Παράτασης της αρχικής σύμβασης συνιστά στην ουσία απευθείας ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών και έγκριση σύναψης νέας σύμβασης για την παροχή τους (εμπίπτουσας στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω Οδηγίας, αφού ανατέθηκε τουλάχιστον για 6 μήνες με μηνιαίο τίμημα 74.969,25 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), καθόσον η σχετική απόφαση του Δ.Σ. ελήφθη σε χρόνο κατά τον οποίο είχε ήδη λήξει η ισχύς της αρχικής σύμβασης

Δαπάνη παροχής υπηρεσιών σίτισης ασθενών όλων των κλινικών Νοσοκομείου. Μη νόμιμη, καθόσον οι ως άνω υπηρεσίες παρασχέθηκαν μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας και της τρίμηνης παράτασης αυτής και έπρεπε να διενεργηθεί δημόσιος διαγωνισμός για την ανάδειξη νέου αναδόχου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2286/1995, οι οποίες λόγω του ύψους της δαπάνης, εφαρμόζονται στην προκειμένη περίπτωση.

Προσχώρηση του σωματείου με την επωνυμία «Ένωση Συντακτών Περιοδικού-Ηλεκτρονικού Τύπου» σε συλλογική σύμβαση εργασίας.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Είναι έγκυρη και νόμιμη η προσχώρηση σε συλλογική σύμβαση εργασίας που έληξε ή καταγγέλθηκε και ενώ διαρκεί το εξάμηνο παράτασης της ισχύος των κανονιστικών όρων της.

Συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που ανατέθηκαν απευθείας – Δυνατότητα παράτασης αυτών μετά τη λήξη τους, κατ’ επίκληση όρων των αποφάσεων έγκρισης της απευθείας ανάθεσης.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Δεν είναι νόμιμη η παράταση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ετήσιας διάρκειας οι οποίες ανατέθηκαν απευθείας και έχουν ήδη λήξει, κατ’ επίκληση όρου περί δυνατότητας ετήσιας παράτασης που περιέχεται στις σχετικές αποφάσεις έγκρισης της απευθείας ανάθεσης. (ομοφ.)

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Πράσινο Ταμείο Ν.Π.Δ.Δ., σε εταιρεία, ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών αποδελτίωσης τύπου για τις ανάγκες του εποπτεύοντος Υπουργείου και του ανωτέρω Ν.Π.Δ.Δ. κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2015 έως 30.6.2015, σε εκτέλεση ετήσιας σύμβασης, συνολικής δαπάνης 16.974,00 ευρώ, περιλαμβανομένου  Φ.Π.Α., βάσει απευθείας ανάθεσης, διότι: α) οι ανατεθείσες υπηρεσίες, που περιλαμβάνουν την αποδελτίωση τύπου (εφημερίδων και περιοδικών), δεν αποτελούν ειδικής φύσης εργασίες και εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού της αρμόδιας υπηρεσίας του Πράσινου Ταμείου και β) μη νομίμως προσδόθηκε αναδρομική ισχύς στη συναφθείσα μεταξύ του νομικού προσώπου και της φερόμενης δικαιούχου εταιρείας σύμβαση και ορίσθηκε ως χρόνος έναρξης ισχύος αυτής η 1.1.2015, ενώ αυτή συνήφθη  μεταγενέστερα, στις 10.7.2015 και ως εκ τούτου η εντελλόμενη δαπάνη που αφορά παροχή υπηρεσιών εντός του χρόνου αναδρομικής ισχύος της σύμβασης είναι μη νόμιμη.

Κοινοτικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για την «Προστασία των ευαίσθητων στα νιτρικά περιοχών» – Παράταση διετούς διάρκειας – Δικαιούχοι ένταξης ή μη οι παραγωγοί των οποίων η σύμβαση έληξε την προηγουμένη ημέρα της δημοσιοποίησης της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος – Προϋποθέσεις.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Στο Μέτρο 214 στον Άξονα 2 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013, προβλεπόταν μεταξύ άλλων η δυνατότητα χρονικής παράτασης δύο ετών των συμβάσεων των δικαιούχων γεωργών που είχαν αναλάβει και τηρούσαν τις προβλεπόμενες γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις. Στο καθεστώς της παράτασης θα εντάσσονταν όσοι κατά την ημερομηνία δημοσιοποίησης της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (17-11-2011), θα είχαν σε ισχύ σύμβαση και τηρούσαν τις αναληφθείσες δεσμεύσεις. Παραγωγοί των οποίων η σύμβαση έληξε την προηγούμενη της δημοσιοποίησης της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (16-11-2011), δύναται να ενταχθούν στο καθεστώς διετούς παράτασης, εφόσον υπέβαλαν αιτήσεις μέχρι την ορισθείσα καταληκτικά ημερομηνία και τήρησαν αποδεδειγμένα και άνευ διακοπής τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και εφόσον υφίστανται οι αναγκαίες πιστώσεις. Και τούτο διότι δεν υπάρχει «εν τοις πράγμασιν» ουσιαστική διακοπή ή ασυνέχεια ή κενό διάστημα στην υλοποίηση των συμβατικών δεσμεύσεων των παραγωγών και σε κάθε περίπτωση, αντίθετη λύση, δεν θα ήταν σύμφωνη με τις γενικές αρχές της ισότητας, της αναλογικότητας, της επιείκειας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και των νομίμων προσδοκιών για ένταξη στο καθεστώς της παράτασης των ήδη ενταγμένων. (ομοφ.)

Η Πράξη 393/2024 του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου «τροποποίησης» της σύμβασης του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού για τις υπηρεσίες φύλαξης κτιρίων, η οποία έληξε στις 30.3.2024 μετά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι οι μεταγενέστερες αναθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της υποβληθείσας για έλεγχο παράτασης έως τις 15.12.2024, δεν αποτελούν επιτρεπτή τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, αλλά νέα αυτοτελή ανάθεση υπηρεσιών, καθότι η τροποποίηση μπορεί να λάβει χώρα μόνο κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της κύριας σύμβασης. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (€221.774,20 πλέον ΦΠΑ) υπολείπεται του κατώτατου ορίου των €300.000 (χωρίς ΦΠΑ) που απαιτείται για τον υποχρεωτικό προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρο 324 του ν. 4700/2020). Κατά συνέπεια, το σχέδιο σύμβασης κρίνεται απαράδεκτο προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ(...)Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: 1. Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η επίμαχη από 5.8.2015 σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος εταιρείας δεν συνιστά νόμιμη παράταση της αρχικής από 31.12.2009 σύμβασης μεταξύ των ιδίων μερών 2. Περαιτέρω, ομοίως, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και υπό την εκδοχή ότι η επίμαχη παράταση συνιστά αυτοτελή και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, το μεν διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες διανομής γευμάτων υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων γεγονότων οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις για τα οποία δεν φέρει υπαιτιότητα το Νοσοκομείο τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας λαμβανομένου υπόψη και του χρονικού διαστήματος τεσσερισήμισι ετών που παρήλθε από τη λήξη της τελευταίας σύμβασης (31.12.2010) που συνήφθη, κατόπιν διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού. Άλλωστε, το Νοσοκομείο δεν επικαλείται ότι συνέτρεξαν τέτοιες απρόβλεπτες περιστάσεις που εμπόδισαν τα αρμόδια όργανά του να διενεργήσουν διαγωνισμό, ιδίως ενόψει του ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2010 φορέας διενέργειας του διαγωνισμού είχε οριστεί το ίδιο το Νοσοκομείο. Δεν αρκεί εξάλλου η αόριστη επίκληση της επανειλημμένης ματαίωσης και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού, χωρίς την ιδιαίτερη αναφορά σπουδαίου λόγου, που κατέστησε επιτακτική τη ματαίωση αυτή για να δικαιολογήσει την αδυναμία ολοκλήρωσης του διαγωνισμού αυτού. 3. Περαιτέρω, βασίμως προβάλλει η Επίτροπος ότι μη νομίμως προσδόθηκε αναδρομική ισχύς, ήτοι από 1.7.2015, στη σύμβαση, η οποία εν προκειμένω συνήφθη με το από 4.8.2015 έγγραφο του Διοικητή του Νοσοκομείου, με το οποίο ανακοινώθηκε η ανάθεση αυτή στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία. 4. Επίσης, βασίμως προβάλλει η Επίτροπος ότι δεν αποδεικνύεται η τήρηση των διατάξεων του άρθρου 1 της Π.Υ.Σ. 6/2012, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 4046/2012, ενόψει του ότι α) δεν προσκομίζεται από την εταιρεία πίνακας με τις αποδοχές των εξήντα έξι συγκεκριμένων ατόμων που απασχολούνται για τη διανομή γευμάτων στο Νοσοκομείο, ώστε να αποδειχθεί η συμμόρφωση αυτή β) σύμφωνα με τα μνημονευόμενα στο σημείο 28 της 2/9.7.2015 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου η παροχή έκπτωσης ανέρχεται μόλις σε ποσοστό 5,34%, η μείωση δε αυτή ποσοστιαία δεν προσεγγίζει ούτε κατ’ ελάχιστο τις μειώσεις της Π.Υ.Σ. (22% ή 32% κατά περίπτωση). 5. Τέλος, ομοίως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος ότι, εν προκειμένω, συντρέχει και περίπτωση κατάτμησης της συνολικής δαπάνης, ποσού 943.994,16 ευρώ, που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Νοσοκομείου με τη σύναψη επιμέρους συμβάσεων, με σκοπό την αποφυγή του –επί ποινή ακυρότητας της οικείας σύμβασης επιβαλλόμενου από τις διατάξεις του άρθρου πρώτου υποπαραγρ. Γ1 περ. 1 του ν. 4254/2014- προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπώς, η επίμαχη σύμβαση βάσει της οποίας παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες, για το μήνα Ιούλιο 2015, είναι αυτοδικαίως άκυρη λόγω της μη υποβολής αυτής σε προσυμβατικό έλεγχο.

Παροχή υπηρεσιών διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων: Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, αφορώσα υπηρεσίες παρασχεθείσες κατά το χρονικό διάστημα από 18.10.2016 έως 28.10.2016, δεν ερείδεται ούτε επί της από 16.3.2016 σύμβασης, η χρονική ισχύς της οποίας έληξε στις 15.10.2016 και το πρώτο ένταλμα της οποίας κρίθηκε μη θεωρητέο με την 47/2017 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου, ούτε επί της από 2.12.2016 σύμβασης, η χρονική ισχύς της οποίας εκκινεί, κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 11 αυτής, από 2.12.2016. Περαιτέρω, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν προκύπτει η ύπαρξη έγγραφης σύμβασης καλύπτουσας το επίμαχο χρονικό διάστημα από 18.10.2016 έως 28.10.2016, και ειδικότερα δεν προκύπτει εάν παρατάθηκε η ισχύς της από 16.3.2016 σύμβασης ή εάν, μετά τη λήξη της ισχύος της, μεσολάβησε νέα απόφαση ανάθεσης των εν λόγω υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία ή συνήφθη νέα σύμβαση μεταξύ αυτής και του Νοσοκομείου, λαμβανομένου, μάλιστα, υπόψη ότι στο άρθρο 1 της από 2.12.2016 σύμβασης αναφέρεται η από 16.3.2016 σύμβαση ως τελευταία υπογεγραμμένη. Η εν λόγω πλημμέλεια, αν και δεν έχει προβληθεί ως λόγος διαφωνίας από την Επίτροπο, δύναται να εξεταστεί από το Κλιμάκιο, δεδομένου ότι προκύπτει ευθέως από τα στοιχεία του φακέλου και αφορά σε ουσιώδη λόγο σε σχέση με τη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης (βλ. Πρακτικά Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Tμ. 13η/Συν./23.5.2017 Θέμα Α΄, 30η/Συν./22.11.2016 Θέμα Β΄). Για το λόγο δε αυτό και δεδομένου ότι καταλείπονται αμφιβολίες στο Κλιμάκιο βάσει ποιας έγγραφης σύμβασης ή απόφασης ανάθεσης έχουν παρασχεθεί οι επίμαχες υπηρεσίες και προκειμένου να εξαχθεί ασφαλής κρίση αναφορικά με την υπό κρίση υπόθεση, εισηγούμαι όπως το Κλιμάκιο αναβάλει την έκδοση οριστικής κρίσης, προκειμένου, με επιμέλεια του Γενικού Νοσοκομείου ....... «.......», να προσκομισθούν, εντός 15 ημερών από της λήψεως του παρόντος, στην Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....... α. έγγραφες αναλυτικές διευκρινίσεις του Νοσοκομείου αναφορικά με το ανακύψαν ζήτημα βάσει ποιας έγγραφης σύμβασης ή απόφασης ανάθεσης παρασχέθηκαν οι εν λόγω υπηρεσίες κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα και β. η σύμβαση ή η απόφαση αυτή, από την οποία να προκύπτει η χρονική διάρκεια των παρασχεθεισών βάσει αυτής υπηρεσιών και το ύψος της σχετικής δαπάνης. Ακολούθως, μετά την υποβολή των προαναφερθέντων στοιχείων στην Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....... και αφού η Επίτροπος τα ελέγξει, εκφέρει σχετική κρίση επ’ αυτών και υποβάλει τα οικεία στοιχεία στο Κλιμάκιο, αυτό θα επιληφθεί εκ νέου της υπόθεσης, προκειμένου να εκδώσει οριστική Πράξη για το παραδεκτό και βάσιμο του λόγου της διαφωνίας· σε περίπτωση δε που η Επίτροπος διαπιστώσει, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, έλλειψη έγγραφης σύμβασης ή απόφασης ανάθεσης για το ως άνω διάστημα ή κρίνει απαραίτητη τη σύνταξη νέας έκθεσης διαφωνίας, θα πρέπει να τηρηθεί η προδικασία του άρθρου 32 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2103, Α΄ 52).

Καταβολη προσαύξησης αποδοχών επιστημονικής άδειας .(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον η οικεία απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, της οποίας η ισχύς εκκινεί από την ανάρτησή της στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», αναρτήθηκε σε αυτό στις 22.10.2015, δηλαδή σε χρόνο κατά πολύ μεταγενέστερο της πραγματοποίησης της δαπάνης..