Eπιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού:..εν πάση περιπτώσει, όπως ρητώς δέχεται η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση [γεγονός, άλλωστε, που είχε δεχθεί και ο αναιρεσείων Δήμος με την έφεσή του .. αλλά και με την κρινόμενη αίτηση .., απαραδέκτως δε αμφισβητεί τούτο με το κατατεθέν μετά τη συζήτηση της υποθέσεως από 24.4.2017 υπόμνημα], οι χώροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα επίδικα ποσά του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού περιλαμβάνονται στην χερσαία ζώνη του λιμένος .., η οποία όχι μόνον κείται εκτός σχεδίου πόλεως, αλλά αποτελεί, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη 4, κοινόχρηστο χώρο, με συνέπεια η αναιρεσίβλητη εταιρεία να μην οφείλει στον αναιρεσείοντα Δήμο τέλος καθαριότητος και φωτισμού για τους χώρους αυτούς και τις εντός αυτών εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά, καθ` ερμηνεία των παγίων περί του εν λόγω τέλους διατάξεων, στην αυτή ως άνω σκέψη σε συνδυασμό με τα εκτεθέντα στην σκέψη 3. Ενόψει δε του ότι η αναιρεσίβλητη εταιρεία δεν οφείλει το επίδικο τέλος σύμφωνα με τις πάγιες περί αυτού διατάξεις, αλυσιτελώς ο αναιρεσείων Δήμος προβάλλει, με το ανωτέρω υπόμνημά του, ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της νεώτερης διατάξεως του άρθρου 13 του ν. 4337/2015 (Α΄ 129).Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, και ανεξαρτήτως της ειδικότερης αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα στο σύνολό της.

Εκτέλεση δημοσίου έργου- τόκος υπερημερίας:..Επειδή, η κρίση της προσβαλλομένης αποφάσεως ότι για τον υπολογισμό του οφειλόμενου στην αναιρεσίβλητη τόκου εφαρμόζεται το εκάστοτε γενικώς ισχύον επιτόκιο υπερημερίας δεν είναι νόμιμη, διότι, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 8 και 10, εφαρμοστέο εν προκειμένω είναι το επιτόκιο που προβλέπεται από το άρθρο 4 παρ. 4 του π.δ. 166/2003, με την επιφύλαξη, πάντως, της ρυθμίσεως του άρθρου 8 του εν λόγω διατάγματος, δηλαδή με την επιφύλαξη ότι οι κοινές διατάξεις που αφορούν την εκτέλεση των συμβάσεων δημοσίων έργων δεν προβλέπουν ευνοϊκότερο για τον ανάδοχο επιτόκιο, οπότε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις αυτές. Συνεπώς, ο λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 4 παρ. 4 του π.δ. 166/2003 η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση υποχρέωσε το Δημόσιο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη τόκο με βάση το εκάστοτε γενικώς ισχύον επιτόκιο υπερημερίας, είναι βάσιμος και, ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να αναιρεθεί, κατά το μέρος που με αυτήν ορίσθηκε ότι ο καταβλητέος στην αναιρεσίβλητη τόκος για τα οφειλόμενα σε αυτήν ποσά πρέπει να υπολογισθεί με βάση το εκάστοτε γενικώς ισχύον επιτόκιο υπερημερίας, η υπόθεση δε, η οποία χρειάζεται διευκρίνιση ως προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί, κατά το αναιρούμενο μέρος στο εκδόν την εν λόγω απόφαση δικαστήριο, προκειμένου να κρίνει, ενόψει της ρυθμίσεως του άρθρου 8 του π.δ. 166/2003, ποιά διάταξη προβλέπει το ευνοϊκότερο για την αναιρεσίβλητη επιτόκιο.

Εκτέλεση έργου:..Επειδή, η ανωτέρω κρίση της αναιρεσιβαλλόμενης δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη, διότι ο ισχυρισμός που προέβαλε το αναιρεσείον με το από 19.6.2006 υπόμνημά του ενώπιον του δικάσαντος Διοικητικού Εφετείου, κατά τον οποίο ο υποβληθείς από την αναιρεσίβλητη 6ος λογαριασμός του έργου δεν συνοδευόταν από τις απαραίτητες, κατά το νόμο, για την πληρωμή του βεβαιώσεις περί ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας αυτής, δεν ήταν αλυσιτελής, όπως βασίμως προβάλλεται. Τούτο δε διότι σε περίπτωση που η αναιρεσίβλητη δεν είχε υποβάλει μαζί με τον 6ο λογαριασμό και τις ανωτέρω βεβαιώσεις, δεν θα υφίστατο υπαιτιότητα του Δημοσίου ως κυρίου του έργου για τη μη πληρωμή του και συνεπώς, δεν θα ήταν νόμιμη η από 21.6.2004 δήλωση της αναιρεσίβλητης περί διακοπής των εργασιών του έργου, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη 4.Επειδή, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό, να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση.

Η απόφαση 564/2025 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την αίτηση αναίρεσης κατά της 115/2022 οριστικής απόφασης του ΙΙ Τμήματος, η οποία είχε κρίνει ως απαράδεκτη την έφεση του αναιρεσείοντος. Ο αναιρεσείων, υπάλληλος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, ζητούσε την αναγνώριση δικαιώματος σύνταξης ως πατέρας ανήλικου τέκνου, βάσει των ευνοϊκών διατάξεων για τις γυναίκες υπαλλήλους. Το Δικαστήριο έκρινε την αίτηση αναίρεσης εκπρόθεσμη. Συγκεκριμένα, η προθεσμία των εξήντα (60) ημερών για την άσκηση αναίρεσης ξεκίνησε στις 24.3.2022, μετά την επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης στον ίδιο τον αναιρεσείοντα, και έληξε στις 23.5.2022. Δεδομένου ότι η αίτηση κατατέθηκε στις 27.5.2022, απορρίφθηκε ως απαράδεκτη και διατάχθηκε η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:..η αναιρεσίβλητη εταιρία ανέλαβε την εκτέλεση του έργου «Αποπεράτωση Χημικού και Φαρμακευτικού Τμήματος της Φυσικομαθηματικής Σχολής στην ..». ... υπέβαλε προς έγκριση τον 73ο λογαριασμό, πλην, η Διευθύνουσα Υπηρεσία περιέκοψε, μεταξύ άλλων, ποσό 36.752.980 δραχμών, το οποίο είχε ζητήσει η αναιρεσίβλητη να της καταβληθεί λόγω καθυστερημένης εξοφλήσεως των, προηγουμένων του ενδίκου, 70ου και 71ου λογαριασμών.Μετά την τήρηση από την αναιρεσίβλητη της ενδικοφανούς διαδικασίας ... το Διοικητικό Εφετείο .., με την προσβαλλόμενη απόφαση, έκανε εν μέρει δεκτή την προσφυγή της αναιρεσίβλητης εταιρίας, δεχθέν, κατ’ αρχήν, ότι αυτή δεν ήταν υπαίτια για την καθυστέρηση πληρωμής της από τον κύριο του έργου. Ειδικότερα, το δικάσαν δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό του Πανεπιστημίου ότι η καθυστέρηση εξοφλήσεως των 70ου και 71ου λογαριασμών οφειλόταν στη μη έγκαιρη προσκόμιση από την αναιρεσίβλητη εταιρία των απαιτουμένων για την πληρωμή δικαιολογητικών, ως αβάσιμο, διότι από κανένα στοιχείο δεν αποδεικνυόταν ότι αυτή ειδοποιήθηκε να προσκομίσει συγκεκριμένα δικαιολογητικά και, παρ’ όλα αυτά, παρέλειψε να συμμορφωθεί με τη σχετική ειδοποίηση της αρμόδιας υπηρεσίας. Η αιτιολογία αυτή είναι νόμιμη και επαρκής..

Η απόφαση 2927/2015 του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης κατά της 886/2012 απόφασης, η οποία αφορούσε τον καταλογισμό του αναιρεσείοντα, Ελεγκτή Εξόδων Ο.Τ.Α. του Δήμου Άνω Λιοσίων. Ο καταλογισμός, ύψους 7.255.403,86 ευρώ πλέον προσαυξήσεων, επιβλήθηκε λόγω ελλείμματος στη χρηματική διαχείριση (2000-2003) που προκλήθηκε από τη διπλή εξόφληση χρηματικών ενταλμάτων, χωρίς πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο αναιρεσείων επέδειξε τουλάχιστον βαρεία αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και απέρριψε τόσο τους ισχυρισμούς περί συγγνωστής πλάνης όσο και την εφαρμογή νομιμοποιητικών διατάξεων, καθώς οι δαπάνες αφορούσαν ήδη εξοφληθείσες απαιτήσεις.

Αναδρομικός διορισμός.(,,,) Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση με την 1776/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών ακυρώθηκε η παράλειψη του αναιρεσιβλήτου Δήμου να περιλάβει τον αναιρεσείοντα στον πίνακα διοριστέων και, στη συνέχεια, σε συμμόρφωση προς την απόφαση αυτή ο αναιρεσείων περιελήφθη τελικώς στον πίνακα αυτόν και διορίσθηκε στην υπηρεσία του αναιρεσιβλήτου Δήμου. Ο τελευταίος δε όφειλε..., ως αρμόδιος κατά το νόμο φορέας, να διορίσει τον αναιρεσείοντα αναδρομικώς από το χρόνο του διορισμού του στη θέση από την οποία απολύθηκε, ώστε να αρθούν οι συνέπειες της ακυρωθείσης παραλείψεώς του. Η υποχρέωση αυτή, εξάλλου, απορρέει, κατά το Σύνταγμα, ευθέως από την ακυρωτική απόφαση, χωρίς να απαιτείται ρητή μνεία της υποχρεώσεως αυτής στην ακυρωτική απόφαση. Κατόπιν τούτου, η παράλειψη του αναιρεσιβλήτου Δήμου να προσδώσει αναδρομικότητα στην πράξη διορισμού του αναιρεσείοντος, ώστε αυτή να ανατρέξει στον χρόνο της αρχικής προσλήψεώς του και, περαιτέρω, η μη καταβολή των αποδοχών του χρονικού διαστήματος της αναδρομής αποτελεί, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105-106 ΕισΝΑΚ., παράνομη παράλειψη του Δήμου . Εξάλλου, υποχρέωση καταβολής της αποζημιώσεως έχει ο αναιρεσίβλητος Δήμος, εφόσον πρόκειται για αποζημίωση αποδοχών υπαλλήλου του, ανεξαρτήτως αν στη διαδικασία επιλογής μετέσχε, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, και το Α.Σ.Ε.Π... Τα αντίθετα κρίνοντας το δικάσαν Διοικητικό Εφετείο, έσφαλε και για το λόγο αυτό, βασίμως προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση..

Δημοσιονομική διόρθωση ποσού...Με τα δεδομένα αυτά, ορθώς το Τμήμα, με την ήδη πληττόμενη απόφασή του, ερμήνευσε και εφάρμοσε τις διατάξεις των άρθρων 8 του ν. 1418/1984 και 43 του π.δ/τος 609/1985, κρίνοντας ότι, εφόσον, κατά τα γενόμενα δεκτά πραγματικά περιστατικά, οι επίμαχες εργασίες του 1ου και του 4ου υποέργου δεν συνάπτονταν με το τεχνικό αντικείμενό τους, δεν μπορούσαν να καλυφθούν από το κονδύλιο των απροβλέπτων και τις επί έλαττον δαπάνες των αντίστοιχων εργολαβικών συμβάσεων, ακόμη και εάν υποτεθεί ότι, όπως ο αναιρεσείων υποστήριξε με την έφεση, οι εργασίες αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση του έργου της αποχέτευσης και ενόψει της μείζονος αποτελεσματικότητας της τελικώς επιλεγείσας μεθόδου απολύμανσης στη Μονάδα Καθαρισμού Λυμάτων, ενώ ούτε η απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων δικαιολογούσε, ως προγενέστερη της δημοπράτησης του έργου κατασκευής της Μονάδας αυτής, την ανάλωση του εν λόγω κονδυλίου. Περαιτέρω, ανεξαρτήτως του εάν λόγοι αναγόμενοι στην προαίρεση του τελικού δικαιούχου λυσιτελώς προβάλλονται, προκειμένης δημοσιονομικής διόρθωσης που ερείδεται σε αντικειμενικά μόνο δεδομένα, όπως στην κρινόμενη υπόθεση που η αιτία ανάκτησης συνίσταται στην εκτέλεση εργασιών εκτός του εγκεκριμένου τεχνικού αντικειμένου των έργων (πρβλ. Ολομ. Ελ. Συν. 210/2011), στη συγκεκριμένη περίπτωση, πάντως, ο ισχυρισμός για τη συνδρομή συγγνωστής πλάνης δεν είχε ορισμένως προβληθεί με το δικόγραφο της έφεσης, στο οποίο ο αναιρεσείων περιοριζόταν στην έκθεση, εν είδει ιστορικού της διαφοράς, το μεν της ελλιπούς οργάνωσης των υπηρεσιών του και της - ευεξήγητης λόγω της μέχρι τότε μη διενέργειας ελέγχου - έλλειψης προηγούμενων παρατηρήσεων των αρμοδίων οργάνων, το δε όλως άσχετων με τη διαπιστωθείσα πλημμέλεια αντιδικιών του με τους περιοίκους, χωρίς, ωστόσο, καμία πεπλανημένη πεποίθησή του για την έννοια των διατάξεων της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων που παραβίασε να επικαλεσθεί. Ως εκ τούτου, ορθώς το Τμήμα απέρριψε, ως απαράδεκτο το σχετικό ισχυρισμό, στον οποίον ο αναιρεσείων το πρώτον με το υπόμνημά του αναφέρθηκε, επικαλούμενος εκ των υστέρων την καλή τη πίστει διάθεση των οικείων κονδυλίων, και τα περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα με την ένδικη αίτηση τυγχάνουν αβάσιμα.

Κατόπιν τούτου το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι ο επίμαχος 6ος λογαριασμός είχε αυτοδικαίως εγκριθεί με την πάροδο άπρακτης της κατά το άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 1418/1984 μηνιαίας προθεσμίας, ως εκ τούτου δε αναγνώρισε το δικαίωμα της αναιρεσίβλητης να λάβει το ποσό των 7.845.184 δρχ. (ή 23.023 ευρώ), που περιείχετο μεν στον υποβληθέντα 6ο λογαριασμό, αλλά είχε περικοπεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία με την διόρθωση του εν λόγω λογαριασμό μετά την πάροδο της ανωτέρω προθεσμίας. Περαιτέρω, όμως, το διοικητικό εφετείο απέρριψε το αίτημα της αναιρεσίβλητης να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Δημοσίου να της καταβάλει ποσό πέραν του ανωτέρω ως αντάλλαγμα για εργασίες που, κατ’ αυτήν, είχαν εκτελεσθεί και είχαν περιληφθεί σε επιμετρήσεις αυτοδικαίως εγκεκριμένες, με την αιτιολογία ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση του αναδόχου που αφορά το εργολαβικό αντάλλαγμα μπορεί να προβληθεί μόνον κατά του σχετικού λογαριασμού – πιστοποιήσεως, με την κρινόμενη δε προσφυγή προσβάλλεται μόνον ο συγκεκριμένος 6ος λογαριασμός, με τον οποίο η αναιρεσίβλητη είχε ζητήσει την πληρωμή μόνον του ανωτέρω ποσού των 14.297.355 δρχ..

Εκτέλεση έργου..:Επειδή, εν προκειμένω, ως προκύπτει εκ της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία ανέλαβε διά του από 11.9.1989 εργολαβικού συμφώνου την εκτέλεσιν του έργου «Οικοδομικές και Η/Μ μελέτες και εργασίες κατασκευής συνεργείου αυτοκινήτων στη ..». Στις 23.5.1991 υπέβαλε στην Διευθύνουσα Υπηρεσία τον 9ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως εργασιών προς έλεγχον, έγκρισιν και πληρωμήν, εν συνεχεία δε της εζητήθη να προσκομίση βεβαίωσιν του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών, την οποίαν και προσεκόμισε την 7.9.1991. Μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του λογαριασμού η αναιρεσίβλητος υπέβαλε την από 25.7.1991 όχλησιν προς τον αναιρεσείοντα Δήμον, ο οποίος απήντησε ότι δεν δικαιούται τόκων υπερημερίας λόγω της καθυστερήσεως υποβολής της βεβαιώσεως του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. ΄Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 1365/1991 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, η δε από 24.12.1991 αίτησις θεραπείας κατά της αποφάσεως ταύτης απερρίφθη σιωπηρώς υπό του Νομάρχου ... Εν συνεχεία η αναιρεσίβλητος υπέβαλε προς έγκρισιν τον 10ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως, ο οποίος της επεστράφη προκειμένου, μεταξύ άλλων, να παραλειφθή ο υπολογισμός τόκων υπερημερίας.Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 643/1992 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ αίτησις θεραπείας αυτής εγένετο εν μέρει δεκτή, ως προς τον κεφάλαιον των τόκων, διά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου ... Ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ήσκησαν προσφυγή, αφ’ ενός μεν η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία, στρεφομένη κατά της σιωπηράς απορρίψεως της από 24.12.1991 αιτήσεως θεραπείας της υπό του Νομάρχου .., αφ’ ετέρου δε ο Δήμος .., στρεφόμενος κατά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου .. καθ’ ο μέρος εγένετο δι’ αυτής δεκτόν το αίτημα της αναιρεσιβλήτου περί καταβολής τόκων υπερημερίας. Το Διοικητικόν Εφετείον … συνεξεδίκασε τις ως άνω προσφυγές και διά της προσβαλλομένης αποφάσεώς του απέρριψε την μεν προσφυγήν της αναιρεσιβλήτου λόγω ελλείψεως του εννόμου συμφέροντος αυτής, την δε προσφυγήν του Δήμου … επί τη αιτιολογία ότι η ανάδοχος κοινοπραξία δικαιούται τόκων υπερημερίας μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του 9ου λογαριασμού, αφού η πληρωμή αυτή καθυστέρησε άνευ υπαιτιότητός της και μέχρι πλήρους εξοφλήσεως αυτού.Η κρίσις, όμως, αυτή του δικαστηρίου της ουσίας είναι μη νόμιμος αφού, κατά τα προεκτεθέντα, δεν υφίσταται υπαιτιότης του κυρίου του έργου εκ της μη πληρωμής υποβληθέντος λογαριασμού και, κατά συνέπειαν, δεν γεννάται υποχρέωσις αυτού προς καταβολήν τόκων υπερημερίας, όταν ο λογαριασμός δεν συνοδεύεται υπό βεβαιώσεως περί καταβολής των υπό του αναδόχου οφειλομένων προς το Ι.Κ.Α. ασφαλιστικών εισφορών. Κατ’ ακολουθίαν, για τον λόγον τούτον, βασίμως προβαλλόμενον, η προσβαλλομένη απόφασις πρέπει κατά το μέρος αυτό, να αναιρεθή, και η υπόθεσις να παραπεμφθή στο Διοικητικόν Εφετείον … προς νέαν νόμιμον κρίσιν.