Μελέτη τοπογραφικής αποτύπωσης.Η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία μπορεί να συνταχθεί και από τεχνολόγο πολιτικό μηχανικό, μη νομίμως ανατέθηκε στον φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη τοπογράφο μηχανικό, καθόσον ανάγεται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στα Γραφεία Τεχνικών Έργων και Πολεοδομίας και Πολεοδομικών εφαρμογών του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου, προσωπικού (βλ. και 263/2008 πράξη παρόντος Τμήματος).

Δαπάνη αμοιβής σε τεχνολόγο γεωπόνο, για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση πρασίνου στο Δήμο». Μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αφορούν, στη φροντίδα, συντήρηση και βελτίωση του πρασίνου του Δήμου και ανάγονται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στο Γραφείο Κήπων και Δενδροστοιχιών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, προσωπικού. Οι εργασίες αυτές δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει το, ήδη, υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης. Η ανεπάρκεια του υπηρετούντος προσωπικού, λόγω της μη κάλυψης όλων των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, δεν καθιστά, σε καμία περίπτωση, τη δαπάνη λειτουργική, καθόσον στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η κάλυψη από το Δήμο, με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία, των κενών θέσεων.

ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:...χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, που αφορά στην καταβολή ποσού 14.230,00 ευρώ, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «… Ε.Ε.» ως μέρος της αμοιβής της για την εκτέλεση «Εργασιών συντήρησης πρασίνου οδών και πλατειών». Ως αιτιολογία άρνησης θεώρησης του ως άνω χρηματικού εντάλματος η Επίτροπος προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι οι εργασίες αυτές, όπως προκύπτει από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου Αρταίων, ανάγονται στα πλαίσια των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του προσωπικού που υπηρετεί στο Τμήμα Πρασίνου και μη επιτρεπτώς ανατίθενται σε τρίτους με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο πρόσωπο οι ως άνω εργασίες, καθότι, αφενός, όπως προκύπτει από τη διάρθρωση των Υπηρεσιών του Δήμου, ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του ήδη υπηρετούντος στο Δήμο προσωπικού και συγκεκριμένα στις αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στο προσωπικό του Τμήματος Πρασίνου της Δ/νσης Περιβάλλοντος του Δήμου και, αφετέρου, οι ανατεθείσες εργασίες δεν απαιτούν ειδικότερες γνώσεις και εμπειρία από αυτές που κατέχει ήδη το υπηρετούν προσωπικό και ως εκ τούτου δεν δικαιολογείται η ανάθεσή της σε τρίτο και η διενέργεια πρόσθετης δαπάνης.(....)Αποφαίνεται ότι το 1558, οικονομικού έτους 2010, χρηματικό  ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων, ποσού 14.230,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/273/2011.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και ολοκληρώθηκε σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μόλις ημερών, εμπίπτει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου ... που υπηρετεί στο Γραφείο Τοπογραφικών Εφαρμογών του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και στο Γραφείο Τοπογραφικών Μελετών του Τμήματος Κτηριακών Έργων και Κοινόχρηστων Χώρων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών.

Παροχή υπηρεσιών:Με τα δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες δεν υπάγονται   στην έννοια της μελέτης του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9 υποπερ. α΄, καθόσον δεν αποβλέπουν στην παραγωγή, επέμβαση, σχεδιασμό ή απεικόνιση έργου, αλλά αφορούν σε υπηρεσίες αποτύπωσης, ανάλυσης και καταγραφής υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και στην επιλογή της βέλτιστης παρέμβασης, ώστε να μεγιστοποιηθεί το οικονομικό όφελος του Δήμου. Το γεγονός δε ότι ως CPV χρησιμοποιήθηκε κωδικός που αντιστοιχεί σε «τεχνικές υπηρεσίες», όπως αναφέρεται στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Γ΄ του ν. 4412/2016, δεν ασκεί επιρροή, διότι από την αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης προκύπτει ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμπίπτουν στην έννοια των γενικών υπηρεσιών και η αναγραφή του εν λόγω κωδικού έγινε από παραδρομή. Συνεπώς, της απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών δεν απαιτούνταν η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016.(..)Ενόψει όμως της προσκομισθείσας, με το έγγραφο επανυποβολής, ανάλυσης σχετικά με το κόστος των εν λόγω υπηρεσιών, στην περίπτωση που αυτές υλοποιούνταν από το προσωπικό του Δήμου, που θα ανερχόταν σε 27.020,00 ευρώ, ήτοι μεγαλύτερο του ποσού της ελεγχόμενης σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά συγγνωστώς υπέλαβαν ότι με την εν λόγω σύμβαση λειτουργούσαν προς το συμφέρον του Δήμου και σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή τεχνικών υπηρεσιών...Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Μελετών και Εκτελέσεως Έργων, δεν αποδεικνύεται δε ότι απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που  θα πρέπει να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες της σύνταξης των τευχών προμετρήσεων αρχιτεκτονικών, στατικών και Η/Μ σχεδίων υπάγονται στην έννοια των τεχνικών υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 3 περ. 6 β του ως άνω νόμου. Επομένως, αυτές έπρεπε να ανατεθούν κατόπιν διενέργειας ηλεκτρονικής κλήρωσης, το άρθρο δε 43 παρ. 18 α του ν. 4605/2019, σύμφωνα με το οποίο  σε περίπτωση συμβάσεων υπηρεσιών οι οποίες αφορούν σε ενέργειες ωρίμανσης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων του ΕΣΠΑ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία κλήρωσης, δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθόσον η επίμαχη σύμβαση καταρτίστηκε πριν από την ισχύ της, στις 8.10.2018. Τέλος, της ανάθεσης των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών, αφετέρου, αυτές έπρεπε να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ένταξη της κατασκευής Λυκείου του Δήμου στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ 2014 - 2020, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο η τήρησή τους. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Καταβολή αμοιβής για τη «Συμπλήρωση φακέλων και ωρίμανση έργων Δήμου..Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων επικουρικά μεν του Τμήματος Προγραμματισμού, Πληροφορικής και Ανάπτυξης της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Πληροφορικής, Ανάπτυξης και Κοινωνικής Προστασίας αλλά κυρίως και πρωτίστως του Τμήματος Τεχνικών Έργων, Μελετών και Διενέργειας Διαγωνισμών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, Υπηρεσίας Δόμησης, Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου, στις αρμοδιότητες της οποίας υπάγονται οι ενέργειες για το σχεδιασμό, την ωρίμανση και την ανάθεση έως την υπογραφή της σύμβασης καθώς και τον έλεγχο της υλοποίησης όλων των προς ένταξη ή ήδη ενταγμένων σε χρηματοδοτικά προγράμματα έργων. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στις Διευθύνσεις αυτές και ιδίως στο Τμήμα Τεχνικών Έργων, Μελετών και Διενέργειας Διαγωνισμών προσωπικό για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του (πρβλ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 223/2018). Όπως όμως προκύπτει από την …..2017 απόφαση του Δημάρχου ..., στο ως άνω Τμήμα τοποθετήθηκαν δύο υπάλληλοι (ΠΕ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών), εκ των οποίων ο ένας πριν την υπογραφή της επίμαχης σύμβασης ήδη είχε αναλάβει καθήκοντα ως στέλεχος στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και Άλλων Πόρων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης (….2018 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας), με συνέπεια το αρμόδιο Τμήμα να μην διαθέτει επαρκές προσωπικό για την εκτέλεση των υπηρεσιών αυτών. Το ότι το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκεί και για τη στελέχωση του συγκεκριμένου Τμήματος δεν απαλλάσσει εν προκειμένω τον Δήμο, καθόσον δεν προκύπτει ότι προέβη σε κάποια ενέργεια για την κάλυψη των θέσεων που αφορούν σε σχετικές ειδικότητες (άρθρο 19 του Ο.Ε.Υ.), λαμβανομένων υπόψη της σημασίας των αρμοδιοτήτων του Τμήματος και του κόστους ανάθεσής τους σε τρίτο (23.870,00 ευρώ με το Φ.Π.Α.). Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη του πραγματικού γεγονότος της έλλειψης επαρκούς προσωπικού στο σχετικό Τμήμα του Δήμου, τα αρμόδια όργανά του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι πρόκειται για όλως ιδιαίτερο και εξειδικευμένο αντικείμενο, για την εκτέλεση του οποίου δεν θα ήταν δυνατό να εξευρεθεί κατάλληλο προσωπικό. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, αλλά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Έγκριση τεχνικών προδιαγραφών και τιμολογίου για την εκπόνηση των μελετών πράξεων εφαρμογής των πολεοδομικών μελετών περιοχών Α΄ κατοικίας, Β΄ κατοικίας, οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων , ΒΙΠΑ, κλπ που αφορούν σε ήδη εγκεκριμένες ΠΜ , καθώς και σε Π.Μ. που έχουν προκηρυχθεί μέχρι την 15. 3. 2000 (ημερομηνία δημοσίευσης των τεχνικών προδιαγραφών εκπόνησης ΠΜ στο ΦΕΚ 329/Β/00).

Επειδή, εν προκειμένω, στο άρθρο 2 του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου ..., όπως τροποποιήθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών υπάγονται τα Τμήματα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών, Κτηματολογίου και Δημοτικής Περιουσίας, Μελετών, Έργων, καθώς και το Ηλεκτρομηχανολογικό Τμήμα, ενώ στο άρθρο 12 προβλέπονται αναλυτικώς οι αρμοδιότητες των εν λόγω οργανικών μονάδων. Εξ άλλου, στο άρθρο 9 του ως άνω τροποποιηθέντος Οργανισμού ορίζεται, πλην άλλων, ότι ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών επιλέγεται υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών, ως Προϊστάμενος του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Πολιτ. Μηχανικών ή ΠΕ Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ως προϊστάμενος του Τμήματος Κτηματολογίου και Δημοτικής Περιουσίας υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Τοπογράφων Μηχανικών ή, ελλείψει αυτού, του κλάδου ΤΕ Τεχν. Τοπογράφων Μηχανικών, ως προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Πολιτ. Μηχανικών ή ΠΕ Αρχιτεκτ. Μηχανικών ή, ελλείψει αυτών, του κλάδου ΠΕ Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ως προϊστάμενος του Τμήματος Έργων υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Πολιτ. Μηχανικών ή, ελλείψει αυτού, του κλάδου ΠΕ Αρχιτεκτ. Μηχανικών, και, τέλος, ως προϊστάμενος του Ηλεκτρομηχανολογικού Τμήματος υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Μηχανολόγων Μηχανικών ή ΠΕ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ή ΠΕ Ηλεκτρολόγων/Μηχανολόγων Μηχανικών ή, ελλείψει αυτών, του κλάδου ΤΕ Τεχνολόγων Μηχανολόγων ή Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων. Επομένως, βάσει των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 9, οι υπάλληλοι του κλάδου ΠΕ Τοπογράφων Μηχανικών, στον οποίο ανήκει και η αιτούσα, δύνανται να τοποθετηθούν σε θέση προϊσταμένου μόνον του Τμήματος Κτηματολογίου και Δημοτικής Περιουσίας ενώ, κατά τις διατάξεις των προϊσχυσάντων Οργανισμών, που είχαν εγκριθεί με τις 3214/12.5.1999 (Β΄ 1390/6.7.1999) και 3162/19.3.2004 (Β΄564/6.4.2004) αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ηδύναντο να καταλάβουν θέση προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών, του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών και του τότε ενιαίου Τμήματος Μελετών και Έργων. Εξ άλλου, όπως προκύπτει από την προαναφερθείσα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... και τη σχετική γνωμοδότηση του Υπηρεσιακού Συμβουλίου Υπαλλήλων Ο.Τ.Α. Νομού ....., με την τροποποίηση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου ... επιδιώκεται η ορθολογικότερη οργάνωση και στελέχωση των υπηρεσιών του Δήμου, προς το σκοπό της αποτελεσματικότερης εκπλήρωσης της αποστολής του. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι προσβαλλόμενες διατάξεις του τροποποιηθέντος Οργανισμού, οι οποίες επιτρέπουν την τοποθέτηση υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ Τοπογράφων Μηχανικών σε θέση Προϊσταμένου μόνον της προαναφερομένης συγκεκριμένης οργανικής μονάδας, ευρίσκονται εντός της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 12 του ν. 1188/1981 και δεν αντίκεινται σε καμμία συνταγματική διάταξη, δεδομένου ότι οι σχετικές τροποποιήσεις του Οργανισμού εχώρησαν κατά τρόπο γενικό, απρόσωπο και αντικειμενικό, κατ΄ εφαρμογή νομίμων κριτηρίων συνδεομένων με τις υπηρεσιακές ανάγκες, δεν εκωλύετο δε ο κανονιστικός νομοθέτης να εισαγάγει ρυθμίσεις διαφορετικές από εκείνες που ίσχυαν στο παρελθόν έσω και αν εθίγοντο υφιστάμενα δικαιώματα ή συμφέροντα (πρβλ. Σ.τ.Ε. 2713/2006, 1433/2005 κ.ά). Κατά συνέπεια, είναι απορριπτέα ως αβάσιμα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και, ειδικότερα, ο ισχυρισμός ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση θίγονται «κεκτημένα δικαιώματα» της αιτούσης κατά παράβαση του Συντάγματος και του νόμου.

Μελέτη στατικής και τοπογραφικής αρχιτεκτονικής(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι διενεργήθηκε βάσει των διατάξεων που διέπουν την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών και όχι βάσει των διατάξεων του ν. 3316/2005, καθόσον αφενός μεν οι ανατεθείσες εργασίες, όπως αυτές περιγράφονται στις οικείες τεχνικές εκθέσεις, αφορούσαν σε εκπόνηση αρχιτεκτονικής και στατικής μελέτης, αντίστοιχα, σε συνδυασμό με παροχή υπηρεσιών που συνδέονταν με τη διαδικασία εκπόνησης μελέτης τεχνικού έργου, και απέβλεπαν στην υποστήριξη της τεχνικής υπηρεσίας του πρώην Δήμου ...... (ήδη Δήμου ......) για την ασφαλή κατασκευή του έργου της συντήρησης του διατηρητέου μνημείου του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου από άποψη αρχιτεκτονικής αποκατάστασης και στατικής υποδομής, αφετέρου δε οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών από πρόσωπα με εξειδικευμένες γνώσεις (η παροχή των αναδόχων συνίστατο στην επίτευξη ενός αποτελέσματος ως αντικείμενο συγκεκριμένης δραστηριότητας), γεγονότα που εντάσσουν τις ανωτέρω υπηρεσίες εννοιολογικά στις σύνθετες συμβάσεις (εκπόνηση μελέτης και παροχή συναφών υπηρεσιών) του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3316/2005 και όχι στις λοιπές υπηρεσίες που διενεργούνται κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί προμηθειών(...)