Προμήθεια και Εγκατάσταση Μηχανισμών Υπογειοποίησης Κάδων:ζητείται η αναθεώρηση της 1079/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή ανάκλησης του προσφεύγοντος Δήμου και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της προσφεύγουσας εταιρείας για ανάκληση της 127/2022 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με βάση όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, αναφορικά με τον χαρακτήρα των πλημμελειών που μπορεί να στοιχειοθετήσουν διακωλυτικό λόγο υπογραφής σύμβασης, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, η θέσπιση του επίμαχου όρου της διακήρυξης δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση. Το Δικαστήριο, στο σημείο αυτό, παρατηρεί τα ακόλουθα:              (i) Λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα, αλλά και του υψηλού κόστους των συστημάτων υπογειοποίησης κάδων με συμπίεση απορριμμάτων, η υπό ανάθεση προμήθεια της δεύτερης Ομάδας απευθυνόταν σε περιορισμένο, ούτως ή άλλως, κύκλο ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων, οι οποίοι, λόγω της χρηματοοικονομικής, τεχνικής και επαγγελματικής τους επάρκειας, θα ήταν πράγματι σε θέση να ανταπεξέλθουν στις υψηλές απαιτήσεις της συγκεκριμένης σύμβασης. (ii) Οι έτεροι δύο, πλην αυτού που αναδείχθηκε ανάδοχος, οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν προσφορά για τη δεύτερη Ομάδα, αποκλείσθηκαν όχι μόνο λόγω έλλειψης της απαιτούμενης εμπειρίας, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν πληρούσαν ούτε το κριτήριο της χρηματοοικονομικής επάρκειας (βλ. σκ. 10). Επομένως, ανεξαρτήτως της ως άνω διαπιστωθείσας πλημμέλειας σε σχέση με τη θέσπιση του όρου του άρθρου 2.5.7 της διακήρυξης, οι ανωτέρω αποκλεισθέντες οικονομικοί φορείς δεν θα μπορούσαν, σε καμία περίπτωση, λόγω των πολλαπλών πλημμελειών των προσφορών τους, να γίνουν δεκτοί στον διαγωνισμό. (iii) Kατά της νομιμότητας της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δη κατά του επίμαχου όρου της διακήρυξης, δεν ασκήθηκε καμία προδικαστική προσφυγή. Ούτε, άλλωστε, υποβλήθηκε κάποια προσφορά με επιφύλαξη ως προς τη νομιμότητα του επίμαχου κριτηρίου, κατ’ επίκληση παραδόσεων συναφών ειδών σε ιδιωτικούς φορείς. (iv) Μολονότι, όπως έγινε ήδη δεκτό (βλ. σκ. 20), υφίσταται δυνατότητα προμήθειας των επίμαχων ειδών και από ιδιώτες, εντούτοις, είναι κοινώς γνωστό ότι, ενόψει της ιδιαίτερης φύσης και της σημαντικής οικονομικής αξίας αυτών, τα εν λόγω εξειδικευμένα συστήματα προμηθεύονται κατά κύριο λόγο δημόσιοι φορείς και δη Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, οι οποίοι και είναι κατά νόμο επιφορτισμένοι με την αρμοδιότητα διαχείρισης των αστικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, καθίσταται εν τοις πράγμασι περιορισμένη η δυνατότητα των προσφερόντων να προσκομίσουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι διαθέτουν εμπειρία σε συναφείς προμήθειες με αποδέκτες ιδιωτικούς φορείς, δυνάμενα μάλιστα να συντελέσουν σε επαρκή βαθμό στην ικανοποίηση του σχετικού κριτηρίου, λαμβανομένης υπόψη της υποχρέωσης των υποψηφίων να καλύψουν, σύμφωνα με το άρθρο 2.5.7.της διακήρυξης, τουλάχιστον το 50% της εκτιμώμενης αξίας της υπό ανάθεση προμήθειας. (v) Συναφώς, και δεδομένου ότι τα εξελιγμένα αυτά συστήματα, ενόψει των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία, απευθύνονται κυρίως στους ως άνω δημόσιους φορείς, προορίζονται δε να τοποθετηθούν σε κοινόχρηστους χώρους των δημοτικών διαμερισμάτων του μεγαλύτερου δήμου της χώρας, το Δικαστήριο εκτιμά ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα Δήμο, παρίσταται εύλογος ο σχηματισμός της πεποίθησης των αρμοδίων οργάνων αυτού περί της νομιμότητας του επίμαχου όρου, υπό την έννοια ότι ήταν όχι μόνο πρόσφορος, αλλά και αναγκαίος για την ανάδειξη του πλέον κατάλληλου, από άποψη εμπειρίας στον οικείο τομέα, αναδόχου για την προσήκουσα εκτέλεση της συγκεκριμένης προμήθειας και την ικανοποίηση, συνακόλουθα, με τον αποτελεσματικότερο τρόπο των συνδεόμενων με τη δημόσια υγεία και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των δημοτών και χρηστών του εν λόγω Δήμου ειδικών  αναγκών της.Αναθεωρεί τη 1079/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την παρέμβαση και ανακαλεί την 127/2022 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Η απόφαση 1178/2025 του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας κατά της 209/2025 Πράξης του Στ’ Κλιμακίου, η οποία έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος υδρογόνου, φωτοβολταϊκών και σταθμού ανεφοδιασμού. Το Τμήμα έκρινε ότι αίρονται οι δύο πρώτες πλημμέλειες του Κλιμακίου (ασάφεια οικονομικού αντικειμένου και απόκλιση προϋπολογισμού). Ωστόσο, διατήρησε την κρίση για την ύπαρξη ουσιώδους πλημμέλειας λόγω: α) της έλλειψης στοιχείων ωριμότητας για την αδειοδότηση (ίδρυση/λειτουργία) και την ασάφεια της χωροθέτησης του πρατηρίου υδρογόνου, και β) του μη νόμιμου όρου της διακήρυξης (άρθρο 2.2.6) που απαιτούσε η εμπειρία των υποψηφίων να έχει αποκτηθεί αποκλειστικά σε δημόσιους φορείς, όρος που κρίθηκε ότι περιόριζε υπέρμετρα τον ελεύθερο ανταγωνισμό. Ως εκ τούτου, η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης κωλύεται.

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.:ζητείται η ανάκληση της 166/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου..Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 21 της οικείας διακήρυξης ότι «οι κατά τα άνω επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν σχετική με το δημοπρατούμενο αντικείμενο εμπειρία και δη να έχουν εντός της τελευταίας τριετίας πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του διαγωνισμού, εκτελέσει εντός περιόδου οκτώ συνεχόμενων μηνών εργασίες εκσκαφής πυθμένα ποσότητας τουλάχιστον 450.000 κ.μ. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Δ του περιλαμβανομένου στο Παράρτημα Β΄ της 29/ΕΣ/2017 απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. πρότυπου τεύχους διακήρυξης (βλ. ΦΕΚ Β΄ 3074/2017), σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016, ενώ δεν αποτελεί, όπως λανθασμένα υπολαμβάνεται με την προσβαλλόμενη Πράξη, προσθήκη πρόσθετου όρου στη διακήρυξη, πέραν της αντλούμενης από την εγγραφή στο ΜΕΕΠ αντίστοιχης τεχνικής ικανότητας των διαγωνιζόμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, η ως άνω απαίτηση τεχνικής επάρκειας που τίθεται στο άρθρο 21 της συγκεκριμένης διακήρυξης, η οποία ουδόλως αμφισβητήθηκε από τους διαγωνιζομένους, κείται εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής να διαμορφώνει τους όρους της διακήρυξης κατά την κρίση της και να καθορίζει τα κριτήρια καταλληλότητας των οικονομικών φορέων, βάσει των οποίων πιστοποιείται η τεχνική και επαγγελματική ικανότητά τους χωρίς δέσμευση από την εγγραφή και κατάταξή τους στις τάξεις του ΜΕΕΠ, εφόσον όμως σε κάθε περίπτωση, οι συμμετέχοντες οικονομικοί φορείς αποδεικνύουν ότι διαθέτουν την αναγκαία τεχνική και επαγγελματική ικανότητα για την εκτέλεση της σύμβασης, σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας, ανάλογα πάντοτε με το αντικείμενο της υπό κρίση σύμβασης. Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση όρου που αφορά στο ελάχιστο επίπεδο τεχνικής ικανότητας στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη και δεν απαιτείτο προς τούτο απόφαση του ήδη Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η αίτηση ανάκλησης να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 166/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου..

Παροχή υπηρεσιών διοικητικής υποστήριξης (...)Σε κάθε περίπτωση, η κατά την κρίση του Κλιμακίου ασάφεια των σχετικών όρων δεν παρίσταται ουσιώδης, καθόσον δεν είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή απαράδεκτων προσφορών (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα  VI 1068/2018 σκ. IV) και δεν επηρέασε την αντικειμενική ακεραιότητα του διαγωνισμού. Τέλος, εσφαλμένα κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι δεν καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις ως προς τα προσόντα των μελών της ομάδας εργασίας, καθόσον στη διακήρυξη ρητώς ορίζεται ότι για τους τρεις συντονιστές πανεπιστημιακής εκπαίδευσης απαιτείται για τους μεν δύο πτυχίο οικονομικών με την επιπρόσθετη πρόβλεψη ότι εξ αυτών τουλάχιστον ο ένας θα πρέπει να έχει σχετική εμπειρία σε έργα συμβουλευτικά σε ΝΠΙΔ ή ΝΠΔΔ άνω της πενταετίας και ο άλλος να είναι πιστοποιημένος ως Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων με σχετική εμπειρία σε τουλάχιστον 5 έργα, για τον δε τρίτο πτυχίο νομικής, ενώ για τον τέταρτο συντονιστή απόφοιτο τεχνολογικής εκπαίδευσης απαιτείται πτυχίο τεχνολογίας τροφίμων.  Σε κάθε δε περίπτωση, η μη περαιτέρω εξειδίκευση των απαιτούμενων προσόντων των μελών της ομάδας εργασίας, ως όρου τεχνικής καταλληλότητας των διαγωνιζομένων, καθιστά δυνατή τη συμμετοχή περισσότερων ενδιαφερομένων και επομένως δεν είναι ικανή και πρόσφορη να παρεμποδίσει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα VI 524/2020 σκ. 7).. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η  υπέρ αυτής παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 382/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη Πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος, διακωλυτικός της υπογραφής της, λόγος, να υπογραφεί το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης 

Ψηφιακός μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα...Ως προς την αιτηθείσα, με τη 218/2019 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου, και παρασχεθείσα διευκρίνιση σχετικά με την απόρριψη από την ... αιτημάτων διαφόρων φορέων για την «ικανή» παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών, παρά την επικαλούμενη «ιδιαίτερη πολυπλοκότητα του ελεγχόμενου “έργου”», το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ενόψει της προηγηθείσας, τον Μάιο του έτους 2018 δημόσιας διαβούλευσης μέσω της πλατφόρμας του ΕΣΗΔΗΣ και της δημοσίευσης της διακήρυξης εννέα (9) μήνες αργότερα (τον Φεβρουάριο του έτους 2019), οι ενδιαφερόμενοι είχαν επαρκή χρονικό διάστημα για την προετοιμασία της συμμετοχή τους και, συνακόλουθα, η ... δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας μη παρατείνοντας την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών για τον ελεγχόμενο διαγωνισμό. Εξάλλου, οι προμνησθείσες (σκ. VΙ.Γ) επουσιώδεις τροποποιήσεις όρων της διακήρυξης οδήγησαν στη δεκαήμερη παράταση της ως άνω προθεσμίας (28 Μαρτίου αντί 18 Μαρτίου 2019).Ενόψει των ανωτέρω πλημμελειών που διαπιστώθηκαν (σκ. VII.Α, Β, Γ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1541/2019

Ελληνική Αστυνομία – Παρακράτηση από τη μισθοδοσία του αστυνομικού προσωπικού συνδρομών σε ιδιωτικούς φορείς κατόπιν σχετικής αίτησης των αστυνομικών και διαταγής της υπηρεσίας – Νομιμότητα παρακράτησης – Διακοπή αυτής ή μη.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. δεν δύναται να παρακρατεί από την μισθοδοσία του αστυνομικού προσωπικού συνδρομές σε ιδιωτικούς φορείς, εφόσον αυτές δεν προβλέπονται ρητά από νομοθετική διάταξη. Τούτου παρέπεται ότι η ανωτέρω υπηρεσία, μη συντρεχούσης της ως άνω προϋποθέσεως, νομίμως διέκοψε την σχετική παρακράτηση, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι αυτή γινόταν μέχρι σήμερα μετά από σχετική διαταγή, η οποία δεν είχε έρεισμα σε νομοθετική ρύθμιση. (ομοφ.)

ΕΡΓΑ-όροι χρηματοοικονομικής επάρκειας.(..) ζητείται η ανάκληση της 527/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης του έργου «Συντήρηση- Οδική Ασφάλεια Επαρχιακού Οδικού Δικτύου Ν. ...(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, με την αιτιολογία ότι ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, κατ΄ απόκλιση του ισχύοντος κατά το χρόνο δημοσίευσης αυτής προτύπου τεύχους διακηρύξεων, για την προαπόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων απαιτείται σχετική δήλωση στο Ε.Ε.Ε.Σ. περί του κύκλου εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος, ύψους τουλάχιστον 1.135.000 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον τέθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, η δε μη νομιμότητα του ανωτέρω όρου της διακήρυξης, επειδή πλήττει την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού, ιδίως σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή σε αυτόν των μικρότερων σε οικονομική δύναμη εργοληπτικών επιχειρήσεων, είναι ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.(..)V. Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 22 της οικείας διακήρυξης ότι «Οι … προσφέροντες πρέπει να ικανοποιούν όλα τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. … 22.Γ. Οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια: (α) Οι οικονομικοί φορείς (ημεδαποί και αλλοδαποί) πρέπει να έχουν Κύκλο Εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος μεγαλύτερο ή ίσο του 50% του προϋπολογισμού του δημοπρατούμενου έργου, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Γ του πρότυπου τεύχους διακήρυξης, που ίσχυε εν προκειμένω (βλ. Παράρτημα Β της 182/2016 Απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ΦΕΚ Β΄ 4269/30.12.2016 και όμοιας διατύπωσης άρθρο 22.Γ Παραρτήματος Α΄ της ιδίας ως άνω απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., που επιλέχθηκε εκ παραδρομής ως πρότυπο τεύχος), και είναι σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016....Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση του στοιχείου 22.Γ στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται προς τούτο απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου, αφού δεν πρόκειται για προσθήκη επιπλέον όρου....Κατά συνέπεια, νομίμως, όπως βάσιμα ισχυρίζονται οι αιτούσες, διαμορφώθηκαν οι ως άνω όροι της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου....Ανακαλεί την 527/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αποπεράτωση ημιτελούς 1ου ορόφου κτιρίου.(...)	Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη ότι: α. κατά της απόφασης της αναθέτουσας αρχής περί εκκίνησης νέας κατ’ ουσίαν διαγωνιστικής διαδικασίας δεν ασκήθηκαν προδικαστικές και ένδικες προσφυγές από τους, ευλόγως ενημερωμένους και επιδεικνύοντες τη συνήθη επιμέλεια (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 17.6.2021, C-23/20, Simonsen & Weel A/S σκ. 61, 71 και ΔΕΕ, 7.4.2016, C-324/14, Partner Apelski Dariusz σκ. 61), οικονομικούς φορείς που συμμετείχαν στην αρχική διαδικασία (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 376/2024 σκ. 33, Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, VI Τμ. 19/2019 σκ. 5) β. αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός στη νέα διαδικασία, με τη συμμετοχή 9 οικονομικών φορέων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, Στ΄ Κλιμ. 371/2021 σκ. 4.6) γ. ενόψει των ανωτέρω, δεν προκύπτει ότι κάποιος ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας περιήλθε, σε μη αμελητέο βαθμό, σε μειονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων (πρβλ. ΔΕΕ, 20.9.2018, C-518/17, Stefan Rudigier, σκ. 69) δ. η ελεγχόμενη διαδικασία εγκρίθηκε εκ νέου με τις αντίστοιχες αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής και επικυρώθηκε με την τελική έκδοση κατακυρωτικής απόφασης και ε. κατά τη νέα διαδικασία επιτεύχθηκε έκπτωση 25,33%, ήτοι υψηλότερη αυτής που είχε επιτευχθεί στην αρχική διαδικασία και ανερχόταν σε 23,55%, αποτέλεσμα που συνάδει με τη - ρητώς θεσπιζόμενη στο άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016 αλλά και στο άρθρο 33 περ. α΄ και δη αα΄ του ν. 4270/2014 - αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, με ειδικότερη έκφανση την αρχή της οικονομικότητας, σύμφωνα με την οποία ο δημόσιος σκοπός που επιτελείται μέσω κάθε δημόσιας σύμβασης και δη με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, όπως η ελεγχόμενη, πρέπει να επιτυγχάνεται με τη μικρότερη δυνατή οικονομική (δημοσιονομική) επιβάρυνση (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 821/2019 σκ. ΙΙ.i.f., 1271/2016 σκ. V-VI, Στ΄ Κλιμ. 190/2023 σκ. 4), το Τμήμα κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν παρίσταται, εν προκειμένω, ουσιώδης.Κατ’ ακολουθία, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 87/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου 

Πλαίσιο εφαρμογής του αναμορφωτικού μέτρου της παρακολούθησης ειδικών εκπαιδευτικών, καλλιτεχνικών ή πολιτιστικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς

Μικτές συμβάσεις.Αισθητική, ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση υποδομών ψυχαγωγίας σε κοινόχρηστους χώρους. (...)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο, κατόπιν αντικειμενικής εκτίμησης του συνόλου των ποιοτικών χαρακτηριστικών της σύμβασης, κρίνει ότι αυτή συνιστά μεικτή σύμβαση εκτέλεσης τεχνικών εργασιών και προμήθειας, το προέχον (κύριο) αντικείμενο της οποίας είναι η προμήθεια οργάνων παιδικής χαράς και συνοδού εξοπλισμού (δάπεδα, φωτιστικά και αστικός εξοπλισμός). Τούτο δε, καθόσον η προμήθεια των ως άνω ειδών αποτελεί τον κεντρικό άξονα, γύρω από τον οποίο διαρθρώνεται η σύμβαση, λαμβάνοντας υπόψη τον σκοπό, στον οποίο απέβλεψε πρωτίστως η αναθέτουσα αρχή και τις υποχρεώσεις του αναδόχου, που είναι ουσιώδεις και υπερέχουσες (βλ. ΕλΣυν Ολ. 2095/2022 σκ. 16, Τμ. Μείζ. – Επτ. Σύνθ. 604/2019 σκ. 7, 1182/2015, VI Τμ. 1041/2019). Ειδικότερα, οι εργασίες που πρόκειται να εκτελεστούν και προηγούνται της τοποθέτησης του εξοπλισμού αφορούν στην αποξήλωση και απομάκρυνση τυχόν υπάρχοντος εξοπλισμού, στην επιφανειακή διαμόρφωση του εδάφους, στην κατασκευή κατάλληλης υπόβασης από σκυρόδεμα, επί της οποίας θα τοποθετηθεί χυτό ελαστικό δάπεδο και σε περιορισμένες ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες και δενδροφυτεύσεις.Με τα δεδομένα αυτά, δεν  μπορεί να γίνει δεκτό εν προκειμένω, υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, ότι κάποιος ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας περιήλθε, λόγω των ως άνω πλημμελειών στη διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης, σε μειονεκτική θέση, σε βαθμό μη αμελητέο (βλ. ΕλΣυν Ολ. 101/2025 σκ. 13, Έβδ. Τμ. 1195/2024 σκ. 13.2). Ως εκ τούτου, οι πλημμέλειες αυτές κρίνονται μη ουσιώδεις, εν προκειμένω, καθώς δεν παραβιάστηκαν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού (πρβλ. Έβδ. Τμ. 607/2021 σκ. 10.1, VΙ Τμ. 3263/2013, 3202/2011). Εξάλλου, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η έτερη εντοπισθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια περί μη νόμιμης επιβάρυνσης του συνόλου της σύμβασης, ήτοι και του τμήματος της προμήθειας, με γενικά έξοδα – εργολαβικό όφελος, απρόβλεπτα και αναθεώρηση, ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθώς τα κονδύλια αυτά αφορούν μόνο στο πρώτο τμήμα του προϋπολογισμού της σύμβασης περί τεχνικών εργασιών, όπως, άλλωστε, αναφέρεται σχετικά και στη σκέψη 17 της ίδιας της προσβαλλόμενης πράξης. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 28.4.2025 (Α.Β.Δ. 749/2025 και 750/2025) προσφυγές ανάκλησης της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Δίκτυο Πόλεων ΔΕΠΑΝ» και της ανώνυμης εταιρείας «….ΙΚΕ».Δέχεται αυτές.Ανακαλεί την 123/2025 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου