Εκτέλεση εργασιών συντήρησης κτηρίων:..Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι νόμιμη ούτε κανονική, διότι α) η χρήση του κτηρίου του δημοτικού ωδείου … παραχωρήθηκε στον Οργανισμό σε χρόνο μεταγενέστερο της εκτέλεσης των εργασιών, β) η χρήση του κτηρίου του φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους … δεν έχει παραχωρηθεί καν στον Οργανισμό, γ) οι εργασίες που αφορούν σε έλεγχο λειτουργίας και συντήρηση κλιματιστικών μονάδων έπρεπε να βαρύνουν τον ΚΑΕ 10.6264.02 («Συντήρηση και επισκευή κλιματισμού») και όχι τον ΚΑΕ 10.6261.01 («Συντήρηση κτηρίων») και δ) από την οικεία βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ποιες ακριβώς εργασίες εκτελέστηκαν και παραλήφθηκαν.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ειδικότερα την επισκόπηση των συμβατικών κειμένων και τις τεχνικές μελέτες των ανατεθεισών υπηρεσιών, δεν προκύπτει επικάλυψη εργασιών και ως εκ τούτου καταβολή διπλής αμοιβής στην ανάδοχο εταιρεία. Τούτο δε διότι η κάθε μία εκ των συμβάσεων κατατείνει σε διαφορετικό αποτέλεσμα και συγκεκριμένα η μεν πρώτη στη συντήρηση ειδικών μηχανογραφημένων εφαρμογών, σε εξειδικευμένες μηχανογραφικές υπηρεσίες και στην εκπαίδευση των χρηστών σε σχέση με τον χειρισμό των εφαρμογών, η δε δεύτερη στη λογιστική υποστήριξη της …. και συγκεκριμένα στην τήρηση του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου. Εξάλλου, η μία αποτελεί προϋπόθεση της άλλης, δεδομένου ότι για να πραγματοποιηθεί η λογιστική υποστήριξη απαιτείται να υπάρχει η απαιτούμενη από τη νομοθεσία μηχανογραφική εφαρμογή. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι στο συμβατικό κείμενο της 746/15.9.2017 σύμβασης για τις υπηρεσίες συντήρησης-υποστήριξης μηχανογραφημένων εφαρμογών λογισμικού δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών και δεν αναλύεται ο τρόπος υπολογισμού του τιμήματος, διότι στην 628/2017 μελέτη, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύμβασης, όπως και στην 145/21.8.2017 οικονομική προσφορά της αναδόχου, περιλαμβάνεται προϋπολογισμός όπου προσδιορίζονται και αναλύονται οι ποσότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών, η τιμή μονάδος ανά ώρα εργασίας και το κόστος των αδειών χρήσης, ώστε να τεκμηριώνεται τόσο ο αρχικός προϋπολογισμός όσο και το συμφωνηθέν τίμημα. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να πληρωθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Αμοιβή για κλάδεμα δένδρων και αποκομιδή κλαδιών. Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και κανονική. Ειδικότερα όσον αφορά στον πρώτο λόγο διαφωνίας, από το 1118/23.4.2018 έγγραφο του Προέδρου του ΔΛΤ ... προκύπτει τόσο η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών όσο και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών. Όσον αφορά στον δεύτερο λόγο διαφωνίας, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει μεν ότι η 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής έχει εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο του ΔΛΤ ..., ενόψει όμως του ότι το ΔΛΤ ... γνωρίζει τουλάχιστον από τις 20.4.2018 ότι οι εργασίες έχουν εκτελεστεί καλώς (το υποβληθέν στο ΔΛΤ στις 20.4.2018 9848/12.4.2018 έγγραφο του δημοτικού υπαλλήλου …, ο οποίος ενήργησε αυτοψία στην παραλιακή ζώνη ... μετά το πέρας των εν λόγω εργασιών) και δεν έχει απορρίψει την 16.3.2018 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών της οικείας τριμελούς επιτροπής παραλαβής, η παραλαβή των υπηρεσιών θεωρείται ότι έχει συντελεστεί αυτοδίκαια. Τέλος, όσον αφορά στον τρίτο λόγο διαφωνίας, δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι, εκτός από κλάδεμα, έλαβε χώρα και ολική κοπή δένδρων, περίπτωση κατά την οποία-σε αντίθεση με το κλάδεμα-θα απαιτείτο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 2 περ. ζ΄ του ν. 4495/2017, έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας… Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Εργασίες επισκευής και συντήρησης των φωτεινών σηματοδοτών :Με αυτά τα δεδομένα η επίμαχη σύμβαση, ως εκ του απλού, μη εξειδικευμένου τεχνικά αντικειμένου της, που συνίσταται σε απλή εποπτεία, αντικατάσταση φθορών στους ήδη υπάρχοντες σηματοδότες του Δήμου .... και στη συντήρηση τους, δεν εμπίπτει στην κατηγορία των «έργων» ή των «τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών», αλλά σε εκείνη των «γενικών υπηρεσιών» του ν. 4412/2016, με αποτέλεσμα να μην εφαρμόζεται εν προκειμένω η παρ. 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016. Εξάλλου, ορθώς για τις εν λόγω εργασίες, αναφέρεται στην επίμαχη μελέτη ο αριθμός cpv 50232200-2/συντήρηση εγκαταστάσεων φωτεινών σηματοδοτών, καθόσον δεν πρόκειται για «εγκατάσταση συστημάτων φωτισμού και σηματοδοτών οδών» της τάξης «λοιπές εγκαταστάσεις σε κτίρια» της ομάδας «εγκαταστάσεις παροχών σε κτίρια» του Παραρτήματος II του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016. Επιπροσθέτως, ο αριθμός αυτός cpv δεν συγκαταλέγεται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ περί συμβάσεων εκπόνησης μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. Περαιτέρω, η έλλειψη ρητής έγκρισης από το Δημοτικό Συμβούλιο της 21472/20.7.2018 «βεβαίωσης» για την καλή εκτέλεση των εργασιών δεν ασκεί επιρροή, δοθέντος ότι κατά το χρονικό σημείο ελέγχου του χρηματικού εντάλματος είχε παρέλθει η προθεσμία των τριάντα ημερών, μετά το άπρακτο πέρας της οποίας θεωρείται ότι η παραλαβή έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 219 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός της σύμβασης είναι αόριστος και αντίθετος στην αρχή της οικονομικότητας, διότι στον ενδεικτικό προϋπολογισμό της παρατίθεται το κατ΄ αποκοπή ποσό των 10.000,00 ευρώ για υπηρεσίες ενός έτους και δεν αναφέρεται κάποιο στοιχείο σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του σε αυτό το ύψος, όπως εκτιμώμενες εργατοώρες ή εργατοημέρες, τιμή μονάδος για αυτές, ανάλυση των τιμών ανά είδος εργασίας. Περαιτέρω, το μη εξειδικευμένης τεχνικής φύσης αντικείμενο της σύμβασης, όπως ανωτέρω περιγράφεται, εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου και οι πέντε υπάλληλοι συναφούς ειδικότητας που υπηρετούν στο Δήμο (1 ΔΕ Ηλεκτρολόγος, 2 ΤΕ Μηχανολόγοι, 2 ΠΕ Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί) κρίνονται τεχνικά ικανοί και αριθμητικά επαρκείς για να διεκπεραιώσουν τις ανατεθείσες εργασίες. Εξάλλου, η έλλειψη ηλεκτρομηχανολογικών μέσων προβάλλεται αορίστως, σε κάθε δε περίπτωση ο ισχυρισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με τη δέσμευση του Δήμου για παροχή των ανταλλακτικών και των υλικών που τυχόν απαιτηθούν κατά την εκτέλεση των εργασιών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/24/2019

Δημόσια έργα. Σύμβαση παραχώρησης για το έργο "Μελέτη - Κατασκευή - Αυτοχρηματοδότηση και Εκμετάλλευση της Ελεύθερης Λεωφόρου Ελευσίνας - Σταυρού - Α/Δ Σπάτων και ΔΠΛΥ".(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Εισηγητής: Ν.Αντωνίου, Νομικός Σύμβουλος α) Νομίμως ανατίθεται στον ανάδοχο της αρχικής σύμβασης παραχώρησης η εκτέλεση επιπρόσθετων εργασιών που προέκυψαν λόγω τροποποιήσεων του σχεδιασμού του έργου από τον κύριο του έργου, καθόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη στη σύμβαση παραχώρησης που κυρώθηκε με νόμο (ομόφωνα). β) Το ποσό των κατά τα άνω ανατιθέμενων επιπρόσθετων εργασιών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης (ομόφωνα). γ) Η συμπληρωματική σύμβαση (ή συμβάσεις) που θα καταρτισθούν για την ανάθεση της εκτέλεσης των ανωτέρω επιπρόσθετων εργασιών στον ανάδοχο της κύριας σύμβασης, δεν υπόκειται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (πλειοψ.).

ΕΡΓΑ.(..) Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη δαπάνη είναι νόμιμη. Ειδικότερα στην τεχνική έκθεση του έργου, το οποίο αφορά σε εκτέλεση απλών εργασιών συντήρησης οδοστρώματος και πεζοδρομίων μη εξειδικευμένου τεχνικού αντικειμένου, περιγράφεται σαφώς και επαρκώς το τεχνικό αντικείμενο με αναγραφή των συγκεκριμένων εργασιών, ενώ αναλυτικός είναι και ο προϋπολογισμός αυτών με αναγραφή του είδους τους, της τιμής μονάδας, των ποσοτήτων και της συνολικής δαπάνης που προκύπτει, δίχως να απαιτείται και ο επακριβής προσδιορισμός των οδών και των κοινοχρήστων χώρων στους οποίους θα λάβουν χώρα οι εργασίες..Περαιτέρω, η  ως άνω αναλυτική περιγραφή του τεχνικού αντικειμένου και της προϋπολογισθείσας δαπάνης αρκεί να προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης και δεν απαιτείται να αναφέρεται και στο πρωτόκολλο παραλαβής, το οποίο εν προκειμένω, βεβαιώνοντας την καλή εκτέλεση των εργασιών σύμφωνα με τη σύμβαση, έχει νομίμως συνταχθεί.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Καταβολή αμοιβής για την «Αντικατάσταση κεντρικής θύρας εισόδου και επισκευή αναβατορίου ΑμΕΑ στο πρώην δημαρχείο ...». Ως αιτιολογία της άρνησής της, .., προέβαλε ότι στην από 21.6.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης αναφέρονται επιφυλάξεις σχετικά με το σύνολο των εργασιών, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει η καλή εκτέλεση και το εύλογο της δαπάνης του έργου, κατά παράβαση του άρθρου 15 του π.δ. 171/87, ενώ η από 31.7.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, επειδή η 246/24.7.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον ορισμό νέων μελών στην οικεία επιτροπή δεν έχει αναδρομική ισχύ.(..)Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον επισυνάπτεται βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών στις οποίες αφορά η ελεγχόμενη δαπάνη και δεν ασκεί επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο, όμως, ότι πριν την υπογραφή του, ο όρος που τίθεται στη σελίδα 3 του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Δεν θα εκτελεστούν εργασίες επί πλέον των συμβατικών ποσοτήτων, αν προηγουμένως δεν υπάρχει έγκριση για την εκτέλεση αυτών και την απαιτούμενη πληρωμή», θα επαναδιατυπωθεί, προς αποκατάσταση της ορθότητας και της σαφήνειας αυτού, σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 16 της Ε.Σ.Υ., ως εξής: «Για την εκτέλεση εργασιών επιπλέον των συμβατικών ποσοτήτων που τυχόν θα απαιτηθούν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου θα εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008. Δεν θα εκτελεστούν εργασίες επί πλέον των συμβατικών ποσοτήτων, αν προηγουμένως δεν υπάρχει έγκριση για την εκτέλεση αυτών και την απαιτούμενη πληρωμή».

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης:Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση καταρτίζεται βάσει των άρθρων 30 παρ. 1 δ΄ του ν. 3536/2007 και 1 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, όπου προβλέπεται η δυνατότητα να ανατεθεί από τους Δήμους στον οικείο .....η συλλογή και η μεταφορά στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλύσεις κάδων, καθώς και η χρήση σαρώθρου αποτελούν αναγκαίες υποστηρικτικές εργασίες για την υλοποίηση της συλλογής και μεταφοράς και επομένως νομίμως ανατίθεται στην ...... η εργασία της πλύσης κάδων, καθώς και οι εργασίες του σαρώθρου (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Όπως δε αναλυτικά στις προαναφερόμενες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ..... αναφέρεται, ο Δήμος δεν διαθέτει προσωπικό εφοδιασμένο με ειδική άδεια για τη χρήση σαρώθρου ούτε όχημα με αρπάγη κατάλληλο για την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη το εργοδοτικό κόστος ενός ΔΕ Οδηγού, η πρόσληψη χειριστή σαρώθρου θα ήταν οικονομικότερη για τον Δήμο από την ανάθεση της υπηρεσίας στον Φο.Δ.Σ.Α., καθώς, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, ο .....αναλαμβάνει εκτός από το κόστος της αμοιβής του οδηγού, τη διάθεση του οχήματος, το κόστος συντήρησης - επισκευής και όποιο άλλο έξοδο βαρύνει το όχημα, ενώ θα έχει την ευθύνη του κόστους αμοιβής και ασφάλισης κατ’ ελάχιστο ενός χειριστή και ενός οδηγού. Περαιτέρω, οι Φο.Δ.Σ.Α., κατά το άρθρο 1 παρ. 5 της Κ.Υ.Α. 2527/2009, δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις με φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την ανάθεση επιμέρους υπηρεσιών διαχείρισης των αποβλήτων και λοιπών υπηρεσιών λειτουργίας, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, δεδομένου ότι η ...... δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό για την παροχή των ως άνω νομίμως αναλαμβανόμενων υποστηρικτικών εργασιών συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων προς τους Δήμους μέλη της, δύναται να διενεργεί διαγωνισμούς για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε αναδόχους (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1353/2018). Περαιτέρω, δεν είναι νόμιμος  ο όρος του άρθρου 4 της σύμβασης που ορίζει, σε περίπτωση μη καταβολής του τιμήματός της, τον τρόπο είσπραξης της απαίτησης του .....με την διαδικασία του άρθρου 17β του ν. 4071/2012, ήτοι με απευθείας είσπραξή της από τα ανταποδοτικά τέλη των Ο.Τ.Α. μέσω της Δ.Ε.Η. ΑΕ ή εάν αυτά δεν επαρκούν από του Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Ο.Τ.Α. Τούτο διότι, πρωτίστως, ο όρος αυτός δεν έχει εγκριθεί με την ανωτέρω 97/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... Ωστόσο, ο όρος αυτός δεν καθιστά την ελεγχόμενη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον στην υπό κρίση περίπτωση δεν έγινε χρήση του όρου αυτού. Επιπλέον, ενόψει των ως άνω βεβαιώσεων καλής εκτέλεσης, κανονικά εντέλλεται η ελεγχόμενη δαπάνη, χωρίς να ασκεί επιρροή το ότι δεν επισυνάπτεται απόφαση ορισμού υπαλλήλων για την παρακολούθηση υλοποίησης της σύμβασης, αφού αφενός έχει οριστεί Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησής της, σύμφωνα με το άρθρο 6 αυτής, αφετέρου με τις ως άνω βεβαιώσεις δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι παρασχέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες. Εξάλλου, στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμ-ματικής σύμβασης δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 219 και 221 του ν. 4412/2016. Τέλος, αν και δεν επιδρά στη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης, δεν είναι αόριστος ο όρος ότι η σύμβαση είναι δυνατό να ανανεωθεί για χρονική διάρκεια που θα συμφωνηθεί από τους δυο συμβαλλόμενους, καθόσον, ελλείψει ειδικότερου ορισμού, η ανανέωση νοείται ότι θα γίνει με τους ίδιους όρους (χρονική διάρκεια, προϋπολογισμό) που ισχύουν για την προγραμματική σύμβαση. Κατ’ ακολουθία αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Εκτέλεση εργασιών λογιστικής υποστήριξης :ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην σκέψη IV της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι ο σχετικός λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι βάσιμος, καθόσον η επίμαχη δαπάνη δεν αναλήφθηκε νομίμως. Τούτο δε διότι, τόσο η ανάθεση (13.7.2012) όσο και η εκτέλεση των εργασιών (22.11.2012, βλ. το εκδοθέν τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών και την από 22.11.2012 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών), έγιναν, κατά παράβαση των παραπάνω, περί αναλήψεως της δαπάνης, διατάξεων, δηλαδή σε χρόνο πρότερο της λήψης της 64/28.11.2012 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της επιχείρησης (διατάκτη εν προκειμένω) περί έγκρισης της δαπάνης και διάθεσης της σχετικής πίστωσης, η  εκ των υστέρων έκδοση της οποίας, δεν δύναται, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν, να  νομιμοποιήσει τη σχετική δαπάνη αναδρομικά.