Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Όπως βασίμως προβάλλεται με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με απευθείας ανάθεση. Τούτο δε, διότι, η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, αφού και μόνο η αξία των προαναφερομένων συμβάσεων καθαριότητας που συνήφθησαν εντός του χρονικού διαστήματος από 13.12.2017 έως 17.6.2017, ήτοι εντός χρονικού διαστήματος έξι (6) περίπου μηνών, ανήλθαν στο ποσό των 57.081,56 ευρώ άνευ Φ.Π.Α. [βλ. και την 7927/17.7.2017 διακήρυξη για τη διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού, σύμφωνα με την οποία η προϋπολογισθείσα δαπάνη για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών για έξι (6) μήνες ανήλθε στα 55.000 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.]. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών κατόπιν  διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο προέβη εγκαίρως σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού εντός του επίμαχου χρονικού διαστήματος, αντιθέτως, δε, προκύπτει ότι επιχειρούσε να καλύψει τις ανάγκες του σε υπηρεσίες καθαριότητας πρόσκαιρα, με συνοπτικούς διαγωνισμούς και διαδοχικές απευθείας αναθέσεις. Το γεγονός δε της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του συνοπτικού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε με την 11742/26.10.2016 διακήρυξη, δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός που δικαιολογεί την επίμαχη απευθείας ανάθεση, καθώς, σε κάθε περίπτωση, ο εν λόγω διαγωνισμός, ενόψει του ύψους της ετήσιας δαπάνης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, η οποία υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, δεν συνιστά νόμιμη διαδικασία αναθέσεως. Εξάλλου, λόγω του γεγονότος ότι η ετήσια δαπάνη του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει κατά πολύ το ποσό των 15.000 ευρώ, η απόφαση για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας μη νομίμως ελήφθη από τον Διοικητή του Νοσοκομείου, όπως βασίμως, επίσης, προβάλλεται από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, ενώ δεν δύναται να θεωρηθεί ότι η επίμαχη ανάθεση έχει εγκριθεί με την προμνησθείσα 6/23.2.2017 (Θέμα 17ο) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών, προϋπολογισμού 30.000 ευρώ, κατόπιν συλλογής προσφορών, αφού η συνολική δαπάνη των αναθέσεων που πραγματοποιήθηκαν μετά την ανωτέρω απόφαση, συμπεριλαμβανομένης και της επίμαχης, υπερβαίνουν το ποσό των 30.000 ευρώ (25.845,73 ευρώ με την 2229/1.3.2017 σύμβαση + 14.983,17 ευρώ με την επίμαχη). Επιπλέον, βασίμως προβάλλεται με τον τρίτο λόγο διαφωνίας ότι η επίμαχη σύμβαση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρων 130 του ν. 4412/2016 και 68 παρ. 1 και 3 του ν. 3863/2010, δεν περιλαμβάνει τα στοιχεία α΄ έως στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010, με συνέπεια να είναι άκυρη και να μην δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την πληρωμή της εντελλόμενης με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνης. Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό του Νοσοκομείου ότι τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην προσφορά που είχε κατατεθεί από την φερόμενη ως δικαιούχο στον διενεργηθέντα βάσει της 11742/26.10.2016 διακηρύξεως συνοπτικό διαγωνισμό, ο οποίος εκκρεμούσε, ο ισχυρισμός αυτός δεν δύναται να ασκήσει καμία επιρροή, καθώς πρόκειται για εντελώς διαφορετικές διαδικασίες, στις οποίες υπεβλήθησαν διαφορετικές προσφορές, ενώ ουδόλως προκύπτει από το κείμενο της επίμαχης συμβάσεως ότι έχει προσαρτηθεί σε αυτήν και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της τυχόν υποβληθείσα στη διαδικασία αυτή (της απευθείας αναθέσεως) προσφορά της φερομένης ως δικαιούχου, η οποία να περιλαμβάνει όλα τα απαιτούμενα σύμφωνα με το άρθρο 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010 στοιχεία. Τέλος, γενομένων δεκτών των ανωτέρω λόγων μη νομιμότητας της δαπάνης, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του τέταρτου λόγου διαφωνίας.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη ΙΙ, βασίμως υποστηρίζει η Επίτροπος ότι μη νομίμως ανατέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, εφόσον: α) η δαπάνη αυτών αλλά και η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών καθαριότητας του Νοσοκομείου υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται, σύμφωνα με τις προμνησθείσες διατάξεις του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 η άνευ ειδικών λόγων επιλογή από τους αναθέτοντες φορείς της εξαιρετικής διαδικασίας της απ΄ευθείας ανάθεσης και β) δεν αιτιολογείται με επάρκεια και σαφήνεια η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας. Τέτοια απρόβλεπτη περίσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί η μη ολοκλήρωση του ενιαίου διαγωνισμού από το Γ.Ν.Α «........» καθώς δεν αναφέρονται οι αιτίες της μη προκήρυξής του, ούτε αποδεικνύεται ότι το …. «….» όχλησε το Νοσοκομείο αυτό ή την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια για τη διενέργεια του διαγωνισμού ή για την παροχή δυνατότητας προκήρυξης δικού του διαγωνισμού για την ικανοποίηση των πάγιων, και ως εκ τούτου εκ των προτέρων γνωστών, αναγκών καθαριότητάς του. Αντιθέτως, από τα παρατεθέντα στη σκέψη ΙΙΙ πραγματικά στοιχεία προκύπτει η συστηματική προσφυγή του Νοσοκομείου έως τον Αύγουστο του έτους 2018, σε διαδικασίες αναθέσεων υπηρεσιών καθαριότητας που παρεκκλίνουν από τους κανόνες συνάψεως ανοικτών διαγωνισμών, ενώ δεν διευκρινίζονται από το Νοσοκομείο οι ενέργειες που αναφέρονται στο 20127/10.12.2018 έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος για τη διασφάλιση της παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας είτε με τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού από το ίδιο είτε μέσω πρόσληψης προσωπικού με ατομικές συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου καθώς και τα αποτελέσματα αυτών έως τον χρόνο σύναψης της Φ 126/1.8.2018 σύμβασης. Περαιτέρω, κατά τον ομοίως βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική των απευθείας αναθέσεων των υπηρεσιών καθαριότητας στην ίδια ανάδοχο καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δοθέντος ότι η οικεία δαπάνη από 1.1.2018 έως 31.8.2018, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των 500.414,76 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος Φ.Π.Α., υπερβαίνει το τιθέμενο από το προδιαληφθέν άρθρο 35 παρ. 1 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όριο ελέγχου των 500.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. Τέλος, κατά τρόπο ελλιπή και ασαφή προβάλλονται από το Νοσοκομείο οι πλείονες ρυθμίσεις του άρθρου 38 του ν. 4578/2018, προς νομιμοποίηση της δαπάνης, και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος και απαράδεκτος.

Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής, μεταφοράς και διαθέσεως των αποβλήτων  Νοσοκομείου.:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 26 παρ. 2 και 29 του ν. 4412/2016 για την επιτρεπτή προσφυγή στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, η δε διαδικασία που ακολούθησε το Νοσοκομείο για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε στην πραγματικότητα χαρακτήρα συνοπτικού διαγωνισμού, καθώς συντάχθηκε διακήρυξη, η οποία δημοσιεύθηκε, ενώ ο διαγωνισμός διενεργήθηκε από τριμελή επιτροπή με υποβολή εγγράφων τεχνικών και οικονομικών προσφορών, οι οποίες ανοίχθηκαν και αξιολογήθηκαν σε διαφορετικά στάδια. Η επιλογή, όμως, της διαδικασίας αυτής δεν ήταν νόμιμη, αφού και μόνο η αξία της επίμαχης, από 17.1.2018, συμβάσεως διάρκειας έξι (6) μηνών, ανερχόμενη στο ποσό των 131.825,40 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, επιπροσθέτως, δε, η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει το ποσό των 221.000 ευρώ που, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, συνιστά το ισχύον από 1.1.2018, κατώτατο όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων γεγονότων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η μη διενέργεια ενιαίων διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, λόγω εντάξεως της σχετικής δαπάνης σε λανθασμένο ΚΑΕ, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του ιδίου του Νοσοκομείου, τα οποία μάλιστα, μετά την αποτυχία διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του έτους 2014, επανέλαβαν την ίδια πλημμέλεια και στο ΠΠΥΦΥ του έτους 2015. Τούτων, συνεπώς, παρέπεται ότι η επίμαχη ανάθεση μη νομίμως διενεργήθηκε χωρίς την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού άνω των ορίων, με τήρηση και των προβλεπομένων για τους διαγωνισμούς αυτούς διατυπώσεων δημοσιότητας. Εντούτοις, όμως, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι: α) τα όργανα του Νοσοκομείου τηρώντας τις διατυπώσεις του συνοπτικού διαγωνισμού (δημοσίευση διακηρύξεως σε εφημερίδα, ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ, υποβολή εγγράφων σφραγισμένων τεχνικών και οικονομικών προσφορών και έλεγχος αυτών σταδιακά από Επιτροπή Διαγωνισμού) τήρησαν κάποιες ελάχιστες εγγυήσεις διαφάνειας και ανάπτυξης ανταγωνισμού, β) οι τιμές που προσέφερε η φερόμενη ως δικαιούχος για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΕΑΑΜ και ΜΕΑ) δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες καταχωρημένες τιμές στο Παρατηρητήριο Τιμών της ΕΠΥ, ενώ οι προσφερθείσες τιμές για τη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων αυτών δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες τιμές της προηγούμενης συμβάσεως, γ) ότι παρά τις επανειλημμένες ματαιώσεις των διαγωνισμών που προβλέπονταν στα ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, τα όργανα του Νοσοκομείου προέβησαν, ήδη πριν από τη λήξη της επίμαχης συμβάσεως, σε ενέργειες για τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού, ο οποίος τελικώς ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της από 18.7.2018 συμβάσεως και δ) ότι τελικώς, η διαδικασία αναθέσεως που ακολουθήθηκε στην προκειμένη περίπτωση αποσκοπούσε στην πρόσκαιρη και μόνον αντιμετώπιση της επιτακτικής ανάγκης για αδιάλειπτη παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή πεπλανημένως πίστεψαν ότι ενεργούσαν νομίμως.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες μετά τη διενέργεια ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 191.740,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι η δαπάνη αυτή –συναθροιζόμενη με την από 1.1.2016 δαπάνη ποσού 379.332,00 ευρώ για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας- υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων και απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, που κατέστησαν αδύνατη την προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των πάγιων και εκ των προτέρων γνωστών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς, αβασίμως προβάλλει το Νοσοκομείο ότι, στο πλαίσιο υλοποίησης των ΠΠΥΥ 2012 και 2013, είχε οριστεί φορέας διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., το οποίο «κίνησε τις σχετικές διαδικασίες αλλά δεν τις ολοκλήρωσε». Τούτο διότι για το μεν ΠΠΥΥ 2012 δεν αποδεικνύεται ότι η διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών από το Γενικό Νοσοκομείο ..... στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ..... στις 20.5.2014 υπήρξε πράγματι έγκαιρη, για δε το ΠΠΥΦΥ 2013 ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι εγκαίρως απεστάλησαν οι τεχνικές προδιαγραφές στο φορέα διενέργειας του διαγωνισμού, ώστε να θεωρηθεί ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών βαρύνει πράγματι εξολοκλήρου το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., ενώ περαιτέρω ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι το Γενικό Νοσοκομείο ..... όχλησε τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου…, καθώς και της εποπτεύσουσας Διοίκησης της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας για την επίσπευση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΦΥ 2014, δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις που κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη δημοπράτηση των επίμαχων υπηρεσιών από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου. (..)2) Περαιτέρω, κατά τον ομοίως βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική ανάθεσης των επίμαχων διαδικασιών, μετά από δίμηνες διαπραγματεύσεις, με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών της αναθέτουσας αρχής σε υπηρεσίες καθαριότητας και μολονότι είναι γνωστή στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου η αβεβαιότητα κατακύρωσης του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού εντός του έτους 2016 (δεδομένου ότι αυτός θα διενεργηθεί το πρώτον στις 4.11.2016), καταστρατηγεί τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο σχηματισμό του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη από 1.1.2016 έως 30.6.2016, συνολικού ποσού 568.998,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει ήδη το όριο των 500.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Μη ανακλητέα με την ΕΣ/ΤΜ.4/2/2017.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.(..)Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη προμήθεια φίλτρων αιμοκάθαρσης (κατηγορίες Α2 και Β2) μη νομίμως ανατέθηκε κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού, διότι η εκτιμώμενη αξία της, σε δωδεκάμηνη βάση [βλ. την συνολική αξία, άνευ ΦΠΑ, των αναφερόμενων στη σκ. ΙΙΙ. Γ συμβάσεων, καθώς και την προϋπολογισθείσα δαπάνη, άνευ ΦΠΑ, του οικείου ανοικτού διαγωνισμού στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2015 (199.000 περίπου ευρω)], υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ μέχρι του οποίου επιτρέπεται η ανάθεση προμηθειών με προσφυγή στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία..(..)Εν τούτοις, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας: α) την ιδιαίτερη φύση των επίμαχων ειδών (φίλτρα αιμοκάθαρσης), η προμήθεια των οποίων καλύπτει την αδήριτη ανάγκη για περίθαλψη ιδιαίτερα ευπαθούς ομάδας ασθενών (νεφροπαθείς), β) τα γνωστά στο Κλιμάκιο (βλ. Πράξη IV Tμ. 49/2017) σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισε το Νοσοκομείο αναφορικά με την προσαρμογή του στις απαιτήσεις του νέου νομοθετικού καθεστώτος που διέπει τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων (ν. 4412/2016) και τη σύνταξη των οικείων προτύπων διακηρύξεων και γ) το γεγονός ότι, στη συγκεκριμένη υπόθεση, ο επίμαχος συνοπτικός διαγωνισμός, ο οποίος διενεργήθηκε, κατόπιν δημοσίευσης προκήρυξης με τεχνικές προδιαγραφές, από επιτροπή, πέτυχε, εκ του αποτελέσματος, τη δημιουργία ευρύτατου ανταγωνισμού, αφού συμμετείχαν σε αυτόν 11 εταιρείες, ενώ, περαιτέρω, ολοκληρώθηκε χωρίς την υποβολή ενστάσεων ή προσφυγών ή με κατ’ άλλο τρόπο αμφισβήτηση της διαφάνειας της διενεργηθείσας διαδικασίας (βλ. οικ. 20904/9.11.2017 βεβαίωση του Διευθυντή Διοικητικού του Νοσοκομείου), κρίνει ότι τα όργανα του νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων, αλλά προκειμένου να καλύψουν την επιτακτική ανάγκη για προμήθεια φίλτρων αιμοκάθαρσης για την Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Νοσοκομείου...(συγγνωστή πλάνη).

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη ΙΙ, βασίμως προβάλλει η Επίτροπος κατάτμηση της δαπάνης και παραβίαση των διατάξεων και αρχών που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών. Τούτο διότι i) το προϋπολογισθέν ποσό της απευθείας ανάθεσης αλλά και η δαπάνη, έως και την συγκεκριμένη ανάθεση, για την κάλυψη των αναγκών καθαριότητας του Νοσοκομείου υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου επιτρέπεται, σύμφωνα με τις προμνησθείσες διατάξεις του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή των αναθετουσών Αρχών στην εξαιρετική διαδικασία της απ΄ευθείας ανάθεσης και ii) δεν αιτιολογείται με επάρκεια και σαφήνεια η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας. Τέτοια απρόβλεπτη περίσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί η μη ολοκλήρωση του ενιαίου διαγωνισμού από το ... «...», καθώς δεν αναφέρονται οι αιτίες της μη προκήρυξής ή μη ολοκλήρωσής του. Περαιτέρω, δεν προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου ενέργειες του Νοσοκομείου ... «...», για τη διασφάλιση της παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας είτε με τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού από το ίδιο είτε μέσω πρόσληψης προσωπικού με ατομικές συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου, καθώς και τα αποτελέσματα αυτών έως τον χρόνο σύναψης της επίμαχης 49/18.5.2018 σύμβασης. Αντιθέτως, από τα παρατεθέντα στη σκέψη ΙΙΙ πραγματικά στοιχεία προκύπτει η συστηματική προσφυγή του Νοσοκομείου τουλάχιστον από την αρχή του έτους 2018 σε διαδικασίες απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών καθαριότητας που παρεκκλίνουν από τους κανόνες συνάψεως ανοικτών διαγωνισμών. Πέραν τούτων, δεν προκύπτει με σαφήνεια από το οικ.861/25.9.2019 έγγραφο επανυποβολής του Νοσοκομείου ότι προβαλλόμενα με αυτό επιχειρήματα νομιμότητας της δαπάνης αφορούν στη συγκεκριμένη διαφωνία, καθώς στο έγγραφο αυτό παρατίθεται άλλο κείμενο διαφωνίας από αυτό της πράξης 21/2018 της Επιτρόπου, και στη σελ. 3 αυτού γίνεται αναφορά σε υπηρεσίες φύλαξης και όχι καθαριότητας.Εν όψει των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών  συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών (Η/Μ) εγκαταστάσεων(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον αναπληρωτή Επίτροπο, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας στον φερόμενη ως δικαιούχο ανάδοχο, δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία. Ειδικότερα, η αξία των υπηρεσιών αυτών κατά το προηγούμενο της σύναψης της επίμαχης σύμβασης δωδεκάμηνο ανέρχεται σε 93.800 ευρώ (47.250+28.350+18.200) χωρίς ΦΠΑ και ως εκ τούτου υπερβαίνει το νόμιμο όριο διενέργειας της διαπραγμάτευσης ακόμη και του συνοπτικού διαγωνισμού. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ούτε από τον φέροντα το βάρος απόδειξης φορέα αποδεικνύεται η συνδρομή κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίες κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου για υπηρεσίες ηλεκτρομηχανολογικής υποστήριξης αυτού και επέβαλαν ως εκ τούτου επιτρεπτώς την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση της προκήρυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο, μολονότι γνώριζε την παλαιότητα των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεών του και τις σοβαρές βλάβες που παρουσιάζονται σε αυτές σχεδόν καθημερινά καθιστώντας, σε συνδυασμό με την υποστελεχωμένη τεχνική υπηρεσία του, δυσχερή την αδιάλειπτη παροχή των εν λόγω υπηρεσιών που είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του καθώς και ότι η προηγούμενη σύμβαση - η οποία, σημειωτέον, συνήφθη ομοίως με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης κατ΄επίκληση της παρ. 2γ του άρθρου 32 του ν. 4412/2016- μεταξύ αυτού και του φερόμενου ως δικαιούχου έληγε στις 26.9.2018, δεν προέβη εγκαίρως σε καμία ενέργεια για την προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού, εφόσον το μεν είχε κρίνει ως χρονοβόρα τη διαδικασία πρόσληψης τεχνικών με απόδειξη παροχής υπηρεσιών (ν. 4486/2017), το δε ήδη από τις αρχές του Σεπτεμβρίου 2018 γνώριζε ότι μέσω της υποβολής του αιτήματός του για πρόσληψη επικουρικού προσωπικού (πρόσκληση Ιουλίου 2018) είχε εγκριθεί η πρόσληψη μόνο ενός ηλεκτροτεχνίτη. Περαιτέρω, η βραδυπορία των οργάνων του Νοσοκομείου για την επίλυση της τεχνικής υποστήριξής του μέσω μίας νόμιμης διαδικασίας επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι παρά την έγκριση σκοπιμότητας διενέργειας ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού προϋπολογιζόμενης δαπάνης 116.064 ευρώ (με Φ.Π.Α.), στην οποία προέβη το Δ.Σ. με το πρακτικό 26/24.9.2018, ωστόσο από το στοιχεία του φακέλου και από το ΚΗΜΔΗΣ ουδόλως προκύπτει, όπως ορθά επισημαίνει και ο αναπληρωτής Επίτροπος, ότι το Νοσοκομείο προκήρυξε ανοικτό διαγωνισμό για την παροχή των ως άνω κρίσιμων για τη λειτουργία του υπηρεσιών. Αντιθέτως, κατά τα διαλαμβανόμενα στο 202/9.1.2019 έγγραφο της Διοικήτριάς του προς την Υπηρεσία Επιτρόπου Ν. Βοιωτίας-Ν. Φωκίδας, μόλις στις 9.1.2019 το Νοσοκομείο πρόκειται να υποβάλει στο Υπουργείο Υγείας αίτημα έγκρισης επικουρικού προσωπικού (ενός ΠΕ ηλεκτρολόγου-μηχανολόγου, ενός ΔΕ υδραυλικού και ενός ΔΕ ηλεκτροτεχνίτη) για την υποστήριξη της τεχνικής υπηρεσίας του, παρά το γεγονός ότι, όπως και το ίδιο το Νοσοκομείο συνομολογεί, η συνεχής και αδιάλειπτη παροχή των εν λόγω υπηρεσιών είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του. β) Περαιτέρω, όπως βασίμως προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, η απόφαση για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών έπρεπε να ληφθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου και όχι από τη Διοικήτρια αυτού, δοθέντος ότι στο άρθρο 7 του ν. 3329/2005 (Α΄ 81) δεν προβλέπεται ειδικώς τέτοια αρμοδιότητα του Διοικητή του Νοσοκομείου, ενώ το τεκμήριο αρμοδιότητας ισχύει, σε κάθε περίπτωση, υπέρ του Διοικητικού Συμβουλίου (βλ. παρ. 3, 6 και παρ. 8 περ. 30 του ως άνω άρθρου 7 του ν. 3329/2005 και τις Πράξεις Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. στο ΙV Tμ. 44/2017, 175, 2/2016), η δε επικύρωση της απόφασης αυτής με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, δεν δύναται να θεραπεύσει εκ των υστέρων την ως άνω αναδειχθείσα πλημμέλεια.

Προμήθεια καυσίμων κίνησης και θέρμανσης:..Υπό τα δεδομένα αυτά μη νομίμως ακολουθήθηκε η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού για την προμήθεια των ελεγχόμενων καυσίμων, καθόσον  η αξία της προμήθειάς τους για το έτος 2019 για την κάθε Δημοτική Ενότητα συναθροιζόμενη με την αξία της προηγηθείσας απευθείας ανάθεσης, υπερβαίνει το ποσό των 60.000,00 ευρώ, που τίθεται ως όριο για την διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού. Επειδή όμως ο Δήμος ήδη προμηθεύεται καύσιμα για το έτος 2019 κατόπιν της διενέργειας ηλεκτρονικού διαγωνισμού, η ολοκλήρωση του οποίου καθυστέρησε λόγω της υποβολής προσφυγών, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν οι ποσότητες καυσίμων στις αρχές Δεκεμβρίου 2018, τα αρμόδια όργανά του χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη, θεώρησαν ότι ενόψει της προκήρυξης του διαγωνισμού και της αναμονής περάτωσής του μπορούσαν να προβούν σε συνοπτικούς διαγωνισμούς.Κατ’ ακολουθία, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ... θα μπορούσαν να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019 εις βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.

ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια ειδών ιχθυοπωλείου-κατεψυγμένων ψαριών:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, εφόσον μέχρι το επίμαχο χρονικό διάστημα της ως άνω ανάθεσης (Αύγουστος 2017) το συνολικό ύψος των δαπανών, στις οποίες προέβη το Νοσοκομείο στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του 2015 για ομοειδή κατά την αντίληψη των συναλλαγών αγαθά, ήτοι για είδη διατροφής, ανήλθε στο ποσό των 79.690,45 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), όπως τούτο συνομολογεί και το ίδιο το Νοσοκομείο, -που πάντως δεν αντιστοιχούν στις συνολικές ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε τρόφιμα- υπερέβη το όριο των 60.000 ευρώ, πέραν του οποίου επιβάλλεται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως κατέφυγε στη διενέργεια του παραπάνω πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον έπρεπε να διενεργηθεί ένας ενιαίος ανοικτός διαγωνισμός για τη συνολική ετήσια κάλυψη των πάγιων αναγκών του σε ομοειδή αγαθά, δυναμένων να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές μέσω της διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους. Ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το είδος «κατεψυγμένα ψάρια» δεν είναι ομοειδές με άλλα είδη τροφίμων, καθόσον εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες του Κοινού Λεξιλογίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις (CPV) είναι απορριπτέος, διότι η εξέταση του ζητήματος του ενιαίου χαρακτήρα μίας προμήθειας, προκειμένου να κριθεί η ύπαρξη παράνομης κατάτμησής της προς αποφυγή εφαρμογής διατάξεων της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, γίνεται με προσφυγή στα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ενώ η κατάταξη των προς προμήθεια ειδών σε διαφορετικούς κωδικούς του Κωδικολογίου CPV  αποτελεί μεν συνεκτιμώμενο, αλλά όχι αποφασιστικό στοιχείο (βλ. Ελ.Συν. ΙV Τμ. Πράξ. 136, 6/2012, Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Tμ. 78, 61/2017, 176/2016, 365/2015). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός ότι ο τρόπος δημοπράτησης της συγκεκριμένης προμήθειας καθορίστηκε από το ίδιο το ηλεκτρονικό σύστημα ΕΣΗΔΗΣ, τον οποίο (τρόπο δημοπράτησης) ακολούθησε το Νοσοκομείο, είναι αβάσιμος, διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης το ίδιο το Νοσοκομείο προέβη στην ξεχωριστή ηλεκτρονική υποβολή πολλαπλών αιτημάτων για διάφορα είδη διατροφής (κρέατα, γαλακτοκομικά, πουλερικά-αυγά, προϊόντα άρτου, έλαια, νωπά ή κατεψυγμένα λαχανικά, είδη παντοπωλείου) με επιμέρους προϋπολογισμούς, αντί της υποβολής ενός ενιαίου αιτήματος που θα περιελάμβανε το σύνολο των ομοειδών αγαθών διατροφής που απαιτούνται για την ενιαία κάλυψη των αναγκών του για το έτος 2017 με επιμερισμό κατ’ είδος της προϋπολογισθείσας αξίας τους και μία συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, βάσει της οποίας θα καθορίζονταν και η ακολουθητέα διαδικασία δημοπράτησης. Άλλωστε, η ως άνω παραδοχή δεν αναιρείται ούτε από το προσκομιζόμενο, εκ μέρους του Νοσοκομείου, Α.Π. 4963/2016 έγγραφο της Προέδρου της Ε.Π.Υ., με το οποίο, μεταξύ άλλων, γίνεται υπόδειξη προς όλους τους φορείς του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3580/2007, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και το Γ.Ν. ....., ότι μέχρι την έκδοση των προβλεπόμενων στο άρθρο 41 του ν. 4412/2016 υπουργικών αποφάσεων και τον καθορισμό ΚΑΑ οφείλουν να διενεργούν τις προμήθειές τους από τα ισχύοντα ΠΠΥΦΥ και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ν. 4412/2016. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανωτέρω προμήθεια πράγματι εντάχθηκε στο ΠΠΥΦΥ του 2015 και εγκρίθηκε ως μεμονωμένος διαγωνισμός και όχι ως μέρος της γενικότερης κατηγορίας «ειδών διατροφής» σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για την προμήθεια των ανωτέρω ειδών κρίνει ότι πεπλανημένα, πλην όμως συγγνωστώς και άνευ πρόθεσης καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων, τα όργανα του Νοσοκομείου υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προσφύγουν στη συγκεκριμένη διαδικασία.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες ποσού 433.884,02 ευρώ χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι ακόμη και αυτή η μηνιαία δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, εκτάκτων και απρόβλεπτων περιστάσεων. Αντιθέτως, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι από τις 30.6.2013 –οπότε έληξε η αρχική διάρκεια της από 1.7.2011 σύμβασης- δεν κατέστη δυνατή η προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την κάλυψη των παγίων και εκ των προτέρων γνωστών  αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς το Νοσοκομείο και χωρίς καμία αναφορά σε προγενέστερα ΠΠΥΥ (επισημαίνεται ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2010 είναι δυνατή η κατακύρωση διαγωνισμού έως τις 30.6.2016 βάσει της 5108/2015, (Β΄ 3008/2015) απόφασης του Υπουργού Υγείας), αναφέρει ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 και μολονότι είχε οριστεί ως καταληκτική ημερομηνία για την δημοσίευση της διακήρυξης η 31.12.2014, τα αρμόδια όργανά του διαβίβασαν τις τεχνικές προδιαγραφές προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. το πρώτον στις 4.11.2014, εν συνεχεία δε λόγω της μη έγκαιρης έγκρισης των τεχνικών προδιαγραφών ο διαγωνισμός δεν προκηρύχθηκε. Ωστόσο, οι περιστάσεις αυτές και ιδίως η καθυστερημένη διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. δεν αποδεικνύουν ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 η μη διενέργεια διαγωνισμού δεν ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, μόνος ο ορισμός του Νοσοκομείου «….» με την 9944/12.3.2015 απόφαση της 1ης Υ.ΠΕ. ως φορέα διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την κάλυψη των αναγκών των Νοσοκομείων αρμοδιότητάς της στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2014 και η μη ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός μη αναγόμενο στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Τούτο διότι δεν προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου απέστειλαν εγκαίρως τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές στο Νοσοκομείο «…», ούτε ότι εν συνεχεία όχλησαν το Νοσοκομείο αυτό ή την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια για τη διενέργεια του διαγωνισμού. (..)

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν./Τμ.4/40/2016