Ανάθεση υπηρεσιών αποκομιδής - ανακύκλωσης απορριμμάτων και καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων Δήμου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι ο πρώτος λόγος διαφωνίας, σύμφωνα με τον οποίο δεν επισυνάπτεται αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, όπως προβλέπει η διάταξη του άρθρου 61 του ν. 3979/ 2011 για την ανάθεση των ανωτέρω υπηρεσιών σε ιδιώτες, είναι αβάσιμος. Τούτο διότι, με την 49/26-02-2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., η οποία λήφθηκε ομόφωνα, αιτιολογείται επαρκώς η ανάγκη ανάθεσης της καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων και της αποκοµιδής των απορριµµάτων στις ∆ηµοτικές Ενότητες ... και Παλλήνης σε τρίτους, καθορίζεται επακριβώς το αντικείμενο των συμβάσεων, καθώς και η διάρκειά τους και, ως εκ τούτου, πληρούνται οι τιθέμενες από τη διάταξη του άρθρου 61 παρ. 1 του ν.3979/2011 προϋποθέσεις για την ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών σε τρίτους. Περαιτέρω, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, καθόσον νομίμως διενεργήθηκαν δύο ανοιχτοί διαγωνισμοί για την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και την αποκομιδή των απορριμμάτων στις ∆ηµοτικές Ενότητες ... και ..(..)Κατόπιν αυτών, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες, ως εκ τούτου τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.​

Η προσφεύγουσα ένωση οικονομικών φορέων με τον τίτλο Προδικαστική Προσφυγή (ΓΑΚ ΑΕΠΠ/1148/04.06.2021) επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης του Διοικητή, η οποία αφορά τη διαδικασία ανάθεσης σύμβασης παροχής υπηρεσιών καθαριότητας και αποκομιδής πλεοναζόντων απορριμμάτων. Αντικείμενο της σύμβασης είναι υπηρεσίες καθαριότητας και αποκομιδής απορριμμάτων με εκτιμώμενη αξία 94.017,09€ (πλέον ΦΠΑ). Η προσφεύγουσα διαμαρτύρεται ότι η απόφαση απέρριψε την προσφορά της ως μη αποδεκτή μόνο ως προς την πληρότητα των δικαιολογητικών συμμετοχής – τεχνικών προσφορών, ενώ ανακήρυξε προσωρινή ανάδοχο μια άλλη συμμετέχουσα. Ζητείται επίσης η λήψη μέτρων προσωρινής προστασίας.

Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων(...)	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 7 της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, όμοιες κατ’ είδος με αυτές της αρχικής σύμβασης, πρόκειται να παρασχεθούν μετά το πέρας της διάρκειας της τελευταίας και την εξάντληση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου (βλ. και Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 979/2023, σκ. 19), αφού, όπως προκύπτει από την 142/24.7.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του προσφεύγοντος και τα έγγραφα, τα οποία η απόφαση αυτή επικαλείται, η ελεγχόμενη «τροποποίηση» αφορά στην αποκομιδή επιπλέον 2.610,696 τόνων αστικών απορριμμάτων, για το χρονικό διάστημα από 28.8.2023 έως και 28.6.2024, έναντι επιπλέον ποσού 142.047,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), κρίνει ότι η ως άνω «τροποποίηση» συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση, με αντικείμενο την παροχή, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης, των ίδιων υπηρεσιών (βλ. Ελ.Συν Έβδ. Τμ. 459/2023, σκ. 9, VI Τμ. 12/2019, σκ. 6), λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να ανταπεξέλθει στην άμεση περισυλλογή των αστικών απορριμμάτων του με ίδια μέσα. Περαιτέρω, η δαπάνη της εν λόγω ανάθεσης (142.047,97 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπολείπεται, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, του προβλεπόμενου, στην παρ. 2 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020, ορίου ελέγχου των 300.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Ως εκ τούτου, το επίδικο σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως υπήχθη στον έλεγχο και αναρμοδίως η Επίτροπος εξέδωσε την προσβαλλόμενη Πράξη (βλ. Ελ.Συν. Έβδ. Τμ. 1406/2021, σκ. 6). 	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον η προσβαλλόμενη Πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, προϋπόθεση που ερευνάται αυτεπαγγέλτως, πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι το Δικαστήριο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Αλεξάνδρειας και του φορέα «..», με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων του Δήμου Αλεξάνδρειας», για χρονικό διάστημα δέκα (10) μηνών, μετά τη λήξη της διάρκειας της από 25.11.2021 σύμβασης, συμβατικής δαπάνης 142.047,97 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α..Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 20/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 
 	

Πληρωμή εργασιών αποκομιδής απορριμάτων:..Με αυτά τα δεδομένα, για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών με την 16832/24.9.2018 σύμβαση δεν απαιτείτο ματαίωση του εν εξελίξει διαγωνισμού (8609/7.5.2018 διακήρυξη του Δήμου …), διότι η εν λόγω σύμβαση, συναφθείσα λόγω ακριβώς της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του διαγωνισμού και προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων για το χρονικό διάστημα από την λήξη της προηγούμενης σύμβασης μέχρι και την ολοκλήρωσή του, είναι αυτοτελής και δεν αποτελεί μέρος του διαγωνισμού (ΚΠΕΔ VII Τμ. 297/2017). Η σύμβαση αυτή ωστόσο δεν είναι νόμιμη, διότι με την ακύρωση των 185/17.8.2018 και 188/21.2.2018 αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, έχασε αναδρομικά το νόμιμο έρεισμά της, συνακολούθως μη νόμιμη είναι και η εντελλόμενη με τα υπό έλεγχο χρηματικά εντάλματα δαπάνη. Παρά ταύτα, λαμβανομένου υπόψη α) ότι κατά την υπογραφή της σύμβασης, στις 24.9.2019, οι άμεσα εκτελεστές ως άνω αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής βρίσκονταν σε ισχύ, η σχετική δε ακυρωτική απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης … κοινοποιήθηκε στο Δήμο … στις 9.10.2018, ενόσω η σύμβαση εκτελούνταν, β) ο Δήμος άσκησε εγκαίρως προσφυγή κατά της άνω απόφασης ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία απεφάνθη τελικώς για την υπόθεση στις 14.12.2018 και η σχετική 90/2018 απόφασή της κοινοποιήθηκε στο Δήμο στις 11.1.2019, σε χρονικά δηλαδή σημεία μετά τη λήξη της σύμβασης στις 2.12.2018 και γ) λόγοι δημόσιας υγείας επέβαλαν την αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαριότητας σε καθημερινή βάση, τυχόν δε άμεση διακοπή της εκτέλεσης της σύμβασης και η νόμιμη επανάληψη της διαδικασίας θα δημιουργούσαν εν τοις πράγμασι σοβαρά υγειονομικά προβλήματα, ο Δήμος συγγνωστώς υπέλαβε ότι είχε υποχρέωση να τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και να μη διακόψει την εκτέλεση της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, αλλά αυτά πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων αίτηται την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Έδεσσας με αριθμό 165/2018, η οποία αφορά τον δημόσιο διαγωνισμό για την ανάθεση υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και οδοκαθαρισμού. Συγκεκριμένα, ζητείται η ακύρωση της απόφασης αυτής και κάθε σχετικής πράξης, καθώς και η αναστολή της περαιτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες αποκομιδής απορριμμάτων και οδοκαθαρισμού του Δήμου Έδεσσας, με διάρκεια τριών ετών και δυνατότητα παράτασης για ένα ακόμη έτος. Η σύμβαση περιλαμβάνει διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων, πλύση κάδων και καθαρισμό δρόμων, με προϋπολογισμό καθαρής αξίας 3.021.000 ευρώ και συνολικής δαπάνης 3.746.040 ευρώ.

Ενοπλες Δυνάμεις. Υποχρέωση των Στρατιωτικών Μονάδων στην καταβολή τελών αποκομιδής απορριμμάτων στους ΟΤΑ.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Πρόεδρος: Χ. Φραγκούλης, Νομικός Σύμβουλος, Εισηγητής: Γ. Ανδρέου, Πάρεδρος. Το Ελληνικό Δημόσιο -και κατά συνέπεια οι Στρατιωτικές Μονάδες- ουδεμία απολύτως υποχρέωση έχει προς καταβολή οποιουδήποτε δημοτικού ή κοινοτικού φόρου, τέλους, δικαιώματος ή εισφοράς. Στην απαλλαγή αυτή σαφώς περιλαμβάνονται και τα τέλη αποκομιδής απορριμμάτων.

ΑΠΟΔΟΧΕΣ: Μη νομιμη καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αναδρομικά από 21.2.2016 έως 31.5.2017, με την αιτιολογία ότι αφενός δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος, που καθορίζονται στο άρθρο 22 του ν.4368/2016, διότι ο ως άνω υπάλληλος δεν απασχολήθηκε κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα κατά πλήρη και αποκλειστική απασχόληση σε χώρο που δικαιολογεί την καταβολή του επιδόματος, αφετέρου δεν προσκομίστηκε η προβλεπόμενη από την οικ.2/16519/0022/12 κοινή υπουργική απόφαση βεβαίωση του οικείου Προϊσταμένου για την απόδειξη της συνδρομής της ως άνω νόμιμης προϋπόθεσης χορήγησης του επιδόματος.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας. Και τούτο, διότι: α) για το χρονικό διάστημα από 21.2.2016 έως 26.4.2016, ήτοι κατά τον χρόνο ισχύος του άρθρου 22 του Ν.4368/2016, ο φερόμενος σε αυτό ως δικαιούχος υπάλληλος δεν παρείχε εργασία σε χώρους υγειονομικής ταφής, στην ανακύκλωση, σε κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, σε σταθμούς μεταφόρτωσης και σε μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, αλλά στον χώρο στέγασης του έμψυχου δυναμικού και των οχημάτων του Τμήματος Αποκομιδής Απορριμμάτων − Ανακυκλώσιμων Υλικών και Καθαρισμού Κοινόχρηστων Χώρων, ήτοι σε χώρο που δεν δικαιολογεί την καταβολή του επίδικου επιδόματος. ... Συνεπώς, ο χώρος και η φύση της εργασίας του φερόμενου ως δικαιούχου κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα δεν δικαιολογούν τη χορήγηση του επίδικου επιδόματος. β) για το χρονικό διάστημα από 27.4.2016 έως 31.5.2017, ήτοι κατά τον χρόνος ισχύος του άρθρου 18 του Ν.4354/2015, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 54 του ν.4384/2016, ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν παρείχε εργασία με ειδικότητα που να δικαιολογεί την καταβολή του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αφού ο ίδιος δεν απασχολείτο στη συγκομιδή και αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή απορριμμάτων, σε συνεργεία συντήρησης, επισκευής καθαρισμού των μέσων καθαριότητας, αλλά τα καθήκοντά του εξαντλούνταν στην εποπτεία και τον συντονισμό των συνεργείων και την εποπτεία της άρτιας λειτουργίας του μηχανολογικού εξοπλισμού.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό (ν.π.δ.δ.) σε κοινοπραξία για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων των διαφόρων υπηρεσιών του, καθόσον: α) μη νομίμως ο Οργανισμός προέβη σε απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις, β) λαμβανομένου υπόψη ότι προκηρύχθηκε τακτικός διαγωνισμός για τη διενέργεια του οποίου απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα, αποδεικνύεται ότι η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχουν πεδίο εφαρμογής τα π.δ. 59/2007 και 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης και γ) οι απευθείας ανά μήνα αναθέσεις συνιστούν κατάτμηση της δαπάνης και συνεπώς οι σε εκτέλεση αυτών συναφθείσες συμβάσεις δεν υπήχθησαν επί ποινή ακυρότητας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (Ανακλήθηκε με την 61/2015 Πράξη του IV Τμήματος)

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση της αιτιολογίας της αναθέτουσας αρχής με αριθμό 131/2020, η οποία αποδέχθηκε την προσφορά του παρεμβαίνοντος και τον ανακήρυξε προσωρινό ανάδοχο του διαγωνισμού. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ανάθεση υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαρισμού των κοινοχρήστων χώρων του Δήμου για τα έτη 202029-2022, συμπεριλαμβανομένων εργασιών όπως η αποκομιδή οργανικών και ογκωδών απορριμμάτων, ο καθαρισμός δημοτικών οδών, πάρκων και πλατειών, καθώς και η διαχείριση συνεργείων και οχημάτων για την εκτέλεση των εργασιών. Η προσφυγή επικαλείται πιθανές παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας και του ανταγωνισμού λόγω υποεκτίμησης του εργατικού κόστους από τον παρεμβαίνοντα.

Υπηρεσίες αμοιβής για «αποκομιδή και μεταφορά απορριμμάτων», δυνάμει σύμβασης απευθείας ανάθεσης. Ως αιτιολογία για την άρνησή του προέβαλε  ότι κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. δδ του ν. 4013/2011 ο Δήμος προσέφυγε στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης και υπέγραψε τη σχετική σύμβαση χωρίς να έχει λάβει προηγουμένως την σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.).(..)Με τα δεδομένα αυτά νομίμως τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... προέβησαν στη σύναψη της σύμβασης για την αποκομιδή των απορριμμάτων, χωρίς να λάβουν την σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, διότι πρόκειται για σύμβαση που μπορεί να ανατεθεί απευθείας λόγω ποσού κατ’ εφαρμογή του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 και ως εκ τούτου, στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζεται το  άρθρο 2  παρ. 2  του  ν. 4013/2011. Η συγκεκριμένη δε ανάθεση παρουσιάζει αυτοτέλεια σε σχέση με τον εν εξελίξει διαγωνισμό και δεν αποτελεί μέρος αυτού, δοθέντος ότι η αναγκαιότητα σύναψής της ανέκυψε λόγω ακριβώς της μη έγκαιρης ολοκλήρωσής του και προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων για το χρονικό διάστημα από την λήξη της προηγούμενης σύμβασης μέχρι και την ολοκλήρωσή του. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.