ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ (υγειονομική ταφή απορριμμάτων) ζητείται η ανάκληση της 83/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..(..) Με τη 1338/2017 απόφασή του, το παρόν Τμήμα (VI), επιλαμβανόμενο των και νυν κρινομένων αιτήσεων ανακλήσεως κατά της ως άνω πράξεως του Κλιμακίου, δέχθηκε μεν ότι ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο ως προς την πρώτη από τις ανωτέρω αναδειχθείσες πλημμέλειες, κατά τα λοιπά δε διέταξε την προσκόμιση συμπληρωματικών στοιχείων, προκειμένου να αποφανθεί οριστικώς για τη βασιμότητα της κρίσης του Κλιμακίου ως προς τη συνδρομή της δεύτερης πλημμέλειας, ... Συγκεκριμένα το Τμήμα έκρινε αναγκαίο να διευκρινισθεί από τον εθνικό φορέα διαπίστευσης της Ελλάδος (Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε.- Ε.ΣΥ.Δ.) «εάν στο προαναφερθέν πεδίο εφαρμογής («λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων») των πιστοποιητικών της «... Α.Ε.» (ποιότητας κατά ISO9001, περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά ISO14001, υγιεινής και ασφάλειας κατά OHSAS 18001), που χορηγήθηκαν από το διαπιστευμένο φορέα του (QMSCERT), περιλαμβάνεται και “η λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων” καθώς και η “διαχείριση βιοαερίου” ».V. Ήδη και σε εκτέλεση της ως άνω απόφασης, προσκομίζεται το 4359/10.7.2017 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Διαπίστευσης Φορέων του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης (Ε.ΣΥ.Δ.), στο οποίο αναφέρεται ότι: «Από το πεδίο εφαρμογής λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων δεν προκύπτει κατ’ αρχήν ότι περιλαμβάνεται σαν δραστηριότητα η λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων καθώς και η διαχείριση βιοαερίου. Οι δύο δραστηριότητες αποτελούν μετέπειτα στάδιο και απαιτούν περαιτέρω εγκαταστάσεις. Η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων συνοδεύεται και από έναν βιολογικό καθαρισμό ενώ η διαχείριση βιοαερίου συνοδεύεται συνήθως από εγκαταστάσεις όπως σωλήνες, φίλτρα, χώρους αποθήκευσης βιοαερίου κλπ. Δεν αποκλείεται λοιπόν η πιθανότητα να διαθέτει η εταιρεία «... A.E.» το κατάλληλο τεχνικό προσωπικό για την λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων καθώς και για την διαχείριση βιοαερίου και εκ παραδρομής να μην αναφέρθηκε στο πεδίο εφαρμογής της εταιρείας. Για το λόγο αυτό ζητήθηκε συμπληρωματική τεκμηρίωση από τον διαπιστευμένο φορέα «QMSCERT» για την αποσαφήνιση του θέματος. Ο φορέας μας απάντησε σήμερα ότι: «Ο όρος “λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων” δεν περιλαμβάνει μονάδα “επεξεργασίας στραγγισμάτων ή/και διαχείρισης βιοαερίου”».VΙ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η ένωση εταιρειών «...-...»,Ανακαλεί την 83/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης

Υπηρεσίες μεταφοράς παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 17 του ν. 3329/2005, αλλά υπό το μανδύα αυτής υποκρύπτεται μία αυτοτελής, εξ επαχθούς αιτία σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας .... και της «...». Τούτο δε καθόσον τα μέρη που φέρονται συμβαλλόμενα δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν η μεν Περιφέρεια την εκτέλεση της υπηρεσίας μετακίνησης των δικαιούμενων προσώπων, για λόγους κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, ενώ το ...., το αντάλλαγμα για την εκτέλεση των υπηρεσιών που αποτελεί αντικείμενο των αναλαμβανομένων από αυτό δράσεων. Προς τούτο προβλέπεται μονομερής χρηματοδότηση της δράσης από τις πιστώσεις τις Περιφέρειας, που κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αποτελεί το αντάλλαγμα για την εκτέλεση της ανατιθέμενης εργασίας μεταφοράς, η οποία επιπλέον επιβαρύνεται με το ποσό του Φ.Π.Α., που προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Τούτο δε, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, εν προκειμένω, το αντάλλαγμα δεν αποφέρει το σύνηθες κέρδος στην συμμετέχουσα επιχείρηση (η οποία υποστηρίζει ότι υφίσταται ζημία από τη σύμβαση αυτή, αφού προσφέρει έκπτωση 7% επί της δαπάνης και παρέχει χωρίς επιβάρυνση εξειδικευμένο συνοδό), απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας (βλ. και Ε.Σ. Τμ, Μειζ. Επτ. Συνθ. 1747/2016). Ενδεικτικό δε του ότι δεν πρόκειται για προγραμματική σύμβαση, αλλά για απευθείας ανάθεση, είναι και το γεγονός ότι ο επιδιωκόμενος από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπός ολοκληρώνεται και εξαντλείται με τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικής τοιαύτης. Ενόψει των ανωτέρω, η πλημμέλεια που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι βάσιμη.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη ..η ελεγχόμενη σύμβαση, κατά το μέρος που αφορά το αντικείμενο που αναλαμβάνει να εκτελέσει η ως άνω …., καίτοι φέρεται ως προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, αποτελεί εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/18 (π.δ/τος 60/2007), η οποία έχει ως αντικείμενο την παροχή εκ μέρους της ... υπηρεσιών επεξεργασίας απορριμμάτων που εμπίπτουν στο Παράρτημα ΙΙΑ της ως άνω Οδηγίας, όπως αυτό ισχύει, κατηγορία 16: «Υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων, υπηρεσίες αποχέτευσης και συναφείς υπηρεσίες». Ως εκ τούτου, έπρεπε κατά τις διατάξεις της Οδηγίας αυτής και τις προαναφερθείσες εθνικές διατάξεις του ν. 3463/2006 και του π.δ. 28/1980  να προηγηθεί για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να διασφαλισθεί ότι η εν λόγω ανάθεση θα γίνει κατόπιν ανάπτυξης ανταγωνισμού μεταξύ εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη αγορά όσο και μεταξύ των ...Συνεπώς η ελεγχόμενη σύμβαση, και κατά το μέρος που αφορά στο αντικείμενο που αναλαμβάνει να εκτελέσει το Πανεπιστήμιο …., συνιστά κατ’ επίφαση προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, υποκρύπτουσα απευθείας ανάθεση στο Πανεπιστήμιο …. συνήθων μελετών, διεπόμενων από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, η οποία δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του νόμου αυτού προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης μελέτης χωρίς τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας και χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης.

Διαχείριση απορριμμάτων. (Τεχνική καταλληλότητα)  (..) ζητείται η ανάκληση της 83/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των αιτούντων για τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής απορριμμάτων..(..)το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι κατά τα ορθώς κριθέντα υπό του Κλιμακίου μη νομίμως αποκλείστηκε η ένωση εταιρειών «...-…-...» διότι το μέλος της «...» δεν προσκόμισε τα πιστοποιητικά ISO και OHSAS, που προβλέπονται στο άρθρο 14.1.10 της διακήρυξης, καθόσον η πρόβλεψη για την υποχρέωση υποβολής των πιστοποιητικών αυτών από ένα τουλάχιστον μέλος κοινοπραξίας ισχύει για την ταυτότητα του λόγου και για τις ενώσεις (φυσικών ή νομικών) προσώπων και συνεπώς για το παραδεκτό της προσφοράς της αρκούσε η προσκόμιση των ως άνω πιστοποιητικών από το μέλος της «... Α.Ε.»...σε αντίθεση με το πεδίο πιστοποίησης της «... Α.Ε.», στο οποίο αναφέρεται «λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων»,(..) το Τμήμα κρίνει αναγκαίο να διευκρινισθεί από τον εθνικό φορέα διαπίστευσης της Ελλάδος (Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε.- Ε.ΣΥ.Δ.) εάν στο προαναφερθέν πεδίο εφαρμογής («λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων») των πιστοποιητικών της «... Α.Ε.» (ποιότητας κατά ISO9001, περιβαλλοντικής διαχείρισης κατά ISO14001, υγιεινής και ασφάλειας κατά OHSAS 18001), που χορηγήθηκαν από το διαπιστευμένο φορέα του (QMSCERT), περιλαμβάνεται και «η λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων» καθώς και η «διαχείριση βιοαερίου».VΙΙ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η οριστική κρίση του Τμήματος πρέπει να αναβληθεί, προκειμένου να συμπληρωθεί ο φάκελος εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών με έγγραφη απάντηση του Ε.ΣΥ.Δ., κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα.

ΜΕΛΕΤΕΣ-μονάδα επεξεργασίας απορριμάτων:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα διαπιστώνει πλήρη συμμόρφωση της αναθέτουσας αρχής προς τα κριθέντα με την προσβαλλομένη και απάλειψη των διαπιστωθεισών με αυτή πλημμελειών που οδήγησαν στη διατύπωση με αυτή, αρνητικής κρίσης σχετικά με την σύναψη της επίμαχης σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 43/2016 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης σύμπραξης μεταξύ του Περιφερειακού Συνδέσμου Φο.Δ.Σ.Α. … και του Ιδιωτικού Φορέα Σύμπραξης, με αντικείμενο την «Υλοποίηση μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων νομού …».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Με τα δεδομένα αυτά, από τη μνημονευθείσα στην προηγούμενη σκέψη 285/27.6.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ... προκύπτει ότι, με την, από 16.10.2012, σύμβαση, η οποία συνήφθη με πρωτοβουλία του Δήμου, ο τελευταίος απέβλεψε στην υλοποίηση του αναφερόμενου σ’ αυτή «έργου», με την ανάθεσή του στο Πανεπιστήμιο …, προκειμένου να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες κυκλοφοριακές ανάγκες στην πόλη της .... Όπως δε προκύπτει από την, από 16.10.2012, σύμβαση, η συμβολή του Δήμου, στο πλαίσιο αυτής, περιορίζεται ουσιαστικά στην πραγμάτωση του οικονομικού αντικειμένου αυτής (βλ. άρθρο 5), ενώ από την πλευρά του, το Πανεπιστήμιο … υποχρεούται, έναντι καταβολής του συγκεκριμένου ανταλλάγματος από το Δήμο (20.000,00 ευρώ), στην εκτέλεση, από τα μέλη υπηρεσιακής μονάδας του, ήτοι το Σπουδαστήριο Τεχνικής Μεταφορών και Κυκλοφορίας της Σχολής …, του ανατεθέντος με την ως άνω σύμβαση αντικειμένου. Συνεπώς, τόσο, από την άποψη των προβλεπόμενων στη σύμβαση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών όσο, και από πλευράς των αναφερομένων σε αυτήν οικονομικών μεταβιβάσεων, η σύμβαση αυτή - η υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου της οποίας εξαντλείται με την εκτέλεσή της - δεν φέρει κατά τη κρίση του Κλιμακίου το χαρακτήρα προγραμματικής συμφωνίας του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αφού τα μέρη δεν συμπράττουν ισόρροπα, ούτε εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων, με σκοπό την εκτέλεση κοινά εξυπηρετούμενου δημόσιου σκοπού..

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Για να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου των «Επειγουσών υπηρεσιών λειτουργίας –συντήρησης Μονάδας Επεξεργασίας Στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ (τμήμα ΙΙ) … και του ΧΥΤΑ Α΄Φάση του 2ου τμήματος του ΧΥΤΑ …»(....)βεβαιώνεται ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις ή προσφυγές κατά του ελεγχόμενου διαγωνισμού και της κατακυρωτικής απόφασης.Δεν κωλύεται η υπογραφή του ... σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΕΔΣΝΑ και της εταιρείας «… A.E.», για την ανάθεση παροχής «Επειγουσών υπηρεσιών λειτουργίας-συντήρησης Μονάδας Επεξεργασίας Στραγγισμάτων του ΧΥΤΑ (Τμήμα ΙΙ) … και του ΧΥΤΑ Α΄Φάση του 2ου τμήματος του ΧΥΤΑ …».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για την υπηρεσία με αντικείμενο τη «Λειτουργία εξοπλισμού επεξεργασίας απορριμμάτων …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.299.849,08 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (συμβατικού τιμήματος 1.844.960,00 ευρώ, άνευ Φ.Π.Α.).(....)Τούτο διότι, από τις διέπουσες την επίμαχη διαδικασία διατάξεις του ν.4412/2016 αναθεώρηση τιμών χωρεί μόνο στις συμβάσεις εκτέλεσης δημοσίων έργων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 153, οι οποίες ωστόσο δεν δύνανται να εφαρμοστούν αναλογικά στις συμβάσεις υπηρεσιών των συνδέσμων Ο.Τ.Α., καθώς προσιδιάζουν μόνο σε συμβάσεις εκτέλεσης έργων και όχι σε συμβάσεις παροχής υπηρεσιών(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του του υποβληθέντος ... σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού … και της εταιρείας «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με το διακριτικό τίτλο «… Α.Ε.»,για την ανάθεση των υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία εξοπλισμού επεξεργασίας απορριμμάτων …», υπό τους όρους που τέθηκαν στη σκέψη 5 της παρούσας.

Διαδικασία ανάθεσης – Όργανα: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού 15.000 ευρώ από Δήμο, σε εταιρεία, για την εκτέλεση εργασιών ΄΄ Σχεδιασμού Μονάδας Προεπεξεργασίας – Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Απορριμμάτων (ΜΟΠΑΚ) Δήμου΄΄,  καθόσον πρόκειται περί υπηρεσιών, για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του ν.3316/2005, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν (κατά ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 46 παρ.2 περ.ε΄ αυτού) των γενικών διατάξεων του άρθρου 83 του ν.2362/1995, ενώ θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών  (άρθρο 10 του ν.3316/2005), η συνδρομή των οποίων δεν προκύπτει στην προκειμένη περίπτωση.

Διαδικασία ανάθεσης – Όργανα: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού 15.000 ευρώ από Δήμο, σε εταιρεία, για την εκτέλεση εργασιών ΄΄ Σχεδιασμού Μονάδας Προεπεξεργασίας – Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης Απορριμμάτων (ΜΟΠΑΚ) Δήμου΄΄,  καθόσον πρόκειται περί υπηρεσιών, για την ανάθεση των οποίων έπρεπε να εφαρμοσθούν οι διατάξεις του ν.3316/2005, οι οποίες ως ειδικές κατισχύουν (κατά ρητή πρόβλεψη στο άρθρο 46 παρ.2 περ.ε΄ αυτού) των γενικών διατάξεων του άρθρου 83 του ν.2362/1995, ενώ θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών  (άρθρο 10 του ν.3316/2005), η συνδρομή των οποίων δεν προκύπτει στην προκειμένη περίπτωση.