Συστηματική παρουσίαση των διατάξεων περί παραγραφής απαιτήσεων του Δημοσίου των Ν. 4270/2014, Ν.4174/2013, Ν. 2362/1995, Ν.Δ. 321/1969 και άλλων νομοθετημάτων.(ΑΔΑ:ΩΥ4ΟΗ-2ΕΟ)

Αξίωση υπαλλήλου για καταβολή αναδρομικά της διαφοράς αποδοχών (αποζημίωσης) λόγω μη αναγνώρισης χρόνου προϋπηρεσίας και μη νόμιμης κατάταξής του σε μισθολογικό κλιμάκιο – Χρονικά όρια παραγραφής.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Ο χρόνος παραγραφής των αξιώσεων του υπαλλήλου Θ.Κ., για την καταβολή αναδρομικά διαφοράς αποδοχών λόγω μη αναγνώρισης χρόνου υπηρεσίας και μη νόμιμης κατάταξής του σε μισθολογικό κλιμάκιο, για όσες αξιώσεις του γεννήθηκαν πριν τις 31-12-1995, υπό την ισχύ δηλαδή του Ν.Δ. 321/1969 είναι πέντε έτη από το τέλος του οικονομικού έτους εντός του οποίου γεννήθηκαν και ήταν δικαστικά επιδιώξιμες, για τις επόμενες δε της ημερομηνίας αυτής αξιώσεις του, υπό την ισχύ δηλαδή του Ν. 2362/1995, είναι διετία από τη γέννησή τους και όλες οι σχετικές αξιώσεις του για το χρονικό διάστημα πριν τη διετία από την υποβολή της από 11-04-2011 αίτησής του, δηλαδή πριν από τις 10-04-2009, έχουν υποπέσει σε παραγραφή. (ομοφ.)

Σύμβαση εκχώρησης απαίτησης λόγω ενεχύρου – Επιστροφή ποσών Φ.Π.Α. – Εγκυρότητα. 1) Η από 18.12.2008 σύμβαση εκχώρησης απαίτησης λόγω ενεχύρου, μεταξύ αφενός του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Ελλάδος Α.Ε. και αφετέρου της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ Α.Ε. είναι νόμιμη και έγκυρη έναντι του Ελληνικού Δημοσίου και παράγει έννομα αποτελέσματα ως προς αυτό, αφού οι εκχωρηθείσες απαιτήσεις από την επιστροφή Φ.Π.Α. προσδιορίζονται επαρκώς, κατά τρόπο ορισμένο, ως προς το είδος και τη νομική τους βάση, καθώς και τον οφειλέτη, ενώ είναι σαφές ότι μπορούν να προσδιορισθούν και στην έκταση (ύψος) τους, κατά το χρόνο υποβολής των σχετικών εκκαθαριστικών δηλώσεων Φ.Π.Α. Τα ίδια ισχύουν και για την από 2.10.2009 σύμβαση εκχώρησης απαίτησης λόγω ενεχύρου, μεταξύ της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ Α.Ε. και της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε., η οποία δεν πάσχει ακυρότητα εκ του λόγου αυτού. (ομοφ.) 2) Η παραπάνω από 2.10.2009 σύμβαση εκχώρησης απαίτησης λόγω ενεχύρου, μεταξύ της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ Α.Ε. και της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. είναι άκυρη έναντι του Ελληνικού Δημοσίου και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα ως προς αυτό, επειδή δεν καταχωρήθηκε στο κάτω μέρος του εκχωρητηρίου εγγράφου η σχετική αναγγελία εκχώρησης, όπως απαιτείται, κατ’ άρθρο 95 παρ.4 του ν. 2362/1995, που να περιλαμβάνει την ακριβή αιτία της οφειλής του Δημοσίου, το πρόσωπο του δικαιούχου της σχετικής απαίτησης με την ακριβή διεύθυνσή του, καθώς και το ποσό αυτής. (ομοφ.)

Χρόνος παραγραφής προστίμων Κ.Φ.Σ., Κ.Β.Σ. Άρση κατάσχεσης.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
α) Υπό το καθεστώς του Ν. Δ/τος 321/1969 τα πρόστιμα Κ.Φ.Σ. ή Κ.Β.Σ. υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή, υπό το καθεστώς δε του Ν 2362/1995 το πρόστιμο Κ.Β.Σ. υπόκειται σε εικοσαετή παραγραφή. β) Επειδή η παραγραφή του χρέους του οφειλέτη από πρόστιμα Κ.Φ.Σ. και Κ.Β.Σ. έχει συμπληρωθεί πριν την επιβολή κατάσχεσης από το Δημόσιο σε περιουσία του και αυτός δύναται να προβάλει νομίμως στο δικαστήριο, κατά οποιασδήποτε περαιτέρω πράξης της διοικητικής εκτέλεσης, την παραγραφή του χρέους ως αποσβεστικό λόγο της κατ’ αυτού απαιτήσεως του Δημοσίου, με αποτέλεσμα η για το λόγο αυτό ακύρωση αυτής της εκτελεστικής πράξης, να μην μπορεί να επιστηρίξει νόμιμη συνέχιση της κατ’ αυτού διοικητικής εκτέλεσης, ενδείκνυται η διαγραφή του χρέους του οφειλέτη από τις βεβαιωτικές καταστάσεις του Ταμείου και η άρση της επιβληθείσας στην περιουσία του κατάσχεσης.

Παραγραφή απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Διακοπή ή μη της παραγραφής με την υποβολή αίτησης για την πληρωμή της απαίτησης.(...)Οι απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 9250/2008 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών έχουν υποπέσει στην προβλεπόμενη από την ισχύουσα κατά τον χρόνο γέννησης αυτών διάταξη του άρθρου 90 παρ. 6 του ν. 2362/1995 πενταετή παραγραφή, η οποία δεν διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Η πενταετής παραγραφή των απαιτήσεων κατά του Ελληνικού Δημοσίου που βεβαιώθηκαν τελεσίδικα με την υπ’ αριθ. 6229/2013 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών διακόπηκε με την υποβολή της από 24.11.2017 αίτησης προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και δεν είχε συμπληρωθεί κατά τον χρόνο υποβολής του ερωτήματος (ομόφωνα).

Πυρκαγιές (…)Σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας των δαπανών, η οποία διέπει το δημοσιολογιστικό δίκαιο συνάγεται τόσο από τις προϊσχύουσες διατάξεις αυτού (άρθρα 27 και 38 του ν. ΣΙΒ/1952, 1, 26, 28 παρ.3 του ν.δ/τος 321/1969), όσο και από αυτές που ισχύουν τώρα (άρθρα 3, 13, 40 του ν.δ/τος 496/1974, 1 παρ. 2α΄ του π.δ/τος 465/1975 και 1 παρ. 1 του ν.δ/τος 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 968/1979, 20, 22, 26, 28 και 79 του ν. 2362/1995) και έχει πλέον αποτυπωθεί νομοθετικά στο άρθρο 37 παρ. 2 εδ. α΄ του ν. 3801/2009, για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται επιπλέον η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν προβλέπεται από συγκεκριμένη διάταξη, να προκύπτει από τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν, ότι ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του Δημοσίου, του ν.π.δ.δ. ή του Ο.Τ.Α. ή ότι συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκουν οι ως άνω φορείς (βλ. πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 146/2011, 106/2012 κ.ά.). Κατά δε το άρθρο 75 παρ. 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114): «Οι αρμοδιότητες των Δήμων - αφορούν κυρίως του τομείς: α) - β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως: 1. - 5. Η παροχή συνδρομής στην αρμόδια πυροσβεστική υπηρεσία, με κάθε πρόσφορο μέσο που διαθέτουν, για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, ιδίως σε περιοχές που έχουν δασικό χαρακτήρα». (…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη είναι λειτουργική, δεδομένου ότι ανεξάρτητα από το ότι προϊόντος του φθινοπώρου ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών κάμπτεται, ωστόσο, παραμένει ισχυρός λόγω του προηγηθέντος θέρους, κατά κανόνα άνυδρης εποχής, οπότε σε περίπτωση που εμφανίζονται ανάγκες καθαρισμού του οδικού δικτύου ορισμένης περιοχής, προκειμένου να καθίσταται εφικτή η προσέγγιση πυροσβεστικών οχημάτων στο σύνολό του ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς, επιβάλλεται για λόγους προληπτικούς να μην αμελείται η εκτέλεση των σχετικώς επιβαλλόμενων εργασιών. Επομένως, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο 207, οικονομικού έτους 2012, ποσού 21.000,00 ευρώ χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά τα αβασίμως προβαλλόμενα με την πράξη άρνησης θεώρησής του, είναι νόμιμη(…)

ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ.Καταβολή διαφορών αποδοχών στη φερόμενη ως δικαιούχο ......., εργαζόμενη στην πρώην ....... Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων (ήδη Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης ......., για το χρονικό διάστημα από 1.1.2001 έως 11.5.2011, κατόπιν της από 10.11.2011 αίτησής της και «σε εκτέλεση της 1476/2009 αμετάκλητης απόφασης του Εφετείου .......»Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη όσα έχουν κριθεί με τα προαναφερόμενα Πρακτικά της 25ης Συνεδρίασης της 30.10.2014 και της 25ης α Συνεδρίασης της 3.11.2014 (Θέμα Α΄), στις ορθές και λεπτομερείς σκέψεις των οποίων παραπέμπει προς αποφυγή επαναλήψεων, κρίνει ότι κατά τον χρόνο άσκησης της από 9.12.2005 αγωγής της φερόμενης ως δικαιούχου υπαλλήλου ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου ......., ήτοι στις 31.1.2006 που επιδόθηκε η αγωγή αυτή στο αντίδικο Ελληνικό Δημόσιο, οι αξιώσεις της εν λόγω υπαλλήλου που είχαν γεννηθεί από 1.1.2001 έως 30.1.2004 είχαν ήδη παραγραφεί λόγω παρόδου διετίας από τη γένεση των αξιώσεων αυτών. Επίσης, οι αξιώσεις της φερόμενης ως δικαιούχου υπαλλήλου, που είχαν γεννηθεί από 31.1.2004 έως 9.7.2009 έχουν υποπέσει στη διετή παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995. Και τούτο, διότι η παραγραφή των αξιώσεων αυτών, που διακόπηκε στις 31.1.2006 με την επίδοση στο Ελληνικό Δημόσιο της από 9.12.2005 αγωγής, στις 18.6.2007 με τη δημοσίευση της 27858/2007 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου ....... και στις 27.3.2008 με την άσκηση της έφεσης, άρχισε εκ νέου από τη δημοσίευση, στις 10.7.2009, της 1476/2009 απόφασης του Εφετείου ......., που συνιστά την τελευταία διαδικαστική πράξη του Δικαστηρίου και συμπληρώθηκε στις 10.7.2011, καθόσον κατά το χρονικό διάστημα από 10.7.2009 έως 10.7.2011 δεν έλαβε χώρα κάποιο γεγονός διακοπτικό της παραγραφής. Το ίδιο ισχύει και για τις αξιώσεις της εν λόγω υπαλλήλου που γεννήθηκαν από 10.7.2009 έως 9.11.2009, καθόσον από τη γένεση των αξιώσεων αυτών μέχρι την υποβολή της 11327/10.11.2011 αίτησης προς την ....... ΕΠΚΑ είχε συμπληρωθεί η διετής παραγραφή. Εξάλλου, η έκδοση του 1137/1.3.2010 Πρακτικού Συνεδρίασης της Τριμελούς Επιτροπής του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δεν συνιστά γεγονός διακοπτικό της παραγραφής, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 93 περ. στ΄ του ν. 2362/1995, καθόσον με το Πρακτικό αυτό έγινε αποδοχή (άρθρο 6 παρ.1 περ. β΄ ν. 3086/2002) από το Ελληνικό Δημόσιο της 1476/2009 απόφασης του Εφετείου .......  και όχι αναγνώριση συγκεκριμένης απαίτησης της φερόμενης ως δικαιούχου υπαλλήλου. Επίσης, η επικαλούμενη από την εν λόγω υπάλληλο 1977/2000 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία ακυρώθηκε η άρνηση της Διοίκησης να ικανοποιήσει το αίτημά της να ενταχθεί σε θέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2266/1994, δεν ασκεί επιρροή στην προκειμένη υπόθεση, καθόσον, πέραν του ότι το αίτημά της αυτό απορρίφθηκε επί της ουσίας με την 1476/2009 απόφαση του Εφετείου ......., η απόφαση αυτή (1977/2000) δεν μπορεί να έχει κατά νόμο ως συνέπεια τη διακοπή της παραγραφής αξιώσεων που γεννήθηκαν σε μεταγενέστερο της δημοσίευσής της χρονικό διάστημα, όπως είναι οι αξιώσεις που έχουν ενσωματωθεί στο ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. Τέλος, κατά τον χρόνο υποβολής της 11327/10.11.2011 αίτησης της φερόμενης ως δικαιούχου υπαλλήλου δεν είχαν παραγραφεί οι αξιώσεις της που γεννήθηκαν από 10.11.2009 έως 11.5.2011, οι οποίες ήταν ενεργείς κατά την έκδοση, στις 18.7.2013, του 108485/2013 χρηματικού εντάλματος πληρωμής, από την έκδοση του οποίου ξεκίνησε νέα πενταετής παραγραφή (άρθρο 90 παρ. 6 του ν. 2362/1995) των αξιώσεων αυτών, η οποία δεν είχε συμπληρωθεί μέχρι την έκδοση του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος.

Πληρωμή στο φερόμενο ως δικαιούχο ...... ποσού 13.499,25 ευρώ, ως αμοιβή για την προμήθεια υλικών και συσκευών για τη δημιουργία ασύρματου δικτύου INTERNET που θα καλύπτει τις περιοχές των Δημοτικών Ενοτήτων (....)Κατά τη γενική αρχή του δημοσιολογιστικού δικαίου, η οποία απορρέει από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της νομιμότητας που διέπει τη δράση των διοικητικών οργάνων και συνάγεται τόσο από τις προϊσχύουσες διατάξεις του εν λόγω δικαίου (άρ. 27 και 38 του ν. ΣΙΒ/1952, 1, 26 και 28 παρ. 3 του ν.δ. 321/1969, 218 π.δ.410/1995), όσο και από αυτές που τώρα ισχύουν (άρ.3, 13, 40 του ν.δ. 496/1974, 1 παρ. 2α΄ του π.δ. 465/1975 και 1 παρ. 1 του ν.δ. 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε από το άρ.7 παρ. 1 του ν. 968/1979 και 20, 22, 26, 28 και 79 του ν. 2362/1995), όπως δε έχει αποτυπωθεί νομοθετικά στο άρθρο 37 παρ. 2 του ν. 3801/2009, ήδη δε στο άρθρο 33 παρ. 2 του Κώδικα νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και των λοιπών ν.π.δ.δ., πέραν της υπάρξεως πιστώσεως στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται αυτή να προβλέπεται από γενική ή ειδική διάταξη νόμου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου δεν προβλέπεται, πρέπει να προκύπτει από τα δικαιολογητικά της συγκεκριμένης δαπάνης, ότι ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του δημοσίου , του ο.τ.α. ή του ν.π.δ.δ. ή ότι η πραγματοποίησή της συντελεί, άμεσα ή έμμεσα στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκουν και δεν υπερβαίνει το από τις ειδικές περιστάσεις επιβαλλόμενο και προσήκον μέτρο. Εξάλλου, οι δημοτικές αρχές, κατά το άρθρο 102 του Συντάγματος και περαιτέρω το άρθρο 75 παρ. 1 εδ. 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Δ.), που κυρώθηκε με το ν. 3463/2006 (Α, 114), όπως έχει τροποποιηθεί με το ν. 3852/2010 (Α, 87), μεριμνούν για την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων, για το σκοπό δε αυτό τους απονέμονται αρμοδιότητες στους τομείς: της ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας και μέσω της δημιουργίας των κατάλληλων υποδομών (75 παρ. Ι εδάφ. α΄), της ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και πάλι μέσω της βελτίωσης των τεχνικών υποδομών (75 παρ. Ι εδάφ. γ΄, ιδίως γ1), της απασχόλησης ιδίως με την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (75 παρ. Ι εδάφ. δ΄, ιδίως δ2). Περαιτέρω, έχουν υποχρέωση, κατ’ άρθρο 76 του Κ.Δ.Δ., «να οργανώνουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες, με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια, η ποιότητα και αποτελεσματικότητά τους, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων», και κατ’ άρθρο 214 του Κ.Δ.Δ., να διασφαλίζουν «το δικαίωμα πρόσβασης όλων των δημοτών και κατοίκων, χωρίς διάκριση, στη χρήση των υπηρεσιών που παρέχουν …» και «την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης των δημοτών και κατοίκων στην πληροφόρηση»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η δαπάνη για τη δημιουργία ασύρματου δικτύου στο Δήμο ......, προκειμένου να καλυφθούν, με τις δυνατότητες που παρέχει αυτό, περιοχές του Δήμου οι οποίες δεν καλύπτονται από το υφιστάμενο, δεν είναι νόμιμη, δεν είναι λειτουργική, ούτε εμπίπτει στους σκοπούς του Δήμου. Τούτο διότι, η άσκηση των αρμοδιοτήτων του Δήμου, όπως προκύπτουν από τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφόρηση, περιλαμβάνει προεχόντως τη δυνατότητα των δημοτών, αλλά και οποιουδήποτε άλλου ενδιαφερόμενου προσώπου, για ενημέρωση μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του Δήμου, στην περίπτωση που υφίσταται, είτε μέσω οποιουδήποτε άλλου διαδικτυακού τόπου, όπως και την προώθηση νέων δικτυακών υπηρεσιών εξυπηρέτησης των δημοτών (ενδεικτικά: ενημέρωση, διακυβέρνηση, επιχειρείν, ιατρική, εκπαίδευση, εργασία, ψυχαγωγία, κ.λπ.). Από τις αρμοδιότητες αυτές, ωστόσο, δεν απορρέει υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει τη δαπάνη σύνδεσης των δημοτών, είτε από κοινού είτε αυτοτελώς, στο διαδίκτυο και ειδικότερα τη δαπάνη για τον εξοπλισμό και την εγκατάσταση ασύρματης ή δομημένης καλωδίωσης για τη σύνδεση αυτή, καθώς τούτο συνιστά υποκατάστασή τους στη σύναψη ιδιωτικών εννόμων σχέσεων στον τομέα των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ως καταναλωτικού αγαθού, που δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες των ο.τ.α., ούτε συνιστά τοπική υπόθεση. Εξάλλου, οι αντίθετοι ισχυρισμοί που προβάλλονται στο 13969/13.6.2013 έγγραφο του Δήμου, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, δεδομένου, άλλωστε, ότι ήδη στο Δήμο ...... αναπτύχθηκαν και λειτουργούν τοπικά ασύρματα δίκτυα σε σημεία ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο, στο πλαίσιο της συγχρηματοδοτούμενης Δράσης «Χρηματοδότηση Επιχειρήσεων για τη δημιουργία σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης» (Μέτρο 4.2) του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Κ.Π.Σ. 2000-2006 (σχετ. η οικ. 12197/344/2004 Κοινή Υπουργική Απόφαση -Β, 444), στο πρώην (άρθρο 1 παρ. Α εδ. 30.7 ν. 2539/1997 -Α, 244) κοινοτικό, έπειτα (άρθρο 2 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, ν. 3463/2006) τοπικό διαμέρισμα, ήδη (άρθρο 1 παρ. Α εδ. 30.4 και άρθρο 2 παρ. 1 και 2 ν. 3852/2010) Δημοτική Ενότητα ...... του Δήμ