχο εταιρία, αφού η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ποσού 24.600 ευρώ, υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία αυτή. β) Τόσο τα εξαρτήματα - ανταλλακτικά των οργάνων των παιδικών χαρών (π.χ. κάθισμα κούνιας, σκοινί αναρρίχησης, ξύλινη σκάλα κλπ.) που περιλαμβάνονται στην ως άνω σύμβαση προμήθειας, όσο και αυτά που περιλαμβάνονται στην, ομοίως από 21.7.2016, δεύτερη σύμβαση προμήθειας (τραμπάλες, μύλοι, ζωάκια ελατηρίου κλπ) αποβλέπουν στην συντήρηση των παιδικών χαρών της Δ.Κ. Αγ. ..., που επιβάλλει είτε την επιδιόρθωση (π.χ. προστατευτικά πάνελ) και αντικατάσταση (π.χ. καθίσματα κούνιας και ξύλινη σκάλα) τμήματος των οργάνων που ήδη υπάρχουν, είτε την προμήθεια νέων οργάνων, πρόκειται, δηλαδή, και στις δύο περιπτώσεις για προμήθεια ειδών που κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται ομοειδή και τα οποία από τη φύση τους και τη λειτουργικότητά τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών και εκτελούνται και από την ίδια εταιρία και συνεπώς, θα έπρεπε για την προμήθειά τους να διενεργηθεί ένας ενιαίος πρόχειρος διαγωνισμός, δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτών ανέρχεται στο ποσό των 39.460 ευρώ και ως εκ τούτου μη νομίμως αυτές ανατέθηκαν με απευθείας ανάθεση.(..) οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες ..
ΕΣ/Β ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/521/2021
ΜΕΙΚΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: «Εγκαταστάσεις μηχανημάτων διαμόρφωσης κατάλληλου αερισμού λόγω κορωνοϊού», Με την κρινόμενη προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 2647/2020 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) ζητείται η αναθεώρηση της 2647/2020 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...(...)Το Δικαστήριο κρίνει, με βάση όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη και εν όψει των γενομένων δεκτών στη σκέψη 11, ότι η προς υπογραφή σύμβαση φέρει τα χαρακτηριστικά μεικτής σύμβασης προμήθειας και υπηρεσιών, στην οποία, ως εκ του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης της προμήθειας σε σχέση με αυτήν των υπηρεσιών, προέχοντα χαρακτήρα έχει η προμήθεια (βλ. άρθρο 4 παρ. 2 εδ. β΄ του ν. 4412/2016). Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, η υπό ανάθεση προμήθεια, χωρίς τον συνυπολογισμό για τον προσδιορισμό της εκτιμώμενης αξίας της όλων των παρεμπιπτουσών εργασιών τοποθέτησης και εγκατάστασης των επίμαχων ειδών, καθώς μέρος αυτών έχει κοστολογηθεί χωριστά και συμπεριληφθεί στην αξία των υπηρεσιών, και χωρίς επίσης τον συνυπολογισμό της αξίας των ανταλλακτικών που θα απαιτηθούν για τις υπό ανάθεση επισκευές – αντικαταστάσεις εξαρτημάτων (συνυπολογισμός που αν γινόταν θα αύξανε ακόμη περισσότερο την αξία της προμήθειας), ανέρχεται στα 166.251,89 ευρώ συνολικά, σε αντιδιαστολή με την εκτιμώμενη αξία των εργασιών (υπηρεσιών) που ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 129.687,94 ευρώ (128.379,94 ευρώ για διάφορες εργασίες επισκευής, συντήρησης, εγκατάστασης κλπ, όπως αυτές εκτίθενται αναλυτικώς ανωτέρω + 1.308 ευρώ για εργασίες διάνοιξης οπών, κλπ, οι οποίες στον προϋπολογισμό μελέτης έχουν ενταχθεί στη Β΄ ομάδα εργασιών υπό τον τίτλο «Οικοδομικά»). Απορρίπτει την προσφυγή.
ΔΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2647/2020
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/589/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τις ανωτέρω προσφυγές επιδιώκεται η ανάκληση της 673/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι η διαδικασία ανάθεσης παροχής υπηρεσιών καθαρισμού των κτιρίων του Πανεπιστημίου … που περιλαμβάνονται στις Ομάδες Α, Β, Δ, ΣΤ, Ζ, Η, Θ, και Ι της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, διάρκειας 29 μηνών για τις πρώτες τέσσερις εξ αυτών και 22 μήνες για τις υπόλοιπες τέσσερις, πάσχει από την εξής ουσιώδη πλημμέλεια: Ο όρος του άρθρου 2.2.6 παρ. 1 της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι υποψήφιοι φορείς πρέπει να έχουν εκτελέσει, κατά τα τρία τελευταία έτη, συμβάσεις καθαρισμού στεγασμένων χώρων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων προϋπολογισμού ίσου ή ανώτερου του 100% της προϋπολογισθείσας δαπάνης του διαγωνισμού τέθηκε κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας καθώς αποκλείει από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, χωρίς τούτο να δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, υποψήφιους που έχουν εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε δημόσιους χώρους, στους οποίους προσέρχεται ή συναθροίζεται πλήθος ατόμων. Τούτο διότι από τα έγγραφα της σύμβασης προκύπτει ότι ο διαγωνισμός αφορά στην παροχή συνηθισμένων υπηρεσιών καθαριότητας.(....)Τέλος, το Δικαστήριο κρίνει ότι η μη ανάδειξη της πλημμέλειας του συγκεκριμένου όρου με την 4/18.1.2019 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας δεν μπορεί να θεμελιώσει εύλογη πεποίθηση και συγγνωστή πλάνη του αναθέτοντος ως προς τη νομιμότητα της επανεισαγωγής του ίδιου όρου κατά την παρούσα διαγωνιστική διαδικασία. Τούτο, διότι η προηγηθείσα ελεγκτική κρίση δεν είναι δεσμευτική για μεταγενέστερες υποθέσεις, η δε διατήρησή της πρέπει να σταθμίζεται με τις επιταγές της αρχής της νομιμότητας, οι οποίες υπερισχύουν όταν διαπιστώνεται, όπως εν προκειμένω, ότι ο επίμαχος όρος περιορίζει ουσιωδώς το δικαίωμα πρόσβασης στον διαγωνισμό και συνακόλουθα την ανάπτυξη του μέγιστου δυνατού ανταγωνισμού. Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης: α) του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «…» και β) της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» κατά της 673/2021 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Απορρίπτει τις προσφυγές.
ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1346/2024
Εκμίσθωση υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων(...)Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1083/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Δ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι από τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης συνάγεται ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση ο ανάδοχος υποχρεούται να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες σε τρίτους χρήστες, οι οποίες μάλιστα οριοθετούνται από ένα πλέγμα ειδικών υποχρεώσεων του τόσο προς τους χρήστες (χρόνος και τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) όσο και προς την αναθέτουσα αρχή (τρόπος διαχείρισης και εκμετάλλευσης των σταθμών). Ακόμη, αποκτά το δικαίωμα να έχει ίδια έσοδα από τους τρίτους - χρήστες των παρεχόμενων υπηρεσιών, το οποίο κατ’ ουσίαν συνιστά και το αντάλλαγμά του από την εκμετάλλευση των χώρων στάθμευσης, ενώ ο ίδιος αναλαμβάνει την υποχρέωση πλην των άλλων να καταβάλλει το προαναφερθέν σταθερό μηνιαίο μίσθωμα προς τον Δήμο Καλαμάτας. Συγχρόνως, ο ανάδοχος αναλαμβάνει πλήρως τον σχετιζόμενο με την εκμετάλλευση των υπαίθριων σταθμών στάθμευσης επιχειρηματικό κίνδυνο, αφού όχι μόνο δεν υπάρχουν εγγυημένα γι’ αυτόν έσοδα, αλλ’ αντιθέτως υποχρεούται ο ίδιος, πέραν της κάλυψης των λειτουργικών εξόδων των σταθμών, στην καταβολή ετήσιου ανταλλάγματος στον Δήμο Καλαμάτας. Συνεπώς, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη, καίτοι παραχωρείται και η χρήση των ακινήτων, η υπό ανάθεση σύμβαση δεν αποτελεί σύμβαση εκμισθώσεως για την οικονομικώς επωφελέστερη αξιοποίηση των εν λόγω ακινήτων προς άντληση εσόδων, η οποία σύμβαση ρητώς εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4413/2016 (άρθρο 9 παρ. 8 περ. α), αλλά συνιστά κατά τον προέχοντα χαρακτήρα της σύμβαση παραχωρήσεως υπηρεσιών. Τούτο δε, παρά τον ρητό χαρακτηρισμό της σύμβασης στη διακήρυξη ως «σύμβασης μίσθωσης», ο οποίος, άλλωστε, δεν είναι δεσμευτικός για το Δικαστήριο (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 982/2023).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΤΜ.Μειζ.Επταμ.Σύνθ/1145/2017
Προμήθεια ειδών ατομικής προστασίας. (...) Με βάση τα ανωτέρω νεότερα στοιχεία που υποβλήθηκαν ενώπιον του παρόντος Τμήματος και τα ήδη υπάρχοντα, προκύπτει ότι για τα είδη 3.5, 7.6 και 7.8 δεν καταγράφονται τιμές από το διαδίκτυο, ενώ για το είδος 7.6 δεν καταγράφονται τιμές προσφοράς που έχουν επιτευχθεί από άλλους δήμους για παρόμοια προϊόντα με διαφορετικούς αναδόχους. Υπάρχουν τιμές για το είδος 7.8, όπου παρατηρείται ότι η προσφορά της εταιρείας «…Α.Ε.» είναι χαμηλότερη. Για το είδος 3.5. η προσφορά της μειοδότριας είναι υψηλότερη (31,62) έναντι της προσφοράς που έχει επιτευχθεί από άλλους δήμους (11,62). Επειδή, όμως, η προσφορά της μειοδότριας στις ομάδες 3 και 7 των προς προμήθεια ειδών είναι σαφώς χαμηλότερη από την προϋπολογισθείσα δαπάνη (προϋπολογισθείσα δαπάνη: ομάδας 3: 35.650 ευρώ-προσφορά μειοδότριας 28.303,50 ευρώ, προϋπολογισθείσα δαπάνη ομάδας 7: 102.272 ευρώ-προσφορά μειοδότριας 92.517.98 ευρώ) η αναθέτουσα αρχή έχει προβεί σε επαρκή αιτιολόγηση του συμφέροντος χαρακτήρα της προσφοράς της μειοδότριας εταιρείας, λαμβανομένης υπόψη ως συνόλου, αλλά και όσον αφορά τα επιμέρους είδη.Αναθεώρηση της 2511/2016 Απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 2511/2016 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η από 26.10.2016 αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η 10/2016 πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο…. Τέλος, δεδομένου ότι δεν συντρέχει άλλος νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή, να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ του Δήμου ..και της εταιρείας «….».
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1656/2011
Μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση, δοκιμή και θέση σε λειτουργία του «Συστήματος σηματοδότησης των νέων επεκτάσεων των γραμμών 2 & 3 του μετρό της Αθήνας», Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, αφ’ ενός μεν έχει μικτό χαρακτήρα, αφού περιλαμβάνει προμήθεια λογισμικού και υλικού εξοπλισμού, εγκατάσταση αυτού και εκπόνηση μελετών εφαρμογής, αφ’ ετέρου δε από την αναλυτική παράθεση των οριζομένων στην οικεία προκήρυξη και τεχνική περιγραφή περί του αντικειμένου αυτής, η προμήθεια του λογισμικού και του υλικού εξοπλισμού συνιστά τον πυρήνα αυτής, δεδομένου μάλιστα ότι από την περιεχόμενη ανάλυση στον υποβληθέντα πίνακα, σε εκτέλεση της 187/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου, προκύπτει ευθέως ότι η ως άνω προμήθεια ανέρχεται στο 77,43% του προϋπολογισμού της σύμβασης, ενώ οι μελέτες εφαρμογής (υπηρεσίες) και οι εργασίες εγκατάστασης (έργο) αποτελούν παρεπόμενες παροχές καλύπτοντας το 9,42% και 13,15% αντίστοιχα του προϋπολογισμού της σύμβασης. Περαιτέρω, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Ε΄ Κλιμάκιο, κατά το χρόνο αποστολής της προκήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού ίσχυε ο Κανονισμός 2195/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί κοινού λεξιλογίου για της Δημόσιες Συμβάσεις, στον οποίο όμως, δεν υπήρχαν κωδικοί ονοματολογίας (CPV), οι οποίοι να προσιδιάζουν στο αντικείμενο της ως άνω προμήθειας. Για το λόγο αυτό επελέγησαν οι κωδικοί ονοματολογίας 452341.15-5 ως οι πλέον συναφείς, παρά το γεγονός ότι οι κωδικοί αυτοί παρέπεμπαν σε εργασίες εγκατάστασης σηματοδότησης και όχι σε λογισμικό και υλικό εξοπλισμού για έλεγχο σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Εξ άλλου, στο νέο κατάλογο κωδικών ονοματολογίας, που εισήχθη με τον Κανονισμό 213/2008 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (L 74/15.3.2008), υπάρχουν οι κωδικοί 48140000-1 «Πακέτα λογισμικού για έλεγχο σιδηροδρομικής κυκλοφορίας», 51611120-5 «Υπηρεσίες εγκατάστασης οθονών ή πινάκων απεικόνισης πραγματικού χρόνου για αναχωρήσεις και αφίξεις σε σιδηροδρομικούς σταθμούς» και 30231000-7 «Οθόνες και κονσόλες ηλεκτρονικών υπολογιστών», οι οποίοι, εάν εφαρμόζονταν στην ελεγχόμενη σύμβαση, θα κάλυπταν το αντικείμενο αυτής (πρβλ. Απόφαση 1723/2009 VI Τμ. Ελ. Συν.). Κατά συνέπεια, η δημιουργηθείσα αμφισβήτηση από τις 230 και 23/2011 αντίθετες πράξεις του Ε΄ και ΣΤ΄ Κλιμακίου, αντίστοιχα, θα πρέπει να αρθεί υπέρ της άποψης της 230/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου, ότι δηλαδή το υπό έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά προμήθεια αγαθών
ΕΣ/Κλ.Τμ.7/294/2017
Αμοιβή της εταιρείας «…» ενόψει εν μέρει εκτέλεσης της σύμβασης για «προετοιμασία και κατάθεση φακέλου υποψηφιότητας του Δήμου για υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης στα πλαίσια των ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών προγραμμάτων.(...) Με αυτά τα δεδομένα η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι οι ανατεθείσες εργασίες, που συνίστανται στην υποβολή προτάσεων περιεχομένου περιβαλλοντικού, χρηματοοικονομικού και διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ώστε ο Δήμος να ενταχθεί σε αυτά και να εκμεταλλευτεί τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, δεν έχουν εξειδικευμένο χαρακτήρα αλλά ανάγονται στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής του Δήμου. Περαιτέρω, στον Οργανισμό του Δήμου προβλέπονται θέσεις προσωπικού πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης καθώς και ειδικές θέσεις συμβούλων και συνεργατών, προσωπικού δηλαδή που, στο πλαίσιο της επαγγελματικής εμπειρίας και των σπουδών του, είναι σε θέση να προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το Δήμο και να αξιοποιήσει τις αναγκαίες πληροφορίες, ώστε να εξασφαλισθεί η συμμετοχή του Δήμου σε αυτά. Για τις εργασίες δε αυτές δεν απαιτούνται αυξημένα προσόντα ή ειδικές γνώσεις σε ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο (πρβλ. ΚΠΕΔ στο VII Tμ. 355/2016, 384/2013, 25/2012). Ακολούθως, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός του Δήμου περί έλλειψης προσωπικού, καθώς στην αρμόδια Διεύθυνση υπηρετούν 5 υπάλληλοι που μπορούν να συνεπικουρούνται και από άλλους υπαλλήλους ή από Ομάδες Εργασίας που συγκροτούνται για αυτό το σκοπό με απόφαση του Δημάρχου (άρθρο 24 του Ο.Ε.Υ.) και στην Τεχνική Έκθεση των ανατεθεισών εργασιών ρητά προβλέπεται ότι αρκούν τρία άτομα για τη διεκπεραίωσή τους. Τέλος, στην οικεία Τεχνική Έκθεση αναφέρονται τα άτομα που απαιτούνται για την προετοιμασία υποβολής φακέλου για καθένα των τριών προγραμμάτων, ο προβλεπόμενος χρόνος εργασίας αυτών σε ανθρωπομήνες και το κόστος κάθε ανθρωπομήνα, ανάλογα με την ειδικότητα και τα καθήκοντα εκάστου των απασχολουμένων και ο σχετικός λόγος διαφωνίας πρέπει να απορριφθεί.