Η Πράξη 15/2025 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ» και της αναδόχου κοινοπραξίας για τη μελέτη κτηματογράφησης των Περιφερειακών Ενοτήτων Ιθάκης, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου (ΚΤ5-16). Η σύμβαση, ποσού 194.582,85 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε νόμιμη σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, καθώς οι συμπληρωματικές υπηρεσίες (λειτουργία Γραφείου Κτηματογράφησης και τήρηση βάσης) ήταν αναγκαίες λόγω καθυστερήσεων που δεν οφείλονταν αποκλειστικά στον ανάδοχο, κρίνοντας ασύμφορη την αλλαγή αναδόχου. Επιπλέον, η σωρευτική αύξηση της δαπάνης (12,04%) δεν υπερβαίνει το νόμιμο όριο του 50% της αρχικής σύμβασης (ύψους 5.658.879,12 ευρώ). Κατά συνέπεια, η υπογραφή της σύμβασης δεν κωλύεται.

Η Πράξη 196/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου της 4ης συμπληρωματικής σύμβασης του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ», ποσού 57.320,90 ευρώ πλέον ΦΠΑ, για τη μελέτη κτηματογράφησης στην Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας. Η σύμβαση κρίθηκε νόμιμη και επιτρεπτή, καθώς οι συμπληρωματικές υπηρεσίες (που αφορούν τη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης και την επεξεργασία τροποποιητικής δήλωσης του Δημοσίου για δασικές εκτάσεις) κατέστησαν αναγκαίες λόγω της παράτασης του χρόνου εκτέλεσης. Η απόφαση βασίστηκε στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Επιπλέον, το σωρευτικό ποσοστό αύξησης της δαπάνης (το οποίο ανέρχεται σε 11,91% μαζί με τις προηγούμενες 1η, 2η και 3η συμπληρωματική σύμβαση) δεν υπερβαίνει το όριο του 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 4ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Μελέτη κτηματογράφησης...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 254/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ‘ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΦΙΛΙΑΤΡΑ – ΠΥΛΟΣ – ΜΕΘΩΝΗ’, ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΙΑΤΡΑ - ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ». Η σύμβαση, συμβατικής δαπάνης 4.162.363,94 ευρώ πλέον ΦΠΑ, κρίθηκε παραδεκτή προς εξέταση. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι προτεινόμενες εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων γεγονότων (π.χ., απαγόρευση καθαίρεσης γέφυρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ανάγκη ανακατασκευής παρακαμπτήριων οδών λόγω εκτροπής κυκλοφορίας). Επίσης, η αλλαγή αναδόχου θα δημιουργούσε μείζονα τεχνικά προβλήματα και η αξία της σύμβασης δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της υποβληθείσας 2ης συμπληρωματικής σύμβασης.

Η Πράξη 29/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Ελευσίνας «Αποκατάσταση κτιριακού συγκροτήματος ΙΡΙΣ». Το συμβατικό τίμημα της συμπληρωματικής σύμβασης είναι 159.565,87 ευρώ, με τη συνολική σωρευτική υπέρβαση (μαζί με την 1η ΣΣ) να ανέρχεται σε 36,49% της αρχικής σύμβασης, ποσοστό που τηρεί το νόμιμο όριο του 50%. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτήθηκαν λόγω έντονης φθοράς, ρηγματώσεων και διάβρωσης στα δομικά στοιχεία των Κτιρίων 1 & 2, πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016. Για τεχνικούς λόγους δεν επιτρέπεται η αλλαγή αναδόχου. Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, υπό τον όρο της παράτασης της διάρκειας της αρχικής σύμβασης.

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης

Η Πράξη 203/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο του Δήμου Αθηναίων «Αποκαταστάσεις – ανακατασκευές – αναπλάσεις κοινοχρήστων χώρων του Δ.Α.». Η δαπάνη της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης ανέρχεται σε 39.400,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η αύξηση αυτή αφορά την επαύξηση της απολογιστικής δαπάνης για τη διαχείριση Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ.), καθώς και λοιπές απολογιστικές εργασίες, που προέκυψαν λόγω της επείγουσας ανάγκης ανακατασκευής διαδρόμων στο Γ' Κοιμητήριο και άλλων επικίνδυνων βλαβών. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι εργασίες πληρούν σωρευτικά τις προϋποθέσεις του ν.4412/2016, διότι είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση, δεν μπορούν να διαχωριστούν τεχνικά/οικονομικά, και το συνολικό ποσό των συμπληρωματικών συμβάσεων (49,99%) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής σύμβασης. Συνεπώς, δεν κωλύεται η υπογραφή της.

Η Πράξη 78/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης για το έργο «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ Τ.Κ ΡΙΖΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΣΚΥΔΡΑΣ». Η αρχική σύμβαση είχε συνολικό τίμημα 1.917.869,90 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η 3η συμπληρωματική σύμβαση, ύψους 63.694,16 ευρώ, κρίθηκε αναγκαία λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων που εντοπίστηκαν κατά τις εκσκαφές, οδηγώντας στην ανάγκη εγκατάστασης αντλιοστασίου και κατασκευής καταθλιπτικού δικτύου για την παράκαμψή τους. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου 4412/2016, καθώς είναι απαραίτητες για την αρτιότητα του έργου και το συνολικό ποσό των συμπληρωματικών συμβάσεων (1ης, 2ης και 3ης) παραμένει εντός του ορίου του 50% της αρχικής αξίας (18,32%). Κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, με την επισήμανση της εξασφάλισης χρηματοδότησης.

Η Πράξη 202/2025 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου Χαλανδρίου με τίτλο «Νέο κτίριο Δημαρχείου Χαλανδρίου», συμβατικής δαπάνης 1.385.176,49 ευρώ (άνευ ΦΠΑ και αναθεώρησης). Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης. Για τις ήδη εκτελεσθείσες εργασίες, αξίας 307.116,62 ευρώ, κρίθηκε ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 155 του ν.4412/2016 (επείγουσες/απρόβλεπτες). Οι προτεινόμενες μη εκτελεσθείσες εργασίες κρίθηκαν απολύτως αναγκαίες για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου και δεν μπορούν να διαχωριστούν τεχνικά ή οικονομικά. Επιπλέον, η συνολική αξία της τροποποίησης (αθροιστικά 1ης, 2ης και 3ης ΣΣΕ) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής σύμβασης. Ωστόσο, η υπογραφή της σύμβασης τίθεται υπό τον όρο της έγκρισης από το αρμόδιο όργανο του Δήμου περαιτέρω παράτασης της συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανέγερση οικισμού 176 κατοικιών σε διώροφα κτίρια τύπων 2.25, 2.52, 2.56, 2.21, 2.24, μιας αίθουσας συγκέντρωσης τύπου 1.12, έξι καταστημάτων τύπου 1.17, και ενός βιολογικού σταθμού με τις εγκαταστάσεις τους και τα έργα υποδομής τους και διαμόρφωσης (οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης - αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμός περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κ.λπ.) στην …, θέση … του Ν. …, με την επωνυμία “… V”», συνολικής δαπάνης 2.442.800,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων απρόβλεπτων δαπανών, αναθεώρησης και Φ.Π.Α. 24%).(....)Εξάλλου, οι εν λόγω εργασίες δεν συνιστούν ανεπίτρεπτη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, αλλά αντιθέτως είναι απολύτως αναγκαίες για την τελειοποίηση του και την επιτέλεση του λειτουργικού προορισμού του έργου, που είναι η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των δικαιούχων οικιστών.Δεν κωλύεται η υπογραφή της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου.