Προμήθεια υγρών καυσίμων:Κατ’ ακολουθίαν δε των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη και της…... για την προμήθεια των ειδών της Κατηγορίας Β της ελεγχόμενης προμήθειας (προμήθεια λιπαντικών για τις ανάγκες του ως άνω Δήμου για 2 έτη), εξαιτίας της συνδρομής των υπό σκέψεις 11 και 12 διαπιστωθεισών ουσιωδών  νομικών πλημμέλειών της διαδικασίας ανάθεσης ειδικώς της σύμβασης για την Κατηγορία αυτή (Β). Σε κάθε δε περίπτωση το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι στον όρο του άρθρου 4 του εν λόγω σχεδίου, που ορίζει ότι «(…) Η χρονική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να παραταθεί μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%), με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου αποφαινόμενου οργάνου, όταν η Αναθέτουσα Αρχή κρίνει αναγκαίο ή σκόπιμο, να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία των υπηρεσιών του ή και μέχρι την διενέργεια του επόμενου διαγωνισμού, με τις προϋποθέσεις και τις εκπτώσεις που προβλέπονται.», πρέπει να προστεθεί η διευκρίνιση ότι η προβλεπόμενη δυνατότητα παράτασης της διάρκειας της σύμβασης μέχρι και κατά 50%, αφορά αποκλειστικώς στη δυνατότητα παράτασης του συνολικού χρόνου παράδοσης της σύμβασης (2 έτη) υπό τις προϋποθέσεις και τους όρους εφαρμογής του άρθρου 206 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, χωρίς αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών και των συμβατικών τους τιμών ή της συνολικής συμβατικής τιμής. Τούτο, με δεδομένο ότι ούτε στην ανωτέρω διακήρυξη ούτε στη σχετική προκήρυξη, που απεστάλη για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 29.4.2022, προβλέπεται είτε οποιοδήποτε δικαίωμα προαίρεσης είτε δυνατότητα παράτασης της διάρκειας των αντίστοιχων συμβάσεων (στην ανωτέρω προκήρυξη τα πεδία «Δικαιώματα προαίρεσης» και «Η παρούσα σύμβαση υπόκειται σε παράταση», που αφορούν στην Κατηγορία Β, έχουν απαντηθεί με ΟΧΙ). β) Δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Δήμου Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη και i. της ….. για την προμήθεια των ειδών της Κατηγορίας Α της ελεγχόμενης προμήθειας (προμήθεια πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης για τις ανάγκες του ως άνω Δήμου για 2 έτη), ii. της ….. για την προμήθεια των ειδών της Κατηγορίας Γ της ελεγχόμενης προμήθειας (προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης για τις ανάγκες των Διευθύνσεων Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, Αθλητισμού, Πολιτισμού και Παιδείας και Προσχολικής Αγωγής του ως άνω Δήμου για 2 έτη), υπό την προϋπόθεση ότι στον όρο του άρθρου 4 των σχεδίων αυτών, που ορίζει ότι «(…) Η χρονική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να παραταθεί μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%), με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου αποφαινόμενου οργάνου, όταν η Αναθέτουσα Αρχή κρίνει αναγκαίο ή σκόπιμο, να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία των υπηρεσιών του ή και μέχρι την διενέργεια του επόμενου διαγωνισμού, με τις προϋποθέσεις και τις εκπτώσεις που προβλέπονται.», θα προστεθεί η διευκρίνιση ότι η προβλεπόμενη δυνατότητα παράτασης της διάρκειας της αντίστοιχης σύμβασης μέχρι και κατά 50%, αφορά αποκλειστικώς στη δυνατότητα παράτασης του συνολικού χρόνου παράδοσης της σύμβασης (2 έτη) υπό τις προϋποθέσεις και τους όρους εφαρμογής του άρθρου 206 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, χωρίς αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών και των συμβατικών τους τιμών ή της συνολικής συμβατικής τιμής.Τούτο, με δεδομένο ότι ούτε στην ανωτέρω διακήρυξη ούτε στη ανωτέρω σχετική προκήρυξη προβλέπεται είτε οποιοδήποτε δικαίωμα προαίρεσης είτε δυνατότητα παράτασης της διάρκειας των αντίστοιχων συμβάσεων (στην ανωτέρω προκήρυξη τα πεδία «Δικαιώματα προαίρεσης» και «Η παρούσα σύμβαση υπόκειται σε παράταση», που αφορούν στις Κατηγορίες Α και Γ, έχουν απαντηθεί με ΟΧΙ).   

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ..ζητείται η ανάκληση της 98/2020 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού παρίσταται  ασαφής ως προς τον προσδιορισμό του δικαιώματος προαίρεσης για παράταση της σύμβασης για ένα (1) πρόσθετο έτος. Και τούτο διότι, εκτός από τη σχετική αναφορά που γίνεται μόνο στο εξώφυλλο της διακήρυξης, όρος που να εισάγει δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, δεν διαλαμβάνεται, ούτε προσδιορίζεται ειδικότερα, όπως θα έπρεπε, στο κύριο σώμα αυτής και συγκεκριμένα ούτε στο σχετικό άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου γίνεται περιγραφή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, ούτε όμως στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες. Έτσι η ως άνω ασάφεια αλλά και σύγχυση που προκαλείται από τις  αντίθετες αναφορές στη διακήρυξη σχετικά με την πρόβλεψη ή μη  δικαιώματος προαίρεσης καθώς και του ειδικότερου περιεχομένου αυτού και των όρων άσκησής του, καθιστούν για τους υποψηφίους αναδόχους ασαφές, σε κάθε περίπτωση, αβέβαιο το οικονομικό μέγεθος της σύμβασης, συνθήκη πρόσφορη να ασκήσει αρνητική επιρροή στην εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο διαγωνισμό. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 98/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1641/2020.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη  νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης  καθώς και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάθεσης από  την Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α….) της υπηρεσίας με αντικείμενο τη «Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων ΒΙΟ.ΚΑ ΔΕΥΑ … για 36 μήνες με δικαίωμα προαίρεσης 12 μηνών», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης (περιλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης) 1.710.576,00  ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α(....)Η πλημμέλεια αυτή, που κατά τα παγίως ήδη κριθέντα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι στην διαγωνιστική διαδικασία συμμετείχε τελικά μία μόνο εταιρία, παρίσταται  εν προκειμένω ουσιώδης, ιδίως ενόψει και των πλημμελειών που διαπιστώθηκαν ως προς τη μη σύννομη θέσπιση των κριτηρίων Κ1 και Κ2, τα οποία, ανεξαρτήτως της αοριστίας και μη νομιμότητάς τους κατά περίπτωση, δεν προκύπτει και πως ακριβώς βαθμολογήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή.Κωλύεται η υπογραφή  του σχεδίου σύμβασης. 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1160/2021.

Ανάπτυξη της υπαίθρου-αγροτική οδοποιία.(...)Περαιτέρω, λόγω της εσφαλμένης δημοπράτησης του ελεγχόμενου έργου ως προμήθειας και της συνεπακόλουθης μη νόμιμης συνολικής απόκλισης της διακήρυξης και των λοιπών τευχών της δημοπράτησης  από τους όρους των ισχυόντων κατά τον κρίσιμο χρόνο πρότυπων τευχών ανοικτής διαδικασίας για τη σύναψη συμβάσεων έργων με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή (βλ. και άρθρο 53 παρ. 5 του ν.4412/2016, αλλά και τις προεκτεθείσες διατάξεις του ίδιου νόμου που ισχύουν ειδικότερα για τις συμβάσεις έργων), τίθενται ζητήματα ωριμότητας του έργου, εφόσον δεν υπάρχει εφαρμογή εξειδικευμένης-εμπεριστατωμένης τεχνικής μελέτης του έργου αυτού, με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων, διακινδυνεύοντας έτσι την ποιότητα εκτέλεσής του. Απότοκη δε συνέπεια όλων των αναφερόμενων στις ανωτέρω σκέψεις ουσιωδών  πλημμελειών της διαδικασίας ήταν η πολύ μικρή συμμετοχή που επιτεύχθηκε, δεδομένου ότι μόλις δύο οικονομικοί φορείς προσήλθαν στον διαγωνισμό για ένα έργο χωρίς ιδιαίτερη τεχνική πολυπλοκότητα και τον μη ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό των 5.975.423,60 ευρώ (με ΦΠΑ), με έτερο απότοκο αποτέλεσμα το ελάχιστο ποσοστό έκπτωσης που επετεύχθη, μόλις 1%, ενώ από τα γνωστά στο Κλιμάκιο από προηγούμενες ενέργειες του (βλ. ενδεικτικά, Ε΄ Κλ. 226, 478, 864/2019, 58, 202/2020, 851/2021, 165, 221/2022) για τα έργα αγροτικής οδοποιίας Δήμων υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή οικονομικών φορέων και οι εκπτώσεις που προσφέρουν οι ανάδοχοι αυτών κινούνται σε ποσοστά από 63% μέχρι 26,66% (βλ. αντίστοιχα, ποσοστά 48,21%, 57,18%, 61,75%, 39,03%, 63%, 41,17%, 38,09%, 26,66%). Για τους λόγους αυτούςΚωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου ....και του οικονομικού φορέα «….Α.Ε.»

Προμήθειες- προσυμβατικός έλεγχος  νομιμότητας...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ελεγχόμενες συμβάσεις αφορούν σε αντικείμενα που μπορούν ευχερώς να υποδιαιρεθούν σε τμήματα, διότι περιλαμβάνουν περισσότερα και απολύτως διακριτά μεταξύ τους είδη, έκαστο εκ των οποίων μπορεί να παρασχεθεί, τόσο κατά τη φύση του, όσο και με βάση τους κανόνες της αγοράς, αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει την προμήθεια των λοιπών. Η γενόμενη υποδιαίρεση σε δύο τμήματα, εκ των οποίων το πρώτο περιλαμβάνει μισθώσεις αεροπλάνων, ιπτάμενου προσωπικού, μετεωρολογικών ραντάρ, μαζί με την προμήθεια ιωδιούχου αργύρου, συνολικής εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) 14.389.000,00 ευρώ και το δεύτερο την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) μόλις 185.000,00 ευρώ, και μόνο ως εκ της ως άνω τεράστιας διαφοράς στο μέγεθος της κάθε υποδιαίρεσης, είναι απρόσφορη να διευκολύνει τη συμμετοχή ΜΜΕ στη διαδικασία ανάθεσης, αντιστρατευόμενη έτσι στην επίτευξη του μνημονευθέντος σκοπού θέσπισης της διάταξης του άρθρου 59 παρ. 1 ν.4412/2016, παρίσταται δε, ως εκ τούτου, προσχηματική. Στα έγγραφα της σύμβασης δεν αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση, ούτε στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ν.4412/2016 όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί. Ούτε, εξάλλου, τα αναφερόμενα στο 7/10.1.2020 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΜΕ συνιστούν τεχνική δυσκολία που δικαιολογεί την απόκλιση από την υποχρέωση διαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, καθόσον οι επικαλούμενες δυσχέρειες ευχερώς μπορούσαν να ξεπεραστούν με σχετικές προβλέψεις στις τεχνικές προδιαγραφές των φυσιγγίων και με αντίστοιχες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν, με τα έγγραφα της σύμβασης, στους προσφέροντες. Επομένως, παρίσταται αναιτιολόγητη η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην επιτρέψει την υποβολή προσφορών ανά περισσότερα τμήματα, αυτοτελή και διακριτά μεταξύ τους (π.χ. σε «Μίσθωση Συστήματος Χαλαζικής Προστασίας με Εναέρια Μέσα», «Προμήθεια Ιωδιούχου Αργύρου σε συσκευασία», «Αγορά Υλικών Ραδιοβόλισης»). Η δε υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα θα επέτρεπε τη συμμετοχή ευρύτερου κύκλου διαγωνιζομένων και δεν θα απέτρεπε από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τυχόν δραστηριοποιούνται στην προμήθεια των ειδών και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα –ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων– μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Περαιτέρω, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης των ελεγχόμενων συμβάσεων σε τμήματα αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποφεύγει την εξάρτησή της από «αποκλειστικό» προμηθευτή και, ενδεχομένως, να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για το κάθε επιμέρους τμήμα. Στο συμπέρασμα αυτό κατατείνει και το γεγονός ότι στον διενεργηθέντα διαγωνισμό δεν αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, αφού στη διαδικασία ανάθεσης, όπως και στην αντίστοιχη διαδικασία για την προηγούμενη Ε.Π.Χ.Π., συμμετείχε μόνο ένας (ο ίδιος) οικονομικός φορέας, προσφέροντας μηδενική έκπτωση στις προϋπολογιζόμενες τιμές των συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε τη συνδρομή λόγων που δικαιολογούν την απόκλιση από τον κανόνα υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα. Ως εκ τούτου, προβαίνοντας σε ενιαία δημοπράτηση του συμβατικού αντικειμένου αντί τμηματοποίησης της διαδικασίας ανάθεσης, προέβη σε κακή χρήση της κατ’ άρθρο 59 παρ. 1 του ν.4412/2016 διακριτικής της ευχέρειας καθιστώντας, δια της εν λόγω παραβίασης των νομίμων απαιτήσεων διενέργειάς της, πλημμελή τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Η πλημμέλεια αυτή, εντοπιζόμενη στη Διακήρυξη της διαδικασίας ανάθεσης, καθιστά μη νόμιμη το σύνολο της εν λόγω διαδικασίας, επί της οποίας ερείδονται τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων, που, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή τους.

Ανακληθηκε απο την ΕΣ/ΤΜ.6/520/2020

Ανάθεση υπηρεσιών...Ενόψει του ότι η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε 3 τμήματα αντιστοιχούντα στις τρεις ομάδες μηχανημάτων προς επισκευή και συντήρηση [Ομάδα Α: 4 συγκροτήματα συμπιεστών απορριμμάτων (σταθερός εξοπλισμός), Ομάδα Β: 21 οχήματα μεταφοράς απορριμματοκιβωτίων και Ομάδα Γ: 61 απορριμματοκιβώτια (κινητός εξοπλισμός)], οι οποίες, κατά τα τεύχη δημοπράτησης και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους (διαφορετική λειτουργικότητα και διαφορετικές ανάγκες επισκευής), αλλά, αντιθέτως, όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν ανέφερε στα έγγραφα της σύμβασης τους βασικούς λόγους για την απόφασή της αυτή (ούτε εξάλλου στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ως άνω νόμου, όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί) [σκ. 4.Β. της παρούσας]. Η κατά τα ανωτέρω μη υποδιαίρεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε τμήματα, χωρίς να υφίσταται προς τούτο νόμιμη αιτιολογία, συνιστά, στην προκειμένη περίπτωση, όπου συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό μόνον μία επιχείρηση, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας. Και τούτο διότι απέτρεψε τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επισκευή και συντήρηση μιας μόνο ομάδας μηχανημάτων (λ.χ. επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικώς με την επισκευή οχημάτων) και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα τρία διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης (λ.χ. μη δυνατότητα στήριξης σε δυνατότητες τρίτων για τα λοιπά τμήματα της σύμβασης), είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα -ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων- μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Εξάλλου, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης της επίμαχης σύμβασης αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενδεχομένως να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για την κάθε επιμέρους ομάδα εργασιών.

Γ. Περαιτέρω, οι ανωτέρω όροι (υποβολή προσφοράς μόνο για το σύνολο των ελεγχόμενων υπηρεσιών και πιστοποίηση συνεργείου τόσο για τον σταθερό όσο και για τον κινητό εξοπλισμό), συνδυαστικώς ιδωμένοι, καθώς και εξεταζόμενοι υπό το φως των ιδιαίτερων περιστάσεων του ελεγχόμενου διαγωνισμού (η μοναδική προσφέρουσα εταιρεία «......» είναι κατασκευαστής τόσο των 4 συμπιεστών όσο και των 61 απορριμματοκιβωτίων και η μοναδική προσφέρουσα στον διαγωνισμό), περιόρισαν σε τέτοιο βαθμό τον ελεύθερο ανταγωνισμό, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισαν. Και τούτο διότι δόθηκε ουσιαστικά η δυνατότητα σε διαγωνιζόμενη εταιρεία να αποκλείσει κάθε ανταγωνιστή, αρνούμενη – όπως είναι και εύλογο – να χορηγήσει εξουσιοδότηση επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων της, με αποτέλεσμα οι ανταγωνιστές αυτοί να αδυνατούν να υποβάλουν προσφορά για τα εν λόγω τμήματα της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το .....2018 (αριθ. πρωτ. Ελ.Συν. ...) έγγραφο του Προέδρου του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης Κτιριακών Εγκαταστάσεων:Ζητείται η ανάκληση της 677/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου διά της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και της πρώτης προσφεύγουσας εταιρείας με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος», συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 2.167.741,93 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, πλέον ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, αναφορικά με το ύψος του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που προβλέπεται στο άρθρο 10 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, ρητώς αναφέρεται στη δεύτερη από τις ανωτέρω ένδικες προσφυγές, ότι θα υπολογιστεί σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης προϋπολογισθείσας δαπάνης, μη συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 21 του ν. 4782/2021 (Α΄ 36) και ισχύει για τους διαγωνισμούς οι διακηρύξεις των οποίων δημοσιεύονται μετά την 1η Ιουνίου 2021 (πρβλ. αποφ. 197-199/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Ανακαλεί την 677/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​ Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία «… Ε.Π.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «… Ε.Π.Ε.», με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος» (Διακήρυξη 71674/Β4/16.6.2021), υπό τον όρο ότι  θα διορθωθεί το χρηματικό ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης κατά τα αναλυτικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό.

Τοποθέτηση – απομάκρυνση – γενικότερη διαχείριση κινητών συστημάτων υγιεινής στις λαϊκές αγορές αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Λαϊκών Αγορών.επιδιώκεται η ανάκληση της 370/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Εν προκειμένω, το αντικείμενο του διαγωνισμού δεν είναι περίπλοκο και είχε γίνει γνωστό στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς ήδη από τις 13.12.2017, ημερομηνία ανάρτησης στο διαδικτυακό τόπο ΔΙΑΥΓΕΙΑ της 437/7.12.2017 απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής (ΑΔΑ: ΩΧΗΩ7Λ7-88Λ), με την οποία εγκρίθηκε η σκοπιμότητα του αντικειμένου του ελεγχόμενου διαγωνισμού, άλλως έγινε γνωστό στις 11.4.2018, ημερομηνία ανάρτησης στο διαδικτυακό τόπο ΔΙΑΥΓΕΙΑ της 856/3.4.2018 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Αττικής περί έγκρισης των όρων της 6/2018 διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού (ΑΔΑ: Ψ7297Λ7-9ΩΡ). Ο λόγος αυτός είναι βάσιμος, προεχόντως γιατί εν προκειμένω πράγματι τέθηκε στη διακήρυξη η ελάχιστη νόμιμη προθεσμία των 30 ημερών που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 4 του άρθρου 27 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι επρόκειτο για ηλεκτρονικό ανοικτό διαγωνισμό. Επιπλέον, από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού ήταν τέτοιας πολυπλοκότητας που θα είχε ως αποτέλεσμα να μην επαρκεί για την προετοιμασία των υποψηφίων, η ως άνω τεθείσα προθεσμία των 30 ημερών. Το γεγονός δε ότι η Περιφέρεια Αττικής ζήτησε για πρώτη φορά για τις λαϊκές αγορές που υπάγονται στην κατά τόπο αρμοδιότητά της, τα εν λόγω κινητά συστήματα υγιεινής, ήτοι ρυμουλκούμενες τουαλέτες τύπου τρέιλερ, τα οποία (τρέιλερ) θα πρέπει να διαθέτουν έγκριση τύπου νόμιμης κυκλοφορίας στην Ελλάδα, δεν καθιστά άνευ ετέρου πολύπλοκο το εν λόγω συμβατικό αντικείμενο. Σε κάθε δε περίπτωση, οι υποψήφιοι ούτε οποιοσδήποτε άλλος ενδιαφερόμενος ήγειρε αντιρρήσεις κατά των όρων της διακήρυξης, και πάντως σύμφωνα με το άρθρο 1 της διακήρυξης, είχαν τη δυνατότητα, αν δεν είχαν το χρόνο να ανταποκριθούν οι ίδιοι στις απαιτήσεις της διακήρυξης εντός της ανωτέρω προθεσμίας, να στηριχθούν στις ικανότητες τρίτων. Β) Περαιτέρω, προβάλλεται βασίμως ότι η αναθέτουσα αρχή τήρησε τα οριζόμενα στο άρθρο 59 του ν. 4412/2016, για το λόγο ότι υποδιαίρεσε τη σύμβαση σε δύο τμήματα, ειδική δε αιτιολόγηση απαιτείται μόνο στην περίπτωση που η σύμβαση δεν διαιρεθεί σε τμήματα, περίπτωση που δεν συντρέχει εν προκειμένω. Σε κάθε περίπτωση, στην 437/7.12.2017 απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής παρατίθεται αναλυτική αιτιολόγηση της επιλογής υποδιαίρεσης της ελεγχόμενης σύμβασης σε δύο τμήματα και όχι σε περισσότερα (αποφυγή υψηλού διοικητικού κόστους διενέργειας αλλεπάλληλων διαγωνισμών με το ίδιο αντικείμενο και επίβλεψης των εργασιών από διαφορετικούς αναδόχους σε κάθε τομέα, μερική μόνο κάλυψη των λαϊκών αγορών για μεγάλα χρονικά διαστήματα επειδή δεν υπάρχει ανάδοχος σε κάποιους τομείς κ.λπ., βλ. ανωτέρω σκέψη υπό IV. Α.). Τέλος, όσον αφορά τη διαπίστωση του Κλιμακίου, σύμφωνα με την οποία, στο άρθρο 7 των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης θα έπρεπε να συμπληρωθεί ότι, εφόσον ενεργοποιηθεί το δικαίωμα προαίρεσης, θα ήταν καταβλητέα πρόσθετη εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης ποσού 16.791,97 ευρώ και 16.148,25 ευρώ, αντίστοιχα, ήτοι ποσοστό 5% επί της αξίας του δικαιώματος προαίρεσης κάθε τομέα (άρθρο 17ο της διακήρυξης), η αιτούσα προβάλλει ότι αυτή είναι προϋπόθεση που τηρεί πάντα η Περιφέρεια Αττικής, συνεπώς καθ’ ερμηνεία του σχετικού λόγου, δέχεται να συμμορφωθεί με την ως άνω διαπίστωση του Κλιμακίου.Ανακαλεί την 370/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου, με αντικείμενο την ανάθεση «Παροχής Υπηρεσιών Φύλαξης των Κτιριακών Εγκαταστάσεων -608/16/ΔΔΠ» του … Α.Ε» (… Α.Ε.), προϋπολογισμού της κύριας σύμβασης 3.136.647,30 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και του δικαιώματος προαίρεσης 1.568.323,65 ευρώ (πλέον ΦΠΑ)(....)Επισημαίνεται, όμως, ότι για την ολοκλήρωση του ελέγχου απαιτείται η υποβολή από την προσωρινή ανάδοχο εταιρεία των προβλεπόμενων στο άρθρο 12 της διακήρυξης δικαιολογητικών, ο έλεγχος αυτών και η συναφής έγκριση των αρμοδίων οργάνων της … Α.Ε. (...), στοιχεία που θα υποβληθούν στο παρόν Κλιμάκιο, το οποίο, ακολούθως, θα ελέγξει τη νομιμότητα του σχετικού σχεδίου σύμβασης καθώς και τους όρους που τυχόν απαιτείται να περιληφθούν σε αυτό.Αποφαίνεται ότι ο έλεγχος της επιμέρους φάσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης των Κτιριακών Εγκαταστάσεων -608/16/ΔΔΠ» του … Α.Ε. απέβη θετικός.

Οριοθέτηση-διευθέτηση ρεμάτων...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:i. Ο προβλεπόμενος στο άρθρο 19.2 της διακήρυξης όρος περί απόδειξης της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των υποψηφίων, σύμφωνα με τον οποίο απαιτείται κάθε μέλος υποψήφιας ένωσης εταιρειών, που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στην κάθε κατηγορία μελέτης, να διαθέτει εν ισχύ ασφαλιστική κάλυψη έναντι επαγγελματικών κινδύνων με όριο αποζημίωσης ανά απαίτηση μεγαλύτερο των 800.000,00 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον αντίκειται στο τρίτο εδάφιο του άρθρου 19 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και περαιτέρω στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον περιορίζει εμμέσως την ισότιμη πρόσβαση των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης. Τούτο δε διότι, με το περιεχόμενο αυτό, ο εν λόγω όρος θέτει ως προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό την κατοχή από τους υποψηφίους μελετητές ασφαλιστικού συμβολαίου για την κάλυψη επαγγελματικού κινδύνου αξίας περίπου ίσης με τη συνολική προεκτιμώμενη αξία της υπό ανάθεση μελέτης και μάλιστα και για τις πέντε  ειδικότερες κατηγορίες μελετών που περιλαμβάνονται σε αυτήν, των οποίων η προεκτιμώμενη αξία κυμαίνεται από 43.960,46 ευρώ έως 307.777,56 ευρώ. Η απαίτηση ωστόσο αυτή που σκοπεί στην απόδειξη της οικονομικής ευρωστίας των υποψηφίων και επομένως της αξιοπιστίας τους ως προς την επιτυχή εκτέλεση της υπηρεσίας που ενδεχομένως θα τους ανατεθεί, προδήλως αποκλείει -και πάντως δεν ευνοεί- τη συμμετοχή στο διαγωνισμό των μικρομεσαίων μελετητών ή μελετητικών εταιρειών, οι οποίοι μολονότι διαθέτουν την ανάλογη επαγγελματική εμπειρία για την εκπόνηση των χαμηλότερης αξίας μελετών, όπως είναι εν προκειμένω η γεωλογική και η περιβαλλοντική μελέτη που απαιτούν αντίστοιχα την κατοχή χαμηλής τάξεως μελετητικού πτυχίου, δεν δύνανται να κατέλθουν ούτε ως μέλη ενώσεως στον εν λόγω διαγωνισμό, καθόσον καλούνται να ανταποκριθούν σε οικονομικές απαιτήσεις ίσες με το συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Ο δε ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής περί στήριξης στην ικανότητα τρίτου για την πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου, την οποία επικαλέστηκε στο 3059/24.2.2020 απαντητικό της έγγραφο απευθυνόμενη σε ενδιαφερόμενο μελετητή που έθεσε σχετικό ερώτημα (βλ. το από 19.2.2020 έγγραφο του ..., Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της εταιρείας με την επωνυμία «.....», η οποία δεν συμμετείχε στο διαγωνισμό) τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι ο ενδιαφερόμενος μελετητής (φυσικό ή νομικό πρόσωπο), εφόσον συμπράξει με άλλους μελετητές για την ικανοποίηση των απαιτήσεων της διακήρυξης, αποβάλει στο πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού την αυτοτέλειά του ως οικονομικός φορέας και πλέον οικονομικός φορέας, στο πρόσωπο του οποίου κρίνεται η πλήρωση των κριτηρίων καταλληλότητας, με την επιφύλαξη των ειδικότερων προβλέψεων του άρθρου 19 του ν. 4412/2016, καθίσταται καταρχήν η ένωση εταιρειών, (βλ. και άρθρο 2 παρ. 1 περίπτ. 11 του ν. 4412/2016 περί του ορισμού της έννοιας του οικονομικού φορέα), η οποία ως αυτοτελής οντότητα -στο πλαίσιο της συγκεκριμένης διαδικασίας - δύναται να επικαλεστεί τις ικανότητες τρίτου, στην περίπτωση που η ίδια δεν πληροί τα κριτήρια καταλληλότητας, συμπεριλαμβανομένων και των κριτηρίων οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας.(...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα μέλη της αναδόχου ένωσης εταιρειών δεν προσκόμισαν τα προβλεπόμενα από τη διακήρυξη απαραίτητα στοιχεία για την τεκμηρίωση της απαιτούμενης από το άρθρο 19.3.Β της διακήρυξης εμπειρίας τους στην εκπόνηση μελετών αντίστοιχων με αυτών του υπό ανάθεση μελετητικού αντικειμένου και συνεπώς η 80/14.4.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ...., με την οποία εγκρίθηκε η πληρότητα των δικαιολογητικών κατακύρωσης της προσωρινής αναδόχου παρίσταται κατά τούτο μη νομίμως αιτιολογημένη.Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν ουσιώδεις πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης