Κατ' ακολουθίαν, στα πλαίσια ενός τέτοιου διαγωνισμού, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων, άπαξ και διατυπώσει, σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 3, την γνωμοδότησή της ως προς την αξιολόγηση και την βαθμολογία των τεχνικών προσφορών, μπορεί να την ανακαλέσει (πριν βεβαίως, από την έκδοση της αντίστοιχης εκτελεστής πράξεως του αποφασίζοντος οργάνου) μόνον για λόγους νομιμότητας, δηλαδή για παράβαση νόμου ή πλάνη περί τα πράγματα. Ανάκληση κατόπιν ουσιαστικής επανεκτιμήσεως των πραγματικών δεδομένων της υποθέσεως και διατύπωση νέας, διαφορετικής κατά περιεχόμενο, γνωμοδοτήσεως δεν είναι επιτρεπτή και καθιστά παράνομη και ακυρωτέα την βάσει αυτής εκδιδομένη κατακυρωτική πράξη. Κατά την γνώμη, όμως, του συμβούλου Σ. Χαραλαμπίδη, στην οποία προσχώρησε και ο πάρεδρος Δ. Μακρής, κατά την έννοια των διατάξεων του π.δ. 284/1989 σε συνδυασμό και με την προαναφερθείσα γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, η διατύπωση εκ μέρους του γνωμοδοτούντος οργάνου νέας γνωμοδοτήσεως, κατόπιν ουσιαστικής επανεκτιμήσεως των πραγματικών δεδομένου της υποθέσεως, δεν αποκλείεται, εφ' όσον γίνεται πριν από την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών και αιτιολογείται ειδικώς.

Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών για νοσοκομείο, καθόσον: α) δεν προσκομίζεται απόφαση της Έπιτροπής Προμηθειών Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.7 του ν.3580/2007, για τη διενέργεια του διαγωνισμού από το Νοσοκομείο και επιπλέον υπό την ισχύ του άνω νό¬μου, δεν προβλέπεται η διεξαγωγή διαγωνισμού για λογαριασμό άλλων φορέων (νοσοκομείων) εκτός του αναθέτοντος φορέα με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που εγκρίθηκαν από τον ίδιο αναθέτοντα φορέα και με επιτροπή συγκροτηθείσα από τον φορέα αυτόν και όχι από την Επι¬τροπή Προμηθειών Υγείας, β) δεν τηρήθηκε ο κανόνας των αυτοτελών, διακριτών φάσεων του διαγωνισμού και η αρχή της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, διότι το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών πραγματοποιήθηκε ενώ εκκρεμούσε η εκδίκαση ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά του σταδίου τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών και επιπλέον η αναθέτουσα αρχή, μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, επανήλθε στην αξιολόγηση των τε-χνικών προσφορών, ως προς ορισμένα είδη, για την τεχνική αξιολόγηση των οποίων δεν είχαν υποβληθεί ενστάσεις ή προσφυγές και γ) δεν αιτιολογήθηκε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 εδ.η του π.δ.118/2007, η κατακύρωση υπό προμήθεια ειδών σε εταιρείες που ήταν οι μοναδικά προσφέρουσες ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς, που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά και τα οποία να δικαιολογούν την κατακύρωση στις προσφερόμενες για τα είδη αυτά τιμές.

Διαγωνισμός για την ανάθεση δημόσιων υπηρεσιών φύλαξης σε εγκαταστάσεις ν.π.δ.δ. Οι διατάξεις του Κανονισμού Προμηθειών Δημοσίου έχουν ανάλογη εφαρμογή και στους δια-γωνισμούς που διεξάγονται για την ανάθεση παντός είδους δημόσιων υπηρεσιών. Η μετάβαση στο στάδιο της αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών γίνεται μετά την πε-ράτωση του σταδίου της τεχνικής αξιολόγησης, μόνο για τις προσφορές που, με απόφαση του αρ-μόδιου για τη διοίκηση του αναθέτοντος φορέα οργάνου, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού, κρίθηκαν τεχνικά αποδεκτές και αξιολογήθηκαν οριστι-κά, χωρίς πλέον η αναθέτουσα αρχή να έχει διακριτική ευχέρεια να επανέλθει στο προηγούμενο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών. Επομένως τα γνωμοδοτούντα και αποφασίζοντα όργανα της αναθέτουσας αρχής οφείλουν στο πλαίσιο του διαγωνισμού να εξαντλήσουν τις δυνατότητες που έχουν για επανεξέταση ή ενδεχόμενη ανάκληση των εκδοθει- σών πράξεων του τεχνικού σταδίου και να περατώσουν κάθε ενέργεια σχετική με την τεχνική αξιο-λόγηση πριν από την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, χωρίς να επιτρέπεται, μετά την αποσφράγιση των προσφορών αυτών, επαναφορά στο προηγούμενο στάδιο της τεχνικής αξιολό-γησης και κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού μετά από ανατροπή των ήδη κριθέντων στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης. Τυχόν αντίθετη άποψη δεν συνάδει με την αυστηρώς τυπική διαδικασία και τον απόλυτα διακριτό χαρακτήρα εκάστου σταδίου, που ρητά καθιερώνουν οι ως άνω διατάξεις και αντίκειται στη θεσπιζόμενη μυστικότητα των οικονομικών προσφορών, την οποία και καθιστά άνευ ουσίας. Οι γενικές αρχές περί ανάκλησης των διοικητικών πράξεων έχουν εφαρμογή μόνο εφόσον δεν αντίκεινται στον αυστηρά διακεκριμένο χαρακτήρα των προαναφερόμενων σταδίων. Εάν δε σε συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα δεν διασφαλίσουν, όπως είναι εκ του νόμου υποχρεωμένα, την ολοκληρωμένη και οριστική εξέταση όλων των ζητημάτων της τεχνικής αξιολόγησης και ανακαλυφθούν μετά την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών πλημμέλειες της τεχνι¬κής αξιολόγησης που πλήττουν τη νομιμότητα της κατακυρωτικής απόφασης υπέρ του προσώπου που με τη μέχρι τότε διαδικασία θα επιλεγόταν ανάδοχος, η μόνη νόμιμη δυνατότητα είναι αυτή της ματαίωσης του διαγωνισμού. Σε περίπτωση δε ακύρωσης της πράξης με την οποία οριστικο-ποιούνται οι τεχνικά αποδεκτές προσφορές ή η βαθμολογία, με την οποία αυτές αξιολογήθηκαν, ύστερα από απόφαση αρμοδίου Δικαστηρίου, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται καταρχήν από την παραγόμενη δεσμευτικότητα της δικαστικής αποφάσεως και υποχρεούται σε συμμόρφωση, πλην όμως, εάν ήδη έχουν ανοιχθεί οι οικονομικές προσφορές, η υποχρέωση αυτή συμμόρφωσης περιορίζεται στη ματαίωση του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του, αποκλειομένης της επαναφοράς της διαδικασίας στο σημείο όπου εμφιλοχώρησε νομική πλημμέλεια και της εκ του σημείου τούτου επανάληψής του.

Ο καθορισμός των κριτηρίων για την αξιολόγηση των προσφορών και την ανάθεση σύμβασης προμήθειας ή παροχής υπηρεσιών, εντάσσεται στο ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της οικείας διακήρυξης για τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού. Τυχόν αξιολόγηση των προσφορών των συμμετεχόντων στη διαδικασία με κριτήρια στοιχεία που δεν καθορίζονται στη διακήρυξη, αλλά τίθενται από την Επιτροπή διαγωνισμού μεταγενέστερα και ειδικότερα κατά την αξιολόγηση των προσφορών, συνιστά παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης.

Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της εκτελεστής υπ’αριθμ. […] απόφασης της […] Επιτροπής, η οποία ενσωμάτωσε την υπ’αριθμ. […] απόφαση, με την οποία εγκρίθηκε το Πρακτικό ελέγχου και αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής, τεχνικών προσφορών και οικονομικών προσφορών της Επιτροπής του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα, ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι η προσφορά του αντιπάλου φορέα για τα ζητούμενα […] με α/α […] και με α/α […] περιελάμβανε ακατάλληλα […] με παρωχημένες προδιαγραφές, που έπρεπε να είχαν αποκλεισθεί. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η […] με συνολική αξία 102.216,50€ χωρίς ΦΠΑ, και ως κριτήριο ανάθεσης ορίστηκε η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής.

Προμήθεια καθετήρων: .ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 26/2013 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι παρόλο που δεν υφίσταται ρητή έγκριση της 31/2010 Διακήρυξης και των τεχνικών προδιαγραφών, η έλλειψη αυτή καλύπτεται, εντούτοις στην προκειμένη περίπτωση, εφόσον αυτές (διακήρυξη και τεχνικές προδιαγραφές) εγκρίθηκαν σιωπηρά όπως σαφώς συνάγεται από τις ως άνω πράξεις του Δ.Σ., ιδία δε από αυτές που αφορούν στη μετάθεση της ημερομηνίας διενέργειάς του και από τις οποίες προκύπτει ότι ήδη πριν από την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, το Δ.Σ. του νοσοκομείου είχε γνώση του περιεχομένου και των τεχνικών προδιαγραφών που αναφέρονται στην ως άνω 31/2010 Διακήρυξη.(..)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει ν΄ ανακληθεί και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή των είκοσι (20) σχεδίων σύμβασης μεταξύ του αιτούντος νοσοκομείου και των αναδειχθέντων προμηθευτών, υπό τον όρο ότι η ημερομηνία υπογραφής θα είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας δημοσίευσης της παρούσας απόφασης και θα διορθωθεί ο αριθμός της διακήρυξης στο ορθό «31/2010».Ανακαλεί την 26/2013 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη προσφορά για την προμήθεια απορριμματοφόρων οχημάτων τύπου πρέσσας από Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων, δεδομένου ότι η υποβολή εναλλακτικών προσφορών, η οποία δεν προβλεπόταν ρητώς στη διακήρυξη, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, αφού όλες οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες υπέβαλλαν εναλλακτικές προσφορές, οι οποίες αξιολογήθηκαν αυτοτελώς σε σχέση με τις υποβληθείσες βασικές προσφορές, από τεχνική και οικο-νομική άποψη αλλά ως συμφερότερη κρίθηκε η βασική προσφορά της αναδόχου και επομένως δεν πλήττεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσφερόντων.

Προμήθεια καυσίμου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. ΙΙ σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση, ότι συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση η προϋπόθεση της μοναδικότητας του προμηθευτή, που δικαιολογεί κατά νόμο την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο διότι η προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία για την προμήθεια του συγκεκριμένου τύπου καυσίμου (AVGAS 100 LL) που χρησιμοποιείται μόνο για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών ήταν αναγκαία, δοθέντος ότι το καύσιμο αυτό διακινεί μόνο η εταιρεία ..., η οποία διαθέτει και τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό. Το καύσιμο αυτό, δεν μπορεί να διακινηθεί από τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τους άλλους τύπους αεροπορικών καυσίμων, γεγονός που καθιστά την εταιρεία ... εν τοις πράγμασι αποκλειστικό προμηθευτή και διακινητή του καυσίμου αυτού (βλ. και την 489/VI/2010 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού). Η διαπίστωση αυτή θεμελιώνεται περαιτέρω και στο γεγονός ότι κατά τη διενέργεια στο παρελθόν ανοικτών διαγωνισμών για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον μόνο η εταιρεία ... (βλ. τα προσκομιζόμενα πρακτικά ανοίγματος τεχνικών προσφορών των διενεργηθέντων διαγωνισμών που διεξήχθησαν από το έτος 2006, καθώς και τις σχετικές κατακυρωτικές αποφάσεις). Ως εκ τούτου το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι με επάρκεια αιτιολογείται στην προκειμένη περίπτωση η συνδρομή των προβλεπόμενων στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. β του π.δ.60/2007 προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας καθώς και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...» για αναθεώρηση της 3494/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να γίνουν δεκτές

Σε ανοικτό διαγωνισμό προμήθειας με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, παρέχεται το δικαίωμα στους υποψήφιους προμηθευτές να υποβάλουν προσφορά για ολόκληρη τη ζητού-μενη ποσότητα ή για μέρος αυτής. Έπιπλέον, η μη υποβολή από συμμετέχοντα στο διαγωνισμό προμηθευτή, εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, οδηγεί σε αποκλεισμό του από τη διαγωνιστική διαδικασία. Τελικά, όμως, κρίθηκε μη νόμιμη εν μέρει η διαδικασία του εν λόγω διαγωνισμού, καθόσον είχε λήξει η ισχύς των προσφορών πέντε (5) συμμετεχουσών εταιρειών, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να υπογράψουν τα σχετικά σχέδια συμβάσεων. Με την 2047/2010 Απόφασή του το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε εν μέρει την Πράξη αυτή και έκρινε ότι η αναθέτουσα αρχή νομίμως προέβη στην κατακύρωση είδους στην συμμετέχουσα στο διαγωνισμό εταιρεία και μετά την υπέρβαση του ανώτατου χρονικού ορίου ισχύος της προσφοράς της ατομικής επιχείρησης, δεδομένου ότι η εν λόγω μειοδότρια ατομική επιχείρηση όχι μόνο δεν προέβαλλε αντιρρήσεις για τη συνέχιση και ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας, αλλά αποδέχθηκε την παράταση της ισχύος της προσφοράς της και η ίδια είχε έννομο συμφέρον για την κατάρτιση της επίμαχης σύμβασης. Κρίθηκε επιπλέον ότι τα χρονικά όρια της ισχύος των προσφορών έχουν τεθεί υπέρ των διαγωνιζομένων, πράγμα που σημαίνει ότι ο μειοδότης υποχρεούται να αποδεχτεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και να συνάψει τη σχετική σύμβαση, με τις τιμές και τους όρους της προσφοράς του, μόνον εάν δεν έχει ακόμη παρέλθει ο χρόνος ισχύος των προσφορών που ορίστηκε με τη διακήρυξη ή ο χρόνος μέχρι του οποίου μπορεί νομίμως να παραταθεί η προσφορά του, ήτοι χρονικό διάστημα ίσο, κατ' ανώτατο όριο, με το προβλεπόμενο από τη διακήρυξη. Ο διαγωνισμός ματαιώνεται αυτοδικαίως, μόνον στην περίπτωση που όχι απλώς έχει παρέλθει ο χρόνος ισχύος της προσφοράς και της νόμιμης παράτασής της, αλλά και ο μειοδότης, κατά τη διακριτική του ευχέρεια, δεν δέχεται πλέον την κατακύρωση. Μετά δε την εξάντληση των παραπάνω χρονικών ορίων η τυχόν εκδιδόμενη κατακυρωτική απόφαση, δεν πάσχει εξ' αυτού του λόγου ακυρότητας, εφόσον οι υποψήφιοι δεν προβάλλουν αντιρρήσεις και το συμφέρον της αναθέτουσας αρχής επιβάλλει τη συνέχιση του διαγωνισμού.

Νόμιμη η απόρριψη προσφοράς ως απαράδεκτης διαγωνισμού ανάθεσης προμήθειας με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, καθόσον η προσφορά αυτή έπασχε κατά το στάδιο της κατακύρωσης ως ερχόμενη σε αντίθεση με ουσιώδεις όρους της διακήρυξης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κατακυρωθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού στην αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία, διότι στην περίπτωση αυτή η κατακυρωτική απόφαση θα έπασχε ακυρότητας. Σε κάθε δε περίπτωση, από το γεγονός ότι δεν εκδόθηκε πρακτικό απόρριψης της προσφοράς προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών και δεν επιστράφηκε σφραγισμένη η οικονομική προσφορά της εταιρείας αυτής, δεν επλήγησαν οι αρχές της διαφάνειας ούτε στερήθηκε η εταιρεία αυτή της δυνατότητας δικαστικής προστασίας.