Αιγιαλός. Επανακαθορισμός των ορίων της ζώνης παραλίας, υφισταμένου του σχεδίου πόλεως. Εφαρμογή ή μη στην περίπτωση που προηγήθηκε η χάραξη της οριογραμμής της παραλίας και ακολουθεί η ρυμοτομική επέκταση. Εφαρμοστέες διατάξεις.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η παρ. 6 του άρθρου 7 του Ν 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις», που δίνει τη δυνατότητα επανακαθορισμού των ορίων της παραλίας με την προϋπόθεση ότι η απαλλοτρίωση για την παραλία δεν έχει συντελεσθεί, αφορά αποκλειστικά στο εδάφιο α΄ της παρ. 5 του άρθρου 7 του ίδιου νόμου και δεν επεκτείνεται στο εδάφιο ε΄ της ιδίας παραγράφου του ιδίου άρθρου.

Δυνατότητα δεύτερης επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης υπό την ισχύ του ν. 4759/2020, σε περίπτωση που οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου που απαλλοτριώνεται.(..)Μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4759/2020 δεν είναι επιτρεπτή η εκ νέου ολική ή μερική ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, στο οποίο είχε ήδη επανεπιβληθεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, που προβλέπεται στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και εάν ο οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου ένεκα της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα με συγκλίνουσες αιτιολογίες).

Τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου Δήμου (...) Εν συνεχεία, με την διάταξη της παραγρ. 3 του κεφαλαίου Δ του άρθρου 29 του ν. 2831/2000 κατηργήθησαν όλες οι διατάξεις, με τις οποίες είχαν μεταβιβασθή αρμοδιότητες πολεοδομικών ρυθμίσεων στους νομάρχες και σε δημοτικά ή κοινοτικά συμβούλια. (...) Επειδή, ανεξαρτήτως του γεγονότος, ότι η προσβαλλομένη υπ' αριθμ. 197/3.5.2001 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου … έχει αντικατασταθή με την εκδοθείσα μετά την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως υπ' αριθμ. 433/25.10.2001 απόφαση του ιδίου Συμβουλίου, η απόφαση αυτή στερείται εκτελεστότητος, διότι αποτελεί γνωμοδότηση, εκδοθείσα κατά την διαδικασία του άρθρου 3 του ν.δ. της 17.7/16.8.1923. Απορρίπτει την αίτηση.

Δόμηση εκτός σχεδίου - Κατάτμηση γηπέδων - Δουλεία διόδου - Κοινόχρηστοι χώροι.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Κατάτμηση γηπέδου σε μικρότερα γήπεδα άνω των 4.000 τ.μ. εκάστου, προ της ισχύος του Ν 3212/2003 και μεταγενέστερη σύσταση πραγματικής δουλείας μεταξύ του πωλητού που παρακράτησε στην κυριότητά του εδαφική λωρίδα άνω των 4.000 τ.μ. και των αγοραστών των επί μέρους κατατμηθέντων γηπέδων, από μόνη της δεν παραβιάζει το άρθρο 20 ΝΔ 17.7/16.8.1923, πλην εναπόκειται στον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., μετά γνώμη του ΚΣΧΟΠ, να κρίνει αν, με βάση τα πραγματικά περιστατικά, υποκρύπτεται ή όχι απαγορευμένη έμμεση δημιουργία κοινόχρηστων χώρων.

Αναγκαστική απαλλοτρίωση - Mη συντέλεση - Αυτοδίκαιη άρση κατόπιν δικαστικής απόφασης - Δυνατότητα τροποποίησης ρυμοτομικού σχεδίου - Υποχρέωση ή μη για αντιστάθμισμα κοινοχρήστων χώρων - Εισφορά γης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1α) Μετά την παρέλευση 18μήνου από τη δημοσίευση δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης σε ρυμοτομική απαλλοτρίωση χωρίς συντέλεσή της, είναι επιτρεπτή η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου όχι μόνο μετά δικαστική απόφαση, αλλά και μετά χορήγηση βεβαίωσης της υπηρεσίας για αυτοδίκαιη άρση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. 1β) Διαφορετική όμως είναι η περίπτωση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων που κηρύχθηκαν υπό την ισχύ του ΝΔ 797/1971 και πριν την κατάργησή του με το Ν 1337/1983, για τις οποίες έχει παρέλθει «εύλογος» χρόνος από την κήρυξή τους χωρίς να κινηθούν οι διαδικασίες συντέλεσης της απαλλοτρίωσης. Μόνο μετά από δικαστική απόφαση που θα διαπιστώνει την παρέλευση εύλογου χρόνου από την κήρυξη της απαλλοτρίωσης χωρίς συντέλεσή της είναι δυνατή η εξέταση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου. 2α) Στην περίπτωση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου μετά τη χορήγηση βεβαίωσης αυτοδίκαιης άρσης λόγω παρόδου απράκτου του 18μήνου από τη δημοσίευση της δικαστικής απόφασης καθορισμού αποζημίωσης, δεν απαιτείται αντιστάθμισμα του αποδεσμευόμενου κοινόχρηστου χώρου με άλλον ίσου εμβαδού. 2β) Περαιτέρω έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 2ε του άρθρου 20 του Ν 2508/1997 για την εισφορά γης (όπως προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 11 του Ν 3212/2003).

Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αναφερόμενη σε συγκριτικά στοιχεία που προέκυψαν από σχετική έρευνα αγοράς και εφαρμόζοντας συντελεστές που προσιδιάζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του επίμαχου ακινήτου παρίσταται νομίμως αιτιολογημένη και δεν παραβιάζει την αρχή της οικονομικότητας, συνεκτιμωμένου και του γεγονότος ότι με την εν λόγω αγορά οι ιδιοκτήτες παραιτήθηκαν από δικαστικές απαιτήσεις τους σχετικά με την μη συντελεσθείσα ρυμοτομική απαλλοτρίωση και την προγενέστερη κατάληψη του ακινήτου εκ μέρους του Δήμου.  

Ρυμοτομική απαλλοτρίωση (...) Με τον ν. 1337/1983 που εκδόθηκε σε εκτέλεση της διάταξης του άρθρου 24 του Συντάγματος, για τη χωροταξική αναδιάρθρωση της χώρας, θεσμοθετήθηκε νέα ειδική διαδικασία (διαφορετική από εκείνη του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων) συνολικής διαχείρισης των ακινήτων της οικιστικής περιοχής, με την υποχρέωση των ιδιοκτητών να διαθέσουν χωρίς αποζημίωση μέρος του ακινήτου τους ή με υποχρεωτική συμμετοχή αυτών με ολόκληρο το ακίνητό τους έναντι αντιπαροχής άλλου ακινήτου (ή διαιρεμένης ιδιοκτησίας) ίσης αξίας και εισάγεται νέα διαδικασία απόκτησης κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, η οποία εφαρμόζεται στις περιοχές ένταξης ή επέκτασης του σχεδίου, ενώ προβλέπεται ο τρόπος υλοποίησης της διαχείρισης με την έκδοση της Πράξης Εφαρμογής, με την οποία καθορίζονται τα τμήματα των ακινήτων που αφαιρούνται χωρίς αποζημίωση για εισφορές σε γη (με ποσοστό ανάλογο με την εδαφική έκταση της ιδιοκτησίας) για τη δημιουργία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και υποχρεωτικές αναδασμικές μεταβολές (μετακινήσεις, συνενώσεις, αναδιανομές, ανταλλαγές ακινήτων) ( ΑΠ. Ολομ. 563/2006).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις σκέψεις που προεκτέθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι δεν απαιτείται για την καταβολή αποζημίωσης, λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1337/1983, η αναγνώριση ως ιδιοκτήτη του επίμαχου ακινήτου με δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, αλλά εφαρμόζεται η προαναφερθείσα ειδική διαδικασία που ορίζεται στο νόμο αυτό για τον προσδιορισμό των ιδιοκτητών που περιλαμβάνονται στην πράξη εφαρμογής

Η απόφαση 1799/2024 του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίπτει την αίτηση ακύρωσης κατά προεδρικού διατάγματος που τροποποίησε το ρυμοτομικό σχέδιο του Δήμου Θήβας, επιβάλλοντας εκ νέου ρυμοτομική απαλλοτρίωση σε ακίνητο των αιτούντων, το οποίο είχε χαρακτηριστεί ως κοινόχρηστος χώρος. Οι αιτούντες ισχυρίστηκαν παραβίαση της αρχής της απαγόρευσης δεύτερης επανεπιβολής απαλλοτρίωσης (Ν. 4759/2020) και έλλειψη σοβαρής πολεοδομικής αναγκαιότητας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διαδικασία, η οποία κινήθηκε το 2018, εμπίπτει στις μεταβατικές διατάξεις του Ν. 4787/2021 και όχι στον Ν. 4759/2020, και ότι συντρέχουν αμφότερες οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επανεπιβολή: σοβαροί πολεοδομικοί λόγοι (διατήρηση της λειτουργικότητας της κεντρικής πλατείας) και οικονομική δυνατότητα του Δήμου για την καταβολή της αποζημίωσης.

Ρυμοτομία. Ακίνητα. Επίδραση της αντισυνταγματικότητας του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε πράξη εφαρμογής πολεοδομικής μελέτης.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Δεν υπάρχει περιθώριο εφαρμογής του θεσμού μεταφοράς συντελεστή δόμησης στην περίπτωση ακινήτων τα οποία ρυμοτομούνται, είτε η μεταφορά σ.δ. προβλέπεται σε ακίνητα της ιδίας περιοχής είτε αυτή προβλέπεται για την εναπομένουσα άρτια ιδιοκτησία ακινήτου το οποίο ρυμοτομείται σε ποσοστό μεγαλύτερο από την οφειλόμενη εισφορά σε γη. Η συγκεκριμένη δε πράξη εφαρμογής ισχύει όπως κυρώθηκε και οι ιδιοκτήτες των οποίων τα ακίνητα ρυμοτομούνται πλέον του ποσοστού που ορίζει ο νόμος, θα πρέπει να θεωρούνται δικαιούχοι αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης του τμήματος αυτού της ιδιοκτησίας των.

Προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος της διάταξης του άρθρου 5 παρ.5 του ν. 3299/2004.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Για τα επενδυτικά σχέδια α) που είχαν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3299/2004 πριν την 4-3-2009 (ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 3752/2009) και β) για τα επενδυτικά σχέδια που υπήχθησαν μετά την 4-3-2009 στις διατάξεις του ν. 3299/2004, είναι δυνατή η άσκηση του δικαιώματος της παρ.5 του άρθρου 5 του ν. 3299/2004, μετά την λήξη της παραταθείσας δια νόμου προθεσμίας, υπό τις προϋποθέσεις που τάσσονται στην τελευταία αυτή διάταξη. (ομοφ.)