ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη Ι της παρούσας, το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς αφορά στην εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών για την ολοκλήρωση συγχρηματοδοτουμένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργου, το οποίο νομίμως δεν υπεβλήθη στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου. Και τούτο, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του εν λόγω (αρχικού) έργου υπολειπόταν του ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ήτοι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 35 παρ. 3 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με τοάρθρο πρώτο του ν. 4129/2013. Περαιτέρω δε, η συμβατική αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης (397.804,42 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α ), συναθροιζόμενη με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.975.609,76 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το ως άνω όριο υπαγωγής στον έλεγχο (10.000.000 ευρώ). Κατά συνέπεια, απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο ενώπιον του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, ελλείψει αρμοδιότητας, όφειλε να απέχει αυτού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τους αιτούντες.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη Ι της παρούσας, το υποβληθέν, με το 5095/9.6.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 36720/12.6.2017) έγγραφο της αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας … της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς αφορά στην εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών για την ολοκλήρωση μελέτης, η οποία νομίμως δεν υποβλήθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου, καθόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της εν λόγω (αρχικής) μελέτης υπολειπόταν του ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο. Περαιτέρω δε, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτής συναθροιζόμενη με τη συμβατική αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπερβαίνει το όριο υπαγωγής στον έλεγχο των συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων. Κατά συνέπεια, στην εξεταζόμενη περίπτωση, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό σε ανώνυμη εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης κτιρίων του, δυνάμει σύμβασης, καθόσον η ανωτέρω σύμβαση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 35 παρ. 1 του ν. 4129/2013 (ΦΕΚ Α΄ 52/2013), δεν υποβλήθηκε σε προηγούμενο της σύναψής της έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού  η επίμαχη σύμβαση αποτελεί τμήμα ενός ενιαίου μείζονος αντικειμένου, που αφορούσε στην παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του ν.π.δ.δ. σε όλη την Ελλάδα και για τα οποία η οικονομική αξία υπερβαίνει το χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο.

Μίσθωση ακινήτου.Με τα δεδομένα αυτά, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου τούτου. Η δε περιγραφόμενη στη διάταξη του άρθρου 31 περ. α΄ εδ. εε του ν.4270/2014 (Α΄ 143), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 του ν.4456/2017 (Α΄ 24/1.3.2017), περίπτωση διενέργειας στοχευμένων ελέγχων επί συγκεκριμένων κατηγοριών δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπό την ιδιότητα του ανεξάρτητου εξωτερικού ελεγκτή, επίκληση της οποίας γίνεται με το 37327/21.2.2018 διαβιβαστικό έγγραφο της Περιφέρειας ...., δεν συνιστά αντικείμενο του διενεργούμενου από το παρόν Κλιμάκιο, προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.4129/2013 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας.  

Αποκατάσταση και θέση σε λειτουργία του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Μεταφοράς (...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η ανάκληση της 41/2025 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Η κρίση αυτή του Κλιμακίου είναι ορθή σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, καθόσον το γεγονός ότι η αρχική δημόσια σύμβαση ΔΕΑ 419117_2021, που δεν υπολειπόταν του χρηματικού ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεν διήλθε από τον έλεγχο αυτό, κωλύει τον έλεγχο νομιμότητας της τροποποιητικής σύμβασης «Συμπλήρωμα Νο3», ανεξαρτήτως του λόγου της μη υποβολής της αρχικής σύμβασης για έλεγχο. Επομένως, ο λόγος της προσφυγής με τον οποίο υποστηρίζεται ότι η αρχική σύμβαση ΔΕΑ 419117_2021 δεν υπαγόταν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι το έργο χρηματοδοτείτο αποκλειστικά από ίδιους πόρους της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., που αποτελούν ιδιωτικό έσοδο της εταιρείας, και όχι από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους, προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον το ζήτημα της νομιμότητας ή μη της υπαγωγής της αρχικής σύμβασης στον έλεγχο δεν επηρεάζει την κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης ότι η τροποποιητική σύμβαση δεν υπάγεται στον έλεγχό του, και δεν μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση αυτής. Ομοίως αλυσιτελώς προβάλλεται ότι τα όργανα της προσφεύγουσας εταιρείας συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η αρχική σύμβαση εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, καθόσον και ο ισχυρισμός αυτός δεν επηρεάζει το διατακτικό της προσβαλλόμενης Πράξης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 41/2025 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου 

Κατά συνέπεια, στον ως άνω προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται οι συμβάσεις εκείνες που δεν έχουν ακόμη συναφθεί, των οποίων η προϋπολογισθείσα δαπάνη υπερβαίνει το εκάστοτε προβλεπόμενο από την ισχύουσα νομοθεσία χρηματικό όριο υπαγωγής στον εν λόγω έλεγχο και στον έλεγχο αυτό δεν υπόκεινται τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στο προσυμβατικό έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης (πρβλ. Πράξη 261/2007 VI Τμ. Ε.Σ.) και δεν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικειμένου τέτοια που να υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (πρβλ. Πράξη 48/2003 VI Τμ. Ε.Σ.).

Κατά συνέπεια, στον έλεγχο αυτό δεν υπόκεινται τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στο προσυμβατικό έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης (πρβλ. Πράξη 261/2007 VI Τμ. Ε.Σ.) το δε οικονομικό τους αντικείμενο δεν υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (Πράξη 39/2008 VI Τμ. Ε.Σ.). Εξάλλου, αν λάβουν χώρα επανειλημμένες τροποποιητικές συμβάσεις, η επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου που επιφέρουν θα υπολογίζεται αθροιστικά προκειμένου να κριθεί αν υπάγονται σε προσυμβατικό έλεγχο ή όχι.

Η Πράξη 58/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο της νομιμότητας της 2ης τροποποίησης της σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. Ξάνθης και της αναδόχου ένωσης εταιρειών για την προμήθεια «Έλεγχος Διαρροών Ύδρευσης». Η αρχική σύμβαση είχε υποβληθεί σε έλεγχο, όμως η 2η τροποποίηση, η οποία εγκρίθηκε με την 179/3.12.2024 Απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Ξ., αφορά αποκλειστικά τη μετάθεση του συμβατικού χρόνου παράδοσης/εγκατάστασης των υλικών κατά έξι (6) ημερολογιακούς μήνες, χωρίς μεταβολή στο οικονομικό αντικείμενο. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι αυτή η μεταβολή ανάγεται σε ζητήματα εκτέλεσης της σύμβασης και δεν αποτελεί ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, η τροποποιητική σύμβαση δεν πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020) και το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας. Συνεπώς, η αίτηση υποβλήθηκε απαραδέκτως.

Εκτέλεση του προγράμματος γενικής επιθεώρησης και εκσυγχρονισμού των αντιαεροπορικών (Α/Α) Συστημάτων «...».:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 5 της παρούσας, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) η υποβληθείσα 4η τροποποίηση της 042Γ/2002 σύμβασης διέπεται από τον ν. 3978/2011, καθόσον αφορά αντικείμενο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του (προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού και παροχή σχετικών υπηρεσιών που αφορούν τον εξοπλισμό αυτόν) και δεν υπάγεται στις εξαιρέσεις του άρθρου 17 παρ. α΄, β΄, γ΄, στ΄, ζ΄ και θ΄ αυτού και β) αμφότερες η Φ.093/70871/Σ.11188/23.6.2023 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της εν λόγω τροποποιητικής σύμβασης, και η υποβολή του οικείου σχεδίου στο Ελεγκτικό Συνέδριο έλαβαν χώρα μετά την έναρξη της ισχύος του άρθρου 158 του ν. 4782/2021, ήτοι μετά τις 9.3.2021, κρίνει ότι το ζήτημα της υπαγωγής ή μη της εν λόγω τροποποιητικής σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου διέπεται από τη διάταξη του άρθρου 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020, η οποία θέτει ως προϋπόθεση υπαγωγής μίας τροποποιητικής σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο, τον προηγούμενο έλεγχο της αρχικής σύμβασης, με εξαίρεση την περίπτωση της μη υπαγωγής της αρχικής σύμβασης στον έλεγχο λόγω ποσού (βλ. περίπτωση β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 324). Τούτου δοθέντος, και λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη το γεγονός ότι στην προκειμένη περίπτωση η αρχική 042Γ/2002 σύμβαση, η οποία συνήφθη μετά την ισχύ του άρθρου 8 παρ. 1 του ν. 2741/1999, μολονότι υπαγόταν στον υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεν διήλθε από τον έλεγχο αυτόν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση, δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και απαραδέκτως υποβλήθηκε.  

Παροχή νερού ύδρευσης.(..) ζητείται η ανάκληση της 27/2017 Πράξης της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ..., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α.... και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» (....), με αντικείμενο την παροχή νερού ύδρευσης από τον ταμιευτήρα του φράγματος....λόγω της μη έκδοσης άδειας χρήσης νερού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3199/2003 (ΦΕΚ Α΄ 280) και της Κ.Υ.Α. 146896/17.10.2014 ......Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο ΙΙ), δεν υφίσταται πλέον ο διακωλυτικός λόγος υπογραφής του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α.... και του ...., όπως αυτός διαπιστώθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, αφού ο .... διαθέτει άδεια χρήσης νερού για υδρευτική χρήση από το φράγμα Αποσελέμη... Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 27/2017 Πράξη και, δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου, που ασκήθηκε από τη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. ..., άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α.... και του .....