Προμήθεια αντιδραστηρίων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και ιδίως στη σκέψη 3.6., η ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης στην ΕΕΕΕ της ελεγχόμενης προμήθειας αντιδραστηρίων για τη διάγνωση ασθενών νοσούντων από κορωνοϊό SARS-CoV-2, διότι δεν συντρέχει απρόβλεπτη και κατεπείγουσα περίσταση που καθιστά δικαιολογημένη τη μη τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης (ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό των άρθρων 27 και 28, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016) της προμήθειας των ανωτέρω ποσοτήτων των αντιδραστηρίων αυτών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες προμήθειας των ανωτέρω αντιδραστηρίων είναι υπαρκτές κατά τον χρόνο έναρξης της ανωτέρω διαδικασίας ανάθεσης αλλά, αντιθέτως, από την αόριστη επίκληση της «διασφάλισης και προάσπισης της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συμφέροντος» καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ανάγκες μελλοντικές και αβέβαιες. Επομένως, σε καμμία περίπτωση η τυχόν μελλοντική προμήθεια των επιμάχων ποσοτήτων των ανωτέρω αντιδραστηρίων δεν δύναται να θεωρηθεί ότι συνάπτεται άμεσα με την κάλυψη αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ανωτέρω πανδημίας ή ότι συνδέεται με την απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας αυτής, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3.1. έως 3.7.. Άλλωστε, ο ίδιος ο νομοθέτης εκτιμά ότι η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα διαρκέσει πέραν της 31ης.12.2022, καθώς μέχρι τότε έχει παρατείνει τις ανωτέρω διατάξεις της από 30.3.2020 ΠΝΠ που προβλέπουν αυτή την εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ως εκ τούτου, είναι αμφίβολο αν η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα αυτή ανάγκη θα υφίσταται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι πρόκειται για συμβατικές ποσότητες που επαρκούν για τέσσερις μήνες, πολλώ δε μάλλον για χρονικό διάστημα λιγότερο του μηνός από την υπογραφή της σύμβασης, ήτοι μέχρι 31.12.2022.

Υπηρεσίες Λογισμικού-απευθείας ανάθεση.(..)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας το αντικείμενο τόσο της από 16.7.2013 σύμβασης, η οποία παρατάθηκε έως και 15.7.2015, όσο και της επίμαχης 61/2015, άγεται στην κρίση ότι οι παρασχεθείσες υπηρεσίες στα πλαίσια των δύο αυτών συμβάσεων είναι όμοιες ή ομοειδείς, αφού σχετίζονται με την εν γένει υποστήριξη της λειτουργίας των πληροφορικών υποσυστημάτων (ιατρονοσηλευτικό υποσύστημα και λογιστήριο ασθενών και εργαστηριακό υποσύστημα) του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του Νοσοκομείου...Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, αφού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, ερείδεται σε μη νόμιμη απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών...η σύμβαση δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε στις διατάξεις περί αποκλειστικότητας της αναδόχου λόγω δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας επί των πληροφορικών εφαρμογών του Νοσοκομείου, όπως αβασίμως προβάλλει το τελευταίο, αφού, όπως ήδη αναφέρθηκε ανωτέρω (σκ. IV), με την αρχική 504/2007 σύμβαση είχαν ήδη μεταβιβαστεί τα πνευματικά δικαιώματα στη .. Δ.Υ.Πε. (κατ’ επέκταση και στο Νοσοκομείο), ενώ γινόταν ρητή αναφορά περί δυνατότητας ανάθεσης της συντήρησης και αναβάθμισης της λειτουργικότητας του λογισμικού σε τρίτο οργανισμό. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Επειδή, κατά την έννοια της παρατεθείσης εξουσιοδοτικής διατάξεως του ν. 2218/94 ο κανονιστικός νομοθέτης κατά την κατάρτιση των οργανισμών των οικείων Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων προσδιορίζει ανάλογα με το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων και την ειδικότητα του κλάδου από ποιές κατηγορίες και από ποιούς κλάδους κάθε κατηγορίας θα προέρχονται οι προϊστάμενοι των οργανικών μονάδων κάθε υπηρεσίας, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να ορίσει ότι οι προϊστάμενοι θα προέρχονται από όλες τις κατηγορίες ή από όλους τους κλάδους κάθε κατηγορίας. Εν όψει δε της φύσεως των καθηκόντων του συγκεκριμένου Γραφείου, όπως αυτά καθορίζονται στο στοιχείο δ΄ της παρ. 3 άρθρου 10 του Οργανισμού, η ανωτέρω προσβαλλομένη διάταξη του εδ. δ΄ παρ. 29 άρθρου 130 αυτού, που αποκλείει τους αρχιτέκτονες - μηχανικούς από την δυνατότητα να καταλάβουν θέση προϊσταμένου του Γραφείου αυτού, βρίσκεται εντός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 30 του ν. 2218/1994 και δεν προσβάλλει την συνταγματικώς κατοχυρωμένη ισότητα, δεδομένου ότι η ρύθμιση δεν παρίσταται αδικαιολόγητη (πρβλ. ΣτΕ 915/ 2000). Κατ’ ακολουθίαν, οι σχετικές προσφυγές, τις οποίες άσκησε το αιτούν σωματείο διαδοχικώς ενώπιον της επιτροπής του άρθρου 18 ν. 2218/94 και του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, συνεπαγόμενες έλεγχο μόνον της νομιμότητας της πληττομένης διατάξεως του Οργανισμού, νομίμως απορρίφθηκαν με τις συμπροσβαλλόμενες πράξεις των οργάνων αυτών. Κατά ταύτα, πρέπει να απορριφθούν ο λόγος περί παραβάσεως της αρχής της ισότητος ως αβάσιμος, καθώς και οι λόγοι περί αναιτιολογήτου και υπερβάσεως των άκρων ορίων της διακριτικής ευχερείας της Διοικήσεως, δεδομένου ότι οι κανονιστικές πράξεις, όπως είναι η πληττομένη διάταξη του Οργανισμού δεν χρήζουν αιτιολογίας, ελέγχονται δε μόνον από την άποψη της μη υπερβάσεως της εξουσιοδοτήσεως. Η κρινομένη αίτηση, επομένως, είναι απορριπτέα στο σύνολό της.

Προμήθεια αναλώσιμου υλικού ιατρικών συσκευών μηχανών: επιδιώκεται η ανάκληση της 22/2013 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι:Α) Μη νομίμως, σύμφωνα με τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, συγκροτήθηκαν, με γνώμονα τις δύο επιμέρους κατηγορίες των προς προμήθεια ειδών, δύο Επιτροπές διενέργειας του διαγωνισμού και δύο Επιτροπές ενστάσεων και προσφυγών, ήτοι άλλες για τις αντλίες ενδοφλέβιας έγχυσης και άλλες για τους αναλυτές αερίων αίματος, και μόνο για τη διενέργεια του συγκεκριμένου διαγωνισμού και όχι παγίως και με ετήσια διάρκεια.(..)Β) Τα τιθέμενα στη συγκεκριμένη διακήρυξη (Παράρτημα Ε΄ της διακήρυξης, Ομάδες Β΄) κριτήρια με τίτλο «Εμπειρία από προηγούμενη συνεργασία» για τις αντλίες-συσκευές με συντελεστή βαρύτητας 5% και «Αξιοπιστία αντιπροσώπου Ελλάδος, προηγούμενη εμπειρία στη διάθεση παρόμοιου υλικού σε άλλα Νοσοκομεία και ποιότητας προηγούμενης συνεργασίας με το Νοσοκομείο μας» για τους αναλυτές-αναλώσιμα με συντελεστή βαρύτητας 10%, κατά την άποψη που επικράτησε, ορθώς χρησιμοποιήθηκαν ως κριτήρια ανάθεσης, καθόσον τα εν λόγω κριτήρια συνάπτονται άρρηκτα με τον τρόπο παροχής των συγκεκριμένων προς ανάθεση προμηθειών, και μάλιστα την ποιοτική εκτέλεσή τους, και επομένως είναι πρόσφορα για τον έλεγχο της καταλληλότητας των υποψηφίων, βάσει των επαγγελματικών και τεχνικών τους γνώσεων και ικανοτήτων(...)Γ) Ο επίμαχος διαγωνισμός προκηρύχθηκε και διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β΄ του π.δ/τος 118/2007 και του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001, χωρίς να αναφέρεται η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους, με αποτέλεσμα, να καθίσταται ανέφικτος και ο έλεγχος των προσφερθεισών τιμών, καθώς και των τιμών κατακύρωσης, ως προς την μη υπέρβαση της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης, κατά ποσοστό ανώτερο του 10%, αλλά και ο υπολογισμός του ποσού της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής.(..)Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης να γίνει εν μέρει δεκτή και η προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου να ανακληθεί κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος νοσοκομείου και της εταιρείας ... Α.Ε. για την προμήθεια των ειδών «συσκευή παρεντερικής διπλής χορήγησης υγρών διαλυμάτων/φαρμάκων» (κωδικός 00F825) και «συσκευή παρεντερικής διπλής χορήγησης νιτρωδών/φωτοευαίσθητων φαρμάκων» (κωδικός 00L218) (με παραχώρηση των σχετικών αντλιών), υπό την προϋπόθεση που τίθεται στη VII σκέψη...Για τους λόγους αυτούς  Δέχεται εν μέρει την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.Ανακαλεί εν μέρει την 22/2013 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ανάθεση της σίτισης των ασθενών και των εφημερευόντων ιατρών(...)Με την αίτηση αυτή ζητείται η ανάκληση της 2/2015 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό...(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Τμήμα κρίνει τα εξής:1) Η αναγραφή της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης σύμβασης στην περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά ουσιώδες στοιχείο δημοσιότητάς της. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, η έλλειψη του στοιχείου αυτού, δεν απετέλεσε, εν προκειμένω, ενόψει πάντως ότι συντελέστηκε δημοσίευση του επίμαχου διαγωνισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξεδήλωσε ενδιαφέρον αλλοδαπή επιχείρηση, πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε, επιπλέον, διότι στην σχετική περίληψη που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα αναγράφεται τόσο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής και επομένως, θα μπορούσε κάθε υποψήφιος ανάδοχος, επιδεικνύοντας ένα εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου όπου είχε αναρτηθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες.(..)       2) Είναι μη νόμιμη η συγκρότηση ad hoc επιτροπής αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εξειδικευμένο ή ότι παρουσιάζει ιδιομορφίες για το αιτούν νοσοκομείο. Πλην όμως, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια, εξαιτίας του τυπικού της χαρακτήρα και συνεκτιμωμένων και των ειδικότερων περιστάσεων της εξέλιξης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 2/2015 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….

Σχέδιο σύμβασης, με αντικείμενο την ανάθεση της σίτισης των ασθενών και των εφημερευόντων ιατρών του Γενικού Νοσοκομείου (...) Με την αίτηση αυτή ζητείται η ανάκληση της 2/2015 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό …..          (...)   VII. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Τμήμα κρίνει τα εξής:1) Η αναγραφή της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης σύμβασης στην περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά ουσιώδες στοιχείο δημοσιότητάς της. Πλην όμως, κατά την κρίση του Τμήματος, η έλλειψη του στοιχείου αυτού, δεν απετέλεσε, εν προκειμένω, ενόψει πάντως ότι συντελέστηκε δημοσίευση του επίμαχου διαγωνισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξεδήλωσε ενδιαφέρον αλλοδαπή επιχείρηση, πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας       2) Είναι μη νόμιμη η συγκρότηση ad hoc επιτροπής αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εξειδικευμένο ή ότι παρουσιάζει ιδιομορφίες για το αιτούν νοσοκομείο. Πλην όμως, η διαπιστωθείσα ως άνω πλημμέλεια, εξαιτίας του τυπικού της χαρακτήρα και συνεκτιμωμένων και των ειδικότερων περιστάσεων της εξέλιξης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, δεν παρίσταται εν προκειμένω ουσιώδης.     3) Μη νομίμως καταρχήν, με την 1583/30.9.2014 απόφαση του Διοικητή του Γενικού Νοσοκομείου ....., αποφασίσθηκε η δέσμευση της αναγκαίας για τη διενέργεια του διαγωνισμού πίστωσης από τον προϋπολογισμό του έτους 2015, δοθέντος ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού δημοσιεύθηκε κατά το έτος 2014. Κατά συνέπεια, η σχετική απόφαση δέσμευσης πίστωσης έπρεπε να αφορά τον προϋπολογισμό του έτους δημοσίευσης της διακήρυξης. Πλην όμως, συνεκτιμώντας: α) τον προβαλλόμενο με την υπό κρίση αίτηση πραγματικό ισχυρισμό, σύμφωνα με τον οποίο δεδομένου ότι η δημοσίευση της διακήρυξης του διαγωνισμού έλαβε χώρα στις 30.9.2014 ο Διοικητής του Νοσοκομείου ευλόγως θεώρησε ότι δεν ήταν δυνατή η ολοκλήρωσή του κατά το έτος 2014, οπότε δεν θα ανέκυπτε ανάγκη διενέργειας πληρωμών το έτος αυτό και κατά συνέπεια αρκούσε η δέσμευση πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2015             VIΙΙ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλομένη 2/2015 πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό …. και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση της σίτισης των ασθενών και των εφημερευόντων ιατρών του Γενικού Νοσοκομείου ....., για ένα έτος, με δικαίωμα προαίρεσης για ακόμη ένα έτος.

Προμήθεια, μεταφορά και διανομή τυριού Φέτα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης:..Ζητείται η αναθεώρηση της υπ΄αριθμ. 3029/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, για πλημμελή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου.(...) Με τις παραδοχές του όμως αυτές το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εσφαλμένως κατά την γνώμη της πλειοψηφίας ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο διότι η διοίκηση είναι κατ΄αρχήν ελεύθερη να διαμορφώνει κατά την κρίση της τους όρους της διακήρυξης, καθορίζοντας με κριτήριο τις εκάστοτε ανάγκες της ειδικότερα τεχνικά χαρακτηριστικά από ποσοτική και ποιοτική άποψη, η δε θέσπιση με τη διακήρυξη προδιαγραφών που η αναθέτουσα αρχή κρίνει πρόσφορες ή απαραίτητες για την εξυπηρέτηση των αναγκών της, δε δύναται να θεωρηθεί ότι παραβιάζει τις προαναφερόμενες διατάξεις και θεμελιώδες αρχές του κοινοτικού δικαίου και ιδιαιτέρως τους κανόνες του ανταγωνισμού, εκ μόνου του λόγου ότι συνεπάγεται ενδεχομένως αδυναμία συμμετοχής στο διαγωνισμό ή καθιστά δυσχερή τη συμμετοχή σε αυτόν τυχόν προμηθευτών που δεν πληρούν τις προδιαγραφές αυτές, δεδομένου ότι από τη φύση τους οι εκάστοτε τιθέμενες προδιαγραφές περιορίζουν τον κύκλο των δυνάμενων να ανταποκριθούν και να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό προσώπων .., ενώ η δυνατότητα προσφυγής του υποψηφίου στην εμπειρία τρίτων κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, ο δε επίμαχος όρος της διακήρυξης δεν παραβιάζει τις ανωτέρω διατάξεις καθόσον το αντίθετο αμφισβητεί τη σκοπιμότητα της επιλογής από την αναθέτουσα αρχή του συγκεκριμένου όρου και επιχειρεί να καθορίσει – προδιαγράψει κριτήρια για τα υπό προμήθεια προϊόντα, με βάση τις επαγγελματικές ανάγκες και δυνατότητες συγκεκριμένων υποψηφίων και με κριτήρια διαφορετικά από εκείνα που η ως άνω αρχή, κατ’ εκτίμηση των αναγκών της, προσδιόρισε ως αναγκαία.(..)Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει κατά πλειοψηφία να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 3029/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να γίνει δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου (με εντολοδόχο τον ….) και της εταιρείας «....», με αντικείμενο την υλοποίηση του κοινοτικού προγράμματος της προμήθειας, μεταφοράς και διανομής τυριού Φέτα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) σε απόρους της χώρας για το έτος 2011 και να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος στην αιτούσα εταιρεία «....». Περαιτέρω, απορριπτομένων των κριθεισών ως απαραδέκτων των παρεμβάσεων των ανωνύμων εταιρειών «....» και «.....», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση των κατατεθέντων υπό των ως άνω παρεμβαινουσών εταιρειών παραβόλων υπέρ του Δημοσίου.

Αίτηση για ανάκλησης της 76/2013 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι :  Α)  Ο όρος της διακηρύξεως σύμφωνα με τον οποίο, για να είναι παραδεκτή η συμμετοχή κοινοπραξιών στο διαγωνισμό απαιτείται κάθε μέλος αυτής να είναι εγγεγραμμένο στην 5η ή 6η τάξη του ΜΕΕΠ και στις δύο κατηγορίες εργασιών (οικοδομικά και ηλεκτρομηχανολογικά) αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 39, 42, 44 και 46 παρ.3 και 4 του Π.Δ/τος 60/2007, οι οποίες θεσπίζουν υποχρέωση (δεσμία αρμοδιότητα) της αναθέτουσας αρχής να αποδέχεται την καταρχήν συμμετοχή στο διαγωνισμό κοινοπραξιών οι οποίες καλύπτουν, μέσω των ικανοτήτων των μελών τους, τις απαιτήσεις της διακηρύξεως.  Άλλωστε ο σκοπός παροχής δικαιώματος συμμετοχής σε δημοπρασίες  και στις κοινοπραξίες, συνίσταται στην ένωση των ικανοτήτων (τεχνικών, οικονομικών κ.λπ.) των μετεχόντων σε αυτές κατά τρόπον ώστε να πληρούνται εκάστοτε οι απαιτήσεις της διακηρύξεως,   Β) Η επιλογή των κριτηρίων για την αξιολόγηση της τεχνικής καταλληλότητας των υποψηφίων ανάγεται κατ’ αρχάς στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, πλην όμως αυτή κατά την επιλογή των πλέων πρόσφορων τοιούτων δεσμεύεται απολύτως να τηρεί τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού και της αναλογικότητας.  Ο όρος με τον οποίο απαιτείται κάθε μέλος συμμετέχουσας κοινοπραξίας να είναι εγγεγραμμένο στην απαιτούμενη τάξη πτυχίου και για τις δύο καλούμενες κατηγορίες εργασιών (οικοδομικά και ηλεκτρομηχανολογικά), ως ήδη αναφέρθηκε, παρεμποδίζει αδικαιολόγητα και υπέρμετρα τη συμμετοχή στο διαγωνισμό εργοληπτικών επιχειρήσεων που αν και οι ίδιες δεν ικανοποιούν την απαίτηση αυτή ως προς μία κατηγορία εργασιών, μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα ως μέλη κοινοπρακτικού σχήματος συμπράττοντας με εταιρείες που ανταποκρίνονται στη ζητούμενη κατηγορία και τάξη, και κατά συνέπεια είναι αντίθετος προς την αρχή του υγιούς ανταγωνισμού, ο οποίος υποχρεώνει την αναθέτουσα αρχή να μην θέσει αυτόν ως κριτήριο καταλληλότητας στη συγκεκριμένη διαγωνιστική διαδικασία,  Γ)  Ο ως άνω περιορισμός παρεμποδίζει αδικαιολόγητα την ανάπτυξη ανταγωνισμού με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό όσο το δυνατόν περισσοτέρων υποψηφίων, καθώς αναιρεί χωρίς επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος και κατά παράβαση της αρχής της αναλογικότητας, την προαναφερόμενη δυνατότητα που παρέχει το σχήμα της κοινοπραξίας, η τεχνική ικανότητα του οποίου, συνολικά, ως ενιαίου φορέα, ενδιαφέρει την αναθέτουσα αρχή κατά τη διενέργεια του διαγωνισμού και όχι η ικανότητα ενός εκάστου των μελών που την απαρτίζουν.  Η επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος ως η προστασία της υγείας ή λόγων αναγόμενων στην πολυπλοκότητα του έργου, δεν καθιστούν ανάλογο τον περιορισμό, καθόσον στη διακήρυξη προβλέπεται η δυνατότητα συμπράξεως με τη μορφή της δάνειας εμπειρίας και η σύσταση υπεργολαβίας, γεγονότα που, κατ’ ουσίαν, εμποδίζουν μόνον το κοινοπρακτικό σχήμα να συμμετάσχει στη διαγωνιστική διαδικασία χωρίς δικαιολογητικό προς τούτο λόγο,   Δ)  Είναι αληθές ότι η υπό σύσταση κοινοπραξία «…….» δεν κατέθεσε προσφορά με επιφύλαξη, πλην όμως ο ως άνω περιορισμός, συνιστά αφεαυτού παρεμπόδιση συμμετοχής στο διαγωνισμό, η δε επίκληση των παραγωγικών αιτίων της βουλήσεως των δύο εταιρειών, ως η εμπορική τους πολιτική, δεν ασκεί εν προκειμένω επιρροή, καθόσον ανάγεται στη στρατηγική των επιχειρήσεων η συμμετοχή τους σε κοινοπραξία, η οποία πρέπει σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζεται καθώς εξασφαλίζει την ανάπτυξη υγιούς και πραγματικού ανταγωνισμού.  Εξάλλου ο ως άνω όρος, κατά την κοινή πείρα και λογική, παρεμπόδισε τη συμμετοχή στο διαγωνισμό όλων των εργοληπτικών επιχειρήσεων (και όχι μόνον του συγκεκριμένου κοινοπρακτικού σχήματος) που δεν πληρούσαν αυτοτελώς τα τιθέμενα κριτήρια, πλην όμως θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη δημοπρασία από κοινού με άλλους οικονομικούς φορείς κατά τρόπον ώστε η ενιαία υποψηφιότητα να πληροί τους όρους της διακηρύξεως,  Ε)  Ο όρος του συμβατικού κειμένου περί συστάσεως υπεργολαβίας κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, ως προς το υπολοιπόμενο τμήμα του έργου (18,9%), μετά την αφαίρεση της υποχρεωτικής υπεργολαβίας της προμήθειας και εγκατάστασης του ιατρικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού που αντιστοιχεί στο 17,1% του συνολικού συμβατικού αντικειμένου, είναι νόμιμος, καίτοι δεν προβλέπεται στην οικεία διακήρυξη και δεν γνωστοποιήθηκε με την προσφορά το πρόσωπο του υπεργολάβου, καθόσον αναφέρεται στην περίπτωση δυνητικής υπεργολαβίας που μπορεί να προκύψει κατά την εκτέλεση της συμβάσεως, τελεί δε υπό την έγκριση της αναθέτουσας αρχής ως προς την τήρηση των νομίμων προϋποθέσεων συνάψεώς της,    ΣΤ) Σε ότι αφορά στη συγγνωστή πλάνη, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του, αφενός μεν ότι ο όρος περί συνδρομής στο πρόσωπο κάθε κοινοπρακτούντος μέλους της ζητούμενης τάξης πτυχίου για όλες τις κατηγορίες εργασιών, είχε περιληφθεί σε διακηρύξεις έργων της ίδιας αναθέτουσας αρχής χωρίς να διαπιστωθούν πλημμέλειες κατά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, αφετέρου δε, ότι η 3698/2012 απόφαση του Τμήματος Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης, με διάδικο την ήδη αιτούσα, η οποία έκρινε οριστικά επί της νομιμότητας αυτού, δημοσιεύθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012 και ο ελεγχόμενος διαγωνισμός εγκρίθηκε το έτος 2011 και επαναπροκηρύχθηκε στις 2.5.2012, δηλαδή σε χρονικό σημείο προγενέστερο της δημοσίευσης αυτής, κρίνει κατά πλειοψηφία ότι δικαιολογείται στη συγκεκριμένη περίπτωση η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης υπέρ των οργάνων της αναθέτουσας αρχής και η εκ του λόγου αυτού ανάκληση της προσβαλλομένης Πράξεως του Κλιμακίου.  Μειοψήφισε η Σύμβουλος …., η οποία διατύπωσε την άποψη, με την οποία συντάχθηκαν και οι έχουσες συμβουλευτική ψήφο Πάρεδροι, …..και ….., ότι στους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους ανακλήσεως των Πράξεων του Κλιμακίου δεν

Προμήθεια απορριματοφόρων οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2., το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω τεχνικές προδιαγραφές που τέθηκαν με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αναφορικά με το φορτηγό όχημα του Τμήματος Β, δεν είναι, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, νόμιμες. Και τούτο, διότι η αναθέτουσα Αρχή και ήδη αιτών Δήμος, αν και είχε αυξημένη προς τούτο υποχρέωση, λόγω του ιδιαιτέρως λεπτομερούς και, ως εκ τούτου, περιοριστικού χαρακτήρα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, όπως, άλλωστε, επισημάνθηκε και στο ως άνω έγγραφο της εταιρείας «.....», με το οποίο ζητήθηκε η τροποποίηση των εν λόγω προδιαγραφών, δεν αιτιολόγησε, και μάλιστα ειδικώς, ως όφειλε, την αναγκαιότητα του βαθμού αυτού λεπτομέρειας για την επίτευξη των επιδιωκόμενων, με την εν λόγω προμήθεια, σκοπών. Ειδικότερα, η ως άνω αναθέτουσα Αρχή, δεδομένης της παντελούς έλλειψης, στην απάντησή της προς τον ως άνω οικονομικό φορέα, οποιασδήποτε αναφοράς στα τεχνικά κριτήρια και τις εκτιμήσεις, βάσει των οποίων προέβη στη σχετική επιλογή (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επτ. Συνθ. 893/2019), ουδόλως αιτιολόγησε για ποιο λόγο οι ζητούμενες λειτουργικές απαιτήσεις του οχήματος (ιπποδύναμη, ροπή κ.λπ.) μπορούν να επιτευχθούν αποκλειστικά και μόνο με τον αυστηρό περιορισμό του κυβισμού αυτού σε 9.000 κ.εκ. (+/-5%). Ενόψει αυτών, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών του κοινοτικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως δε αυτών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, με συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών, όπως αποδεικνύεται, άλλωστε, και από το γεγονός ότι στον διαγωνισμό δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Η πλημμέλεια δε αυτή, ως εκ του ουσιώδους χαρακτήρα της, καθιστά μη νόμιμη την επακολουθήσασα διαγωνιστική διαδικασία για τη συγκεκριμένη προμήθεια στο σύνολό της (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019). Εκ τούτων παρέπεται ότι οι ως άνω προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση ισχυρισμοί του αιτούντος Δήμου, στο μέτρο που, ως εκ του περιεχομένου τους, δεν δύνανται, ανεξαρτήτως της βασιμότητάς τους ή μη, να άρουν τη διαπιστωθείσα από τον έλεγχο πλημμέλεια, που συνίσταται κατά τα ανωτέρω στη μη παράθεση των ειδικότερων εκείνων λόγων που οδήγησαν το αρμόδιο όργανο αυτού στην επιλογή του συγκεκριμένου κυβισμού του προσφερόμενου οχήματος, σε συνάρτηση με την εξυπηρέτηση, κατά τον βέλτιστο τρόπο, των συναφών αναγκών αυτού, παρίστανται στο σύνολό τους αλυσιτελείς. Σε κάθε περίπτωση, ο αιτών Δήμος αορίστως και αναποδείκτως επικαλείται αφενός το «πλήθος» αντίστοιχων διακηρύξεων άλλων Δήμων, στις οποίες απαντάται ο ζητούμενος συνδυασμός τεχνικών προδιαγραφών φορτηγών οχημάτων, αφετέρου την «ποικιλία» των σχετικών συνδυασμών, και συνακόλουθα την «ευκολία» εξεύρεσης του συγκεκριμένου, στο ελεύθερο εμπόριο. Εξάλλου, η μη κατάθεση προσφοράς ούτε για το Τμήμα Α της διακήρυξης από τον ως άνω οικονομικό φορέα που υπέβαλε «διευκρινιστικό αίτημα» για το Τμήμα Β, ούτε η θετική κρίση του Κλιμακίου ως προς τη νομιμότητα της ανάθεσης της προμήθειας για το Τμήμα Α, που επικαλείται ο αιτών Δήμος, ασκούν οποιαδήποτε έννομη επιρροή στη νομιμότητα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, για τον πρόσθετο λόγο ότι τα ως άνω ζητούμενα φορτηγά οχήματα ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες. Περαιτέρω, προκειμένου να κριθούν οι διατυπωμένες, κατά τρόπο ιδιαιτέρως λεπτομερή, τεχνικές προδιαγραφές ως παράνομες, δεν απαιτείται να αποδειχθεί, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο αιτών Δήμος, ότι εξαιτίας αυτών αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό κάποιος οικονομικός φορέας ή ότι όντως παρεμποδίστηκε η συμμετοχή του σ’ αυτόν, αλλά αρκεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2.Β., ότι οι ειδικότερες αυτές προδιαγραφές εν δυνάμει περιορίζουν τον κύκλο των υποψηφίων αναδόχων, άνευ ειδικής αιτιολογίας, συναρτώμενης με την, αποκλειστικά και μόνο μέσω αυτών, αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών του φορέα, όπως εν προκειμένω. Και τούτο, έτι μάλλον, που, στην προκειμένη περίπτωση, προκύπτει ότι πράγματι περιορίσθηκε ο ανταγωνισμός, αφού, όπως προεκτέθηκε, δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Τέλος, η μη άσκηση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων στο πλαίσιο της εν λόγω διαγωνιστικής διαδικασίας ουδεμία έννομη επιρροή ασκεί στην έκταση του ελέγχου, στον οποίο προβαίνει το Κλιμάκιο και, συναφώς, στη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας ή μη των δημοσίων συμβάσεων, όπως εμμέσως υποστηρίζεται από τον αιτούντα Δήμο, καθόσον ο προσυμβατικός έλεγχος που ασκείται κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έχει θεσπιστεί, κατά κύριο λόγο, με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, στο οποίο πρωτίστως αποβλέπουν η αρχή της νομιμότητας, καθώς και η αρχή της προστασίας του ανόθευτου και υγιούς ανταγωνισμού, είναι πλήρης, καθολικός, αυτεπάγγελτος και ανεξάρτητος από τις ενέργειες των συμμετεχόντων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019, 1068/2018).

Οριοθέτηση-διευθέτηση ρεμάτων...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:i. Ο προβλεπόμενος στο άρθρο 19.2 της διακήρυξης όρος περί απόδειξης της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των υποψηφίων, σύμφωνα με τον οποίο απαιτείται κάθε μέλος υποψήφιας ένωσης εταιρειών, που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στην κάθε κατηγορία μελέτης, να διαθέτει εν ισχύ ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικών κινδύνων με όριο αποζημίωσης ανά απαίτηση μεγαλύτερο των 800.000,00 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον αντίκειται στο τρίτο εδάφιο του άρθρου 19 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και περαιτέρω στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον περιορίζει εμμέσως την ισότιμη πρόσβαση των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης. Τούτο δε διότι, με το περιεχόμενο αυτό, ο εν λόγω όρος θέτει ως προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό την κατοχή από τους υποψηφίους μελετητές ασφαλιστικού συμβολαίου για την κάλυψη επαγγελματικού κινδύνου αξίας περίπου ίσης με τη συνολική προεκτιμώμενη αξία της υπό ανάθεση μελέτης και μάλιστα και για τις πέντε  ειδικότερες κατηγορίες μελετών που περιλαμβάνονται σε αυτήν, των οποίων η προεκτιμώμενη αξία κυμαίνεται από 43.960,46 ευρώ έως 307.777,56 ευρώ. Η απαίτηση ωστόσο αυτή που σκοπεί στην απόδειξη της οικονομικής ευρωστίας των υποψηφίων και επομένως της αξιοπιστίας τους ως προς την επιτυχή εκτέλεση της υπηρεσίας που ενδεχομένως θα τους ανατεθεί, προδήλως αποκλείει -και πάντως δεν ευνοεί- τη συμμετοχή στο διαγωνισμό των μικρομεσαίων μελετητών ή μελετητικών εταιρειών, οι οποίοι μολονότι διαθέτουν την ανάλογη επαγγελματική εμπειρία για την εκπόνηση των χαμηλότερης αξίας μελετών, όπως είναι εν προκειμένω η γεωλογική και η περιβαλλοντική μελέτη που απαιτούν αντίστοιχα την κατοχή χαμηλής τάξεως μελετητικού πτυχίου, δεν δύνανται να κατέλθουν ούτε ως μέλη ενώσεως στον εν λόγω διαγωνισμό, καθόσον καλούνται να ανταποκριθούν σε οικονομικές απαιτήσεις ίσες με το συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Ο δε ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής περί στήριξης στην ικανότητα τρίτου για την πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου, την οποία επικαλέστηκε στο 3059/24.2.2020 απαντητικό της έγγραφο απευθυνόμενη σε ενδιαφερόμενο μελετητή που έθεσε σχετικό ερώτημα (βλ. το από 19.2.2020 έγγραφο του ..., Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της εταιρείας με την επωνυμία «.....», η οποία δεν συμμετείχε στο διαγωνισμό) τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι ο ενδιαφερόμενος μελετητής (φυσικό ή νομικό πρόσωπο), εφόσον συμπράξει με άλλους μελετητές για την ικανοποίηση των απαιτήσεων της διακήρυξης, αποβάλει στο πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού την αυτοτέλειά του ως οικονομικός φορέας και πλέον οικονομικός φορέας, στο πρόσωπο του οποίου κρίνεται η πλήρωση των κριτηρίων καταλληλότητας, με την επιφύλαξη των ειδικότερων προβλέψεων του άρθρου 19 του ν. 4412/2016, καθίσταται καταρχήν η ένωση εταιρειών, (βλ. και άρθρο 2 παρ. 1 περίπτ. 11 του ν. 4412/2016 περί του ορισμού της έννοιας του οικονομικού φορέα), η οποία ως αυτοτελής οντότητα -στο πλαίσιο της συγκεκριμένης διαδικασίας - δύναται να επικαλεστεί τις ικανότητες τρίτου, στην περίπτωση που η ίδια δεν πληροί τα κριτήρια καταλληλότητας, συμπεριλαμβανομένων και των κριτηρίων οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας.(...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα μέλη της αναδόχου ένωσης εταιρειών δεν προσκόμισαν τα προβλεπόμενα από τη διακήρυξη απαραίτητα στοιχεία για την τεκμηρίωση της απαιτούμενης από το άρθρο 19.3.Β της διακήρυξης εμπειρίας τους στην εκπόνηση μελετών αντίστοιχων με αυτών του υπό ανάθεση μελετητικού αντικειμένου και συνεπώς η 80/14.4.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ...., με την οποία εγκρίθηκε η πληρότητα των δικαιολογητικών κατακύρωσης της προσωρινής αναδόχου παρίσταται κατά τούτο μη νομίμως αιτιολογημένη.Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης