Σύμβαση εκπόνησης μελέτης μεταξύ Δημοσίου και αναδόχου εταιρίας – Έγγραφη όχληση εργαζομένων στη μελέτη για καταβολή των αποδοχών τους – Πολλαπλή κατάσχεση απαίτησης εις χείρας του Δημοσίου, ως τρίτου – Δικαιούχος λογαριασμού – Δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 988 ΚΠολΔ και του άρθρου 37 παρ.9 του ν.3669/2008. Δικαιούχος του εκκρεμούντος λογαριασμού της σύμβασης μελέτης είναι η ανάδοχος εταιρία, η οποία για να πληρωθεί πρέπει να προσκομίσει αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο και βεβαίωση περί καταβολής των οφειλομένων απ’ αυτή ασφαλιστικών εισφορών στο ΙΚΑ. Το άρθρο 988 ΚΠολΔ εφαρμόζεται και στη πολλαπλή κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου, ως τρίτου, στην εξετασθείσα όμως περίπτωση, οι επιβληθείσες εις χείρας του Δημοσίου, αναγκαστικές κατασχέσεις επί της απαίτησης του ως άνω λογαριασμού, ανεξάρτητα από την τήρηση των προϋποθέσεων του άρθρου 95 του ν.2362/1995 και της εφαρμογής του άρθρου 988 ΚΠολΔ., είναι άκυρες έναντι του Δημοσίου, διότι επιβλήθηκαν πριν από την παραλαβή της μελέτης, δίχως να επιτρέπεται, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 30 παρ.7 του ν.3316/2005, ενώ και οι έγγραφες οχλήσεις προς τη Διευθύνουσα Υπηρεσία των εργαζομένων της αναδόχου στη μελέτη για καταβολή αποδοχών τους δεν δεσμεύουν την Υπηρεσία, διότι δεν εφαρμόζεται στη σύμβαση μελέτης η διάταξη του άρθρου 37 παρ.9 του ν.3669/2008 περί δημοσίων έργων. (ομοφ.)

Εφαρμογή ή μη του άρθρου 34 παρ. 7 του ΠΔ 609/1985, για την πληρωμή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία των αποδοχών του προσωπικού του αναδόχου. Αδυναμία είσπραξης εγκεκριμένου λογαριασμού από τον ανάδοχο λόγω μη φορολογικής-ασφαλιστικής ενημερότητας.Η πληρωμή από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία των αποδοχών του προσωπικού του αναδόχου, σε εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 34 παρ. 7 του Π.Δ. 609/1985, είναι ανεξάρτητη από την έλλειψη φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας του αναδόχου, δικαιολογητικών απαραίτητων για την από τον ανάδοχο είσπραξη εγκεκριμένου λογαριασμού. Το ποσό όμως της εν λόγω καταβολής, το οποίο συνιστά ανταπαίτηση του εργοδότη κατά του αναδόχου, δεν μπορεί να συμψηφιστεί σε ήδη εγκριθέντα λογαριασμό, αφού αυτός πλέον μετά την έγκρισή του δεν μπορεί να τροποποιηθεί, αλλά θα αφαιρεθεί από τον επόμενο λογαριασμό μέσω της διαδικασίας εγκρίσεώς του από την Διευθύνουσα Υπηρεσία.

Συμβάσεις δημοσίων έργων – Ζητήματα σχετικά με τη διαδικασία και τα απαιτούμενα για την πληρωμή του αναδόχου του έργου δικαιολογητικά 1) Στις συμβάσεις δημοσίων έργων που διέπονται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (και ενόψει του γεγονότος ότι δεν δίδεται συγκεκριμένο ιστορικό), δεν απαιτείται να συνοδεύονται οι υποβαλλόμενοι (από τον ανάδοχο και προς τη Διευθύνουσα Υπηρεσία) προς έγκριση λογαριασμοί από δικαιολογητικά πληρωμής (φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα και αποδείξεις κρατήσεων). Η προσκόμιση των δικαιολογητικών αυτών αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση της εντολής πληρωμής των λογαριασμών. Εφόσον δεν προσκομισθούν, δεν καθίσταται υπερήμερος ο κύριος του έργου. Το τιμολόγιο πληρωμής ειδικότερα μπορεί να προσκομίζεται μεταγενέστερα, κατά την εκταμίευση (την είσπραξη του ποσού της πιστοποίησης). 2) Στις συμβάσεις δημοσίων έργων που διέπονται από τις διατάξεις του ν. 3669/2008, δεν απαιτείται η έκδοση από τον ανάδοχο τιμολογίου για τις πιστοποιηθείσες εργασίες του υποβληθέντος λογαριασμού, προκειμένου να εκδοθεί από την διευθύνουσα υπηρεσία εντολή πληρωμής του λογαριασμού, επομένως καθίσταται υπερήμερος ο κύριος του έργου εφόσον δεν εκδίδει τέτοια εντολή πληρωμής. Το τιμολόγιο μπορεί να προσκομίζεται κατά την εκταμίευση, δηλαδή κατά την είσπραξη του ποσού της πιστοποίησης. 3) Οι συνέπειες της υπερημερίας του κυρίου του έργου λόγω μη εξόφλησης του λογαριασμού αν και ο ανάδοχος προσκόμισε όλα τα απαιτούμενα από το νόμο δικαιολογητικά, αφορούν σε όλα τα δικαιώματα του αναδόχου που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 3669/2008, δηλαδή α) στο δικαίωμά του για καταβολή αποζημίωσης για θετικές ζημίες β) στο δικαίωμά του για καταβολή τόκου υπερημερίας και γ) στο δικαίωμά του να ζητήσει τη διακοπή των εργασιών και την διάλυση της σύμβασης υπό τις ειδικότερες προϋποθέσεις που τάσσουν οι σχετικές διατάξεις του ν. 3669/2008 (ομοφ.)

Εκχώρηση αναδόχου δημοσίου έργου – Ασφαλιστική ενημερότητα – Αξιώσεις εργαζομένων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1) Η σύμβαση εκχώρησης απαίτησης αναδόχου δημοσίου έργου κατά του δημοσίου, είναι νόμιμη εφ’ όσον τηρηθούν οι διατυπώσεις του άρθρου 95 του ν. 2362/1995 και η απαίτηση είναι εκχωρητέα κατά νόμο και ορισμένη. 2) Κρίσιμος χρόνος για την ύπαρξη πιστοποιητικού ασφαλιστικής ενημερότητας του αναδόχου-εκχωρητή είναι ο χρόνος της πληρωμής. 3) Οι εργαζόμενοι του αναδόχου, έχουν αξίωση κατά του Δημοσίου υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 37 του ν. 3669/2008. (ομοφ.) ΑΠΟΔΕΚΤΗ

Καθυστέρηση πληρωμών από ανάδοχο Δημ.Εργου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, μη νομίμως έλαβαν χώρα οι πληρωμές στο προσωπικό του αναδόχου του επίμαχου έργου από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων, σύμφωνα με τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο διαφωνίας και την ορθή επισήμανση της Υ.Δ.Ε. Ν. Λάρισας στο 4475,5155,5156/15.1.2010 έγγραφο επιστροφής δικαιολογητικών προς την Ε.Υ.Δ.Ε. Κάρλας. Τούτο δε διότι πέραν των προβλεπόμενων στο άρθρο 37 παρ. 9 του ν. 3669/2008 προϋποθέσεων (καθυστέρηση πληρωμών από τον ανάδοχο, κλήση προς αυτόν για εξόφληση των εργαζομένων και γραπτή όχληση αυτών προς την υπηρεσία), πρέπει για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου να συντρέχει σωρευτικά και η προϋπόθεση ύπαρξης ενεργής απαίτησης του αναδόχου του έργου σε βάρος του κυρίου του έργου από εκτελεσθείσες εργασίες. Αυτή δε η απαίτηση πρέπει να αποδεικνύεται με τον οριζόμενο στο άρθρο 53 του ν. 3669/2008 τρόπο, ήτοι βάσει πιστοποιήσεων και λογαριασμών των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί. Απορριπτέος, εξάλλου, τυγχάνει ο ισχυρισμός της υπολόγου ότι «το “λαβείν” του εργολάβου είναι συνώνυμο πίστωσης που σημαίνει παροχή δανείου έναντι μελλοντικής ανταπόδοσης» (βλ. το από 16.4.2010 έγγραφο της υπολόγου ....), αφού, όπως προεκτέθηκε, η ύπαρξη οφειλής του κυρίου του έργου προς τον εργολάβο αποδεικνυόμενη από πιστοποιήσεις εκτέλεσης εργασιών, είναι προϋπόθεση για την εφαρμογή των ευεργετικών για τους απασχολούμενους στο έργο προμνησθεισών διατάξεων. Ωστόσο, ενόψει του δυσερμήνευτου των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 37 παρ. 9 του ν. 3669/2008 το οποίο έπρεπε να εφαρμοστεί σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 53 του ίδιου νόμου, καθώς και λόγω της έλλειψης τόσο νομολογίας των Δικαστηρίων επί του επίμαχου νομικού ζητήματος όσο και εγκυκλίων οδηγιών από τη Διοίκηση για την εφαρμογή αυτών, καθώς και εκ του γεγονότος ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης, μέσω της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Β.Ε. Αθηνών, των ποσών που πληρώθηκαν από τον Δημόσιο, με τα επίμαχα Χ.Ε., προς τους εργαζόμενους του εκπτώτου αναδόχου, το Τμήμα κρίνει, ότι, στην προκειμένη περίπτωση, η πληρωμή του προσωπικού του αναδόχου δεν έγινε με σκοπό την καταστρατήγηση των κείμενων διατάξεων, αλλά επειδή τα αρμόδια όργανα της Ε.Υ.Δ.Ε. Κάρλας, τελούσαν σε πλάνη ως προς την έννοια των ως άνω διατάξεων, υπολαμβάνοντας ότι για την εκταμίευση των ως άνω ποσών δεν απαιτούνταν πιστοποιήσεις εργασιών του αναδόχου, η πλάνη τους δε αυτή είναι συγγνωστή. Συνεπώς, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Βεβαίωση ημερομηνίας γέννησης απαίτησης της αναδόχου του έργου «Κατασκευή στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο Σισανίου Ν. Κοζάνης» για την πληρωμή προσθέτων υπερσυμβατικών εργασιών.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η αξίωση της αναδόχου, για την πληρωμή υπερσυμβατικών εργασιών, γεννήθηκε την 19-1-2009, ημερομηνία έγκρισης, από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, της τελικής επιμέτρησης χωρίς τις υπερσυμβατικές εργασίες, η οποία ήταν και η πρώτη βλαπτική για την ανάδοχο πράξη της Δ/νουσας Υπηρεσίας και η οποία διορθώθηκε με την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, που επέλυσε τη διαφωνία που προέκυψε. (πλειοψ.)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, εφόσον η πληρωμή της αναδόχου καθυστέρησε πέραν του διμήνου από την υποβολή του ως άνω λογαριασμού προς έγκριση από τη διευθύνουσα υπηρεσία, χωρίς υπαιτιότητά της, οφείλεται τόκος υπερημερίας, αφού η ανάδοχος υπέβαλε έγγραφη όχληση και από το χρόνο υποβολής αυτής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Εργολαβικό αντάλλαγμα νέων, απαραιτήτων συμπληρωματικών εργασιών μετά μελέτη, χωρίς οικονομική προέγκρισι μετ έκδοσι πληρωμής του λογαριασμού.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Ι. Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 5 παρ.7,8 Ν 1418/1984 και 40 παρ.1,7 ΠΔ 609/1985 συνάγεται ότι, αν εγκριθεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία ο Λογαριασμός τον οποίον υποβάλλει εις αυτήν ο ανάδοχος για την πληρωμή των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί και εκδοθεί από την υπηρεσία σχετική εντολή πληρωμής, ο κύριος του έργου υποχρεούται να εξοφλήσει την εντολή πληρωμής εκδίδοντας σχετικό χρηματικό ένταλμα. Η δε διευθύνουσα υπηρεσία δεν δύναται πλέον να τροποποιήσει την, ήδη, αυτοδικαίως, εγκριθείσαν πιστοποίησι. (πρβλ. ΣτΕ 1674/1997, 1434/1999). ΙΙ. Εν όψει των ανωτέρω, εις την υπ όψιν περίπτωσι ανάγκης νέων, απαραίτητων συμπληρωματικών εργασιών, μετά μελέτη, χωρίς οικονομική προέγκρισι, εφόσον, ο εις το ιστορικόν 1ος Λογαριασμός του έργου ενεκρίθη από την Διευθύνουσα Υπηρεσία και η σχετική επ αυτού 1η Εντολή Πληρωμής της ιδίας Διευθυνούσης Υπηρεσίας δεν ανεκλήθη ούτε ηκυρώθη δικαστικώς, συντρέχει νόμιμος περίπτωσις εξοφλήσεως της σχετικής εντολής πληρωμής, κατά τα προεκτεθέντα (ιδία ΣτΕ 4609/97 ΔΔ 98.747) και εις το τιθέμενον ερώτημα προσήκει απάντησις καταφατική.

Η διευθύνουσα υπηρεσία υποχρεούται εντός μηνός από της υποβολής εκ μέρους του αναδόχου του έργου πιστοποιήσεως όπως προβεί στην έγκριση της πιστοποίησης αυτής, διότι, άλλως εάν η ανωτέρω μηνιαία προθεσμία παρέλθει άπρακτος, η υποβληθείσα πιστοποίηση θεωρείται, με την πάροδο της προθεσμίας αυτής, εγκεκριμένη, τυχόν δε μεταγενεστέρως γενόμενη έγκρισή της είναι τυπική, επιβεβαιώνουσα απλώς τη με την πάροδο της προθεσμίας χωρήσασα έγκριση της υποβληθείσας πιστοποίησης. Η διευθύνουσα υπηρεσία δεν δύναται πλέον να τροποποιήσει την ήδη αυτοδικαίως με την πάροδο του μήνα από την υποβολή της εγκριθείσα πιστοποίηση, διότι εκδιδόμενη αναρμοδίως κατά χρόνο είναι παράνομη και ως εκ τούτου ακυρωτέα.

Δημόσια έργα. Μετά την έγκριση των λογαριασμών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία ανακύπτει υποχρέωση του κυρίου του έργου προς πληρωμή τους. Τόκος υπερημερίας οφείλεται από την υποβολή έγγραφης όχλησης με το επιτόκιο που ορίζεται στο π.δ. 166/2003. Προληπτικός έλεγχος των δαπανών του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των νπδδ από το Ε.Σ. Δεν ελέγχεται παρεμπιπτόντως και η νομιμότητα των ατομικών διοικητικών πράξεων ανάθεσης της εκτέλεσης του έργου στον ανάδοχο. Υπαρξη περισσοτέρων χρεών του οφειλέτη και καταλογισμός των καταβολών κατά τα άρθρα 422-423 ΑΚ.