ΕΣ/ΤΜ.7/187/2011
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Καταβολή ενοικίου:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, δεν υπήρχε μισθωτική σχέση, αφού δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος για την κατάρτιση της σύμβασης, ο οποίος, κατά τα ανωτέρω, είναι συστατικός του κύρους αυτής. Εξάλλου, η από 26.5.2006 απόφαση του Γ.Ε.Α. περί παραχώρησης του χώρου του αεροδρομίου και η παράδοση, στις 28.9.2006, του χώρου στο Δήμο με την υπογραφή του σχετικού πρωτοκόλλου παράδοσης - παραλαβής, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως έναρξη εκπληρώσεως της συμβάσεως, διότι η τυχόν έναρξη εκτελέσεως της συμβάσεως, για την οποία δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος, θεραπεύει μόνο την έλλειψη του εγγράφου τύπου της αποδοχής από τον αντισυμβαλλόμενο του Δήμου. Επιπροσθέτως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είχε συντελεστεί η ουσιαστική έναρξη της μισθώσεως και εκ του λόγου ότι κατά την παραχώρηση του χώρου του αεροδρομίου δεν είχε επέλθει ακόμη συμφωνία ως προς το ύψος του μισθώματος, ουσιώδες στοιχείο, κατά τα προεκτεθέντα, της συμβάσεως μισθώσεως. Επομένως, ο σχετικός λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου παρίσταται βάσιμος.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/149/2019
Εξώδικος συμβιβασμός: Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών:(...)Με αυτά τα δεδομένα ο προκείμενος εξωδικαστικός συμβιβασμός μεταξύ του Δήμου ...... και της εκδούσας τα ως άνω τιμολόγια δεν είναι νόμιμος, διότι η αξίωση που αναγνωρίσθηκε με αυτόν δεν ερείδεται σε νομίμως συναφθείσες συμβάσεις, αφού δεν τηρήθηκε ο αναγκαίος προς τούτο συστατικός έγγραφος τύπος. Περαιτέρω δεν αποδεικνύεται η προσήκουσα προμήθεια των ανωτέρω ποσοτήτων πετρελαιοειδών και λιπαντικών, καθόσον δεν έχουν εκδοθεί τα σχετικά πρωτόκολλα παραλαβής από την αρμόδια επιτροπή του Δήμου ή του ν.π.δ.δ. κατά περίπτωση, που να βεβαιώνουν την παραλαβή αυτών, οι δε αναρμοδίως – από τον Δήμαρχο και τον Αντιδήμαρχο - εκδοθείσες βεβαιώσεις για παραλαβή των προμηθειών που αναγράφονται στα δύο εκ των τριών επίμαχων τιμολογίων, δεν δύνανται να υποκαταστήσουν τα νόμιμα ως άνω δικαιολογητικά.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/261/2017
Εξώδικος συμβιβασμος.(..) Από τις προεκτεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι στην περίπτωση που το αντικείμενο της καταρτιζόμενης από δήμο σύμβασης υπερβαίνει το ποσό των 2.500 ευρώ, επιβάλλεται, για λόγους ασφάλειας δικαίου, ο έγγραφος τύπος, ο οποίος είναι συστατικός, με συνέπεια τυχόν παράλειψή του να καθιστά τη σχετική σύμβαση άκυρη (..) Περαιτέρω, όμως, ο συναφθείς μεταξύ του Δήμου ... και της ανώνυμης εταιρείας .... εξώδικος συμβιβασμός πάσχει, διότι η αξίωση που με αυτόν αναγνωρίστηκε δεν απορρέει από νομίμως συναφθείσα σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αφού δεν τηρήθηκε ο αναγκαίος προς τούτο συστατικός έγγραφος τύπος, σε κάθε δε περίπτωση δεν αποδεικνύεται η ουσιαστική βασιμότητά της, αφού δεν προσκομίζεται κανένα από τα προβλεπόμενα στο π.δ. 28/1980 στοιχεία από τα οποία μπορεί να προκύψει χωρίς αμφιβολία η εκτέλεση των εργασιών, η ποσότητα αυτών και ο τρόπος προσδιορισμού της αξίας τους (μελέτη, προϋπολογισμός, παραλαβή των εργασιών από την αρμόδια Επιτροπή του Δήμου και σύνταξη του σχετικού πρωτοκόλλου παραλαβής), αλλά μόνο το εκδοθέν από την ως άνω εταιρεία τιμολόγιο και μια βεβαίωση του Δημάρχου περί της εκτέλεσης και παραλαβής των εργασιών. Εξάλλου, οι διατάξεις των άρθρων 904 Α.Κ. επ. δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για τη διενέργεια δαπάνης, η δε ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηρίου δύναται να επιδιωχθεί (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 294/2014). Συνεπώς, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, αφού ερείδεται σε άκυρο εξώδικο συμβιβασμό, ο οποίος δεν υποχρεώνει τον Δήμο σε παροχή.
ΝΣΚ/44/2016
Νομιμότητα σχεδίου συμβάσεως μεταξύ της «Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας Α.Ε.» (ΕΥΔΑΠ ΑΕ) και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, για την υδροδότηση των άνυδρων νησιών των Κυκλάδων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Ο έγγραφος τύπος στον οποίο υποβάλλονται υποχρεωτικά οι συμβάσεις του Δημοσίου είναι συστατικός. Τυχόν αναληφθείσες από τον αντισυμβαλλόμενο και εκτελεσθείσες σε προγενέστερο της υπογραφής της σύμβασης υποχρεώσεις, δεν καλύπτονται, λόγω της παντελούς έλλειψης έγγραφου τύπου.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/152/2018
Εκτέλεση εργασιών:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρά το γεγονός ότι τηρήθηκαν τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία του εξώδικου συμβιβασμού, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προέκυψε κατά τρόπο αναμφισβήτητο ότι συντρέχουν τα ουσιαστικά στοιχεία για τη σύναψη του εν λόγω εξώδικου συμβιβασμού, υπό την έννοια της ύπαρξης δικαιώματος ουσιαστικού δικαίου, ήτοι έγκυρης αιτίας. Ειδικότερα, δεν τηρήθηκαν τα οριζόμενα από τις προδιαληφθείσες διατάξεις ως προς τον έγγραφο τύπο της σύμβασης, δοθέντος ότι η αιτία του συμβιβασμού αποτελεί σύμβαση δημόσιου έργου, η οποία, όμως, είναι άκυρη ως προφορικώς συναφθείσα, αφού ο έγγραφος τύπος κατάρτισης της σύμβασης έργου, στην περίπτωση της απευθείας ανάθεσης, απαιτείται από το νόμο ως συστατικός, η έλλειψη δε αυτού έχει ως συνέπεια να λογίζεται η ως άνω σύμβαση ως μη γενόμενη (Α.Κ. 180) και να μην παράγει έννομες συνέπειες, δοθέντος ότι δεν προκύπτει το φυσικό αντικείμενο του έργου, ο χρόνος ανάθεσης και ο τόπος εκτέλεσης αυτού, η διάρκεια αποπεράτωσης αυτού, η αμοιβή του αναδόχου και ο τρόπος υπολογισμού αυτής, στα δε στοιχεία του φακέλου δεν περιλαμβάνονται έγγραφα που απαιτούνται από τη νομοθεσία περί δημοσίων έργων και αποδεικνύουν την εκτέλεση ενός έργου, όπως είναι η σύνταξη λογαριασμών, οι πιστοποιήσεις εργασιών καθώς και πρωτόκολλα προσωρινής και οριστικής παραλαβής του έργου από την αρμόδια επιτροπή. Η προσκομισθείσα δε από τον ενάγοντα … (βλ. την 166343/40230/22.6.2018 αίτησή του προς την Οικονομική Επιτροπή)- μετά την άρνηση του Επιτρόπου να θεωρήσει τον κρινόμενο τίτλο πληρωμής- ΔΥ/ 28.9.2006 απόφαση του Νομάρχη .... περί ανάθεσης σ΄αυτόν της εκτέλεσης των απαραίτητων εργασιών με μηχανήματα της ιδιοκτησίας του για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από έντονα καιρικά φαινόμενα στις 28.9.2006 ή θα προκληθούν μέχρι 31.12.2006, συνολικού συμβατικού τιμήματος μέχρι του ποσού των 14.990 ευρώ καθώς και η αυθημερόν συναφθείσα σύμβαση, δεν δύνανται να ασκήσουν επιρροή στην ως άνω έλλειψη εγγράφου τύπου της σύμβασης, προεχόντως, διότι αφορούν σε άλλη ανάθεση που έγινε από διαφορετικό όργανο, ήτοι τον τότε Νομάρχη .... και όχι από την Δ.Ε.Σ.Ε. της πρώην κρατικής Περιφέρειας ...., από την οποία άλλωστε, όπως ισχυρίζεται ο ανωτέρω στις ασκηθείσες αγωγές του, έλαβε την προφορική εντολή για την εκτέλεση του έργου. Επιπλέον, ούτε οι διατάξεις των άρθρων 904 ΑΚ επ. δύνανται να ασκήσουν, εν προκειμένω, έννομη επιρροή για την ικανοποίηση της αξίωσης του ενάγοντος εργολήπτη και την πληρωμή της εντελλόμενης δαπάνης, αφού δεν έχει προηγηθεί δικαστική επιβεβαίωση της ύπαρξης και της έκτασης της σχετικής αξίωσης, οπότε και μόνο θα υποχρεούτο το Ελεγκτικό Συνέδριο να συμμορφωθεί, ως εκ του παραγόμενου από την οικεία δικαστική απόφαση δεδικασμένου. Τέλος, με δεδομένο ότι η απαίτηση του ανωτέρω εργολήπτη ερείδεται επί άκυρης σύμβασης μη δυνάμενης, κατά τα ανωτέρω, να αποτελέσει νόμιμη αιτία εξώδικού συμβιβασμού, η εξέταση οποιαδήποτε αιτίασης σχετικά με την παραγραφή αυτής παρίσταται αλυσιτελής ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.4/7/2019
ΝΣΚ/285/2000
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Μίσθωση καταστήματος εντός σιδηροδρομικού σταθμού.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Προεδρεύων: Ρ.Αντωνακόπουλος, Αντιπρόεδρος Εισηγήτρια: Α.Καπετανάκη, Πάρεδρος Η έναρξη ισχύος της νέας μισθώσεως μεταξύ Ο.Σ.Ε. και Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου δεν δύναται να είναι προγενέστερη της νομότυπης υπογραφής της σχετικής συμβάσεως.
ΝΣΚ/93/2020
Αν είναι επιβεβλημένη για τη Διοίκηση η επιστροφή σε ανώνυμη εταιρεία της κατατεθείσας, στο πλαίσιο παρατάσεως συμβάσεως μισθώσεως λατομείου, εγγυητικής επιστολής για την τήρηση των όρων της συμβάσεως μισθώσεως, δεδομένου ότι η παράταση της μισθώσεως θεωρείται άκυρη σύμφωνα με γνωμοδότηση του ΝΣΚ που έχει γίνει αποδεκτή.(...)Θα πρέπει να επιστραφεί η εγγυητική επιστολή καλής εκτελέσεως της συμβάσεως, που είχε κατατεθεί από την ως άνω εταιρεία στο πλαίσιο της διαδικασίας παρατάσεως της μισθώσεως δημοσίου λατομείου αδρανών υλικών, η οποία δεν ολοκληρώθηκε λόγω της μη υπογραφής της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξεως, που είχε ως συνέπεια τη λήξη της μισθώσεως σε χρόνο πριν από την έκδοση της εγγυητικής αυτής επιστολής (ομόφωνα).
ΝΣΚ/342/2004
Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών. Έκδοση πιστοποιητικού ενεργητικής πυροπροστασίας για τη λειτουργία εμπορικών καταστημάτων εντός αυτού. Αρμοδιότητα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για άσκηση ποινικής διώξεως κατ’ άρθρο 433 του Π.Κ.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
α) Δεν απαιτείται χορήγηση πιστοποιητικού πυροπροστασίας για το Κεντρικό Κτίριο Αφίξεων του Αεροδρομίου, δοθέντος ότι για την έκδοση οποιασδήποτε συναινέσεως, άδειας λειτουργίας, άδειας ή εγκρίσεως από τις αναφερόμενες στο άρθρο 10.1 της Συμβάσεως Αναπτύξεως Αεροδρομίου, δεν προβλέπεται άλλη διαδικασία πέραν της οριζομένης στο άρθρο 10.3 της συμβάσεως, οι επιχειρήσεις όμως που λειτουργούν στο Κεντρικό Κτίριο Αφίξεων του Αεροδρομίου και οι οποίες ασκούν δραστηριότητες μη αναγόμενες στη γενική λειτουργία και διεύθυνση του αεροδρομίου, οφείλουν να αιτούνται την έκδοση πιστοποιητικού πυροπροστασίας, εφόσον τούτο προβλέπεται και επιβάλλεται από την κείμενη νομοθεσία, η έκδοση δε αυτού πρέπει να είναι σύμφωνη προς τους ισχύοντες κατά περίπτωση κανονισμούς πυροπροστασίας. β) Σε σχέση με τις δραστηριότητες αυτές, που διεξάγονται από επιχειρήσεις εντός του ακινήτου του αεροδρομίου σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων, η χρήση των οποίων δεν σχετίζεται άμεσα με την λειτουργία του αεροδρομίου, ως αερολιμένα, εφόσον από τις ειδικές διατάξεις, με τις οποίες καθορίζεται η διαδικασία και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση των ως άνω αδειών, συναινέσεων ή εγκρίσεων προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και πιστοποιητικό της αρμόδιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για την πιστοποίηση της λήψεως των απαιτούμενων μέτρων και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, είναι υποχρεωτική ή έκδοση τούτου. γ) Η Πυροσβεστική Υπηρεσία στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, όπως αυτές αναλυτικώς ορίζονται στο άρθρο 1 του ΠΔ 210/1992, έχει δικαίωμα, μεταξύ άλλων, να ελέγχει τις μελέτες πυρασφάλειας των κτιρίων που βρίσκονται στο ακίνητο του αεροδρομίου, να ενεργεί αυτεπάγγελτα έλεγχο σ’ αυτά οποτεδήποτε κρίνει σκόπιμο, για την ορθή εφαρμογή των μελετών και τη καλή λειτουργία των συστημάτων πυροπροστασίας που προβλέπονται σ’ αυτές και να υποδεικνύει, όπου δεν απαιτείται κατά την κείμενη νομοθεσία μελέτη πυροπροστασίας, τα κατά την κρίση της κατάλληλα μέτρα πυρασφάλειας, περαιτέρω δε, εφόσον διαπιστώσει παράβαση των διατάξεων του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικα, να προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες προς άσκηση ποινικής διώξεως κατά των υπαιτίων. δ) Για την ενεργητική πυροπροστασία κατά την μελέτη και κατασκευή οποιουδήποτε κτιρίου στο ακίνητο του αεροδρομίου, στα πλαίσια της συμβάσεως αναπτύξεως του Διεθνούς Αεροδρομίου της Αθήνας, εφαρμόζονται οι διατάξεις αυτής, οι οποίες υπερισχύουν των διατάξεων του ΠΔ 71/1988 που ίσχυαν κατά την ημερομηνία ενάρξεώς της, πλην όμως, εφόσον η εν συνεχεία λειτουργία ή δραστηριότητα αυτού δεν ανάγεται στη γενική λειτουργία και διεύθυνση του αεροδρομίου, πριν από την έναρξη της λειτουργίας ή δραστηριότητας αυτής απαιτείται να ληφθεί ίδιο πιστοποιητικό πυροπροστασίας, εφόσον κατά την ισχύουσα νομοθεσία απαιτείται τούτο.
ΕλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/294/2014
Εξώδικος συμβιβασμός.Με δεδομένα τα ανωτέρω και ενόψει των εκτιθέμενων στην δεύτερη σκέψη της παρούσας, ο εξώδικος συμβιβασμός, μεταξύ του Δήμου …και της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, είναι άκυρος. Ειδικότερα, δοθέντος ότι η εκτέλεση των επίμαχων εργασιών ανατέθηκε απευθείας, καίτοι το ύψος του συμβατικού ανταλλάγματος υπερέβαινε το όριο της απευθείας ανάθεσης (το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο ανερχόταν στο ποσό των 8.804 ευρώ), από μη εξουσιοδοτημένα όργανα του Δήμου και χωρίς να τηρηθεί ο αναγκαίος έγγραφος τύπος, η αιτία του εξώδικου συμβιβασμού δεν είναι έγκυρη διότι πηγάζει από μη νομίμως συναφθείσα -άκυρη σύμβαση παροχής υπηρεσιών. Συνεπώς μη νόμιμα ενταλματοποιήθηκε η δαπάνη του επιμάχου Χ.Ε., αφού αυτή ερείδεται σε άκυρο συμβιβασμό, που δεν υποχρεώνει το Δήμο σε παροχή. Εξάλλου τα υποστηριζόμενα περί αδικαιολογήτου πλουτισμού του Δήμου σε βάρος της φερόμενης ως δικαιούχου δεν ασκούν έννομη επιρροή. Και τούτο διότι, πέραν των αμφιβολιών που προεκτέθηκαν ως προς την αποδεικτική ισχύ των προσκομισθέντων χειρόγραφων αποδείξεων, στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ελέγχου, οι διατάξεις των άρθρων 904 ΑΚ επ. δεν παρέχουν νόμιμο έρεισμα για τη διενέργεια δαπάνης, η δε ικανοποίηση της σχετικής αξίωσης μόνο με άσκηση αγωγής ενώπιον του καθ’ ύλην αρμοδίου δικαστηριου δύναται να επιδιωχθεί (πρβ. ΚΠΕΔ στο Ι Τμ. 265/2013 και εκεί παρατεθείσα νομολογία).
ΕλΣυν.Κλ.4/85/2015
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση-Διαδικασία διαγωνισμού-κατάτμηση:Νόμιμη η καταβολή ποσού από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για εξωσυμβατικές προμήθειες γραφική ύλης, καθόσον: α) η συνολική αξία των υλικών υπολειπόταν του ποσού μέχρι του οποίου ο φορέας μπορεί να προσφύγει στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης (20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), β) δεν διενεργήθηκε αιτιολογημένη συσχέτιση των επίμαχων προμηθειών με προηγούμενες προμήθειες ομοειδών αγαθών, ώστε να τίθεται ζήτημα κατάτμησης με σκοπό την αποφυγή διενέργειας τακτικού ή πρόχειρου, κατά περίπτωση, διαγωνισμού, διότι στην πράξη επιστροφής, γίνεται αορίστως επίκληση ενός πρόχειρου διαγωνισμού προμήθειας γραφικής ύλης και ειδών γραφείου, διενεργηθέντος στις 22.11.2013, χωρίς να διευκρινίζεται ποιού έτους τις ανάγκες προοριζόταν να καλύψει ο διαγωνισμός αυτός και χωρίς, πάντως, η προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτού (10.000 ευρώ με Φ.Π.Α.), συναθροιζόμενη με την ήδη ελεγχόμενη δαπάνη, να υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α και γ) το γεγονός ότι εν προκειμένω δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος σύμβασης δεν συνιστά παραβίαση της διάταξης του άρθρου 41 του ν.δ. 496/1974 (ΦΕΚ Β' 1033/1974), αφού το ποσό εκάστης προμήθειας υπολείπεται του χρηματικού ορίου των 2.500 ευρώ που τίθεται με την παραπάνω διάταξη.
ΝΣΚ/327/2016
Σύμβαση μίσθωσης ακινήτου με εκμισθωτή το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και (φερόμενο ως) μισθωτή το Προξενείο Σεϋχελλών - Εγκυρότητα ή μη της μείωσης του συμφωνηθέντος μηνιαίου καταβαλλόμενου μισθώματος.(..)Η σύμβαση με αντικείμενο την μίσθωση ακινήτου [χώρου στον έκτο (6°) όροφο του κτιρίου επί της Λεωφόρου Κηφισίας αριθ. 178 στο Χαλάνδρι Αττικής], εκ μέρους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ως εκμισθωτή έχει συναφθεί με την εταιρεία με την επωνυμία «ALPHA TRADING & SHIPPING AGENCIES» ως μισθώτρια και όχι με το Προξενείο Σεϋχελλών, το οποίο, παρά τη σιωπηρή συναίνεση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, δεν υπεισήλθε νομοτύπως στη μισθωτική σχέση. Στην προκείμενη περίπτωση δεν έχει καταρτισθεί νόμιμα τροποποιητική σύμβαση μείωσης του μισθώματος και δεν έχει ως εκ τούτου επέλθει νομικά τέτοια μείωση, διότι δεν τηρήθηκε ο συστατικός νόμιμος τύπος της υπογραφής σχετικής τροποιητικής σύμβασης.
