Συμπληρωματική σύμβαση. Η σύμβαση αυτή αφορά σε εργασίες, οι οποίες είχαν αρχίσει να εκτελούνται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε προσυμβατικό έλεγχο. Το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας ελέγχου της νομιμότητας της σύμβασης αυτής. Με την 3142/2010 απόφαση του VI Τμήματος ανακλήθηκε η προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου λόγω συγγνωστής πλάνης, αφού έκρινε ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες αφορούν σε ένα μικρό ποσοστό 10% και ότι αυτές απαιτήθηκε να εκτελεστούν για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου για τη δημόσια υγεία( κατασκευή παροχών και αγωγών λυμάτων σε δήμο).

Αποκατάσταση διατηρητέου κτιρίου:..επιδιώκεται η ανάκληση της 442/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με βάση τα ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη ότι στη σχετική από 10.1.2011 εισήγηση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων προς το Συμβούλιο Δημοσίων Έργων ως προς την ανάγκη προσθήκης του επίμαχου όρου αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι: «3.4. Σε συγκεκριμένες κατασκευαστικές φάσεις του έργου, π.χ. δάπεδα, διάκοσμος τοίχων, ορόφων κ.λπ., παράλληλα με τις εργασίες της εργολαβίας, προβλέπεται η εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης του διακόσμου από ειδικευμένους Συντηρητές Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης σύμφωνα με την μελέτη», το Τμήμα κρίνει ότι στο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται μη συνήθεις επί οικοδομικών έργων κατηγορίες εργασιών, όπως η συντήρηση γύψινων και μεταλλικών διακοσμητικών στοιχείων που σχετίζονται με τον χαρακτηρισμό του κτηρίου ως νεότερου μνημείου. Ως εκ τούτου, και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (βλ. άρθρο 43 παρ. 1 του ν. 3028/2002), η εκτέλεση των εργασιών αυτών απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και για το λόγο αυτό μπορεί να ανατεθεί μόνο σε πιστοποιημένους από το Υπουργείο Πολιτισμού συντηρητές έργων τέχνης. Κατά συνέπεια, η αναθέτουσα αρχή δικαιολογημένα λαμβάνει ειδική μέριμνα, ώστε να διασφαλίσει την έντεχνη και προσήκουσα εκτέλεση των εργασιών αυτών.Πλην όμως, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι σχετικές εργασίες ανέρχονται σε 741.255,95 ευρώ (βλ. τον προϋπολογισμό μελέτης για τις οικοδομικές εργασίες, όπου περιλαμβάνονται οι ομάδες εργασιών 1.11 Διακοσμήσεις (Εσωτερικές) και 1.12 Διακοσμήσεις (Εξωτερικές – Στηθαία), ο επίμαχος όρος τεχνικής ικανότητας, με τον οποίο εισάγεται περιορισμός στην ελεύθερη πρόσβαση των εργοληπτικών επιχειρήσεων στη διαγωνιστική διαδικασία, αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του καταθέντος από τη πρώτη εξ αυτών παραβόλου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:.ζητείται η ανάκληση της 228/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω δεν συντρέχουν οι εκ του νόμου τιθέμενες προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, οι εργασίες που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης δεν έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα σε σχέση με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, καθόσον δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή και τη λειτουργικότητα του αρχικού έργου. Τούτο δε, διότι: α) αφενός αφορούν σε άλλη περιοχή (Λεωφόρο …), επί της οποίας δεν προβλεπόταν, όπως και ο αιτών Δήμος συνομολογεί με την κρινόμενη αίτηση, η κατασκευή εξωτερικών διακλαδώσεων για τη σύνδεση ακινήτων με το διερχόμενο από αυτή ήδη κατασκευασμένο δευτερεύον δίκτυο αποχέτευσης λυμάτων, δοθέντος ότι το εν λόγω δίκτυο δεν είχε ακόμα συνδεθεί με το κεντρικό αντλιοστάσιο προώθησης λυμάτων προς την … και, ως εκ τούτου, ήταν μη λειτουργικό και β) στο τεχνικό αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης περιλαμβάνονται και εργασίες κατασκευής δευτερεύοντος δικτύου ακαθάρτων υδάτων, οι οποίες διαφέρουν ουσιωδώς από τις εργασίες που ανατέθηκαν με την αρχική σύμβαση.(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

Προμήθεια θερμικών υποσταθμών και εγκατάστασης θερμικών υποσταθμών Τηλεθέρμανσης:..ζητείται η αναθεώρηση της 1343/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο στο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου η ήδη υπογραφείσα και εν μέρει εκτελεσθείσα, και μάλιστα κατά το μεγαλύτερο μέρος της, σύμβαση, με αντικείμενο την «Προμήθεια θερμικών υποσταθμών και εγκατάστασης θερμικών υποσταθμών Τηλεθέρμανσης ...», όπως ορθά έκρινε και το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του, όσα δε αντίθετα υποστηρίζονται με την κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως αλυσιτελή. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την αιτούσα παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την αιτούσα παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο).

Βελτίωση -ασφαλτόστρωση επαρχιακής οδού -συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η ανάκληση της 334/2009 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη της παρούσης, το Τμήμα κρίνει ότι οι περιγραφόμενες στην αιτιολογική έκθεση και στον 4ο Α.Π.Ε. εργασίες της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του επίμαχου έργου δεν κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, καθ’ όσον στην τεχνική έκθεση που είχε ενσωματωθεί στα τεύχη δημοπρατήσεως του αρχικού διαγωνισμού και ακολούθως στα συμβατικά τεύχη της αρχικής σύμβασης είχαν ήδη επισημανθεί τα γεωλογικά προβλήματα στη συγκεκριμένη χιλιομετρική θέση. Πράγματι, στο κεφάλαιο 3.2. της εν λόγω εκθέσεως είχε επισημανθεί πρόβλημα κατολισθήσεων μεταξύ των Χ.Θ. 9+500 και 10+000 και είχε υποδειχθεί η αντιμετώπιση του προβλήματος με «ήπιες επεμβάσεις στο πρανές, που σε γενικές γραμμές θα περιλαμβάνουν καθαρισμό των χαλαρών υλικών, στήριξη και αποστράγγιση του υλικού του πρανούς και ενίσχυση της βάσης του (…)». Κατά συνέπεια οι προβαλλόμενοι με την κρινόμενη αίτηση ισχυρισμοί περί ρηγματώσεων και κατολισθήσεων του εδάφους στην επίμαχη χιλιομετρική θέση ως φαινόμενο που απαιτούσε επείγουσα αντιμετώπιση μέσω συμπληρωματικών εργασιών πρέπει να απορριφθούν ως ουσία αβάσιμοι, δεδομένου ότι τα εν λόγω προβλήματα ήταν ήδη γνωστά πριν από την εκτέλεση του έργου. Τέλος, απορριπτέος ως απαράδεκτος τυγχάνει ο ισχυρισμός της αιτούσας που προβάλλεται το πρώτον με το από 17.8.2009 υπόμνημά της, ότι η υπό κρίση συμπληρωματική σύμβαση περιέχει εργασίες που είχαν εκτελεστεί ως «επείγουσες πρόσθετες» πριν από τη σύνταξη του Α.Π.Ε., βάσει του άρθρου 44 του π.δ/τος 609/1985 (βλ. Πράξη 110/2006 VI Τμ. Ελ. Συν.).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθώς, με την προσβαλλόμενη Πράξη, κρίθηκε ότι οι ως άνω εργασίες δεν μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο νομίμως ανατεθείσας στον ανάδοχο συμπληρωματικής συμβάσεως και, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.​

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:το Τμήμα κρίνει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον αιτούντα Δήμο, ότι στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών της σύμβασης αυτής ανέκυψε από το απρόβλεπτο γεγονός της αποκάλυψης, στο πλαίσιο εκτέλεσης άλλης εργολαβίας, αχαρτογράφητου αγωγού ομβρίων στην Λεωφόρο …, που παρανόμως είχε μετατραπεί από τους ιδιοκτήτες παρακείμενων ακινήτων σε παντορροϊκό. Ο αγωγός αυτός δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστεί κατά τον χρόνο εκπόνησης της μελέτης του αρχικού έργου, αφενός μεν λόγω της απουσίας επιφανειακών υδάτων, αφετέρου δε διότι κατά τον χρόνο μετατροπής του σε παντορροϊκό δεν λειτουργούσε τεχνική υπηρεσία στον Δήμο της .... Περαιτέρω, με την επίμαχη σύμβαση δεν επέρχεται επέκταση του φυσικού και τεχνικού αντικειμένου. Τούτο διότι οι εργασίες της αρχικής σύμβασης αφορούσαν καταρχήν στο σύνολο της εδαφικής Περιφέρειας του Δήμου ..., δεν προβλέφθηκαν δε ειδικώς για την Λεωφόρο .. εκ μόνου του λόγου ότι το δευτερεύον δίκτυο ακαθάρτων δεν ήταν τότε λειτουργικό ένεκα της μη σύνδεσής του με το αντλιοστάσιο. Εξάλλου, η κατασκευή ενός παράλληλου αγωγού σε ορισμένα σημεία επί της Λεωφόρου … δεν συνιστά κατασκευή δευτερεύοντος δικτύου ακαθάρτων, αλλά είναι τεχνικά αναγκαία για την σύνδεση των ακινήτων με το δίκτυο αυτό, ήτοι αφορά αμιγώς στο έργο των διακλαδώσεων του δικτύου ακαθάρτων. Τέλος, οι εργασίες της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης κατά το αντικείμενό τους συνδέονται άρρηκτα με την αρχική εργολαβία και είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του τεχνικού της αντικειμένου, ήτοι με την σύνδεση των ακινήτων του Δήμου ... με το δευτερεύον δίκτυο ακαθάρτων...η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να αναθεωρηθεί η 6632/2015 Απόφαση του VI Τμήματος. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η από 10.9.2015 αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η 228/2015 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Συμπληρωματικές συμβάσεις.:Με τα  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, δεν συντρέχουν,  εν προκειμένω,  οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο  της αρχικής σύμβασης εκτέλεσης του οικείου έργου. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει ότι  οι εργασίες αυτές   κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, ήτοι λόγω πραγματικών γεγονότων που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου, ενώ αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης. Οι  επικαλούμενες  εκ μέρους του Δήμου  «καταστάσεις που δεν ήταν γνωστές και δεν αντιμετωπίστηκαν στην αρχική μελέτη» αφορούν δε στην ύπαρξη υπόγειου αγωγού ομβρίων  υδάτων στο δρόμο της αγοράς,  δεν στοιχειοθετούν απρόβλεπτες περιστάσεις. Και τούτο διότι,  η άγνοια της ύπαρξης του αγωγού αυτού  και της σύνδεσής του με τις  αποχετεύσεις των  παρακείμενων οικιών, που δεν έχουν συνδεθεί  με το υπάρχον  δίκτυο ακαθάρτων,  συνιστά σφάλμα και παράλειψη  της αρχικής μελέτης, δεδομένου ότι  οι θέσεις των υφιστάμενων αγωγών και συνδέσεων   επιβαλλόταν,  κατά την κοινή πείρα,  με την καταβολή της ενδεδειγμένης επιμέλειας,  να αποτελέσουν περιεχόμενο της μελέτης δημοπράτησης του κύριου έργου, το οποίο αποσκοπούσε, μεταξύ άλλων,  στην  απορροή και αποχέτευση των ομβρίων υδάτων  και  τη σύνδεση  του  υπό κατασκευή δικτύου με τον υφιστάμενο κεντρικό αγωγό αποχέτευσης ομβρίων υδάτων. Κατά συνέπεια, η  εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στην πληρωμή εργασιών της 1ης Συμπληρωματικής σύμβασης του έργου  «Πεζοδρομήσεις Δημοτικών Οδών»,  δεν είναι νόμιμη, και, ως εκ τούτου,  το χρηματικό αυτό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 3049/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. IIΙ και ΙV σκέψεις της παρούσας, το παρόν Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι εφόσον οι περιλαμβανόμενες στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εργασίες έχουν εκτελεσθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος -γεγονός άλλωστε, το οποίο δεν αμφισβητεί ούτε ο αιτών Δήμος- και δεδομένου ότι για την εκτέλεση των εργασιών αυτών προ της εγκρίσεως ΑΠΕ δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 56 του ν. 3669/2008, όπως ορθώς έκρινε το VI Τμήμα με την 3049/2011 απόφασή του, και μάλιστα ούτε οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, καθόσον δεν επρόκειτο περί πρόσθετων επειγουσών εργασιών κατά την έννοια του ως άνω άρθρου, γιατί δεν στόχευαν στην αποτροπή άμεσου για το έργο κινδύνου, μη δυναμένου ν΄ αποτραπεί άλλως, αλλά στην αντιμετώπιση μιας πάγιας ανάγκης με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου απορροής και αποστράγγισης ομβρίων προς αντικατάσταση του παλαιού, ούτε οι τυπικές, καθόσον δεν είχε προηγηθεί εντολή της Προϊσταμένης του έργου Αρχής, ήτοι της Δημαρχιακής Επιτροπής..δεν έσφαλλε το VI Τμήμα δεχθέν ότι πράγματι ήταν κατά χρόνο αναρμόδια η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον έλεγχο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου, στην οποία περιλαμβάνονται εκτελεσθείσες εργασίες μη εμπίπτουσες στην έννοια της διάταξης του άρθρου 56 περί επειγουσών πρόσθετων εργασιών.(..)Κατ’ ακολουθίαν τούτων και μη προβαλλόμενου άλλου λόγου αναθεωρήσεως, η κρινόμενη αίτηση για αναθεώρηση της 3049/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.

Εκτέλεση φυτοκομικών εργασιών: ..ζητείται η ανάκληση της 80/2008 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι νομίμως ανατέθηκαν οι άμεσες και κατεπείγουσες φυτοκομικές εργασίες για την αποκατάσταση του αρχαιολογικού και ευρύτερου τοπίου της .. στο .., καθόσον πληρούνται εν προκειμένω οι προϋποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία του άρθρου 25 παρ. 1 γ΄ του π.δ. 60/2007. Ειδικότερα, η πυρκαγιά στην .. τον Αύγουστο του 2007 συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, η οποία δεν ήταν δυνατόν, κατά τα διδάγματα της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, να προβλεφθεί. Εξαιτίας δε αυτού του γεγονότος κατέστη επείγουσα η ανάγκη ανάθεσης των σχετικών με την αποκατάσταση του αρχαιολογικού και ευρύτερου τοπίου της …φυτοκομικών και αναδασωτικών εργασιών, οι οποίες έπρεπε να ξεκινήσουν για τη φυτοκομική περίοδο 2007-2008 το Νοέμβριο 2007 ενόψει της τελετής αφής της Ολυμπιακής Φλόγας το Μάρτιο 2008 ... Περαιτέρω, το Τμήμα διαπιστώνει ότι έχουν εκτελεστεί μόνο οι εργασίες που ήταν απαραίτητες για την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας, ενώ εκκρεμούν ακόμη και σήμερα εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της υπό κρίση σύμβασης .. και οι οποίες πρόκειται να ολοκληρωθούν στις 31.8.2008 (βλ. άρθρο 2 της σύμβασης). Εξάλλου, το έργο της αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου και του ευρύτερου τοπίου της … προβλέπεται να ολοκληρωθεί 31.8.2012 ..και ως εκ τούτου είναι αυταπόδεκτο ενόψει του βάθους χρόνου υλοποίησης του έργου ότι οι εργασίες υλοποίησής του κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους εγγύζοντος σχεδόν στο σύνολο είναι ανεκτέλεστες.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει αφενός ότι οι εργασίες που αποτελούν το αντικείμενο της υποβληθείσας για έλεγχο σύμβασης κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους δεν έχουν ολοκληρωθεί, όπως εκτίθεται ανωτέρω, αφετέρου ότι συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 25 παρ. 1 γ΄ του π.δ. 60/2007. Για τους λόγους αυτούς, η εξεταζόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 80/2008 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Κατασκευή περιφερειακού δρόμου- συμπληρωματική σύμβαση..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στερείται κατά χρόνο αρμοδιότητας να επιληφθεί του ελέγχου νομιμότητας του υποβληθέντος σχεδίου, κατά το μέρος που περιλαμβάνει τις ως άνω ήδη εκτελεσθείσες από την ανάδοχο εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης (προϋπολογιζόμενης δαπάνης 114.996,02 ευρώ με Φ.Π.Α.). Και τούτο, διότι για την εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών, δεν συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του άρθρου 56 του ν. 3669/2008, καθόσον δεν επρόκειτο περί προσθέτων επειγουσών εργασιών κατά την έννοια του νόμου, των οποίων η εκτέλεση κατ’ εξαίρεση δικαιολογείτο πριν από τη σύνταξη του 4ου Α.Π.Ε. του έργου. Ειδικότερα, οι εργασίες που αφορούν στη διαμόρφωση-προστασία της υπόγειας «Κάτω Διάβασης» στη Χ.Θ. 1+185 δεν προκύπτει ότι στόχευαν στην αποτροπή άμεσου για το έργο κινδύνου, δεδομένου ότι η εντολή για την εκτέλεση αυτών (Σεπτέμβριος 2015) δόθηκε μετά από την πάροδο σημαντικού χρονικού διαστήματος από την επέλευση των φερόμενων ως επικίνδυνων για το έργο γεγονότων που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, δηλαδή των διαβρώσεων του εδάφους πλησίον των τοίχων αντιστήριξης του ήδη κατασκευασθέντος τεχνικού τμήματος της υπόγειας διάβασης, οι οποίες όμως είχαν ήδη επέλθει κατά τη διάρκεια των χειμώνων παρελθόντων ετών (2013 και 2014). Περαιτέρω, ούτε οι εργασίες που αφορούν στην καθαίρεση και επίχωση της παλαιάς υδατοδεξαμενής στρατοπέδου αποσκοπούν στην αποτροπή άμεσου κινδύνου για το έργο, καθόσον ως τέτοιος δεν μπορεί να θεωρηθεί η εκ των υστέρων, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, διαπίστωση ότι η ως άνω παλαιά δεξαμενή – η ύπαρξη της οποίας ήταν γνωστή στην αναθέτουσα αρχή ήδη πριν από τη δημοπράτηση του έργου, σύμφωνα με το προαναφερθέν Φ.914.2/18/49637/Σ.4678/17.11.2011 έγγραφο της στρατιωτικής υπηρεσίας – βρίσκεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της εντός του εύρους κατάληψης του υπό κατασκευή δρόμου και πρέπει, για λόγους τεχνικής αρτιότητας και ασφάλειας του δρόμου, να καθαιρεθεί και επιχωθεί καταλλήλως.(...)Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο πρέπει να απόσχει του ελέγχου του υποβληθέντος σχεδίου της συμπληρωματικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στις ήδη εκτελεσθείσες εργασίες αυτής (προϋπολογιζόμενης δαπάνης 114.996,02 ευρώ με Φ.Π.Α.), ενώ, κατά το μέρος που αφορά στις λοιπές εργασίες, διαπιστώνει ότι συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια στη διαδικασία ανάθεσης τους, που κωλύει την υπογραφή της.