ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:‘‘για την ενίσχυση του μηχανισμού καθαριότητας του Δήμου … για το χρονικό διάστημα 28 Δεκεμβρίου έτους 2022 – 27 Δεκεμβρίου έτους 2023’’, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.689.442,12 ευρώ πλέον ΦΠΑ (4.574.908,22 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).(....)Περαιτέρω, αυτή αποτελεί γνήσια προγραμματική - οριζόντιας συνεργασίας σύμβαση, η οποία εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, καθώς συνάπτεται μεταξύ δύο αναθετουσών αρχών που αποβλέπουν στη μεταξύ τους συνεργασία προς την επίτευξη ενός σκοπού δημόσιου συμφέροντος, ήτοι της διαχείρισης των παραγόμενων στη γεωγραφική περιφέρεια αρμοδιότητάς τους στερεών αποβλήτων, ο οποίος, όπως προκύπτει από το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει, συνιστά κοινό σκοπό αμφότερων αυτών, η εν λόγω δε συνεργασία υλοποιείται εν προκειμένω με την αλληλοσυμπλήρωση των αναλαμβανόμενων υποχρεώσεων από τα συμβαλλόμενα μέρη, ενώ, τέλος, οι εμπλεκόμενοι φορείς και, ιδίως, η … ΑΕ (ΟΤΑ), όπως προκύπτει από την παρεχόμενη διά του προμνησθέντος εγγράφου του Γενικού Διευθυντή βεβαίωση, δεν δραστηριοποιείται στην ελεύθερη αγορά στο πεδίο δράσεων που αφορά η συγκεκριμένη συνεργασία σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπόμενου στο άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 4412/2016.Δεν κωλύεται η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης 

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Mε τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα εκτέθηκαν στη δεύτερη σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μη νομίμως, με την από 27.9.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του ως άνω Δήμου παρατάθηκε, η από 5.3.2011, καταρτισθείσα σύμβαση μεταφοράς μαθητή με το φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου εντάλματος, κατ’ενάσκηση του προβλεφθέντος στη διακήρυξη δικαιώματος προαίρεσης, δοθέντος ότι είχε ήδη (από 14.9.2012) κηρυχθεί άγονος ο διενεργηθείς διαγωνισμός για το σχολικό έτος 2012 – 2013, ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν ήταν επιτρεπτή, από το νόμο, (βλ. την προμνησθείσα διακήρυξη και το άρθρο 2 παρ. 2, περ. Γ2, της Κ.Υ.Α. 35415/2011) η παράταση της ως άνω σύμβασης για χρονικό διάστημα πέραν των τριών μηνών, όπως βασίμως προβάλλεται με τον ως άνω λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη, αφενός μεν, το σύνθετο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις συμβάσεις μεταφοράς μαθητών, ιδίως, λόγω της συνεχούς εναλλαγής των αρμοδίων φορέων για τη σύναψή τους (Περιφέρειες – Δήμοι - Περιφέρειες) και των συχνών νομοθετικών παρατάσεων συμβάσεων παρελθόντων ετών, αφετέρου δε το γεγονός, ότι η επίμαχη σύμβαση και η παράτασή της αφορούν στη μεταφορά παιδιών με ειδικές ανάγκες (βλ. το 59167/20.9.2013 έγγραφο του Δημάρχου ...), κρίνει, περαιτέρω, ότι το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Για την ταυτότητα δε του νομικού λόγου θα πρέπει να θεωρηθούν και τα επόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής που θα εκδοθούν έως το τέλος της ως άνω παράτασης. Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΔΟΧΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 172/2014 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εφόσον  για τις συμβάσεις που συνάπτουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν ισχύει η απαγόρευση της συνέχισης της διάρκειάς τους, βάσει των άρθρων 103 παρ.7 και 8 του Συντάγματος και του άρθρου 21 του Ν. 2190/1994, καθόσον το νομοθετικό καθεστώς που τις διέπει εδράζεται στην αρχή της ανάγκης προστασίας αυτής της κατηγορίας προσώπων (άρθρο 21 του ισχύοντος Συντάγματος) και είναι ειδικό εν σχέσει προς τις ως άνω γενικές διατάξεις, η σύμβαση που συνάπτεται βάσει του άρθρου 56 του Ν. 4186/2013 αποτελεί συνέχεια της αρχικής συμβάσεως ορισμένου χρόνου που συνήφθη σε εκτέλεση ειδικού προγράμματος απασχόλησης και χαρακτηρίζεται εξαρχής, ως προς όλες τις συνέπειες, ως σχέση εργασίας αορίστου χρόνου που συνήφθη βάσει των διατάξεων του Ν. 2643/1998. Κατ’ ακολουθίαν αυτού δεν πρόκειται περί νέας προσλήψεως, επαναπροσλήψεως, διορισμού ή επαναδιορισμού και δεν απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Π.Υ.Σ. 33/2006 ούτε πράξη κατανομής, αρκούσης εν προκειμένω της ρητής συναίνεσης του εργοδότη ότι επιθυμεί τη συνέχιση της απασχόλησης του εργαζομένου στην επιχείρησή του. Ως εκ τούτου, η σχέση εργασίας που συνήφθη με τη φερόμενη ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, μετά τη ρητή δήλωση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α.Α. ότι επιθυμεί τη συνέχιση της απασχόλησής της στην επιχείρηση, μετά τη λήξη του προγράμματος, έχει χαρακτήρα αορίστου χρόνου, ο τοιούτος δε χαρακτηρισμός αναδράμει στο χρόνο καταρτίσεως της αρχικής, βάσει του οικείου προγράμματος, σύμβασης, χαρακτηρίζοντας πλέον τη συνολική εργασιακή σχέση ως παροχή εργασίας αορίστου χρόνου και η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη, η οποία αφορά στην καταβολή των αποδοχών αυτής μηνός Μαρτίου 2014 είναι νόμιμη, το δε επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί καθόσον το οικονομικό έτος εντός του οποίου εξεδόθη δεν έχει εισέτι λήξει.Ανακαλεί την 172/2014 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου    στο VII  Τμήμα.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 298/2011 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Επομένως η διενέργεια ενός δημόσιου διαγωνισμού για την εκτέλεση δημοσίου έργου αποβλέπει στην ανάδειξη αναδόχου μέσα από διαδικασίες που προασπίζουν συνταγματικές και κοινοτικές αρχές όπως τον ανταγωνισμό και την οικονομική ελευθερία ή γενικές αρχές του δικαίου όπως την αρχή της διαφάνειας.  Οι αρχές αυτές δεν μπορούν να περιορίζονται ή να παρακάμπτονται με την επίκληση συμφερόντων, τα οποία θεωρούνται «δημόσια» σύμφωνα με τις υποκειμενικές αξιολογικές κρίσεις της αναθέτουσας αρχής, διότι, όπως προελέχθη, το δημόσιο συμφέρον συνδέεται με την έννομη τάξη και προσδιορίζεται από το νομοθετικό όργανο.  Στην προκείμενη περίπτωση η εκτέλεση του έργου της κατασκευής του φράγματος Αποσελέμη και συνακόλουθα της υδρεύσεως του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου, δεν είναι αυτοσκοπός κατά τις οικείες διατάξεις, αλλά διέρχεται μέσα από το νομικό πλαίσιο που διέπει το διαγωνισμό αναδείξεως αναδόχου του ως άνω έργου, δηλαδή συνδέεται άρρηκτα με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας  από οικονομικής απόψεως, προσφοράς, μετά την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού και την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και της δυνατότητας συμμετοχής στο διαγωνισμό όλων των ενδιαφερομένων.  Ως εκ τούτου η αναμφισβήτητη δημόσια ωφέλεια από την εκτέλεση του έργου δεν δικαιολογεί την παραβίαση διατάξεων της νομοθεσίας και την προσφυγή στην απευθείας ανάθεση (μέσω καταρτίσεως συμπληρωματικής συμβάσεως) χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτής (πρβλ. ΣτΕ  45/2008 σκ.19).  Κατά συνέπεια ο σχετικός ισχυρισμός περί της ανάγκης συνάψεως της συμβάσεως καθόσον συντρέχουν λόγοι υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, σχετιζόμενοι με την ύδρευση των περιοχών Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου Κρήτης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.  Τέλος απορριπτέος ως απαράδεκτως τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η σύναψη της κρινόμενης συμβάσεως είναι νόμιμη, καθόσον η συγγνωστή πλάνη δύναται να προβληθεί μόνον από τον φορέα εκτελέσεως του έργου (τα αρμόδια όργανα του οποίου πλανήθηκαν) και όχι από την αιτούσα ανάδοχο κοινοπραξία, η οποία δεν γνωρίζει ούτε μπορεί να αποδείξει έναν τέτοιο λόγο ανακλήσεως.Δεν ανακαλει την  298/2011 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΠΡΑΞΗ ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/3030/2011.

Καταβολή αποδοχών για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτροφωτισμού.(...)  Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τούτο δε, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η διάταξη του άρθρου 16 του ν. 4429/2016, κατ’ επίκληση της οποίας παρατάθηκε η ισχύς της σύμβασης του φερόμενου ως δικαιούχου –ανεξαρτήτως του εάν η παροχή υπηρεσιών ηλεκτροφωτισμού ενέπιπτε στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω διάταξης- αντιβαίνει στις διατάξεις του άρθρου 103 παρ. 7 εδ. α΄ και 8 εδ. α΄ και β΄ του Συντάγματος, καθώς και σε εκείνες της κοινοτικής νομοθεσίας (Οδηγία 1999/70/ΕΚ του Συμβουλίου της 28.6.1999, όπως ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το π.δ.164/2004) και, ως εκ τούτου, είναι ανίσχυρη και μη εφαρμοστέα. (...)Πλην όμως, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη α) την ασάφεια και τη σύγχυση, που προκλήθηκε στο πεδίο των δημόσιων υπηρεσιών καθαριότητας -οι οποίες άπτονται ενός ιδιαίτερα ευαίσθητου και νευραλγικού τομέα δράσης και υποχρεώσεων των αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης-, καθώς και του προσδιορισμού της έννοιας της εν τοις πράγμασι συνεισφοράς στον τομέα αυτόν, από τις προμνησθείσες αλλεπάλληλες και αποσπασματικές νομοθετικές ρυθμίσεις που τέθηκαν σε ισχύ κατά το πρόσφατο χρονικό διάστημα, και τις ερμηνευτικές αυτών εγκυκλίους, ιδίως δε την ΔΙΠΑΑΔ/Φ.2.9/51/οικ.27778/27.10.2016 εγκύκλιο του ΥΠΕΣΔΑ, η οποία ορίζει ότι στις διατάξεις του άρθρου 16 του ν.4429/2016 εμπίπτουν οι παρατάσεις συμβάσεων προσωπικού που συνεισφέρει υπό ευρεία έννοια στην κάλυψη λειτουργικών αναγκών στον τομέα καθαριότητας, όπως π.χ. οι απασχολούμενοι στον τομέα του ηλεκτροφωτισμού, χωρίς να αποτελεί αποκλειστικό κριτήριο για την υπαγωγή τους στις ως άνω διατάξεις η ονομασία της ειδικότητάς τους αλλά η εν τοις πράγμασι συνεισφορά τους στον τομέα αυτό, όπως η ως άνω εγκύκλιος συμπληρώθηκε με την 4364/10.3.2017 όμοια, με την οποία απειλήθηκε η κίνηση της διαδικασίας των άρθρων 233 επ. του ν. 3852/2010 περί πειθαρχικής ευθύνης των μη συμμορφούμενων με τις ως άνω ρυθμίσεις αιρετών οργάνων των Ο.Τ.Α. Α΄ Βαθμού και β) ότι η εντελλόμενη δαπάνη ήταν κατ’ αρχήν νομιμοποιημένη, βάσει της, μη προδήλως αντίθετης στις προεκτεθείσες συνταγματικές και υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, ρύθμισης του άρθρου 25 του ν. 4456/2017 (βλ. και μειοψηφία στα ανωτέρω Πρακτικά Ε.Σ. Ολομ. της 9ης/10.5.2017 Γεν. Συν/σης και πράξη 25/2017 Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο IV Tμ.), κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου δεν ενήργησαν, στην προκείμενη περίπτωση, με πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω συνταγματικών και υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεων, αλλά υπολαμβάνοντας, λόγω συγγνωστής πλάνης, ότι ήταν υποχρεωμένα να προβούν στην επίμαχη παράταση της σχετικής σύμβασης, δυνάμει των ανωτέρω νομοθετικών διατάξεων (άρθρο 16 του ν. 4429/2016, άρθρο 25 του ν. 4456/2017). Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, καθώς και όσα όμοια τυχόν εκδοθούν μέχρι και την ημερομηνία κοινοποίησης της παρούσας πράξης στον αανωτέρω Δήμο, θα μπορούσαν να θεωρηθούν, λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:...Με δεδομένα τα ανωτέρω, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, βασίμως αιτιάται η Επίτροπος ότι μη νομίμως ανατέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες στην κατονομαζόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού, διότι: α) Η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών καθαριότητας του Νοσοκομείου υπολογιζόμενη, βάσει των δεδομένων που επικαλείται το Νοσοκομείο, στο ποσό των  564.998, 24 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει τις 60.000 (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) που είναι το όριο διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού.  β) Και υπό την εκδοχή επαναχαρακτηρισμού του συνοπτικού διαγωνισμού ως απ΄ευθείας ανάθεσης, την οποία υποστηρίζει το Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναστολή, με την 85/2017 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, της διαδικασίας σύναψης ατομικών συμβάσεων εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και η εν συνεχεία παραπομπή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την 1305/2017 απόφαση του Γ΄ Τμήματος του ιδίου Δικαστηρίου σχετικών προδικαστικών ερωτημάτων, καθώς και το γεγονός ότι η καθαριότητα ενός Νοσοκομείου επείγει αφ΄εαυτής τόσο ώστε να μην επιτρέπει καμμία αναβολή, δεν ανταποκρίνονται στις προμνησθείσες προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την προσφυγή στην απευθείας ανάθεση και δεν δικαιολογούν την αναγνώριση συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου. Τούτο διότι οι ανάγκες καθαριότητας του Νοσοκομείου ως πάγιες ήταν αυτονοήτως δυνάμενες να προβλεφθούν, το δε Νοσοκομείο διέθετε από το πέρας του προηγούμενου ανοικτού διαγωνισμού επαρκή χρόνο να προβεί σε ενέργειες για την τήρηση της διαδικασίας ίδιου νέου ανοικτού διαγωνισμού έως ότου περατωθούν οι εκκρεμείς δίκες με το εριζόμενο ζήτημα αν επιτρέπεται η προσφυγή των δημοσίων αρχών σε ατομικές συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου προκειμένου να εκπληρώνουν οι ίδιες υποχρεώσεις δημοσίου συμφέροντος, όπως εν προκειμένω η κάλυψη των αναγκών καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, βασίμως προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας ότι η τηρηθείσα τακτική των διαδοχικών συνοπτικών διαγωνισμών καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι η σχετική ετήσια δαπάνη, ανερχόμενη, όπως προαναφέρθηκε, στο συνολικό ετήσιο ποσό των 564.998, 24 ευρώ( μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) υπερβαίνει το τιθέμενο από το προδιαληφθέν άρθρο 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όριο ελέγχου των 500.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-Κοπή – καθαρισμός βλάστησης ερεισμάτων και νησίδων :Κατόπιν τούτων, μη νομίμως εφαρμόσθηκαν για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών οι διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, με συνέπεια στη διακήρυξη και στο σχέδιο συμβάσεως να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία αναθέσεως δημόσιας υπηρεσίας. Ειδικότερα, κατά παράβαση των αρχών της ισότητας και της ελεύθερης ανάπτυξης ανταγωνισμού, το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε μόνο σε εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας ΠΡΑΣΙΝΟΥ, ενώ, επίσης, μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και η σχετικώς συναφθείσα σύμβαση με δαπάνες για γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος (Γ.Ε. & Ο.Ε.), απρόβλεπτα και αναθεώρηση (πρβλ. Ελ.Συν. VI Tμ. 43/2018, Ζ΄ Κλιμ. 116/2018, Ε΄ Κλιμ. 382, 56/2017). β) Περαιτέρω, όσον αφορά το δεύτερο λόγο διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιλαμβανόμενες στο αντικείμενο της επίμαχης, 5/11.9.2017 συμβάσεως, εργασίες καθαρισμού των νησίδων και των ερεισμάτων του Εθνικού Οδικού Δικτύου από απορρίμματα, ως αφορώσες την αποφυγή της υποβάθμισης του Εθνικού Οδικού Δικτύου και τη διασφάλιση της ασφαλούς χρήσεως αυτού, εμπίπτουν στις αρμοδιότητες και τα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των Διευθύνσεων Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας και των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων γεγονός, άλλωστε, που συνομολογείται και από την ίδια την Περιφέρεια (βλ. το 62724/1560/19.4.2018 έγγραφο του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Έργων αυτής). Περαιτέρω, δε, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν αποδείχθηκε από την Περιφέρεια, η οποία έχει και το σχετικό βάρος αποδείξεως, ότι το υπηρετούν στις Διευθύνσεις Τεχνικών Έργων της Έδρας και των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων, προσωπικό δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών. Ειδικότερα, δεν διευκρινίσθηκε από την Περιφέρεια ο ακριβής αριθμός Τεχνικών και Εργατών/Βοηθητικού Προσωπικού, που απασχολούνται στις οικείες Περιφερειακές Ενότητες, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών καθαρισμού, ούτε επίσης προκύπτει ο ακριβής αριθμός των ΤΕ Τεχνολόγων Γεωπονίας, οι οποίοι θα μπορούσαν, επίσης, να απασχοληθούν στις ανατεθείσες εργασίες κλαδέματος και συντηρήσεως πρασίνου. Επιπλέον, δεν διευκρινίσθηκαν οι λόγοι για τους οποίους οι ήδη υπηρετούντες στις εν λόγω Περιφερειακές Ενότητες οδηγοί και χειριστές μηχανημάτων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση των ανατεθεισών εργασιών. Κατόπιν τούτων, και δοθέντος ότι τουλάχιστον στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της έδρας της Περιφέρειας απασχολείται ικανός αριθμός ΔΕ Τεχνικών (7) και ΔΕ Οδηγών (9), κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων εργασιών σε τρίτο. Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν προκύπτει ότι η Περιφέρεια έχει προβεί σε όλες τις απαιτούμενες νόμιμες ενέργειες για τη στελέχωση των Υπηρεσιών της με το κατάλληλο προσωπικό, πλην όμως οι προσπάθειες αυτές δεν τελεσφόρησαν για λόγους που δεν ανάγονται σε δική της υπαιτιότητα. Κατόπιν τούτων, κρίνεται βάσιμος και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Αναπληρωτή Επιτρόπου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 298/2011 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Σύμφωνα με τα κρατούντα στο χώρο του διοικητικού δικαίου, τα όργανα του Κράτους, των δημοσίων νομικών προσώπων και των άλλων φορέων κοινής ωφέλειας ασκούν τις δραστηριότητες που προβλέπουν οι κανόνες δικαίου για την επιδίωξη των σκοπών δημοσίου συμφέροντος  που καθορίζουν οι κανόνες αυτοί.   Εκ τούτων παρέπεται ότι το δημόσιο συμφέρον, ως νομική έννοια, καθορίζεται από τους κανόνες δικαίου, μεταξύ άλλων, ως σκοπός των νομικών πράξεων ή των υλικών ενεργειών των δημόσιων νομικών προσώπων.  Ως εκ τούτου η εκτίμηση της εκπληρώσεως ενός σκοπού δημοσίου συμφέροντος δεν επαφίεται σε κριτήρια, τα οποία καθορίζει αποκλειστικά το υποκείμενο του συμφέροντος, αλλά σε αντικειμενικά στοιχεία τα οποία θεσπίζονται στις οικείες διατάξεις και σκοπούν την εξυπηρέτηση των συμφερόντων όλων των μελών της κρατικής κοινωνίας ακόμη και αν θίγουν συμφέροντα ορισμένων μελών αυτής.  Επομένως η διενέργεια ενός δημόσιου διαγωνισμού για την εκτέλεση δημοσίου έργου αποβλέπει στην ανάδειξη αναδόχου μέσα από διαδικασίες που προασπίζουν συνταγματικές και κοινοτικές αρχές, όπως τον ανταγωνισμό και την οικονομική ελευθερία, ή γενικές αρχές του δικαίου, όπως την αρχή της διαφάνειας.  Οι αρχές αυτές δεν μπορούν να περιορίζονται ή να παρακάμπτονται με την επίκληση συμφερόντων, τα οποία θεωρούνται «δημόσια» σύμφωνα με τις υποκειμενικές αξιολογικές κρίσεις της αναθέτουσας αρχής, διότι, το δημόσιο συμφέρον συνδέεται με την έννομη τάξη και προσδιορίζεται από το νομοθετικό όργανο. Στην προκείμενη περίπτωση  η εκτέλεση του έργου της κατασκευής του φράγματος Αποσελέμη και συνακόλουθα της υδρεύσεως του … και του ….., δεν είναι αυτοσκοπός κατά τις οικείες διατάξεις, αλλά διέρχεται μέσα από το νομικό πλαίσιο που διέπει το διαγωνισμό αναδείξεως αναδόχου του ως άνω έργου, δηλαδή συνδέεται άρρηκτα με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας  από οικονομικής απόψεως, προσφοράς, μετά την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού και την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και της δυνατότητας συμμετοχής στο διαγωνισμό όλων των ενδιαφερομένων.  Ως εκ τούτου η αναμφισβήτητη δημόσια ωφέλεια από την εκτέλεση του έργου δεν δικαιολογεί την παραβίαση διατάξεων της νομοθεσίας και την προσφυγή στην απευθείας ανάθεση (μέσω καταρτίσεως συμπληρωματικής συμβάσεως) χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτής (πρβλ. ΣτΕ  45/2008 σκ.19).  Κατά συνέπεια ο σχετικός ισχυρισμός περί της ανάγκης συνάψεως της συμβάσεως καθόσον συντρέχουν λόγοι υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, σχετιζόμενοι με την ύδρευση των περιοχών Ηρακλείου και ….πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.  Τέλος απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι τα αρμόδια όργανα, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η σύναψη της κρινόμενης συμβάσεως είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι η συγγνωστή πλάνη, ως λόγος νομιμοποιήσεως των παραλείψεων και των πράξεων που έχουν κριθεί μη νόμιμες της διαδικασίας που προηγείται της υπογραφής δημόσιας σύμβασης δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου. Ούτε άλλωστε υπό τις ανωτέρω περιστάσεις μπορεί να δικαιολογηθεί η συνδρομή αυτής δοθέντος ότι υπάρχει από μακρού χρόνου σταθερότητα της νομοθεσίας και της νομολογίας ως προς τις προϋποθέσεις καταρτίσεως συμπληρωματικών συμβάσεων, σε κάθε δε περίπτωση οι κρινόμενες εργασίες αποτελούν επέκταση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, το οποίο είναι εύκολο να διαπιστωθεί από τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.Δεν ανακαλει την  298/2011 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΠΡΑΞΗ ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/3030/2011.

 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (ΙΙ) της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι το αντικείμενο των ανατεθεισών εργασιών, το οποίο συνίσταται, κατά κύριο λόγο, στην εξεύρεση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και στη συσχέτισή τους με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες, τις τοπικές ανάγκες και τις επενδυτικές δράσεις του Δήμου ..., ώστε να προταθούν εκείνα τα εργαλεία που εξυπηρετούν αρτιότερα τους δημοτικούς σκοπούς, δεν έχει εξειδικευμένο χαρακτήρα, αλλά ανάγεται στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Τμήματος Προγραμματισμού και Οργάνωσης, όπως βασίμως προβάλλεται με τον λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου προβλέπονται θέσεις προσωπικού, καθώς και ειδικές θέσεις συμβούλων και συνεργατών, προσωπικό, το οποίο, στο πλαίσιο του εξειδικευμένου πεδίου του επαγγέλματος και των σπουδών του, είναι σε θέση να προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα, που ενδέχεται να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη δραστηριοποίηση του Δήμου και να ερευνήσει τις αναγκαίες πληροφορίες, ώστε να εκτιμηθεί η σκοπιμότητα συμμετοχής του Δήμου σε αυτά, χωρίς, για τη διενέργεια αυτών των εργασιών να απαιτούνται αυξημένα προσόντα ή ειδικές γνώσεις σε ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο (Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Tμ. 355/2016). Άλλωστε, ένα ευρύ σύνολο δράσεων που αναπτύσσουν οι ο.τ.α. ήδη εντάσσεται σε συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα, με αποτέλεσμα το εργασιακό τους δυναμικό να διαθέτει σημαντική εμπειρία στο πεδίο αυτό (Ε.Σ. Πράξη VII Τμ. 146/2011). Κατόπιν τούτων, ο ισχυρισμός του Δήμου ... ότι οι ανατεθείσες εργασίες είναι ειδικής φύσεως πρέπει να απορριφθεί, ομοίως δε, απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός του ότι για την εκτέλεσή τους δεν επαρκεί το υπηρετούν προσωπικό του. Τούτο διότι, στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπηρετούν δύο (2) υπάλληλοι, οι οποίες, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, προβλέπεται ότι συνεργάζονται, κατά το μέρος που αφορά συγκοινωνιακά, κτιριακά και κοινόχρηστα έργα, με τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, στην οποία υπηρετούν δεκατρείς (13) υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ. Ο δε ειδικότερος ισχυρισμός του Δήμου ... περί φόρτου εργασίας των υπηρετούντων στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπαλλήλων, καθώς και εκείνων που υπηρετούν στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, ενόψει και των πολλών άλλων προβλεπόμενων καθηκόντων τους, δεν αποδεικνύεται, ούτε προκύπτει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες, η ανάγκη παροχής των οποίων δεν ανέκυψε αιφνιδίως, δεν ήταν δυνατό να εκτελεσθούν σταδιακά, με τον έγκαιρο και ορθό προγραμματισμό των υπηρεσιακών αναγκών, στο πλαίσιο της αρχής της αποτελεσματικότητας που πρέπει να διέπει τη δράση των οργάνων του Δήμου και με ενδεχόμενη χρήση της, προβλεπόμενης στον Οργανισμό, δυνατότητας του Δημάρχου να αναπροσαρμόζει την κατανομή των υπηρεσιών ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες (Ε.Σ. Πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 89/2016). Επιπλέον, εκ των περιγραφομένων στις σχετικές συμβάσεις καθηκόντων των Ειδικών Συνεργατών του Δημάρχου προκύπτει ότι αυτοί απασχολούνται σε αντικείμενα εργασίας συναφή με τα ως άνω ανατιθέμενα στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, συνεπώς και ανεξαρτήτως της θέσης τους και του συμβουλευτικού τους ρόλου προς τα όργανα του Δήμου, δύνανται να συνδράμουν το έργο των υπηρετούντων στο Τμήμα Προγραμματισμού και Οργάνωσης υπαλλήλων, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από το Δήμο .... Τέλος, η έκδοση της 57/17.12.2015 απόφασης της 2ης Ειδικής Επιτροπής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης του άρθρου 152 του ν. 3463/2006, περί νομιμότητας της 136/2015 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..., με την οποία μεταφέρθηκε από το αποθεματικό ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ το ποσό των 20.381,89 ευρώ και ενισχύθηκε ο ΚΑ 10.6117.0001 για την επιστημονική υποστήριξη του Δήμου ... στην εξειδίκευση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής σε τοπικό επίπεδο για την εξεύρεση χρηματοδοτήσεων μέσω διαρθρωτικών ταμείων για την περίοδο ΣΕΣ 2014 – 2015, η οποία, άλλωστε (απόφαση) δεν αφορά την υπό κρίση δαπάνη, δεν επηρεάζει την κρίση του Κλιμακίου περί της νομιμότητας αυτής, ως εκ τούτου είναι απορριπτέος και ο προβαλλόμενος από το Δήμο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων του κατά την ανάθεση των επίμαχων εργασιών.

Παροχή υπηρεσιών εφαρμογής του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 135/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο,(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν σε τρίτο, καθόσον συνιστούν λογιστικές εργασίες που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού και τούτο διότι στις αρμοδιότητες του εν λόγω Τμήματος περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό, το σύνολο των λογιστικών δραστηριοτήτων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, δεν προέκυψε έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση της συγκεκριμένης δραστηριότητας από το προσωπικό του αιτούντος, καθόσον στη διοικητική-οικονομική διεύθυνση προβλέπονταν οι προαναφερόμενες θέσεις (σκ. IV Γ), ούτε άλλωστε προσκομίζονται στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι έχει υποβληθεί αίτημα για την πλήρωση κενών θέσεων προσωπικού με τα απαιτούμενα προσόντα για την εκτέλεση των επίμαχων καθηκόντων. Εξάλλου, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των εν λόγω υπαλλήλων περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο διαχρονικώς ανατίθενται οι εργασίες αυτές (ενόψει της δυναμικότητας του Νοσοκομείου, η οποία ανέρχεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Οργανισμού του, σε 175 κλίνες, η σύνθεση της ομάδας έργου περιλαμβάνει υποχρεωτικώς έναν λογιστή-φοροτέχνη Α΄ Τάξης και έναν λογιστή-φοροτέχνη με άδεια Β΄ Τάξης - βλ. παρ. 4 της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου Η΄ - υποπαράγραφος Η.2 του ν. 4152/2013), σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της ως άνω Κ.Υ.Α. και ότι η σχετική υποχρέωση για την εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος δεν είναι χρονικά πρόσφατη και έκτακτη, το αιτούν όφειλε να ενεργήσει με κάθε πρόσφορο μέσο για την θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του προσωπικού αυτού και για την απόκτηση από τους υπαλλήλους του, των αναγκαίων προσόντων, ώστε η εκτέλεση του συνόλου των απαιτουμένων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα, απορριπτομένων των σχετικών ισχυρισμών του. Επιπλέον, το αιτούν αλυσιτελώς ισχυρίζεται ότι το υπηρετούν σε αυτό προσωπικό δεν διαθέτει άδεια λογιστή Α΄ τάξης. Τούτο διότι κατά την έννοια των διατάξεων της παρ. 8 της  62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών - Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, δεν αρκεί μόνη η βεβαίωση του φορέα ότι δεν υπηρετεί υπάλληλος κάτοχος της προαναφερόμενης άδειας, αλλά επιφορτίζονται οι διοικήσεις των Νοσοκομείων με την υποχρέωση να διερευνούν, με κάθε πρόσφορο τρόπο, τη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών τους με ίδια μέσα και καταρχάς με το ήδη υπηρετούν προσωπικό της αντίστοιχης ειδικότητας, καθώς και να προβαίνουν στις κατά περίπτωση αναγκαίες προς τούτο ενέργειες, άλλως δεν καθίσταται επιτρεπτή η ανάθεση των υπηρεσιών για την εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος σε εξωτερικούς συνεργάτες. Ειδικότερα, οφείλουν οι διοικήσεις των Νοσοκομείων να διερευνούν τη δυνατότητα ενίσχυσης και συμπλήρωσης του προσωπικού τους με ανθρώπινο δυναμικό τυχόν διασυνδεδεμένου Νοσοκομείου, να υποβάλουν ειδικό αίτημα για τυχόν μετάταξη προσωπικού από άλλους φορείς και να εξαντλούν όλες τις νόμιμες διαδικασίες για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων των αρμόδιων υπηρεσιών τους (πρ. IV Τμήμ. 50, 51/2016, 5/2017, 18, 21/2018). Τέλος, η πιστοποίηση των προαναφερόμενων υπαλλήλων του αιτούντος από τον αρμόδιο φορέα, προκειμένου να αποκτήσουν άδεια λογιστή-φοροτέχνη Α΄ τάξης και Β΄ Τάξης, θα καθιστούσε και υποχρεωτική τη συμμετοχή τους στην ομάδα έργου της αναδόχου εταιρείας, με αντίστοιχη περικοπή της αμοιβής της (βλ. σχετ. την παρ. 8 της ανωτέρω Κ.Υ.Α.). Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν δύναται να αναγνωριστεί συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του αιτούντος, το δε επικαλούμενο απ’ αυτό δημόσιο συμφέρον διασφαλίζεται προεχόντως με την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας που πρέπει να διέπουν τη δράση των οργάνων της Αρχής για τη θεραπεία των υπηρεσιακών του αναγκών.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση του Γενικού Νοσοκομείου «.....» - Νοσοκομειακή Μονάδα ..... πρέπει ν’ απορριφθεί.