ΕΣ/Τ1/116/2007
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Σε περίπτωση, που έχουν συσταθεί με τον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας ορισμένου δήμου θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, λόγω ύπαρξης παγίων και διαρκών αναγκών σε νομικές υπηρεσίες, τότε οι ανάγκες του δήμου αυτού πρέπει να καλύπτονται από τους προσλαμβανόμενους με πάγια αντιμισθία και κατά την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία δικηγόρους. Κατ’ ακολουθία, δεν είναι νόμιμη η παροχή εντολής σε δικηγόρο για το χειρισμό «όλων» γενικά των νομικών υποθέσεων ορισμένου δήμου για «αόριστο» χρονικό διάστημα, εφόσον υφίστανται θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, παρά μόνο η ανάθεση σ’ αυτόν συγκεκριμένων υποθέσεων μέχρι την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας πρόσληψης δικηγόρων με πάγια αντιμισθία (βλ. σχετ. Πράξεις Ι Τμήματος Ελ. Συν. 122/2005 και 204/2005).Περαιτέρω οι γνωμοδοτήσεις που ανατίθενται σε δικηγόρους πρέπει αφορούν σε θέματα «ιδιάζουσας φύσης» που δεν υπάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων .
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
9362/2006
Κατάργηση της υποβολής του αντιγράφου ποινικού μητρώου, ως δικαιολογητικού συμμετοχής στη διαδικασία πρόσληψης δικηγόρων με πάγια αντιμισθία ή για αποκλειστική ή συστηματική ανάθεση υποθέσεων με πάγια αμοιβή και αντικατάσταση του από υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, όπως ισχύει.
ΕΣ/Τ1/79/2009
Πρόσληψη νομικού συμβούλου.Προσληφθείς ως νομικός σύμβουλος σε ν.π.δ.δ. - σε αντίθεση με το δικηγόρο που έχει προσληφθεί νόμιμα με πάγια αντιμισθία - δεν δικαιούται το σύνολο των αποδοχών του κλιμακίου στο οποίο ανήκει, αλλά οι αποδοχές αυτού (κλιμακίου) μειώνονται κατά το 1/3 (Πρ. Ι Τμ. 6/2007). Σε κάθε περίπτωση, για τη λήψη του συνόλου των αποδοχών του οικείου μισθολογικού κλιμακίου απαιτείται η νόμιμη κατοχή υφιστάμενης οργανικής θέσης δικηγόρου, χωρίς να αρκεί η εν τοις πράγμασι απασχόληση με το χειρισμό δικαστικών υποθέσεων του εντολέα ν.π.δ.δ.(Πρ. Ι Τμ.216/2007)
34550/2005
ΘΕΜΑ : «Κρατήσεις υπέρ Μ . Τ . Π . Υ . σε δικηγόρους με πάγια αντιμισθία»
ΣτΕ/989/2007
Πρόσληψη δικηγόρου με πάγια αντιμισθία σε Δήμο. Παραδεκτά προσβάλλεται μόνο η απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 11 του ν. 1649/1986. Οργανισμοί εσωτερικής υπηρεσίας των δήμων και πρόβλεψη σε αυτούς θέσης δικηγόρου με πάγια αντιμισθία. Μετά την 1/1/2002 κατά παράβαση του Συντάγματος εκδίδονται πράξεις από διοικητικά όργανα στα οποία μετέχει δικαστικός λειτουργός. Η απόφαση της ανωτέρω Επιτροπής είναι παράνομη, διότι λήφθηκε μετά την ανωτέρω ημερομηνία από διοικητικό όργανο, στο οποίο προήδρευσε δικαστικός λειτουργός. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
ΣτΕ/909/2011
ΦΠΑ δικηγόρων που απασχολούνται με εμμισθη εντολή.(...)11. Επειδή, η προσβαλλομένη πράξη του Υπουργού Oικονομικών, κατά το μέρος που απαλλάσσει από τον Φ.Π.Α. τους δικηγόρους που εργάζονται με πάγια αντιμισθία για τις εν λόγω αμοιβές τους, και έχει, κατά τα προεκτεθέντα, κανονιστικό χαρακτήρα, επεβάλλετο από το Σύνταγμα και το άρθρο 5 παρ.2 του ν. 3469/2006 (ΦΕΚ Α΄131) να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προκειμένου να λάβει νόμιμη υπόσταση. Όπως, όμως, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου, η υπ' αριθμ. ΠΟΛ 1100/24.6.2010 πράξη δεν έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και, ως εκ τούτου, κατά το ως άνω κανονιστικό μέρος της, είναι ανυπόστατη. Συνεπώς, προεχόντως για τον λόγο αυτόν ακυρώσεως, που λαμβάνεται υπ' όψη αυτεπαγγέλτως, και ανεξαρτήτως της υπάρξεως ή μη έγκυρης νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως για την θέσπιση της ανωτέρω ρυθμίσεως, πρέπει η κρινομένη αίτηση να γίνει εν μέρει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλομένη πράξη, κατά το πληττόμενο μέρος αυτής, που θεσπίζει απαλλαγή των δικηγόρων που εργάζονται με πάγια αντιμισθία από τον φόρο προστιθεμένης αξίας για τις σχετικές αμοιβές τους (πρβλ. ΣτΕ 87/2011 Ολομ.).
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/62/2016
Αμοιβές δικηγόρων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ... ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ... (..) νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την από 2.3.2015 έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου .... και την ../4.3.2015 απόφαση (θέμα 23ο) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής.
ΝΣΚ/111/2012
Παρακράτηση ή μη της ειδικής εισφοράς υπέρ του Ο.Α.Ε.Δ. κατ’ άρθρο 38 παρ. 2 περ. β΄ του Ν. 3986/2011, από τις αποδοχές των δικηγόρων, οι οποίοι παρέχουν τις υπηρεσίες τους με σχέση πάγιας περιοδικής έμμισθης εντολής στο δημόσιο τομέα.Η προβλεπόμενη από το άρθρο 38 παρ. 2 περίπτωση β΄ του Ν. 3986/2011 ειδική εισφορά 1% υπέρ του Ο.Α.Ε.Δ. πρέπει να παρακρατείται από τις τακτικές και πρόσθετες αποδοχές των δικηγόρων, οι οποίοι παρέχουν τις νομικές υπηρεσίες τους με σχέση έμμισθης εντολής και πάγια περιοδική αντιμισθία στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς και Ν.Π.Ι.Δ., ως μισθοδοτουμένων από τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα. (ομοφ.)
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/204/2017
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Ειδικότερα, δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον ελλείψει οποιασδήποτε απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό της δικηγορικής αμοιβής, δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, ο πρώτος λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος, αν και με εν μέρει διάφορη αιτιολογία, δεδομένου ότι κατά τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, οι διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων σχετικά με τις κατ’ αποκοπή αμοιβές τυγχάνουν εφαρμογής ελλείψει συμφωνίας, όχι σε περίπτωση που η σχετική συμφωνία, στην οποία φέρεται να συμβάλλεται Δήμος, δεν έχει συμφωνηθεί εγκύρως. Ομοίως βάσιμος παρίσταται και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, δεδομένου ότι με τα εκτιθέμενα στις οικείες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής σχετικά με τη σοβαρότητα και τη σπουδαιότητα των υποθέσεων, την ιδιαίτερη σημασία τους για τα συμφέροντα του Δήμου και τις απαιτούμενες ειδικές γνώσεις για την αντιμετώπισή τους, επαναλαμβάνονται οι νομοθετικοί ορισμοί, χωρίς, ωστόσο, εξειδίκευση των ανωτέρω αόριστων εννοιών, ώστε από τις συντρέχουσες περιστάσεις να τεκμηριωθεί η ανάγκη ανάθεσης των υποθέσεων κατ’ εξαίρεση της υπηρετούσας με πάγια έμμισθη εντολή στο Δήμο δικηγόρου. Ακόμα δε και ως προς την τελευταία γίνεται αόριστη επίκληση του φόρτου εργασίας της από τις υποθέσεις και θέματα που έπρεπε να χειρίζεται, χωρίς αναφορά περαιτέρω συγκεκριμένων στοιχείων σχετικά με τις εργασίες που όφειλε να διεκπεραιώσει κατά το κρίσιμο διάστημα, το οποίο εκκίνησε από την κοινοποίηση των προσφυγών στο Δήμο, το αργότερο δε από την έκδοση της από 21.11.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίστηκε το πρώτον η ανάθεση των υποθέσεων κατά ειδική εντολή, εκτάθηκε δε μέχρι την εκδίκαση των υποθέσεων κατά το Μάρτιο έτους 2017, διάστημα το οποίο κρίνεται επαρκές για το χειρισμό των υποθέσεων αυτών, οι οποίες, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους, είχαν ενιαίο αντικείμενο, είτε σε επίπεδο επίτευξης συμβιβασμού είτε σε επίπεδο οριοθετημένης από τους λόγους των προσφυγών αντιδικίας. Επομένως, η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίστηκε η ανάθεση των υποθέσεων κατ’ εξαίρεση της υπηρετούσας με μηνιαία αντιμισθία δικηγόρου παρίσταται πλημμελώς αιτιολογημένη, συνακόλουθα στερείται αιτιολογίας και η περαιτέρω ανάθεσή τους σε δεύτερο δικηγόρο, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με το δεύτερο λόγο άρνησης θεώρησης του χρηματικού εντάλματος 52/17. Το γεγονός ότι ο ογκώδης φάκελος για την προετοιμασία των υποθέσεων παραδόθηκε μία εβδομάδα πριν από τη μετ’ αναβολή δικάσιμο, κατά τα προβαλλόμενα με το 17490/21.6.2017 έγγραφο του Δημάρχου, αβασίμως προβάλλεται, διότι είχε προηγηθεί τουλάχιστον μία δικάσιμος, κατά την οποία αναβλήθηκε η συζήτηση των υποθέσεων, ενώ η σχετική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής είχε ληφθεί από τις 21.11.2016, επομένως, ενέπιπτε στο πεδίο δράσης και αναγόταν στη σφαίρα ευθύνης των συμβαλλομένων να οργανώσουν εγκαίρως τον εσωτερικό χειρισμό των υποθέσεων και την προετοιμασία τους. Ο ισχυρισμός ότι η δικηγορική αμοιβή που εντέλλεται με το χρηματικό ένταλμα 52/17, δεν αντιστοιχεί σε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου, προβάλλεται αλυσιτελώς, διότι ελλείψει απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με το ύψος της αμοιβής, και, ως εκ τούτου νόμιμης απόφασης ανάθεσης των υποθέσεων, μη νομίμως καταβάλλεται οποιαδήποτε δαπάνη με αιτιολογία αμοιβές νομικών για τις ως άνω υποθέσεις, πέραν δε τούτου, το ποσό που εντέλλεται ως αμοιβή σε δεύτερο δικηγόρο δεν ευρίσκει ευθέως έρεισμα ούτε καν στο οικείο συμφωνητικό, βάσει των ποσών κατά υπόθεση που αναφέρονται στο τελευταίο, διότι, λαμβανομένων υπόψη των τιμολογίων παροχής υπηρεσιών και του συνόλου των γραμματίων προκαταβολής δεν καθίσταται δυνατή η τεκμηρίωση της δαπάνης, αντίθετα προκαλείται ασάφεια όσον αφορά την ταυτότητα και τον αριθμό των υποθέσεων για τις οποίες οι ως άνω δικηγόροι παραστάθηκαν και για τις οποίες ακριβώς κατατέθηκαν υπομνήματα ή και προσθήκη - αντίκρουση. Ο ισχυρισμός ότι η δικηγορική αμοιβή θα ήταν ίδια ανεξάρτητα από τον αριθμό των δικηγόρων, παρίσταται παντελώς υποθετικός, ως εκ τούτου απορριπτέος ως αβάσιμος, ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο ισχυρισμός σχετικά με τα ποσά των δικηγορικών αμοιβών επί υποθέσεων αποτιμητών σε χρήμα, ελλείψει απόφασης του αποκλειστικά αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου. Οι ισχυρισμοί σχετικά με τη χρονοχρέωση, προβάλλονται αλυσιτελώς ελλείψει της κρίσιμης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά και αναποδείκτως, δεδομένου ότι από κανένα έγγραφο ούτε από την πρόταση των δικηγόρων προκύπτει τέτοιος υπολογισμός. Τέλος, δεν ασκούν επιρροή στη νομιμότητα της δαπάνης, οι ισχυρισμοί σχετικά με τη δυνατότητα των ίδιων ως άνω δικηγόρων να επιδιώξουν ενδίκως την επιδίκαση της αμοιβής που δικαιούνται, προκαλώντας πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση στο Δήμο.
ΕΣ/Τμ1/64/2014
Μη νόμιμη η καταβολή πρώτης μισθοδοσίας και αναδρομικών σε δικηγόρο, ο οποίος προσελήφθη με πάγια αντιμισθία σε κενή θέση ΠΕ Νομικού Συμβούλου που συστάθηκε στην κεντρική υπηρεσία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., καθόσον για την πρόσληψή του δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στις διατάξεις του άρθρου 43 του ν. 4194/2013 διαδικασία, παρότι πρόκειται κατ’ ουσία για πρόσληψη δικηγόρου με πάγια αντιμισθία και όχι νομικού συμβούλου, δεδομένου ότι μεταξύ των καθηκόντων του, σύμφωνα με τη σχετική προκήρυξη, εντάσσεται η νομική εκπροσώπηση της ΕΛΣΤΑΤ, η παροχή κάθε νομικής προστασίας και η παράσταση ενώπιον των δικαστηρίων για τη δικαστική εκπροσώπηση της ως άνω Αρχής.
ΕλΣυν/Κλ.1/334/2015
Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.