Σύσταση, συγκρότηση και ορισμός μελών Ομάδας Εργασίας για τη διαμόρφωση του νέου Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) και την προσαρμογή των συντελεστών του στις μεταβολές των αντικειμενικών αξιών ακινήτων.

Καθορισμός αποζημίωσης του ιδιώτη-μέλους των Επιτροπών του άρθρου 41 του ν.1249/1982 για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων».

Συμπλήρωση της αριθ. Δ6Α 1107881ΕΞ2010/5-8-2010 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών «Συγκρότηση και ορισμός μελών Επιτροπής (άρθρου 41 του ν.1249/82) για την αναπροσαρμογή των Αντικειμενικών Αξιών των ακινήτων του νομού Αττικής», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 

1) Εάν για τη χορήγηση αντιγράφων εγγράφων, που λήφθηκαν υπόψη και αναφέρονται στο προοίμιο της με αριθμό 102353/15.09.2020 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, η οποία αφορά τον ανακαθορισμό των τιμών ζώνης του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας ακινήτων, απαιτείται ειδικό έννομο συμφέρον ή αρκεί η επίκληση απλού εύλογου ενδιαφέροντος και πώς αυτά αποδεικνύονται. 2) Εάν το Αυτοτελές Τμήμα Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, ως αποδέκτης των σχετικών εισηγήσεων των εκτιμητών του Μητρώου Πιστοποιημένων Εκτιμητών του Υπουργείου Οικονομικών, υποχρεούται στα χορηγούμενα αντίγραφα αυτών να προβαίνει σε ανωνυμοποίηση των προσωπικών δεδομένων που τυχόν περιλαμβάνονται σε αυτές και ποιων. 3) Εάν η έκδοση εισαγγελικής παραγγελίας δεσμεύει, σε κάθε περίπτωση, το Αυτοτελές Τμήμα Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων για τη χορήγηση των αιτούμενων εγγράφων, αν και περιέχουν και προσωπικά δεδομένα τρίτων.(...)1) Τα έγγραφα που λήφθηκαν υπόψη και αναφέρονται στο προοίμιο της με αριθμό 102353/15.09.2020 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, μεταξύ των οποίων και οι σχετικές εισηγήσεις των εκτιμητών, αποτελούν διοικητικά έγγραφα, κατά την έννοια του άρθρου 5 του ν. 2690/1999 (άρθρο 1 π.δ. 28/2015), και για τη χορήγηση αντιγράφων τους απαιτείται η επίκληση απλού εύλογου ενδιαφέροντος, ήτοι η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης προσωπικής έννομης σχέσης που συνδέει τον αιτούντα με το περιεχόμενό τους, το οποίο πρέπει να αποδεικνύεται κατά τρόπο αντικειμενικό, με κάθε πρόσφορο μέσο (ομόφωνα). 2) Το Αυτοτελές Τμήμα Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων προβαίνει, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 6 και 86 του Κανονισμού και των άρθρων 5, 24, 26 και 42 του ν. 4624/2019, στη χορήγηση αντιγράφων των παραπάνω διοικητικών εγγράφων χωρίς ανωνυμοποίηση των απλών προσωπικών δεδομένων των συντακτών τους - δικαιούχων των δεδομένων (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, σφραγίδα), κατόπιν ενημέρωσής τους. Υποχρέωση απόκρυψης - ανωνυμοποίησης υφίσταται μόνο για τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου των παραπάνω προσώπων και τη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία που αυτά υπάγονται, ως στοιχεία που προστατεύονται από το φορολογικό απόρρητο (ομόφωνα). 3) Η εισαγγελική παραγγελία που περιέχει ρητή έκφραση γνώμης και περαιτέρω παραγγελία προς το Αυτοτελές Τμήμα Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων για τη γνωστοποίηση στον αιτούντα των ζητούμενων εγγράφων που περιέχουν απλά προσωπικά δεδομένα, υποχρεώνει την Υπηρεσία αυτή στη χορήγηση αντιγράφων τους, τα οποία, πάντως, τα χορηγεί και χωρίς εισαγγελική παραγγελία, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 2690/1999 (άρθρο 1 π.δ. 28/2015). Ειδικά, για την παροχή αντιγράφων των προαναφερόμενων εγγράφων με εμφανή τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου και τη Δ.Ο.Υ. των συντακτών τους - δικαιούχων των δεδομένων, η εισαγγελική παραγγελία, για να είναι δεσμευτική για το Αυτοτελές Τμήμα Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, πρέπει να διαλαμβάνει στο περιεχόμενό της ρητή και ειδική διάταξη, ότι δεν συντρέχει περίπτωση φορολογικού απορρήτου (ομόφωνα).

Η απόφαση 299/2025 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) απορρίπτει την ενδικοφανή προσφυγή κατά της Πράξης Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Κληρονομιάς της Προϊσταμένης της Δ.Ο.Υ. Πατρών. Η πράξη αφορούσε κληρονομιά του 2013 και καταλόγισε οφειλόμενη διαφορά φόρου ύψους 7.805,13 ευρώ, λόγω ανακριβούς δήλωσης της αξίας κληρονομιαίων ακινήτων, συνολικού ποσού προς καταβολή 17.171,29 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων τόκων).
Ο προσφεύγων επικαλέστηκε παραγραφή του δικαιώματος ελέγχου και εσφαλμένη εκτίμηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων. Η ΔΕΔ έκρινε ότι δεν επήλθε παραγραφή, καθώς η δεκαετής προθεσμία (άρθρο 102 ν.2961/2001) έληγε 31.12.2024 και η πράξη εκδόθηκε εντός αυτής. Επιπλέον, έκρινε ότι ο έλεγχος εφάρμοσε ορθά τη φορολογική νομοθεσία και τις οδηγίες της Διοίκησης (ΠΟΛ.1129/2004) για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων, χρησιμοποιώντας τον μέσο όρο των συγκριτικών στοιχείων και των αντικειμενικών αξιών πρώτης εφαρμογής.

Δυνατότητα και έκταση αναδρομικής αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών ακινήτων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Η Διοίκηση δύναται να εκδώσει νέες πράξεις αναπροσαρμογής των τιμών ακινήτων και να προσδώσει σε αυτές αναδρομική ισχύ μόνον καθόσον αφορά τις ακυρωθείσες, για τυπικούς λόγους, με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας πράξεις της, απαλλαγμένες από τις πλημμέλειες των ακυρωθεισών, εκφέροντας προς τούτο νέα αιτιολογημένη κρίση, η δε ισχύς των νέων πράξεων μπορεί να αναδράμει στον χρόνο ενάρξεως ισχύος κάθε μιας των ακυρωθεισών. (ομοφ.) β) Αντιθέτως, σε περίπτωση εκδόσεως πράξεων αναπροσαρμογής των τιμών ακινήτων, στα οποία δεν αφορούσαν οι ακυρωθείσες με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας πράξεις, δεν είναι επιτρεπτή η πρόσδοση αναδρομικής ισχύος, τυχόν δ’ εκδοθησόμενες θα είναι ανίσχυρες κατά το μέρος που αναδράμουν σε χρόνο προς της απαιτούμενης δημοσιεύσεώς τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθιστώντας ακυρωτέες και τις τυχόν κατ’ εφαρμογή τους εκδοθησόμενες ατομικές πράξεις. (ομοφ.)

Υποχρέωση επιστροφής του ΦΠΑ που καταβλήθηκε από κατασκευαστή, βάσει ειδικής δηλώσεως μεταβιβάσεως ακινήτου, και είχε υπολογιστεί επί της αντικειμενικής αξίας του μεταβιβαζομένου ακινήτου, στην περίπτωση που μετέπειτα επήλθε αναδρομική μείωση των αντικειμενικών αξιών. Η φορολογική αρχή υποχρεούται, ύστερα από υποβολή σχετικής τροποποιητικής δηλώσεως του φορολογούμενου, να επιστρέψει τη διαφορά του φόρου προστιθεμένης αξίας (ΦΠΑ), η οποία προκύπτει μεταξύ αφενός μεν του καταβληθέντος, βάσει της ειδικής δηλώσεως μεταβιβάσεως ακινήτου, και υπολογισθέντος βάσει της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, και αφετέρου του προκύπτοντος βάσει της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, όπως προσδιορίστηκε δυνάμει της υπ’ αριθμ. ΠΟΛ.1009/2016 αποφάσεως του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, με την οποία αναπροσαρμόστηκαν αναδρομικώς από 21-5-2015 οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, σε συμμόρφωση προς την υπ’ αριθ. 4446/2015 ακυρωτική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (πλειοψ.).

Αν επηρεάζεται ή όχι ο τρόπος υπολογισμού του ενιαίου ειδικού προστίμου που επιβάλλεται κατ' άρθρα 18 και 22 του ν. 4178/2013, από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων του έτους 2016 με την ΠΟΛ.1009/18.1.2016(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Οι τιμές ζώνης που λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 18 και 22 του ν. 4178/2013 είναι εκείνες που ίσχυαν στις 28.7.2011 και, συνεπώς, ο τρόπος υπολογισμού του ενιαίου ειδικού προστίμου δεν επηρεάζεται από το διατακτικό της υπ' αριθμ.4446/2015 αποφάσεως του ΣτΕ, ούτε από τις νέες τιμές ζώνης που καθορίστηκαν με την υπ' αριθμ. ΠΟΛ 1009/18.1.2016 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (ομοφ.).

Εκμίσθωση υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων(...)Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1083/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Δ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι από τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης συνάγεται ότι με την ελεγχόμενη σύμβαση ο ανάδοχος υποχρεούται να παρέχει συγκεκριμένες υπηρεσίες σε τρίτους χρήστες, οι οποίες μάλιστα οριοθετούνται από ένα πλέγμα ειδικών υποχρεώσεων του τόσο προς τους χρήστες (χρόνος και τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) όσο και προς την αναθέτουσα αρχή (τρόπος διαχείρισης και εκμετάλλευσης των σταθμών). Ακόμη, αποκτά το δικαίωμα να έχει ίδια έσοδα από τους τρίτους - χρήστες των παρεχόμενων υπηρεσιών, το οποίο κατ’ ουσίαν συνιστά και το αντάλλαγμά του από την εκμετάλλευση των χώρων στάθμευσης, ενώ ο ίδιος αναλαμβάνει την υποχρέωση πλην των άλλων να καταβάλλει το προαναφερθέν σταθερό μηνιαίο μίσθωμα προς τον Δήμο Καλαμάτας. Συγχρόνως, ο ανάδοχος αναλαμβάνει πλήρως τον σχετιζόμενο με την εκμετάλλευση των υπαίθριων σταθμών στάθμευσης επιχειρηματικό κίνδυνο, αφού όχι μόνο δεν υπάρχουν εγγυημένα γι’ αυτόν έσοδα, αλλ’ αντιθέτως υποχρεούται ο ίδιος, πέραν της κάλυψης των λειτουργικών εξόδων των σταθμών, στην καταβολή ετήσιου ανταλλάγματος στον Δήμο Καλαμάτας. Συνεπώς, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη, καίτοι παραχωρείται και η χρήση των ακινήτων, η υπό ανάθεση σύμβαση δεν αποτελεί σύμβαση εκμισθώσεως για την οικονομικώς επωφελέστερη αξιοποίηση των εν λόγω ακινήτων προς άντληση εσόδων, η οποία σύμβαση ρητώς εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4413/2016 (άρθρο 9 παρ. 8 περ. α), αλλά συνιστά κατά τον προέχοντα χαρακτήρα της σύμβαση παραχωρήσεως υπηρεσιών. Τούτο δε, παρά τον ρητό χαρακτηρισμό της σύμβασης στη διακήρυξη ως «σύμβασης μίσθωσης», ο οποίος, άλλωστε, δεν είναι δεσμευτικός για το Δικαστήριο (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 982/2023).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. 

Σύμβαση πώλησης και επαναμίσθωσης αστικών ακινήτων...ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 275/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι έσφαλε το Κλιμάκιο αποφαινόμενο ως ανωτέρω, καθόσον προέβη, προεχόντως, σε έλεγχο σκοπιμότητας και, δευτερευόντως, σε έλεγχο της ορθότητας των κρίσεων του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων (Σ.Ε.). Ειδικότερα, το Κλιμάκιο υπερέβη την αρμοδιότητά του χαρακτηρίζοντας την επίμαχη συναλλαγή ως ειδική μορφή δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου από τον ιδιωτικό τομέα, περίπτωση, άλλωστε, που δεν συντρέχει εν προκειμένω, διότι η ελεγχόμενη συναλλαγή αφορά, κατ’ άρθρο 1 παρ. 1 περιπτ. α του ν. 3581/2007, στη σύνθετη μορφή αξιοποίησης της πώλησης ακινήτων με ταυτόχρονη επαναμίσθωσή τους στον προηγούμενο κύριο, ήτοι το Ελληνικό Δημόσιο (sale & lease back), καθόσον δεν παραθέτει αναλυτικά τα στοιχεία εκείνα που δικαιολογούν τον διάφορο χαρακτηρισμό της επίμαχης συναλλαγής. Περαιτέρω, οι κρίσεις του Σ.Ε. σχετικά με το επωφελές και συμφέρον της ελεγχόμενης συναλλαγής για το ... και το Ελληνικό Δημόσιο άπτονται οικονομικών ζητημάτων που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις στον οικονομικό και χρηματοοικονομικό τομέα, ήτοι πρόκειται για αμιγώς τεχνικές κρίσεις, οι οποίες δεν ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 9 παρ. 4 του ν. 3986/2011 και 35 του ν. 4129/2013. Σε κάθε δε περίπτωση, η γνωμοδότηση του Σ.Ε. είναι σαφώς και επαρκώς αιτιολογημένη σε σχέση με τον επωφελή και συμφέροντα χαρακτήρα της ελεγχόμενης συναλλαγής. Τούτο διότι η αιτιολογία δεν περιορίζεται στη διαβεβαίωση ότι τα αξιοποιούμενα ακίνητα θα πωληθούν σε τιμή μεγαλύτερη από την αγοραία αξία τους, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει το Κλιμάκιο, αλλά το Σ.Ε., αφού, όπως μνημονεύεται ρητά στην κρίσιμη γνωμοδότηση, έλαβε υπόψιν του τα χαρακτηριστικά της συναλλαγής και τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς, εξέτασε όλα τα κατά την κρίση του, που επίσης είναι τεχνική, απαιτούμενα και κρίσιμα προς τούτο στοιχεία της ενιαίας συναλλαγής πώλησης και ταυτόχρονης μίσθωσης των ακινήτων, τα οποία και παρέθεσε αναλυτικά στο σώμα των από 18.10.2013 Πρακτικών του. Ειδικότερα, το Σ.Ε. έλαβε υπόψη του κατά κύριο λόγο τα ακόλουθα: α) την από 17.10.2013 παρουσίαση των Χρηματοοικονομικών Συμβούλων, β) την σχετική Έκθεση του Ανεξάρτητου Εκτιμητή, τα πορίσματα της οποίας βασίζονται, μεταξύ άλλων, και στα συμπεράσματα του τρίτου εκτιμητή “…” (βλ. την από 30.4.2013 Έκθεση) που προσδιόρισε το αγοραίο μίσθωμα έκαστου εκ των είκοσι οκτώ (28) ακινήτων, γ) το από 16.10.2013 γνωμοδοτικό σημείωμα του Επ. Καθηγητή Νομικής … περί της μη εφαρμογής των αντικειμενικών αξιών κατά την πώληση ακινήτων του ..., δ) τα τελικά Σχέδια των Συμβάσεων Πώλησης και Μίσθωσης και ε) τις δεσμευτικές προσφορές των τριών προεπιλεγέντων επενδυτών, έγγραφα, τα οποία ανεξαρτήτως του ότι λήφθησαν υπόψη για την έκδοση της γνωμοδότησης του Σ.Ε., αποτελούν και το έρεισμα για την έκδοση της σχετικής απόφασης του Δ.Σ. του .... (βλ. και σκέψη ΙV περιπτ. στ της παρούσας). Εξάλλου το Σ.Ε. εξέτασε, ως τα, κατά την άποψή του, κρίσιμα στοιχεία, τους βασικούς όρους της συναλλαγής, όπως αυτοί αναφέρονται στην ρηθείσα παρουσίαση των Χρηματοοικονομικών Συμβούλων (βλ. σελ. 4), ήτοι μεταξύ άλλων, τη διάρκεια μίσθωσης, το ετήσιο μίσθωμα, ότι το κόστος της βαριάς συντήρησης θα βαρύνει τον επενδυτή - μελλοντικό κύριο, ενώ το Δημόσιο θα βαρύνεται με το κόστος της ελαφριάς και μόνον συντήρησης, ότι το Δημόσιο θα καλύψει το βασικό και μόνον κόστος ασφάλισης, καθώς και τα επιμέρους χαρακτηριστικά της συναλλαγής, τα οποία, επίσης παρατίθενται και επεξηγούνται στην ως άνω παρουσίαση (βλ. σελ. 5 και 6). Κατ’ ακολουθία αυτών, τόσο η γνωμοδότηση του Σ.Ε., όσο και η επ’ αυτής ερειδόμενη απόφαση του Δ.Σ. του ... περιέχουν επαρκή σαφή και ειδική αιτιολογία ως προς το επωφελές και συμφέρον της ελεγχόμενης συναλλαγής για το Ελληνικό Δημόσιο και επομένως η σχετικώς αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν συντρέχει...Ανακαλεί την 275/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​