Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ). Προγραμματικές συμβάσεις. Οροι χρηματοδοτήσεως τούτων. Είναι νόμιμη η μη θεώρηση από το οικείο όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ΥΠ.ΠΟ. χρηματικών ενταλμάτων των υπό του Τ.Α.Π.Α. χρηματοδοτήσεων των προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ ΥΠ.ΠΟ. - ΤΑΠΑ - Δήμων/Κοινοτήτων, εφόσον αυτά δεν συνοδεύοντο από τα απαραίτητα κατά νόμο (άρθρο 5 π.δ.471/75) δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη βασιμότητά τους (ήτοι αποδεικνύουν τις διάφορες πληρωμές που έγιναν από τους φορείς εκτελέσεως των έργων των οικείων προγραμματικών συμβάσεων, την πρόοδο των σχετικών εργασιών κλπ.).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αποκατάσταση και συντήρηση αρχαίου θεάτρου:..Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο ότι θα τροποποιηθεί το χρονοδιάγραμμα (Παράρτημα Ι) της σύμβασης ώστε ο χρόνος διενέργειας της πρώτης αναφερόμενης πράξης εκτέλεσης να έπεται του χρόνου έκδοσης της πράξης του Κλιμακίου και της συνακόλουθης υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης.

Συμμετοχή Δήμου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας. Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 265 παρ. 8 του Δ.Κ.Κ. για υποχρεωτική λύση της άνω εταιρίας, αφού δεν έχουν παρέλθει τρεις συνεχόμενες ζημιογόνες εταιρικές χρήσεις μετά διετία από την προσαρμογή, στις 17.1.2008, της άνω εταιρίας στις διατάξεις του νέου Δ.Κ.Κ. και, ως εκ τούτου, μη προβαλλομένου άλλου λόγου μη νομιμότητας της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνης, πρέπει αυτό να θεωρηθεί.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» (στο εξής «…. Α.A.Ε.») για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και 1.378.742,36 (με Φ.Π.Α).(....)Τέλος, κατά πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...), η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, χωρίς να πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, όπως εν προκειμένω, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της σχετικής διαδικασίας ανάθεσης.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).

Νομιμότητα σχεδίου προγραμματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά, το υποβληθέν για έλεγχο οικείο σχέδιο σύμβασης, μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. … και του Συνδέσμου Ύδρευσης Δήμων …, … και Κοινοτήτων περιοχής .., έχει το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο, και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου αυτού, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της...Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ  της Δ.Ε.Υ.Α.  …  και   του   Συνδέσμου   Ύδρευσης      Δήμων .., … και Κοινοτήτων περιοχής ...

Παροχή Υπηρεσιών:Ζητείται η ανάκληση της 4/2022 Πράξης του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης ανάμεσα στον «…..» (στο εξής: «προσφεύγων») και στην υπέρ αυτού ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία με την επωνυμία «…… Ανώνυμη Εταιρεία» με αντικείμενο την «Μεταφορά του υπολείμματος της Εγκατάστασης Επεξεργασίας ΑΣΑ Περιφέρειας Ηπείρου», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 454.132,76 ευρώ, με αιτιολογία ότι η αρμοδιότητα μεταφοράς του υπολείμματος ανήκει στην Περιφέρεια Ηπείρου.(....)Το ζητούμενο για τον προσφεύγοντα δημόσιο συμφέρον δεν είναι θεμελιωτικό αρμοδιότητας, αντίθετα, εξυπηρετείται μέσω της υλοποίησης της προγραμματικής σύμβασης και της σύμβασης σύμπραξης. Αν, περαιτέρω, κατά την κρίση του, υφίσταται πλημμελής εκπλήρωση της από 22.3.2013 προγραμματικής σύμβασης εκ μέρους της Περιφέρειας Ηπείρου, ο ανάδοχος της οποίας κατά τους ως άνω ισχυρισμούς υστερεί τεχνικά, ο προσφεύγων, δύναται να επιδιώξει τα δικαιώματά του που απορρέουν από την προγραμματική σύμβαση και το δίκαιο που τη διέπει. Αποφαίνεται ότι δεν πρέπει να ανακληθεί η 4/2022 Πράξη του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1308/2022.

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την ενίσχυση υπηρεσιών καθαριότητας:.επιδιώκεται η ανάκληση της 6/2018 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου . Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρώτη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια ήρθη, ενόψει της προσκόμισης αναλυτικού προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, ο οποίος εκ παραδρομής δεν υποβλήθηκε στον Επίτροπο και στον οποίο αναφέρονται με σαφήνεια και πληρότητα τα επιμέρους κόστη, ήτοι το κόστος απασχόλησης του προσωπικού βάσει ειδικότητας, το κόστος λειτουργίας οχημάτων, καθώς και το έμμεσο διαχειριστικό κόστος της σύμβασης για την απασχόληση λοιπού προσωπικού (διοικητικού, οικονομικού προσωπικού κ.λπ.) και τα έξοδα που αναλαμβάνει ο φορέας (επικοινωνίας κ.λπ.) για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, από το άθροισμα των οποίων προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός της προγραμματικής σύμβασης. Ωστόσο, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση παρίσταται μη νόμιμη, καθόσον i) δεν προκύπτουν συγκεκριμένοι και σαφείς αντικειμενικοί λόγοι που καθιστούν αδύνατη την εκ μέρους του Δήμου … άσκηση των ανατιθέμενων εργασιών για τη συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων από το ήδη υπηρετούν προσωπικό του και με ίδια μέσα, εξαιρουμένου του φορτηγού με αρπάγη για την αποκομιδή των ογκωδών αντικειμένων, ενόψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση της δημόσιας διοίκησης καθώς και του γεγονότος ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης αποτελεί το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτή αποτελέσματος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται διακωλυτικοί της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου λόγοι, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυνΤμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/1355/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης υπέρ της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Δήμου σε εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της ανωτέρω Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον κατά παράβαση των άρθρων 225 του ν. 3463/2006 και 100 του ν. 3852/2010, αντικείμενο της σύμβασης δεν είναι η παροχή εκ μέρους της Κοινωφελούς Επιχείρησης υπηρεσιών ή έργου με αναπτυξιακό χαρακτήρα, επιπλέον δε η σύμβαση δεν έχει το ελάχιστο εκ του νόμου αναγκαίο περιεχόμενο, αφού δεν προβλέπονται εκατέρωθεν υποχρεώσεις των αντισυμβαλλόμενων μερών.

Συμμετοχή Δήμου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις αιτιολογίες της μείζονας σκέψης το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν αποδείχθηκε ότι η γενόμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας …. Α.Ε. συνδέεται όχι με την κάλυψη αποκλειστικά των λειτουργικών δαπανών αυτής και την αντιμετώπιση των οικονομικών της υποχρεώσεων, αλλά με τη βελτίωση των παρεχόμενων απ’ αυτή υπηρεσιών ή με την προσθήκη άλλων δραστηριοτήτων στους καταστατικούς της σκοπούς. Συνεπώς η ως άνω καταβολή αυξημένου κεφαλαίου από το Δήμο αποτελεί στην ουσία χρηματοδότηση της εν λόγω επιχείρησης, η οποία απαγορεύεται από το άρθρο 277 παρ.8 του Δ.Κ.Κ., συνιστά δε και ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση και παραβιάζει το άρθρο 87 παρ. 1 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Προγραμματικές Συμβάσεις.(..) ζητείται η ανάκληση της 266/2016 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΔΣΑ) του ....και των Δήμων – μελών του, (..) Το Κλιμάκιο κατέληξε στην κρίση του αυτή με την ακόλουθη αιτιολογία: α) η προγραμματική σύμβαση δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, δοθέντος ότι αφορά στον καθορισμό του τρόπου χρηματοδότησης και εν γένει λειτουργίας του εισπρακτικού μηχανισμού μεταξύ των ωφελούμενων Δήμων για την υλοποίηση της εμπίπτουσας στις αρμοδιότητες των Φορέων Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (Φο.Σ.Δ.Α.) του ....υπηρεσίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν στον καθορισμό της τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α. β) Η δυνατότητα σύναψης της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των ΟΤΑ και των Φο.Σ.Δ.Α. δεν έχει την έννοια ότι οι εξυπηρετούμενοι Δήμοι -μέλη του Φο.Σ.Δ.Α. δύνανται να χρηματοδοτούν απευθείας, μέσω των προϋπολογισμών τους, την ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, πέραν της υποχρεωτικής ετησίας εισφοράς που καταβάλλουν αυτοί στον Φο.Σ.Δ.Α., διότι αυτό θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του θεσμού της προγραμματικής σύμβασης σε εργαλείο παράκαμψης και καταστρατήγησης των διατάξεων για την τιμολογιακή πολιτική των Φο.Σ.Δ.Α. και γ) η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση δεν δύναται να θεωρηθεί ως τροποποίηση των όρων της ήδη υπαχθείσας στον προσυμβατικό έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Σ.Δ.Σ.Α. του ....και του Δήμου ... (πράξη 259/2015 Ζ Κλιμακίου), αφού οι αντισυμβαλλόμενοι του Σ.Δ.Σ.Α. στις ως άνω δύο περιπτώσεις δεν ταυτίζονται.(..) 7. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα αποφαίνεται ότι: Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων είναι αρμόδιοι στο πλαίσιο του Εθνικού αλλά και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων κάθε Διαχειριστικής Ενότητας ή περισσότερων διαχειριστικών ενοτήτων. (..)Όμως οι Δήμοι έχουν «οιονεί συντρέχουσα αρμοδιότητα» με την αρμοδιότητα των Φο.Σ.Δ.Α. για την ως άνω περιγραφόμενη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την οποία ασκούν μόνο κατ’ εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, ...Ακολούθως, οι Φο.Σ.Δ.Α. μπορούν να συμβάλλονται με Δήμους ως κύρια συμβαλλόμενα μέρη σε προγραμματικές συμβάσεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010. (..) Στην προκειμένη υπόθεση, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :α) Ο τρόπος χρηματοδότησης της ενδιάμεσης λύσης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων του ....έχει ήδη εγκριθεί με την 259/2015 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,β) Η παρούσα σύμβαση, λειτουργεί ως εκτελεστική της αρχικής προγραμματικής σύμβασης, με την οποία προσδιορίζεται, με ειδικότερο τρόπο, ο τρόπος κατανομής του βάρους της χρηματοδότησης του έργου, ο οποίος, λόγω της ιδιαιτερότητας της περίπτωσης αυτής, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί με την αρχική προγραμματική σύμβαση. Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός της παρούσας σύμβασης ταυτίζεται με το εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο θα καταβληθεί στην ... Α.Ε., η οποία αναδείχθηκε μειοδότρια για την εκτέλεση του υπό κρίση έργου. γ) δεν καταστρατηγήθηκαν οι διατάξεις περί τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Σ.Δ.Α., όπως εσφαλμένα έκρινε το Κλιμάκιο, αφού οι διατάξεις αυτές προϋποθέτουν ότι ο Φο.Σ.Δ.Α. θα έχει συσταθεί, θα λειτουργεί και θα ασκεί τις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί....γ) Εσφαλμένα το Κλιμάκιο έκρινε ότι η χρηματοδότηση του έργου αυτού γίνεται, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, απευθείας από τους προϋπολογισμούς των Δήμων δοθέντος ότι, η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του Φο.Σ.Δ.Α. και θα καλυφθεί με χρήματα που θα δοθούν από τους Δήμους με έσοδα από τα ανταποδοτικά τους τέλη και αν αυτά δεν επαρκούν, δύνανται να διατεθούν έσοδα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, υπό την προϋπόθεση ότι σχετικό αίτημα του Φο.Σ.Δ.Α θα εγκριθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.(..)Ανακαλεί την 266/2016 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.